XCHANOBIL 34
Mu me xkiktatik li mantale
«Muʼyuk kʼusi yan ti xkuxet-o koʼonton yuʼun jech kʼuchaʼal liʼe: ti chkʼot ta jchikin ti yakal-o tspasik kʼusi melel li jnichʼnabe» (3 JUAN 4).
KʼEJOJ 111 Ti kʼu yuʼun xijmuyubaje
LI KʼUSI TA JCHANTIKEa
1. ¿Kʼu yuʼun lek ti xkalbetik skʼoplal ti kʼuxi laj kojtikintik mantale?
«¿KʼUXI laj avojtikin li mantale?». Yikʼaluk van ep ta velta jech jakʼbilutik. Taje jech chkichʼtik jakʼbel kʼalal chkojtikintik yan ermanoetike. Ta jkʼupintik yaʼiel xtok kʼu yelan laj yojtikinik mantal yan ermanoetik xchiʼuk kʼu yelan lik skʼanik li Jeovae. Lek chkaʼitik yalbel yantik xtok ti xijmuyubaj ti jaʼutik stestigo Jeovae (Rom. 1:11). Kʼalal chkalbetik yantik taje, tsvules ta joltik ti jaʼ jun matanal jtaojtike. Jech xtok, tskoltautik sventa mu xkiktatik li mantale. Jaʼ xkaltik, ti jechuk-o oy ta koʼontontik ti xmuyubaj kuʼuntik li Jeovae xchiʼuk ti xakʼbutik sbendisione (3 Juan 4).
2. ¿Kʼusi chkalbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?
2 Li ta xchanobil liʼe ta jkʼelbetik junantik srasonaltak ti kʼu yuʼun jkʼanojtik tajek li mantale. Ta jkʼeltik batel xtok kʼuxi xuʼ xkakʼtik-o ta ilel ti ep sbalil chkiltik li matanal taje. Vaʼun, mas to ta jtojbetik ta vokol Jeova ti laj yakʼ kojtikintik li mantale (Juan 6:44). Jech xtok, mas me chlokʼ ta koʼontontik yalbel yantik li kʼusi melele.
¿KʼU YUʼUN JKʼANOJTIK LI MANTALE?
3. ¿Kʼu yuʼun jkʼanojtik tajek li mantale?
3 Ep srasonaltak ti kʼu yuʼun jkʼanojtik li mantale. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti jkʼanojtik li Jeovae ti jaʼ te chlik tal li kʼusi melele. Koliyal li Vivliae, jchanojtik xa ti jaʼ li Dios ti skotol xuʼ yuʼun ti la spas li vinajel balumile. Pe maʼuk noʼox, yuʼun jchanojtik ti jaʼ Jtotik ta vinajel ti skʼanojutik xchiʼuk ti oyutik ta yoʼontone (1 Ped. 5:7). Jnaʼojtik ti «jaʼ jun Dios ti oy xkʼuxul yoʼontone, oy slekil yoʼonton, mu ta aniluk chlik skʼakʼal yoʼonton, ep tukʼil kʼanelal yuʼun xchiʼuk melel snaʼ xkʼopoj» (Eks. 34:6). Skʼanoj li tukʼilale (Is. 61:8). Li Jeovae kʼux chaʼi kʼalal chkil jvokoltike xchiʼuk oy tajek ta yoʼonton ti xkʼotuk xa li yorail yakʼojbe sventa slajes li vokolile (Jer. 29:11). Oy xa tajek ta koʼontontik ti xkʼot ta pasele. Jaʼ yuʼun, jkʼanojtik tajek li Jeovae.
Li kʼusi melel ta Vivliae xkoʼolaj ta… jun ankla
Jech kʼuchaʼal jun ankla ti mu xakʼ nikuk jkotuk varkoe, li spatobil oʼontonal chakʼ Vivliae tskoltautik sventa junuk koʼontontik kʼalal oy kʼusitik ta jnuptantike. Li kʼusi melel ta Vivliae tstij koʼontontik sventa xkalbetik yantik li kʼusi jmalaojtik chtal ta tsʼakale. (Kʼelo parafo 4-7).
4, 5. ¿Kʼu yuʼun laj yal jtakbol Pablo ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jun ankla li spatobil koʼontontike?
4 Yan srasonal ti kʼu yuʼun jkʼanojtik li mantale jaʼ ta skoj ti tskoltautik li ta jkuxlejaltike. Jkʼelbetik junuk skʼelobil. Jtos li kʼusi jchanojtik ta Vivliae jaʼ li kʼusi jmalaojtik chtal ta tsʼakale. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Xkoʼolaj kʼuchaʼal s-anklail jkuxlejaltik li spatobil koʼontontike, yuʼun lek tukʼ xchiʼuk staoj lek yav» (Ebr. 6:19). Jech kʼuchaʼal jun ankla ti mu xakʼ nikuk jkotuk varkoe, li spatobil oʼontonal chakʼ Vivliae tskoltautik sventa junuk koʼontontik kʼalal oy kʼusitik ta jnuptantike.
5 Kʼalal laj yal Pablo taje, jaʼ yakal chalbe skʼoplal li buchʼutik tʼujbil sventa xkuxiik ta vinajele. Pe li kʼusi laj yale te smakojbe skʼoplal xtok li buchʼutik liʼ chkuxiik ta balumil kʼalal kʼatajem xa ox ta paraisoe (Juan 3:16). Li spatobil koʼontontik ti xuʼ xijkuxi sbatel osile jaʼ yakʼojbe sbalil li jkuxlejaltike.
