Utsʼ-alaliletik, vikʼiluk me asatik ta mantal

«Viqʼuiluc me jsatic, cuxuluc me coʼntontic.» (1 TES. 5:6)

1, 2. ¿Kʼusi skʼan spas li utsʼ-alaliletik sventa vikʼiluk satik ta mantale?

KʼALAL laj yalbe skʼoplal li «smucʼta cʼacʼalil Mucʼul Dios ti toj xiʼbal sbae», li Pabloe xi laj yalbe li yajtsʼaklomtak Cristo ta Tesalonicae: «Quermanotac, muʼyucoxuc xa ta icʼ osil jech mu chʼayeluc avoʼntonic chvul staoxuc jech chac cʼu chaʼal li bochʼo chʼayem yoʼnton chtaat yuʼun jun jʼeleqʼue. Yuʼun li voʼoxuque acotolic oyoxuc xa ta sac osil, oyoxuc xa ta cʼacʼaltic. Muʼyucoxuc xa ta sventa icʼ osil; muʼyucoxuc xa ta sventa acʼubaltic». Vaʼun xi to laj yale: «Mu me xijvayutic jech chac cʼu chaʼal li yantique. Viqʼuiluc me jsatic, cuxuluc me coʼntontic» (Joel 2:31; 1 Tes. 5:4-6).

² Toj jtunel me kuʼuntik li kʼusi albatik yuʼun Pablo li buchʼutik ta Tesalónica ta skoj ti kuxulutik ta «slajebal cʼacʼale» (Dan. 12:4). Jech ta melel, skʼan me jtsʼetanbetik lek xchikinal xchiʼuk ti vikʼiluk jsatike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mu stselpʼuj slajel li kʼusitik toj chopol liʼe xchiʼuk ti toj tsots chakʼbe yipal Satanás sventa tsokes ta mantal ti bu kʼalal xuʼ yuʼun li yajtuneltak Diose. ¿Kʼusi van skʼan spas li utsʼ-alaliletik yajtsʼaklomtak Cristo sventa mu jechuk snuptanike? Jaʼ ti akʼo spasik li kʼusi akʼbil sbainik yuʼun Jeova ta jujuntale. Jkʼeltik batel kʼusi skʼan spas li malalil, ajnilal xchiʼuk alab-nichʼnabiletik sventa vikʼiluk satik skotolik ta mantale.

Malaliletik, chanbeik stalelal li «lequil jchabichij[e]»

3. ¿Kʼusi jtos sbainoj li jolil ta utsʼ-alalil kʼuchaʼal chal 1 Timoteo 5:8?

³ Xi chal li Vivliae: «Li antsetique jaʼ sjolic li viniquetique» (1 Cor. 11:3). Tana un, ¿kʼusi skʼan spas li vinik ta skoj ti jaʼ jolil ta yutsʼ yalale? Xi chalbe skʼoplal Vivlia jtos ti kʼusi sbainoje: «Li bochʼo muʼyuc ta yoʼnton [...] yajnil xnichʼnabe, altic chal ti xchʼunoj Cajvaltique. Jaʼ xjelov xchopolil jech chac cʼu chaʼal li bochʼo muʼyuc xchʼunojique» (1 Tim. 5:8). Kʼuchaʼal chkiltike, skʼan me skʼel yutsʼ yalal li totile. Pe maʼuk noʼox me skʼan xakʼbe li kʼusitik chtun yuʼunike. Mi tskʼan vikʼiluk sat ta mantal li yutsʼ yalale skʼan me skolta sventa tsotsuk lek xchʼunel yoʼontonik xchiʼuk ti lekuk xil sbaik xchiʼuk Diose (Pro. 24:3, 4). ¿Kʼuxi tspas yuʼun taje?

4. ¿Kʼusi skʼan spas li malalil sventa lek tsots ta mantal li yutsʼ yalale?

