¿Buchʼu ti mas tsots skʼoplal ta jkuxlejaltike?
«Voʼot noʼox atuc te oyot ta vinajel [...], ti oy ta acʼob scotol li banamile.» (SAL. 83:18)
1, 2. ¿Kʼu yuʼun maʼuk noʼox skʼan xkojtikinbetik sbi Dios sventa chijkolutike?
KʼALAL laj avaʼi ta sba velta ti oy sbi li Diose, xuʼ van jaʼo kʼalal laj yakʼboxuk avil ta aVivlia atuke. Ti la anaʼ ti oy sbi li Diose, xuʼ van toj labal la avaʼi, vaʼun jech lik atunes tal aVivlia sventa chakolta yan krixchanoetik yoʼ chavakʼbe yojtikin li jkʼanvanej Dios Jeovae (Rom. 10:12, 13).
2 Sventa chijkolutike maʼuk noʼox skʼan jnabetik sbi li Diose. Li jtsʼibajom yuʼun salmoe oy to kʼusi yan laj yal ti tsots skʼoplal eke: «Voʼot noʼox atuc te oyot ta vinajel [...], ti oy ta acʼob scotol li banamile», xi. Ta melel jaʼ noʼox stuk Jeova ti Buchʼu mas tsots skʼoplal oye. Jech, jaʼ li Jpasvanej yuʼun vinajel-balumile. Ta skoj taje jaʼ noʼox stuk ti buchʼu sta-o xchʼunbeik smantal li krixchanoetike (Apo. 4:11). Jech oxal skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Buchʼu ti mas tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejale?». Tsots skʼoplal ti jnoptik li stakʼobil taje.
Li kʼusi laj yichʼ chibal kʼoptael ta nichimaltik Edene
3, 4. ¿Kʼusitik la stunes Diablo kʼalal la sloʼla li Evae, xchiʼuk kʼusi ikʼot ta pasel?
3 Ti kʼuchaʼal tsots skʼoplal li sjakʼobil taje, jaʼ ta skoj li kʼusitik ikʼot ta pasel ta nichimaltik Edene. Li ta nichimaltik taje, jun jtoyba anjel, ti laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal Satanás ta tsʼakale, la sloʼla sventa mas xat-o yoʼonton li ta kʼusi tskʼan stuk li Evae, ti mu xa jaʼuk snop li kʼusi i-albat yuʼun Diose (Gén. 2:17; 2 Cor. 11:3). Ipʼaj ta preva li Evae, la sloʼ li sat teʼ ti mu stakʼ loʼele. Kʼalal jech la spase laj yakʼ ta ilel ti muʼyuk laj yichʼ ta mukʼ li Mukʼul Jpas mantal Diose. Muʼyuk laj yakʼ ta ilel ti jaʼ Jeova ti buchʼu mas tsots skʼoplal skʼan xakʼ ta xkuxlejale. Pe li Diabloe, ¿kʼusitik la stunes sventa tsloʼla li Evae?
4 Li Diabloe oy kʼusitik lek nakʼal laj yal kʼalal la xchiʼin ta loʼil li Evae (kʼelo Génesis 3:1-5). Baʼyele, muʼyuk la stunesbe sbi Dios li Satanase, jaʼ noʼox «Dios» xi laj yal. Yan li ta voʼneal hebreo kʼope, li jtsʼibajom yuʼun Genesise la stunes Jeova li ta baʼyel versikulo ta kapitulo 3. Ta xchibale, la sjakʼ kʼusi albatik yuʼun Dios, maʼuk la sjakʼ kʼusi «mantal» akʼbatik yuʼun Dios (Gén. 2:16). Xuʼ van jech ta mukul la skʼan la xyochbe yipal li mantal laj yakʼ Diose. Yoxibal, manchuk mi stuk te li antse, li Satanase laj yalbe skʼoplal xchaʼvoʼalik, kʼalal la stunes li jpʼel kʼop «laj yalboxuc», xie. Jech taje, laj yakʼbe yaʼi ti tsots skʼoplal li Evae, ti jaʼ xuʼ xal kʼusi stakʼ pasele, ti mu persauk stsak ta mukʼ li smalale. ¿Kʼusi ikʼot ta pasel un? Li antse xi la stakʼbe ta anil li chone: «Xuʼ ta jloʼbecutic sat scotol li teʼetic liʼ ta tsʼunubaltique», xut. Kʼuchaʼal chkiltike la sta ta alel li smalal eke.
