¿Mi jech tskʼan Dios ti chbat kal ta jamal li jmultike?
Li ta relijion Katolikae oy to ep nopem xaʼiik xchiʼuk jaʼ jech chichʼik ta mukʼ Dios kʼalal chbat yalbeik smulik jun palee. Pe ta skoj ti kuxulutik ta jun balumil ti lek noʼox chil skotole, ¿mi persa van chbat kaltik ta jamal li jmultike?
TOJ jelel ti kʼuyelan tsnop li krixchanoetik ta sventa taje. Jech kʼuchaʼal liʼe, li periodiko National Post ta Canadae la spukbe sloʼil jun vinik ti bu laj yal ti tsots chaʼi yalbel yan krixchano li kʼusitik chopol spasoje. Akʼo mi jech, xi laj yal stuke: «Kʼalal oy buchʼu snaʼoj li kʼusi apasoje, ti tspas orasion achiʼuke xchiʼuk ti chalbot kʼusi skʼan cha pase, xkuxet xa noʼox avoʼonton chavaʼi aba». Yan livroe, xi chalbe skʼoplal li kʼusi laj yal jun vinik ta sventa taje: «Li yalel ta jamal mulile jaʼ jtos ti kʼuxi mas ch-ilbajinvan li relijion Katolikae, yuʼun jaʼ chakʼ ti akʼo oyuk noʼox sokemal jolile» (Bless Me, Father, for I Have Sinned [Akʼbun abendision, tot, yuʼun jpasoj jmul]). Pe ¿kʼusi chal Vivlia ta sventa taje?
Li kʼusi chal Vivliae
Kʼalal laj yakʼbe Mantal j-israeletik li Diose, lek jamal laj yal kʼusi skʼan spas li buchʼu tspas smule. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi la spas smul ta stojolal jun xchiʼil li jun krixchanoe o ti muʼyuk la xchʼunbe junuk smantal Diose, persa skʼan chalbe jun pale ta snitilulal Leví li smule, ti jaʼ chakʼ jun milbil matanal sventa chchʼaybat li smule yoʼ tspasat ta perton yuʼun li Diose (Levítico 5:1-6).
Ta sienal noʼox jabil ta tsʼakale, kʼalal akʼbat mantal yuʼun j-alkʼop Natán li ajvalil David ta skoj li smultake, ta ora noʼox xi laj yale: «Laj xa jta jmul ta stojol li Mucʼul Diose» (2 Samuel 12:13). Jech noxtok, xvokolet laj yalbe ti akʼo spasbat pertone. ¿Kʼusi kʼot ta pasel? Xi la stsʼiba li Davide: «Laj calbot ta jamal li jmule; muʼyuc bu la jmuc ta coʼnton li cʼusi chopol jpasoje. Jech la jnop: “Jaʼ lec ta xcalbe ta jamal jmul li Mucʼul Diose”, xichi. Jech laj apasbun perdón, laj achʼaybun li jmule» (Salmo 32:5; 51:1-4).
Li ta stsobobbail yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe, jech-o la spasik kʼuchaʼal albatik onoʼox yuʼun Dios sventa li yalel ta jamal mulile. Li Santiago ti jaʼ xchaʼitsʼin Jesús xchiʼuk ti jaʼ jun li buchʼu tsbeiltas tsobobbail ta Jerusalene, xi laj yalbe li jchʼunolajeletike: «Jamal xavalbe abaic li amulique, talbat xacʼopanbe abaic Dios ta atojolic, yuʼun jech chacolic» (Santiago 5:16). Jech oxal chaʼa, ¿kʼusi jtosukal mulil skʼan chalik ta jamal li yajtsʼaklomtak Cristoe, xchiʼuk buchʼu skʼan chalbeik?
¿Mi skʼan jamal chkaltik skotol li jpaltailtike?
Ta skoj ti jmulavil krixchanoutike stalel onoʼox ti skotol kʼakʼal ta jsaʼ jmultik ta stojolal yantike, yuʼun muʼyuk ta jnoptik li kʼusitik ta jpastike o ti chopol chi jkʼopojutike (Romanos 3:23). ¿Mi jaʼ skʼan xal ti skʼan xkalbetik ta jamal li buchʼu oy yabtel ta relijion skotol li jpaltailtike?
Melel onoʼox ti jaʼ jun mulil ta sat Dios skotol li kʼusitik chopol chbat ta pasel kuʼuntike. Pe li stuke chkʼuxubinvan xchiʼuk snaʼoj ti muʼyuk lek chbat kuʼuntik skotol ta skoj ti jmulavilutike. Xi onoʼox laj yal li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Mucʼul Dios, ti tauc xavacʼ ta aventa li jmulcutique, ¿bochʼo xuʼ lec vaʼal chcom ta atojol ti jechuque? Pero li voʼote chachʼay ta avoʼnton li jmulcutique, yuʼun jech acʼo ichʼatan ta mucʼ» (Salmo 130:3, 4). Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼusi skʼan jpastik mi oy kʼusi chopol la jpasbetik yantik, akʼo mi mu yolbajuk la jpastike? Jvules ta joltik ti kʼalal la xchanubtas ta spasel orasion yajtsʼaklomtak li Jesuse, xi la skʼanbe li Diose: «Pasbuncutic perdón yuʼun jmulcutic, jech chac cʼu chaʼal ta jpasbecutic perdón li bochʼotic oy smul cuʼuncutique» (Lucas 11:4). Ta melel, tspasbutik perton Dios mi ta sbi Jesús ta jkʼanbetike (Juan 14:13, 14).