⁴ «Li vinique jaʼ jolil cʼotem yuʼun li yajnile, jech chac cʼu chaʼal li Cristoe jaʼ Jolil cʼotem yuʼun scotol li steclumale.» Jaʼ yuʼun, li vinike skʼan me skʼel lek ti kʼuyelan tsbeiltas tsobobbail li Jesús yoʼ jech sbeiltas li yutsʼ yalal eke (Efe. 5:23). Jnopbetik skʼoplal li kʼusi laj yal Jesús ta sventa ti kʼuyelan xil sbaik xchiʼuk li yajtsʼaklomtake (kʼelo Juan 10:14, 15). ¿Kʼusi skʼan spas li malalil sventa lek tsots ta mantal li yutsʼ yalale? Jaʼ ti skʼelbe lek skʼoplal ti kʼuyelan stalelal xchiʼuk skʼopojel i-echʼ li «lequil [jchabichij]» Jesuse, vaʼun «acʼo [stsʼakli] batel» sventa xchanbe stalelal (1 Ped. 2:21).

5. ¿Mi xojtikin lek tsobobbail li Lekil Jchabichije? Alo kʼu yuʼun ti jech chatakʼe.

⁵ Toj lek xil sbaik li jchabichij xchiʼuk xchijtake, yuʼun xojtikin sbaik lek xchiʼuk spatoj yoʼontonik ta jujuntal. Jech, li jchabichije toj lek xojtikin li xchijtake, jaʼ jech li chijetik eke toj lek xojtikinik li jchabivanej yuʼunike xchiʼuk spatoj yoʼontonik ta stojolal, jaʼ yuʼun xojtikinbeik skʼopojel xchiʼuk chchʼunbeik smantal. Xi onoʼox laj yal li Jesuse: «Li jchijtaque xcotquinan, jech xiyotquinicun ec». Snaʼoj lek kʼuyelan tsobobbail li Jesuse. Jech, li vervo ta griego kʼop ti yichʼoj jelubtasel kʼuchaʼal «ojtikinel», xie, jaʼ chakʼ ta aʼiel «ti xojtikin leke xchiʼuk ti snaʼ lek kʼuyelane». Snaʼoj lek kʼuyelan xchijtak li Lekil Jchabichije: snaʼ kʼusi chtun yuʼunik, kʼusi xtojobik ta spasel xchiʼuk snaʼ kʼusi spaltailik, yuʼun xil skotol. Jaʼ jech li chijetik eke, xojtikinik lek xchiʼuk spatoj lek yoʼontonik ti chilik kʼuyelan chbeiltasvane.

6. ¿Kʼuxi xuʼ xchanbe stalelal Lekil Jchabichij li malalile?

⁶ ¿Kʼuxi xuʼ xchanbe stalelal Jesús kʼalal tsbeiltas yutsʼ yalal li malalile? Jaʼ ti jaʼuk jchabichij xaʼi sbae xchiʼuk ti jaʼuk yuni chijtak chil li yutsʼ yalal ti skʼan chabiele. Skʼan me xakʼbe yipal ta yojtikinel lek ta jujuntal. ¿Kʼusi skʼan spas sventa xojtikinan leke? Jaʼ ti skʼan xchiʼin lek ta loʼil ta jujuntal li yutsʼ yalale, ti xtojobuk ta xchikintabel li kʼusi chat-o yoʼontonike, ti lekuk ta chanbel li stalelale xchiʼuk ti lekuk kʼusitik xkʼot ta nopel yuʼun ta sventa li kʼusitik tspas ta skotolike, jech kʼuchaʼal li yichʼel ta mukʼ Jeova ta yutsʼ yalalike, ta sventa li tsobajeletike, li chol mantale xchiʼuk li chʼayob oʼontonale. Mi tstsak ta mukʼ beiltaseletik ta Vivlia kʼalal oy kʼusitik chkʼot ta nopel yuʼune xchiʼuk ti tstsak ta mukʼ ti kʼuyelan ta jujuntal li yutsʼ yalale, ta me spat yoʼontonik ta stojolal xchiʼuk jun me yoʼonton yuʼunik ta skoj ti jmoj chtunik ta stojolal Jeovae.

7, 8. ¿Kʼuxi xuʼ xchan malalil ti kʼuyelan la xkʼuxubin xchij li Lekil Jchabichije?