5. 1) ¿Kʼusi ibat ta yoʼonton tspas Eva ta skoj li kʼusitik la spas Satanase? 2) ¿Kʼusi laj yakʼ ta ilel kʼalaluk la sloʼ sat teʼ li antse?
5 Ep kʼusitik la sjelbe skʼoplal xtok li Satanase. Laj yakʼ ta aʼyel ti muʼyuk lek kʼusi la spas Jeova ta stojolal li Adán xchiʼuk Evae, yuʼun la li Diose laj yal ti «mu xuʼ [s]loʼbeic sat jpetsuc li teʼetic [...] ta tsʼunubaltique». Ta tsʼakale, laj stijbe yoʼonton ti akʼo snop ta sventa stuk li antse, ta alele jaʼ la sventa chtukʼib li xkuxlejale xchiʼuk ti xkoʼolajik «cʼu chaʼal Dios[e]». ¿Kʼusi ikʼot ta pasel un? Li antse lik yakʼ ta yoʼonton li teʼe xchiʼuk li sate, maʼuk li kʼuyelan xil sbaik xchiʼuk li sTot ta vinajele (kʼelo Génesis 3:6). Kʼux ta alel, li Evae la sloʼ li sat teʼe, kʼalal jech la spas taje laj yakʼ ta ilel ti maʼuk tsots skʼoplal chil ta xkuxlejal li Jeovae.
Li kʼusi laj yichʼ chibal kʼoptael ta skʼakʼalil Jobe
6. ¿Kʼuxi la xchibal kʼopta Satanás ti kʼu yuʼun tukʼ xkuxlejal li Jobe, xchiʼuk kʼusi i-akʼbat akʼo yakʼ ta ilel?
6 Kʼalal echʼ xa ox jayib sigloe, li tukʼil Jobe laj yakʼ ta ilel buchʼu li mas tsots skʼoplal laj yaʼi ta xkuxlejale. Kʼalal laj yakʼ ta ilel Jeova ti muʼyuk kʼusi chopol spasoj ta xkuxlejal li Jobe, li Satanase xi laj yale: «Muc jechuc noʼox ti lec yichʼojot ta mucʼ li Jobe» (kʼelo Job 1:7-10). Lek xvinaj ti kʼusi la xchibal kʼopta li Diabloe jaʼ ti kʼu yuʼun ta xchʼun mantal li Jobe. Laj yal ti muʼyuk skʼanoj Dios li Jobe, jaʼ noʼox la chtun ta stojolal ta skoj ti oy kʼusi tstae. ¿Buchʼu noʼox xuʼ xakʼ ta ilel mi melel taje? Jaʼ li Jobe, jaʼ yuʼun i-akʼbat akʼo yakʼ ta ilel taje.
7, 8. ¿Kʼusitik vokol la snuptan li Jobe, xchiʼuk kʼusi laj yakʼ ta ilel kʼalal ikuch yuʼun xchiʼuk ti tukʼ yoʼonton laj yakʼ sbae?
7 Li Jeovae laj yakʼ akʼo akʼbatuk yuʼun Satanás ep ta tos svokol li Jobe (Job 1:12-19). ¿Kʼusi la spas Job ti ep ta tos laj yil svokole? Li Vivliae jamal chal ti «muʼyuc la saʼ smul ta stojol Dios ta sventa ti jech icʼot ta pasele; me jutuc muʼyuc ichopolcʼopoj ta stojol li Diose» (Job 1:22). Pe muʼyuk te itsʼiji-o li Diabloe, yuʼun xi to laj yale: «Xuʼ chacʼ cʼusitic yan ta sventa chcʼuxubin sbecʼtal stuc. Yuʼun li cristianoe xuʼ chacʼ scotol cʼusi oy yuʼun, jaʼ noʼox venta me cuxul chcom stuque» (Job 2:4).a Kʼuchaʼal chkiltike, li Diabloe jamal laj yal ti mi laj yil svokol ta sbekʼtal stuk li Jobe, jaʼ la te chakʼ ta ilel ti maʼuk tsots skʼoplal ta xkuxlejal li Jeovae.
