MANTAL TA SLIKEBALTIK PAJINA
¿Mi tsokesvan li pornografiae?
Buyuk xa noʼox ta tael pornografia li avie.a Yuʼun xuʼ te jtatik ti bu chalbeik skʼoplal spʼolmalike, li ta kʼusitik achʼ chlokʼe, li ta kʼusitik tsʼibabile, lokʼoletik ta revista, ta television, pelikulaetik, ta sonetik, ta videojuego, ta selular, ta Internet xchiʼuk oy xa pajinaetik ta Internet ti xuʼ te skʼelbe sba slokʼolik ti bu tʼanajtike. Muʼyuk xa chopol chilik li krixchanoetike. Toj ep buchʼutik tskʼelik pornografia ti muʼyuk toʼox bu jech ilbil-oe (kʼelo li rekuadro yoʼ bu chal «Li kʼusitik sventa pornografiae»).
Li kʼusitik sventa pornografiae chjelilan batel. Li jchanubtasvanej Gail Dines xi la stsʼibae: «Li kʼusitik toj chopolik toʼox ta kʼelel chilike, li avie stalel xa onoʼox chilik, yuʼun li pornografiae mu xa masuk chopol chilik».
¿Kʼu yelan chavil avi li kʼusitik taje? ¿Mi chopol chʼayob oʼontonal van tajek, mi tsokesvan o mi mu masuk chopol li pornografiae? Xi laj yal li Jesuse: «Scotol li lequil teʼetique lec sat chacʼ. Yan li chopol teʼetique chopol sat chacʼ» (Mateo 7:17). ¿Kʼu van yelan sat chakʼ, jaʼ xkaltik, kʼusitik van chakʼ kʼotuk ta pasel li pornografiae? Sventa xtakʼ kuʼuntik taje, jkʼeltik jayibuk sjakʼobil ta sventa li pornografiae.
¿Kʼuxi chakʼ vokolil li pornografiae?
XI CHALIK LI BUCHʼU XCHANOJBEIK SKʼOPLALE: Chnop tajek xaʼiik li buchʼu tskʼelik pornografiae, li buchʼu chchanbeik skʼoplale xchiʼuk li doktoretike chalik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal slajesel drogae.
Xi chal Brian,b ti nop tajek xaʼi skʼelel pornografia ta Internete: «Mu xkom kuʼun, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal chʼayemun chkaʼi jba. Jech noʼox xitʼeltʼun likel xchiʼuk chkʼuxub jol. Ta jkʼan ta jpajes jba, pe kʼalal echʼ xaʼox jayibuk jabile mas nop xkaʼi».
Li buchʼutik tskʼelik pornografiae mu xakʼik ta naʼel, yuʼun ta mukul tskʼelik. Jaʼ yuʼun, mu labaluk sba chkaʼitik ti chil svokolik junantik ta skoj ti stuk chaʼi sbaike, chkʼexavik, tsvul tajek yoʼontonik, ch-ipajik ta at-oʼonton xchiʼuk chlik skʼakʼal yoʼontonik. Li jlom xtoke ch-ayan ta yoʼontonik ti tskʼan tsmil sbaike. Sergio, ti tsyales jutuk mu skotoluk kʼakʼal ta Internet sventa skʼej ta selular li pornografiae xi chale: «Jaʼ xa noʼox ta jnop li kʼusi ta jkʼan jtuke xchiʼuk mu kʼusi xmalaj kuʼun. Muʼyuk jbalil, oy noʼox jmul, jtuk chkaʼi jba xchiʼuk mu jnaʼ kʼusi ta jpas. Chikʼexav xchiʼuk chixiʼ sventa jkʼan koltael».
Akʼo mi yolbaj tskʼelik o mi muʼyuk snopoj tskʼelik pornografia li jlome tsta svokolik. Jun doktora ti Judith Reisman sbie, xi laj yal ta stojolal jun komite yuʼun Senado ta Estados Unidose: «Te chkom ta joltik xchiʼuk tsokes jnopbentik kʼalal ta jkʼeltik pornografiae, akʼo mi ta jkʼan ta jchʼay ta joltik toj vokol chchʼay». Susan, ti balunlajuneb sjabilal ti la sta ta kʼelel pornografia ta Internete xi laj yale: «Li kʼusi la jta ta kʼelele te nakʼal kom-o ta jol. Mu xkakʼ venta kʼuxi chtal ta anil ta jnopben, mu xa onoʼox xchʼay ta jol laj kaʼi».