⁷ Maʼuk noʼox xojtikinan xchijtak li lekil jchabichije, yuʼun chkʼuxubinan xtok. ¿Kʼu yelan stalelal chkiltik Jesús kʼalal ta jchanbetik skʼoplal ti kʼuyelan i-echʼ xkuxlejal xchiʼuk ti kʼuyelan la xchol mantale? Jkʼeltik avil kʼuyelan chkʼot ta koʼontontik ti la xkʼuxubin li yajtsʼaklomtake. Yuʼun «[laj yakʼ sba] ta milel [ta stojolal] li chijetique». Jaʼ yuʼun, skʼan me xchanbe stalelal Jesús li malalil ti tskʼan lek ch-ilat yuʼun Diose xchiʼuk ti xkʼuxubin li yutsʼ yalale. Muʼyuk bu simaron tspas sba ta stojolal yajnil li vinike xchiʼuk muʼyuk bu jpʼel xa xal, moʼoj, yuʼun chchʼun li mantal liʼe: «Cʼano me avajnilic jech chac cʼu chaʼal scʼanoj steclumal li Cristoe» (Efe. 5:25). Ta slekil yoʼonton tskʼopon xchiʼuk chichʼ ta mukʼ, yuʼun sta-o ichʼel ta mukʼ li antse (1 Ped. 3:7).

⁸ Kʼalal chchanubtas xnichʼnab li vinike jaʼ me jech skʼan spas ti kʼuyelan chal Vivliae, akʼo mi jech un, ta slekil me yoʼonton chal. Jech, skʼan me ta slekil yoʼonton xtukʼibtasvan. Ta melel, oy jlom ololetik ti vokol chaʼiik ti kʼu yuʼun jech ch-albatike. Kʼalal jech taje, skʼan me xakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼun li totile. Mi chakʼbe yipal ta xchanbel stalelal skotol ora li Jesuse, jun me yoʼonton yuʼun li yutsʼ yalale xchiʼuk lek me chabibil chaʼi sbaik ta mantal kʼuchaʼal laj yal li jtsʼibajom yuʼun salmoe (kʼelo Salmo 23:1-6).

9. ¿Kʼusi sbainojik li jolil yajtsʼaklomtak Cristo kʼuchaʼal la spas Noee, xchiʼuk kʼusi chkoltaatik sventa lek spas yuʼunik?

⁹ Li buchʼu toj lek xuʼ xchanbeik stalelal xtok li joliletike jaʼ li Noee. Laj yil kʼuxi ilaj li krixchanoetik ta voʼnee, yuʼun «laj yacʼ tal pulel ta voʼ [Jeova] ta stojol li chopol cristianoetique. Jaʼ noʼox icol [...] xchiʼuc yan vucub xchiʼilta[k]» (2 Ped. 2:5). Ta skoj ti jaʼ jolil li Noee jaʼ oy ta sba skoltael yutsʼ yalal sventa mu xchamik li ta Nojelal ta voʼe. Jaʼ jech oy ta sba ek li joliletik ta utsʼ-alalil li avi slajebal kʼakʼale (Mat. 24:37). ¿Kʼusi skʼan spasik? Jaʼ ti skʼelbeik lek skʼoplal ti kʼuyelan stalelal li Lekil Jchabichije xchiʼuk ti jechuk spasik eke.

Ajnilaletik, kʼelik lek kʼuyelan chbat anaik

10. ¿Kʼusi skʼan spas sventa xichʼ ta mukʼ smalal li antse?

¹⁰ Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Li antsetique acʼo yichʼ ta mucʼ smalalic jech chac cʼu chaʼal chichʼic ta mucʼ li Cajvaltique» (Efe. 5:22). Li mantal taje maʼuk me skʼan xal ti muʼyuk sbalil li antse. Xi laj yal Jeova kʼalal skʼan toʼox spas li baʼyel ants Evae: «Mu lecuc ti stuc noʼox li vinique. Jaʼ lec ta jpasbe jun xchiʼil yuʼun jaʼ yajcoltaubbail chcʼot» (Gén. 2:18). Jaʼ me jun lekil abtelal tspas li ants mi tskolta spasel li kʼusi sbainoj smalal ti jaʼ jolil yuʼune.

11. ¿Kʼuxi «ta sqʼuel lec cʼu xʼelan chbat te ta sna» li pʼijil antse?