8 Li Jobe la sta jtos chamel ti ibal sbae, ti muʼyuk xa noʼox smelolal ikom li spat xokone. Jech xtok, xi albat yuʼun li yajnile: «Tuchʼo ta utel li Diose, chaman xa». Ta slajebe, oxvoʼ jecheʼ yamigotak i-albat ti saʼoj la smul ta stojolal li Diose (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3). Akʼo mi mu albajuk laj yil svokol li Jobe tukʼ laj yakʼ sba (kʼelo Job 2:9, 10). Kʼalal ikuch yuʼun xchiʼuk tukʼ yoʼonton laj yakʼ sbae laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil ta xkuxlejal li Jeovae. Laj yakʼ ta ilel xtok ti akʼo mi jmulavil li krixchanoutike, xuʼ tukʼ chkakʼ jbatik sventa xkakʼtik ta ilel ti mu meleluk li kʼusitik chal Diabloe (koʼoltaso xchiʼuk Proverbios 27:11).
Toj lek tukʼ la stakʼ li Jesuse
9. 1) ¿Kʼusi la spas Satanás kʼalal chviʼnaj xaʼox li Jesuse? 2) ¿Kʼusi la spas li Jesuse?
9 Kʼalal naka toʼox laj yichʼ voʼ li Jesuse, li Satanase laj yakʼbe yaʼi ti akʼo spas li kʼusi tskʼan yoʼonton stuke xchiʼuk ti akʼo maʼuk xa tsots skʼoplal xaʼi ta xkuxlejal li Jeovae. Laj yakʼbe oxib preva. Baʼyele, jaʼ la stunes ti persa skʼan xveʼe, jaʼ yuʼun laj yalbe ti akʼo skʼatajes ta vaj li tonetike (Mat. 4:2, 3). Jvules ta joltik ti 40 kʼakʼal muʼyuk veʼem li Cristoe, jaʼ yuʼun chviʼnaj xaʼox tajek. Jech oxal li Satanase laj yakʼbe yaʼi ti akʼo stunes li sjuʼele. ¿Kʼusi la spas li Jesuse? Muʼyuk la skʼan chopol tstunes li sjuʼele, la spʼaj ta anil li kʼusi albate, jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton li sKʼop Jeovae. Mu jechuk la spas kʼuchaʼal li Evae (kʼelo Mateo 4:4).
10. ¿Kʼu yuʼun albat yuʼun Satanás ti akʼo sjip sba yalel ta jun tayal chʼulna li Jesuse?
10 Sventa spas yuʼun li kʼusi tskʼan stuk li Jesuse, li Satanase laj yalbe ti akʼo sjip sba yalel ta jun tayal chʼulnae (Mat. 4:5, 6). ¿Kʼusi oy ta yoʼonton xkʼot ta pasel li Satanase? Laj yal ti mi muʼyuk kʼusi la spas kʼalal mi la sjip sba yalele, jaʼ chakʼ ta ilel ti jaʼ «Xnichʼon[...] Diose». Jamal xvinaj ti kʼusi tskʼan chakʼbe yaʼi li Cristoe jaʼ ti akʼo mu xkom ta kʼexlale xchiʼuk ti lek xa x-ilat yuʼun li kʼusi tspase. Li Satanase snaʼoj ti oy krixchanoetik tspasik kʼusitik xibalik sba ta skoj li toybaile xchiʼuk ti akʼo mu xkomik ta kʼexlale. Sventa chloʼlavane muʼyuk lek la stunes jun teksto ta Vivlia li Satanase, pe li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti snaʼ lek kʼusi chal li sKʼop Jeovae (kʼelo Mateo 4:7). Kʼalal la spʼaj li preva taje, lek jamal laj yakʼ ta ilel ti jaʼ Jeova li buchʼu mas tsots skʼoplal laj yaʼi ta xkuxlejal li Cristoe.
11. ¿Kʼu yuʼun la spʼaj Jesús ti ch-akʼbat skotol li ajvaliletik yuʼun balumile?
11 Ta slajeb xae, li Satanase mas laj yakʼbe yipal, yuʼun laj yakʼbe yil skotol li ajvaliletik yuʼun balumile (Mat. 4:8, 9). Pe li stuke la spʼaj ta sjunul yoʼonton li kʼusi ch-akʼbate, yuʼun snaʼoj ti mi la xchʼame, jaʼ ta spʼaj li mukʼul pas mantal yuʼun Jeovae, jaʼ xkaltik, ti muʼyuk xa tspas mantal kʼuchaʼal Mukʼul Ajvalile (kʼelo Mateo 4:10). Ta skotol li prevaetik taje, kʼalal la stakʼbe sutel Satanás li Jesuse laj yalbe sbi li Jeovae, jech laj yal kʼu chaʼal chal li ta Tsʼibetik ta Hebreo Kʼope.