JECH KʼUCHAʼAL LA JCHANTIK XA TALE: Tsmosoin xchiʼuk chakʼbe svokol li buchʼu chnop tajek xaʼi tskʼel pornografiae (2 Pedro 2:19).
¿Kʼuxi chakʼbe svokol utsʼ alalil li pornografiae?
XI CHALIK LI BUCHʼU XCHANOJBEIK SKʼOPLALE: Li livro The Porn Trap [Ti kʼuxi chloʼlavan li pornografiae], ti la stsʼibaik Wendy xchiʼuk Larry Maltz, xi chale: «Chchʼak utsʼ alalil xchiʼuk nupultsʼakal li pornografiae».
Li pornografiae chakʼbe svokol utsʼ alaliletik xchiʼuk nupultsʼakaletik, yuʼun...
... mu xa jechuk tspat yoʼontonik ta jujuntal li ta snup xchiʼilike xchiʼuk ti kʼuyelan skʼanoj sbaike (Proverbios 2:12-17).
... tstij oʼontonal sventa jaʼuk spas li kʼusi tskʼan yoʼonton stukike, chnamajik ta snup xchiʼilik xchiʼuk mu junuk yoʼonton yuʼun snup xchiʼil ta sventa li chiʼinejbail ta vayele (Efesios 5:28, 29).
... tstij oʼontonal sventa jaʼuk noʼox te ta snopben li chiʼinejbail ta vayele xchiʼuk li kʼusi noʼox tskʼan sbekʼtal stuke (2 Pedro 2:14).
... xuʼ van xtijbat yoʼonton spasel kʼusitik sventa chiʼinejbail ta vayel ti chopol chil li snup xchiʼile (Efesios 5:3, 4).
... tstij oʼontonal sventa smukul sati xchiʼil ta nupunel (Mateo 5:28).
Li Vivliae chal ti mu stakʼ smukul sati sbaik li nupultsʼakaletike (Malaquías 2:16). Li buchʼu tsmukul sati xchiʼil ta nupunele chakʼbe svokol li snupunele, xuʼ xchʼak sbaik yuʼun xchiʼuk xuʼ xtuchʼ-o snupunel xtok. Kʼalal jech chkʼot ta pasele chil svokol li alab nichʼnabile.
Li pornografia xtoke oy to yan kʼuxi mas chakʼbe svokol li alab nichʼnabile. Brian, ti laj xa kalbetik skʼoplale xi chal xtoke: «Kʼalal yakalun ta tajimol ta nakʼbail ti te van lajuneb toʼox jabilale, te la jtabe jaylikuk srevista jtot sventa pornografia, vaʼun ta mukul lik jkʼel akʼo mi mu jnaʼ ti kʼu yuʼun ta jkʼan ta jkʼele. Ti jech kʼot ta pasel taje laj yakʼbun-o jvokol kʼalal mukʼta krixchanoun xaʼoxe». Li buchʼutik xchanojbeik skʼoplale chalik ti jaʼ chtijbat yoʼonton kerem tsebetik sventa oyuk buchʼu xchiʼinik ta vayel kʼalal bikʼitik toe, ti chilbajinik tajek li buchʼu chchiʼinik ta vayele xchiʼuk ti chjelilan kʼuyelan chaʼi sbaike.
JECH KʼUCHAʼAL LA JCHANTIK XA TALE: Tsokes nupultsʼakal ti skʼanoj sbaik li pornografiae, chakʼbe tajek svokol xchiʼuk tsyayijesbe yoʼonton (Proverbios 6:27).
¿Kʼu yelan chil Dios li pornografiae?
XI CHAL LI SKʼOP DIOSE: «Jaʼ yuʼun tscʼan jʼechʼel chamenoxuc o ta sventa [...] li mulivajele, li cʼusitic toj chopolique, li cʼusi tscʼan abecʼtalique, li cʼusitic chopol oy ta avoʼntonique, xchiʼuc li xpichʼetel avoʼntonique, yuʼun xcoʼlaj xchiʼuc oy slocʼobal jdiostic chcʼot me jech coʼntontique» (Colosenses 3:5).
Jamal xvinaj ti spʼajoj pornografia li Jeovae.c Pe taje maʼuk chakʼ ta aʼyel ti chopol chil Dios li chiʼinejbail ta vayele. Ti kʼuyelan la spasutike xchiʼuk ti kʼu yuʼun la slikes li nupunele jaʼ sventa xuʼ xakʼbe sbaik ta jujuntal li kʼusi chtun yuʼunik ta sventa li chiʼinejbail ta vayele xchiʼuk ti xuʼ xil yalab xnichʼnabike (Santiago 1:17).