¹¹ Li ajnilal ti lek ta chanbel stalelale tsots ch-abtej ta stojolal li yutsʼ yalale (kʼelo Proverbios 14:1). Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li bol antse, yuʼun muʼyuk bu chopol chil ti chchʼunbe smantal li smalale, moʼoj, ta sjunul yoʼonton chichʼ ta mukʼ. Muʼyuk bu tspas sba ta mantal stuk xchiʼuk muʼyuk bu tstoy sba kʼuchaʼal tspas yan krixchanoetike, moʼoj, chchʼun li kʼusi chal xchiʼile (Efe. 2:2). Ta anil noʼox me chchopol loʼilta smalal li bol antse, yan li pʼijil antse chakʼbe yipal sventa xichʼ ta mukʼ stotik li yalabe xchiʼuk ti x-ichʼat ta mukʼ yuʼun yan krixchanoetike. Jech xtok muʼyuk me tsyalesbe sbalil ti kʼuyelan chbeiltasvan li smalale, jaʼ yuʼun tskʼel sba lek sventa mu xchopol kʼopta xchiʼuk muʼyuk bu nopajtik tslikes kʼop. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li stakʼinike? Li bol antse jecheʼ chixtolan li stakʼinik ti toj vokol ta taele. Yan li pʼijil antse ta sjunul yoʼonton tskolta smalal, yuʼun lek snaʼ stsʼin stakʼinik, lek tstunes xchiʼuk muʼyuk bu chalbe smalal ti akʼo to x-abtej jayibuk ora mas sventa spas kanal mase.

12. ¿Kʼusi skʼan spas li ajnilal sventa vikʼiluk sat ta mantal li yutsʼ yalale?

¹² Li ermana ti toj lek ta chanbel stalelale tskolta smalal sventa chchanubtasik ta smantal Jeova li yalab xnichʼnabike, vaʼun jaʼ jech tskolta sba sventa vikʼiluk satik ta mantal skotolik (Pro. 1:8). Skotol ora tskolta smalal sventa x-echʼ yuʼunik li Akʼobal sventa Yichʼel ta Mukʼ Jeova ta Kutsʼ Kalaltike. Jech xtok, muʼyuk tspakbe skʼoplal yalab kʼalal chalbe mantal o tstukʼibtas xnichʼnab li totile. ¡Mi jsetʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal li ants ti mu skʼan xkoltavane, ti toj echʼem chakʼbe svokol ta mantal yalab xchiʼuk chilbajinane!

13. ¿Kʼu yuʼun skʼan skolta smalal jun ermana sventa spas li kʼusitik sbainoj ta s-organisasion Jeovae?

¹³ ¿Kʼu yelan chaʼi sba li lekil ajnilal kʼalal chil ti tsots ch-abtej ta tsobobbail li smalale? Xmuyubaj tajek kʼalal chil kʼuxi tskolta li ermanoetike, mi ch-abtej kʼuchaʼal yajkoltaobba mol o mi ta mol, ta Komite ti Tsbeiltasvan batel ta Ospitaletike, ta Komite sventa Svaʼanel Salonetik ta Jvokʼ Lum o ta yan-o abtelal. Ta melel, ta me xil svokol bakʼintik sventa tskolta li smalale, ti chakʼ ta ilel ta skʼopojel xchiʼuk ta stalelale. Akʼo mi jech, snaʼoj lek ti xtoj-o svokole, yuʼun kʼalal yakʼojbe yipal ta spasel abtelaletik ta s-organisasion Jeova li smalale jaʼ chkoltavan sventa vikʼiluk sat ta mantal li yutsʼ yalale.

14. 1) ¿Kʼusi xuʼ vokol xaʼi ta spasel li ajnilale, xchiʼuk kʼuxi xuʼ stsal yuʼun? 2) ¿Kʼusi xuʼ spas li ajnilal sventa jun noʼox yoʼonton li yutsʼ yalale?