12. ¿Kʼusi tsots la snup kʼalal jutuk xaʼox skʼan xcham li Jesuse xchiʼuk kʼusi xuʼ jchantik ta sventa ti kʼusi la spase?
12 Kʼalal jutuk xaʼox skʼan xlaj yabtel liʼ ta Balumil li Jesuse, tsots laj yil svokol. Kʼalal la xchol mantale lek jamal laj yal ti chakʼ ta matanal stuk li xkuxlejale (Mat. 20:17-19, 28; Luc. 12:50; Juan 16:28). Jech xtok, kʼalal chichʼ milele snaʼoj lek ti jech chichʼ chapanel kʼuchaʼal chchapan skʼopik li judioetike xchiʼuk ti jaʼ la smul ti chopol kʼoptavane. Ti vaʼ yelan chichʼ milele jaʼ chat-o tajek yoʼonton. Jaʼ yuʼun xi la spas orasione: «Tati, ti me xuʼe, loqʼuesbun li tsatsal vocol liʼi». Pe xi to laj yal xtoke: «Pero mu me xcʼot ta pasel li cʼusi tscʼan coʼnton jtuque. Jaʼ acʼo cʼotuc ta pasel li cʼusi tscʼan avoʼntone» (Mat. 26:39). Jech, tukʼ-o laj yakʼ sba kʼalal icham li Jesuse. Jech laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal laj yaʼi ta xkuxlejal li Jeovae.
Li kʼusi xuʼ jtakʼtike
13. ¿Kʼusi la jchantik yuʼun Eva, Job xchiʼuk li Jesucristoe?
13 ¿Kʼusi xuʼ jchantik li ta parafoetik laj xa jkʼeltike? Li kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal Evae jaʼ ti jaʼ chkakʼtik ta ilel ti muʼyuk tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejaltik Jeova, mi jaʼ bat ta koʼontontik spasel li kʼusi noʼox ta jkʼan jtuktike xchiʼuk li toybaile. Yan ti kʼuyelan tukʼ laj yakʼ sba li Jobe, xuʼ jchantik ti akʼo mi jsaʼmulilutik, xuʼ xkuch kuʼuntik li vokoliletike, manchuk mi mu jnatik lek kʼu yuʼun jech chkʼot ta jtojolaltik. Mi jech ta jpastike, chkakʼtik ta ilel ti jaʼ baʼyel chkakʼ ta jkuxlejaltik li Jeovae (Sant. 5:11). Ta slajeb xae, oy kʼusi lek laj yakʼbutik ta ilel li Jesuse: kʼusuk xvul ta jtojolaltik oyuk-o ta koʼontontik chijtun ta stojolal li Jeovae, manchuk mi chkichʼtik kʼexlaltasel o chlokʼ jkʼoplaltik yuʼunik (Heb. 12:2). Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik taje?
14, 15. ¿Kʼusi la spas Eva xchiʼuk kʼusi la spas Jesús kʼalal ipasatik ta prevae, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li xNichʼon Diose? (Albo smelolal li lokʼol te chvinaj ta pajina 18.)
14 Mu me xkakʼtik akʼo jchʼay ta joltik yuʼun Jeova li prevaetike. Kʼalal laj yakʼ sba ta loʼlael li Evae, jaʼ bat ta yoʼonton li kʼusi te skʼeloje: «Laj yil ti toj cʼupil sba li sat teʼe; chac xa sloʼ yaʼay ta ora. La snop ti jech ta xbijub oe» (Gén. 3:6). ¡Pe toj echʼ noʼox jelel kʼusi la spas Jesús ta sventa li oxib preva akʼbat yuʼun Satanase! Ta jujun li prevaetik la stae, maʼuk noʼox laj yakʼ ta yoʼonton li prevaetike yuʼun la snop lek kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi tsʼuj ta spasel taje. Jech noxtok, jaʼ la stunes li sKʼop Diose xchiʼuk la stunesbe li sbi Diose.