Pe mi yolbaj jech la spasutik li Jeovae, ¿kʼu yuʼun chopol tajek chil li pornografiae? Jkʼelbetik jayibuk srasonal.
Snaʼoj ti xuʼ x-akʼvan ta vokol li pornografiae (Efesios 4:17-19).
Skʼanojutik xchiʼuk chchabiutik sventa muʼyuk kʼusi chopol xkʼot ta jtojolaltik (Isaías 48:17, 18).
Mu skʼan ti xil svokolik li nupultsʼakaletike xchiʼuk li utsʼ alaliletike (Mateo 19:4-6).
Tskʼan ti lekuk sak li jtalelaltike xchiʼuk ti xkichʼbetik ta mukʼ li sderecho yantike (1 Tesalonicenses 4:3-6).
Tskʼan ti xkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ti lekuk jtunestik ti kʼuyelan la spasutike, jaʼ xkaltik, ti xuʼ xkil kalab jnichʼnabtike (Hebreos 13:4).
Snaʼoj xtok ti kʼalal tskʼel pornografia li jun krixchanoe jaʼ yakal tspas li kʼusi tskʼan stuk ta sventa li chiʼinejbail ta vayele, ti jaʼ lek chil Satanás ti jech chichʼ pasele (Génesis 6:2; Judas 6, 7).
JECH KʼUCHAʼAL LA JCHANTIK XA TALE: Li pornografiae tsokes ti kʼuyelan xil sba xchiʼuk Dios li jun krixchanoe (Romanos 1:24).
Akʼo mi jech, li Jeovae chkʼuxubin li buchʼu chakʼ persa yiktael skʼelel pornografiae. Xi chal li Vivliae: «Li Mucʼul Diose jaʼ jcʼanvanej, jaʼ jcʼuxubinvanej stuc; cʼuncʼun chlic scʼacʼal yoʼnton, jaʼ toj mucʼ li cʼuxubinel yuʼune. Yuʼun snaʼoj ti cʼu xʼelan pasbilutique; snaʼ ti lum achʼelutic noʼoxe» (Salmo 103:8, 14). Yuʼun chalbutik ti bikʼit xkakʼ jbatik sventa «jech xuʼ ta jtatic coltael ti cʼalal yorail oy jvocoltique» (Hebreos 4:16; kʼelo rekuadro yoʼ bu chal «Kʼuxi xuʼ xkom li skʼelel pornografiae»).
Epal krixchanoetike xchʼamojik li koltael chakʼ Diose. Pe ¿mi oy van sbalil ta melel? Li Vivliae xi chal ta sventa li buchʼutik yiktaojik xa spasel kʼusitik chopole: «Liʼ ta orae pocbiloxuc xa, lecubtasbiloxuc xa. Tucʼ xa avoʼntonic chayiloxuc Dios ta sventa li Cajvaltic Jesuse xchiʼuc ta sventa li Espíritu yuʼun Dios cuʼuntique» (1 Corintios 6:11). Xuʼ jech xkaltik ek jech kʼuchaʼal laj yal li j-alkʼop Isaiase: «Li Diose jaʼ jcoltavanej cuʼun; jun noʼox coʼnton o, muʼyuc cʼusi ta jxiʼbe; jaʼ stsatsal coʼnton, jaʼ sqʼuejimol coʼnton li Mucʼul Diose, yuʼun jaʼ la scoltaun» (Isaías 12:2).
Susan ti laj yikta ti nopem toʼox xaʼi skʼelel pornografiae xi chale: «Jaʼ noʼox Jeova xuʼ yuʼun skoltautik ta yiktael li skʼelel pornografiae. Mi chakʼanbe koltael sventa sbeiltasote xuʼ me sak akʼoplal ta stojolal. Muʼyuk onoʼox bu chiktaot».
a Li jpʼel kʼop «pornografiae», te smakojbe skʼoplal li kʼusi stakʼ kʼelel o chikintael ti jaʼ chalbe skʼoplal li chiʼinejbail ta vayele, taje jaʼ li lokʼoletike, li kʼusi chchanike xchiʼuk li kʼusi chchikintaike.
b Li ta mantal liʼe jelbil li biiletike.
c Li ta Vivliae chal ti jaʼ Jeova sbi li Diose.