¹⁴ Yikʼaluk me tsots chaʼi ajnilal ta xchʼunbel smantal smalal kʼalal muʼyuk lek chaʼi ti kʼusi kʼot ta nopel yuʼun li smalale. Akʼo mi jech, ta sjunul yoʼonton tskolta sba yoʼ lek xkʼot li kʼusi tsnop tspas smalale, «lamajem [yoʼonton xchiʼuk] muʼyuc cʼusi xal [yoʼonton]» chakʼ ta ilel (1 Ped. 3:4, Ch). Jech xtok, chchanbe stalelal antsetik ti laj yichʼik ta mukʼ Dios ta voʼne kʼuchaʼal Sara, Rut, Abigail xchiʼuk María, li smeʼ Jesuse (1 Ped. 3:5, 6). Chchanbe stalelal xtok li ermanaetik ti oy xa sjabilalik ti «yichʼ[oj] lec smelol[ike]» (Tito 2:3, 4). Kʼalal skʼanoj li smalale xchiʼuk ti yichʼoj ta mukʼe, jaʼ me xmuyubaj-o xchiʼuk li snup xchiʼile, ti jun yoʼonton li yutsʼ yalale, ti muʼyuk kʼop ta snaike xchiʼuk ti chabibil chaʼi sbaike. Li jun ants kʼuchaʼal taje toj kʼupil me sba ta sat jun vinik ti skʼanoj tajek Diose (Pro. 18:22).

Alab-nichʼnabiletik, jaʼ akʼik ta avoʼontonik li kʼusi mu xkiltike

15. ¿Kʼusi xuʼ xapas, kerem o tseb, sventa xakolta atot ameʼ yoʼ vikʼiluk asatik akotolik li ta mantale?

¹⁵ ¿Kʼusi xuʼ xapas, kerem o tseb, sventa xakolta atot ameʼ yoʼ vikʼiluk asatik akotolik li ta mantale? Nopbo skʼoplal avaʼi li matanal chakʼbot Jeovae. Yikʼaluk van ta abikʼtal onoʼox yakʼoj avil atot ameʼ li slokʼol Paraiso yoʼ xavil kʼuyelan li kuxlejal tee. Pe ti lachʼi xa une, stunesojik tal Vivlia xchiʼuk vunetik sventa yajtsʼaklom Cristo yoʼ xavakʼ venta kʼuyelan li kuxlejal sbatel osil ta achʼ balumile. Mi jaʼ avakʼoj-o ta avoʼonton spasbel yabtel li Jeovae, jaʼ me tskoltaot sventa lek vikʼiluk-o asat.

16, 17. ¿Kʼusi xuʼ spas li kerem-tsebetik sventa staik li kuxlejale?

¹⁶ Paso me batel li kʼusi chal jtakbol Pablo ta 1 Corintios 9:24 (kʼelo). Jpʼeluk me ta avoʼonton xa-anilaj batel sventa xata li kuxlejal sbatel osile. Jaʼ yuʼun, kʼelo me lek kʼusi beal chatam batel sventa xata li amoton taje. Ep kerem-tsebetik ti xchʼayoj xa ta satik taje, yuʼun tskʼan tsaʼ skʼulejalik. Toj bol me maʼ vaʼ yelan tspasike. Muʼyuk me chakʼ melel muyubajel kʼalal jaʼ chbat ta koʼontontik li takʼine. Mu me teuk-o sbatel osil xtok li kʼusitik kuʼuntike. Jaʼ mas lek ti «jaʼ te batem jsat[ik] yuʼun li cʼusi mu xquiltique». ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ te-o «sbatel osil» (2 Cor. 4:18).

¹⁷ Jlom «li cʼusi mu xquiltique» te skʼoplal li bendisionetik chakʼ Ajvalilal yuʼun Diose. Kʼelo lek kʼusi xuʼ xapas sventa xata taje. Skʼan me xapasbe yabtel Jeova mi chakʼan chamuyubaj ta melele. Ep kʼusitik xuʼ xavakʼ ta avoʼonton stael, jlome xuʼ xata ta ora noʼox, yane ta mas to tsʼakal.a Mi jaʼ chavakʼ ta avoʼonton stael li kʼusi spas avuʼune, vaʼun bi, jaʼ me chbat ta avoʼonton spasbel yabtel li Diose xchiʼuk jaʼ chavakʼ ta avoʼonton stael li kuxlejal sbatel osile (1 Juan 2:17).

18, 19. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik mi ta melel yakʼoj ta yoʼonton mantal li jun kerem o li jun tsebe?