15 ¿Kʼusi ta jpastik kʼalal ta jtatik prevaetik ti jnaʼojtik ti muʼyuk lek chil Jeovae? Mi mas la jnoptik ti kʼusi lek xa yaʼel ta taele, mas me kʼun xuʼ xijpʼaj li ta prevae (Sant. 1:14, 15). Jaʼ yuʼun, toj tsots skʼoplal ti ta anil noʼox jiptik lokʼel ta koʼontontik li kʼusi chopol ta jkʼan ta jpastike, skʼan jech jpastik manchuk mi toj tsots chkaʼitik jech kʼuchaʼal jlokʼes jsatik, jtuchʼ jbekʼtal jtakopaltike (Mat. 5:29, 30). Jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse, skʼan jnoptik lek li kʼusi chkʼot ta pasel mi li jpʼajutik li ta prevae, mas to ta sventa ti kʼuyelan xkil jbatik xchiʼuk li jTotik ta vinajele. Skʼan jvules ta joltik kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta sventa taje. Yuʼun xuʼ jaʼ jech xkakʼtik ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejaltik li Jeovae.
16-18. 1) ¿Kʼusitik vokoliletik xuʼ toj kʼux chkaʼitik? 2) ¿Kʼusi tskoltautik sventa xkuch batel kuʼuntik kʼalal tsots chkil jvokoltike?
16 Mu xkakʼbetik smulin Jeova li vokoliletik ta jnuptantike (Pro. 19:3). Kʼalal mas xa chnopaj tal slajeb li chopol balumil liʼe, mas xa ep yajtuneltak Dios chil svokolik ta nikel, nojelal ta voʼ xchiʼuk yan kʼusitik tsotsik chkʼot ta pasel. Jnaʼojtik lek ti avi kʼakʼale mu xuʼ xkichʼtik chabiel ta skʼelobil juʼelal yuʼun Dios. Pe jech kʼuchaʼal ikʼot ta stojolal Jobe, kʼux chkaʼitik kʼalal oy buchʼu chcham kuʼuntik xchiʼuk ta jtatik tsatsal vokoliletike.
17 Ep kʼusitik muʼyuk laj yaʼibe smelolal Job ti kʼu yuʼun laj yakʼ akʼo kʼotuk ta pasel jlomantik kʼusitik li Diose. Jech li voʼotik eke, xuʼ van mu jnaʼtik kʼu yuʼun chakʼ kʼotuk ta pasel Dios jlom vokoliletik. Xuʼ van xkʼot ta jchikintik ti oy laj kermanotaktik ta skoj nojelal ta voʼ o yan kʼusitik, jech kʼuchaʼal li nikel echʼ li ta jteklum Haitie. O xuʼ van oy buchʼu la yalbutik ti laj ta majel jun kermanotik ti tukʼ yakʼoj sbae o ti icham ta skoj ti oy kʼusi tsots la snuptane. O moʼoje xuʼ van voʼotik yakal chkil tsots jvokoltik o yan kʼusitik ti chʼabal stukʼil chkiltike, vaʼun xuʼ van xijvokolet xi chkaltike: «¿Kʼu yuʼun Jeova? ¿Kʼu yuʼun ti voʼon chkil jvokole? ¿Kʼusi chopol jpasoj?» (Hab. 1:2, 3). ¿Kʼusi xuʼ skoltautik kʼalal ta jnuptantik vokoliletik kʼuchaʼal laj xa kaltike?
18 Mi oy buchʼu chil svokole, mu me jnoptik ta anil ti jaʼ ta skoj ti saʼoj smul ta stojolal Jeovae. Li Jesuse laj yalbe skʼoplal chib kʼusitik tsots ikʼot ta pasel ta skʼakʼalil ti chakʼ ta ilel ti skʼan mu jechuk jnoptike (kʼelo Lucas 13:1-5). Bakʼintik li epal vokoliletike jaʼ ta skoj ti oyutik li ta «yorail xchiʼuk li kʼusitik muʼyuk malabil chkʼot ta pasele» (Ecl. 9:11, NM). Pe mi jaʼ ta jpat koʼontontik «li [ta] Dios ti chispatbutic coʼntontique» mu ventauk ti kʼusi chkil-o jvokoltike, xuʼ xkuch kuʼuntik, yuʼun jaʼ chakʼ kiptik sventa tuk-o xkakʼ jbatik (2 Cor. 1:3-6).
19, 20. ¿Kʼusi koltaat-o Jesús sventa ikuch yuʼun li kʼexlale xchiʼuk kʼusi xuʼ tskoltautik ek?