Pe jkʼeltik ti laj yal Jesús ti oy kʼusi skʼan jpastike: skʼan jpasbetik «perdón li bochʼotic oy smul [kuʼuntike]». Jech xtok, xi la stijbe yoʼonton yajtsʼaklomtak Cristo li Pabloe: «Lec xavil abaic, cʼux xavaʼay abaic ta jujuntal. Talbat xapasbeic abaic perdón jech chac cʼu chaʼal la spasboxuc perdón Dios ta sventa li Cristoe» (Efesios 4:32). Jech onoʼox, kʼalal ta jpasbetik perton smul li yantike, xuʼ jchʼuntik ti tspasutik ta perton li Dios eke.
Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li tsatsal mulil jech kʼuchaʼal li elekʼe, ti yolbaj tsjutik kʼope, li mulivajele xchiʼuk li yakubele? Li buchʼutik jech tspasike muʼyuk yakal xchʼunbeik smantaltak li Diose, vaʼun tsaʼ smulik ta stojolal. ¿Kʼusi skʼan pasel mi jech taje?
¿Buchʼu skʼan chkalbetik ta jamal li jmultike?
Jaʼ noʼox stuk Dios xuʼ xchʼay li jmultik ta jpastik ta stojolale; muʼyuk buchʼu yan svaʼanoj sventa tspasutik ta perton. Xi chal li Vivliae: «Yan me jamal chcalbetic Dios li jmultique, chispasbutic perdón, chispocbutic loqʼuel scotol sbolil coʼntontic. Yuʼun li stuque tucʼ yoʼnton, melel cʼusi chal» (1 Juan 1:9). Pe ¿buchʼu skʼan chkalbetik ta jamal li jmultike?
Ta skoj ti jaʼ chakʼ perton li Diose, jaʼ skʼan xkalbetik ta jamal li jmultike. Jaʼ jech la spas li ajvalil Davide. Vaʼun chaʼa, ¿mi oy to kʼusi skʼan pasel? Xi chal li sKʼop Diose: «Jaʼ yuʼun jchiʼiltac, suteso avoʼntonic, sutanic tal ta stojol Dios, yuʼun jech xuʼ chavichʼic chʼaybel li amulique, jech chcʼot yorail ta xacʼ xcuxetel avoʼntonic li Cajvaltique [li Jeovae]» (Hechos 3:19). Maʼuk noʼox ti chkakʼtik venta ti jpasoj jmultike xchiʼuk ti xkaltik ta jamale, moʼoj, yuʼun skʼan jpʼel-o koʼontontik ti mu xa jechuk jpastike. Akʼo mi vokol ta pasel, xuʼ jtatik koltael.
Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, xi laj yalbe mantal jchʼunolajeletik li Santiagoe: «Jamal xavalbe abaic li amulique, talbat xacʼopanbe abaic Dios ta atojolic, yuʼun jech chacolic». Vaʼun xi to laj yale: «Cʼalal tscʼopan Dios bochʼo tucʼ yoʼntone, oy lec stsatsal li scʼope» (Santiago 5:16). Li «bochʼo tucʼ yoʼntone» xuʼ van jaʼ junuk li «jcholcʼopetique», ti laj yalbe skʼoplal Santiago ta versikulo 14. ¿Buchʼutik taje? Li ta stsobobbail yajtsʼaklom Cristoe oy viniketik ti lek yijik ta mantal ti jaʼ oy ta sbaik skoltael li buchʼutik tskʼan tstabeik sperton Diose. Melel onoʼox ti mu xuʼ xchʼaybeik smul ti buchʼu saʼoj smul ta stojolal Diose, yuʼun mi junuk krixchano oy ta sba spasel.a Akʼo mi jech, li moletike chapalik sventa tstukʼibtasik xchiʼuk chakʼbeik mantal li buchʼu tsots spasoj smule, tskoltaik sventa xakʼ venta kʼu to stsatsal li smule xchiʼuk ti tsots skʼoplal skʼan sutes yoʼontone (Gálatas 6:1).
¿Kʼu yuʼun skʼan chkaltik ta jamal li jmultike?
Kʼalal oy buchʼu tspas smule —akʼo mi tsots o mi muʼyuk—, tsokes ti kʼu yelan chil sbaik xchiʼuk li yantike xchiʼuk li Diose. Ta skoj taje, xuʼ van chat yoʼonton o chloʼilaj tajek yoʼonton. Jaʼ van ti yakʼojbutik jol koʼontontik li Jpasvanej kuʼuntike (Romanos 2:14, 15). ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi chopol chkaʼi jol koʼontontike?