¹⁸ Li kʼusi baʼyel skʼan jpastik yoʼ jtambetik sbelel li kuxlejale jaʼ ti xkakʼ ta koʼontontik li melel mantale. ¿Mi apasoj xa taje? Xi xajakʼbe abae: «¿Mi ta koʼonton jtuk chlokʼ spasel li kʼusitik ta tsobobbaile, o mi jaʼ ti chalbeikun jtot jmeʼ ti akʼo jpase? ¿Mi yakalun ta slekubtasel jtalelal sventa lek xilun li Diose? ¿Mi chkakʼbe yipal ti nopajtik noʼox ta jpas orasione, ti ta jchan jVivliae, ti chikʼot ta tsobajeletike xchiʼuk ti ta jpas li yan abtelaletik ta tsobobbaile? ¿Mi lek tajek xkil jba xchiʼuk li Jeovae?» (Sant. 4:8).

¹⁹ Nopo kʼuyelan i-echʼ stalelal li Moisese. Akʼo mi jelel ti kʼuyelan ichanubtasat ta sbikʼtal ta sventa li stalel kuxlejale, jaʼ lek laj yaʼi ti x-ojtikinat kʼuchaʼal yajtunel Jeovae, jaʼ muʼyuk lek laj yaʼi ti ch-albat skʼoplal ti jaʼ smeʼ li stseb faraone (kʼelo Hebreos 11:24-27). Naʼo me ti skʼan jech jpʼel ta avoʼonton ek mi chakʼan tukʼ chatun ta stojolal Jeovae. Vaʼun, mas me chlekub li akuxlejale, mas me xamuyubaj ta melel xchiʼuk apatoj me avoʼonton chata «li mero [kuxlejale]» (1 Tim. 6:19).

20. ¿Buchʼutik tstaik li matanal kʼalal ch-anilajik ta sventa kuxlejale?

²⁰ Li ta tsalbail ta anil laj yalbe skʼoplal Pabloe jun noʼox la ti buchʼu chkuch yuʼune. Pe jelel skʼoplal maʼ li anilajel sventa kuxlejale. Li kʼusi oy ta yoʼonton Diose jaʼ «ti acʼo coluc scotol cristianoetique, xchiʼuc ti acʼo lic yotquinic li cʼusi melele» (1 Tim. 2:3, 4). Oy xa me buchʼutik kuchem yuʼunik li anilajel taje, pe jech xtok un, oy me buchʼutik ch-anilajik jech kʼuchaʼal voʼote (Heb. 12:1, 2). Jaʼ me tsta smotonik li buchʼutik mu xlubtsajike. ¡Xuʼ me xata li matanal taje!

21. ¿Kʼusi ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan xchanobil chtale?

²¹ Mu me kʼusi chmak-o ta be «Scʼacʼalil li Mucʼul Diose, jaʼ li jun cʼacʼal ti toj tsots, ti toj xiʼbal sbae» (Mal. 4:5). Skʼan me skʼel sbaik lek li utsʼ-alaliletik sventa mu chʼayaluk yoʼonton xtaatik yuʼun li skʼakʼalil Jeovae. Jaʼ yuʼun, toj tsots me skʼoplal ti akʼo spasik li kʼusi akʼbil sbainik yuʼun Dios ta jujuntale. Veno, pe ¿mi oy to van kʼusi yan skʼan jpastik sventa vikʼiluk jsatik ta mantal xchiʼuk ti masuk to lek xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae? Oy. Li ta yan xchanobil chtale chal kaʼitik oxtos kʼusi chkoltavan sventa lekuk ta mantal li utsʼ-alalile.

[Tsʼib ta yok vun]

¿Mi xvul ta ajol liʼe?

• ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti vikʼiluk satik ta mantal li utsʼ-alaliletike?

• ¿Kʼuxi xuʼ xchanbe stalelal Lekil Jchabichij li malalile?

• ¿Kʼuxi xuʼ skolta smalal li ants ti toj lek ta chanbel stalelale?

• ¿Kʼusi xuʼ spas li alab-nichʼnabiletik yoʼ vikʼiluk satik ta mantal li utsʼ-alalile?

[Lokʼol ta pajina 9]

Li jun ants ti lek snaʼ xkoltavane toj kʼupil me sba ta sat jun vinik ti skʼanoj tajek Diose