19 Mu xkakʼtik akʼo smak jsatik li toybaile xchiʼuk ti chijxiʼ ta skoj mi ta kʼexlal chijkome. Li Jesuse toj bikʼit laj yakʼ sba kʼalal «laj yicta comel ti cʼu sʼelan bu to ox oye, cʼot jech cʼu chaʼal junuc jtunel» (Fili. 2:5-8, Ch). Ta skoj ti laj yakʼ sba ta stojolal sTote, itsʼik yuʼun epal kʼexlal (1 Ped. 2:23, 24). Kʼalal jech la spas taje, jaʼ baʼyel laj yakʼ ta xkuxlejal li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae, ta skoj taje laj yichʼ toyel muyel kʼalal to ta toyol (Fili. 2:9). Li Jesuse laj yal ti akʼo jechuk xkuxlejalik ek li yajtsʼaklomtake (Mat. 23:11, 12; Luc. 9:26).
20 Bakʼintik li voʼotik eke, ta jnuptantik prevaetik ti bu xuʼ xkichʼtik chibalkʼoptaele. Pe jech xtok, skʼan me jpat koʼontontik jech kʼuchaʼal la spas Pabloe, ti xi laj yale: «Ta sventa ti jech ta jpase, jech ta xquichʼ o ep vocol. Pero mu xiqʼuexov o, yuʼun xcotquin lec li Bochʼo jchʼunojbe scʼope. Jnaʼoj lec ti oy svuʼel sventa chchabibun li xchʼunojel coʼnton cʼalal to ta slajebal cʼacʼale» (2 Tim. 1:12).
21. ¿Kʼusi oy ta koʼontontik spasel manchuk mi jaʼ noʼox tsnop kʼusitik chtun yuʼun stukik li krixchanoetike?
21 Xi laj yal Vivlia ti kʼusitik chkʼot ta pasel li ta jkʼakʼaliltike: «Li cristianoetique jaʼ noʼox tspasic cʼusi tscʼan stuquic» (2 Tim. 3:2). Jaʼ yuʼun, mu labaluk chkiltik ti jaʼ noʼox tsnop li kʼusitik chtun yuʼun stukik li krixchanoetik ta jpat jxokontike. Mu me jechuk xlik jpastik ek. Kʼalal ta jnuptik junuk preva, junuk tsatsal vokolil o junuk krixchano ti tskʼan chakʼutik ta kʼexlale, skʼan tukʼ xkakʼ jbatik, vaʼun jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel ti buchʼu mas tsots skʼoplal chkil ta jkuxlejaltike jaʼ li Jeovae.
[Tsʼib ta yok vun]
a Jlom buchʼutik chchanbeik skʼoplal Vivliae chalik ti kʼalal «xuʼ chacʼ cʼusitic yan ta sventa chcʼuxubin sbecʼtal stuc» xie, chalik ti chakʼ ta aʼyel ti jaʼ noʼox la tsnop ta sventa stuk li Jobe, ti mu la ventauk mi xcham xnichʼnabtak xchiʼuk xchonbolomtak sventa chkol li sbekʼtal stuke o li xkuxlejale. Yantik xtoke tsnopik, ti sventa mu xcham li jun krixchanoe chakʼ jutuk ta vokol li sbekʼtal stakopale. Jech kʼuchaʼal liʼe, bakʼintik sventa mu smaj sjolike chakʼ skʼobik ta ora, jech taje chlaj jutuk sbekʼtal stakopalik sventa kuxul chkomik. Akʼo mi mu jnabetik lek smelolal li kʼop taje, lek xkaʼitik ti sventa mu xcham la li Jobe, chakʼ la ta sjunul yoʼonton skotol li kʼusi oy yuʼune.
¿Kʼusi chakʼ jchantik...
• ... ti kʼuyelan iloʼlaat yuʼun Satanás li Evae?
• ... ti kʼusi la spas Job kʼalal la snup tsots svokole?
• ... ta sventa ti kʼusi mas tsots skʼoplal laj yil li Jesuse?
[Lokʼol ta pajina 17]
Li Evae maʼuk tsots skʼoplal laj yil ti kʼuyelan chil sbaik xchiʼuk li Jeovae
[Lokʼol ta pajina 18]
Li Jesuse la spʼaj li prevaetik i-akʼbat yuʼun Satanase, yuʼun jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae
[Lokʼol ta pajina 20]
Chol mantal ta karpanaetik ta Haití kʼalal i-echʼ xaʼox nikele
Kʼalal oy kʼusi tsots ta jnuptantike, jpat koʼontontik ta stojolal «li Dios ti chispatbutic coʼntontique»