Jchaʼkʼeltik li svunal Santiagoe, ti bu xi tspat koʼontontike: «Me oy bochʼo ip chaʼay [ta mantal] avuʼunique, acʼo yicʼ tal li jcholcʼopetique, acʼo cʼopanbatuc Dios ta stojol, xchiʼuc acʼo jaxbatuc aceite ta sbi li Cajvaltique [li Jeovae]. Me oy xchʼunojel yoʼnton ta scʼopan Diose, ta xcol li jchamele, yuʼun jaʼ ta stsatsubtasat yuʼun li Cajvaltique. Me oy smul li bochʼo icole, ta spasbat perdón noxtoc» (Santiago 5:14, 15).
Liʼe jaʼ chalbe skʼoplal kʼusi yabtel yichʼoj li moletik sventa tskʼelik kʼusi chtun yuʼun li chijetike. Li stukike maʼuk noʼox chaʼiik ti jamal ch-albatik li muliletike. Snaʼojik ti oy to kʼusi skʼan spasik sventa xkol «li jchamele», jaʼ xkaltik, li buchʼu ip ta mantale. Jchantik chaʼtos kʼusi laj yalbe skʼoplal li Santiagoe.
Baʼyel jkʼelbetik smelolal li jpʼel kʼop «acʼo jaxbatuc aceite», xie. Liʼe jaʼ chalbe skʼoplal li sjuʼel Vivlia ti xuʼ xpoxtavane. Li jtakbol Pabloe laj yal ti «scʼop Diose cuxul, oy stsatsal [...] xchiʼuc snaʼ cʼusi oy ta coʼntontic, xchiʼuc cʼusitic ta jnoptic», jaʼ xkaltik, chkʼot kʼalal to ta yut koʼontontik (Hebreos 4:12). Ta skoj ti lek xtojobik stunesel sKʼop Dios li moletike, xuʼ skoltaik li buchʼutik ipik ta mantale. ¿Kʼuxi? Tsbeiltasik sventa xakʼ venta li krixchano kʼuxi ti ipʼaj ta mulile xchiʼuk ti akʼo spas li kʼusi skʼan pasel sventa stukʼibtas xkuxlejal ta stojolal li Diose.
Jech noxtok, chichʼ albel skʼoplal ti ta «xchʼunojel yoʼnton ta scʼopan [Dios]» li moletike. Pe li orasion tspasike muʼyuk bu tsjel ti kʼuyelan chchapanvan li Diose. Akʼo mi jech, toj tsots skʼoplal chil li Jpasvanej kuʼuntike, ti oy ta yoʼonton tspasutik ta perton ta sventa li sbalil matanal laj yakʼ Cristoe (1 Juan 2:2). Li Diose ta sjunul yoʼonton tskolta li buchʼu tsutes yoʼonton ta melel ta skoj li kʼusi spasoje xchiʼuk ti «[tspas] cʼusi lec ta sventa ti sutem xa yoʼnton[e]» (Hechos 26:20).
Pe li srasonal mas tsots skʼoplal sventa chkaltik ta jamal li jmultike, akʼo mi ta stojolal jun jchiʼiltik o mi ta stojolal Dios, jaʼ ti ta jkʼantik lek xilutik li Diose. Li Jesucristoe laj yal ti sventa mu xloʼilaj jol koʼontontik kʼalal chi jtun ta stojolal Diose, baʼyel skʼan jchapan jkʼoptik xchiʼuk li yantike xchiʼuk ti lekuk xkil jbatike (Mateo 5:23, 24). Xchiʼuk xi chal li Proverbios 28:13: «Li bochʼo ta smuc smule muʼyuc lec chbat; yan li bochʼo jamal chal, xchiʼuc me tscomtsane, chʼaybil chcʼot smul». Jaʼ jech chaʼa, mi ta jbikʼtajes jbatik ta stojolal Jeova xchiʼuk ti ta jkʼanbetik pertone, lek chilutik xchiʼuk chakʼbutik sbendision (1 Pedro 5:6).
[Tsʼib ta yok vun]
a Jlom krixchanoetike tsnopik ti jaʼ la chalbe skʼoplal yabtel jun pale li kʼusi laj yal Jesús ta Juan 20:22, 23. Cha tabe mas yaʼyejal ta sventa taje ta pajina 28 xchiʼuk 29 ta La Atalaya 15 yuʼun avril ta 1996.
[Lokʼol ta pajina 23]
Li Diose muʼyuk tstsak ta venta li jpaltailtike xchiʼuk tspasutik ta perton mi ta sbi Jesús ta jkʼanbetike
[Lokʼol ta pajina 24]
Li srasonal mas tsots skʼoplal sventa chkaltik ta jamal li jmultike jaʼ ti ta jkʼantik lek xilutik li Diose