6, 7. Li Ivone, ¿kʼuxi koltaat-o li kʼusi chal Vivlia ta sventa li kʼusi chtal ta tsʼakale?
6 Kalbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal jun ermana ti Ivon sbie. Kʼalal bikʼit toʼoxe, chiʼo li lajelale. Chvul ta sjol ti jun veltae, la xchan jlik livro ti xi chale: «Chkʼot skʼakʼalil ti chijchamutike». Taje te xnopnun kom-o. Xi to chale: «Ta skoj taje, mu xakʼ vaykun. Jaʼ noʼox ta jnopbe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele. Xi chkalbe jbae: ‹¿Mi jaʼ noʼox van jech li kuxlejal liʼe? ¿Kʼu yuʼun ti liʼ oyune?›. ¡Mu jkʼan xicham!».
7 Kʼalal chex tseb xa oxe, li Ivone laj yojtikin li stestigotak Jeovae. Xi chale: «Laj kaʼibe smelol ti xuʼ xikuxi ta Paraiso sbatel osil liʼ ta balumile». Koltaat tajek kʼalal laj yojtikin li mantale. Xi chale: «Li avie, x-och xa noʼox jvayel ta skoj ti muʼyuk xa ta jnop ta sventa li kʼusi chtal ta jelavele o ta sventa li lajelale». Mu labaluk sba chkaʼitik ti ep sbalil chil Ivon li mantale xchiʼuk tskʼupin tajek chalbe yantik li kʼusi jmalaojtik chtal ta tsʼakale (1 Tim. 4:16).
Li kʼusi melel ta Vivliae xkoʼolaj ta… jun kʼulejal
Jaʼ noʼox chakʼ jmuyubajeltik ti chijtun ta stojolal Jeova avie xchiʼuk li spatobil koʼontontik ti xuʼ xijtun ta stojolal ta sbatel osil kʼalal mi lik ventainvanuk tal li Ajvalilal yuʼun Diose. Ta me jtabetik sbalil mi oy kʼusitik ta jpastik sventa xijtun mas ta stojolal Jeovae. (Kʼelo parafo 8-11).
8, 9. 1) Li vinik laj yal ta lokʼolkʼop li Jesuse, ¿kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti ep sbalil chil li kʼulejal la stae? 2) ¿Mi tsots skʼoplal chavil li mantale?
8 Li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose te tsakal skʼoplal li ta kʼusi melel chal Vivliae. Li Jesuse la skoʼoltas li Ajvalilal taje kʼuchaʼal jun kʼulejal ti lek nakʼale. Xi laj yale: «Li Ajvalilal ta vinajele xkoʼolaj kʼuchaʼal jun kʼulejal ti te mukul ta osiltik la sta jun vinike xchiʼuk ti la smuke; ta skoj ti xkuxet tajek yoʼontone, bat xchon skotol li kʼusitik oy yuʼun sventa tsman li osil taje» (Mat. 13:44). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li vinike maʼuk ox yakal tsaʼ li kʼulejale. Pe kʼalal la stae, oy kʼusitik la spas sventa sman li osile: la xchon skotol li kʼusi oy yuʼune. ¿Kʼu yuʼun jech la spas? Yuʼun laj yakʼ venta ti mas ep sbalil li kʼulejal taje, ti jaʼ mu sta skotol li kʼusitik oy yuʼune.
9 ¿Mi jaʼ jech tsots skʼoplal chavil li mantal eke? Jnaʼojtik ti jeche. Yuʼun jaʼ noʼox chakʼ jmuyubajeltik ti chijtun ta stojolal Jeova avie xchiʼuk ti xuʼ chijkuxi sbatel osil kʼalal mi lik ventainvanuk tal li Ajvalilal yuʼun Diose. Taje mu xuʼ jtatik li ta balumil avie. Ta me jtabetik sbalil mi oy kʼusitik ta jpastik sventa masuk to lek xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Jaʼ jun mukʼta matanal ti xuʼ xijkʼot ta yamigoe xchiʼuk xijmuyubaj tajek kʼalal ta jpastik skotol li kʼusi lek chile (Kol. 1:10).
10, 11. ¿Kʼusi tijbat-o yoʼonton Maikol sventa sjel xkuxlejal?
10 Ep yajtsʼaklomtak Kristoe oy kʼusitik spasojik sventa smuyubtabeik yoʼonton li Jeovae. Junantike yiktaoj yabtelik ti lek tspasik kanale xchiʼuk ti lek ojtikinbile. Yantik xtoke maʼuk xa batem ta yoʼontonik saʼel skʼulejalik. Junantik xtoke jel tajek li xkuxlejalik kʼalal laj yojtikinik li Jeovae. Taje jaʼ li kʼusi kʼot ta stojolal Maikol ti muʼyuk te chʼi ta steklumal Jeovae. Kʼalal kerem toʼoxe, la xchan karate. Xi chale: «Lek jun koʼonton chkaʼi jba ta skoj ti lek tsots kipe. [...] Bakʼintike muʼyuk buchʼu xuʼ stsalun laj kaʼi». Pe kʼalal lik xchan Vivliae, laj yakʼ venta li kʼusi tsnop Jeova ta sventa li majbaile (Sal. 11:5). Xi chal ta stojolal li nupultsʼakal ti akʼbat estudioe: «Mi junuk velta laj yalik ti xkikta li karatee. Jaʼ noʼox laj yakʼ ta yoʼontonik ti chchanubtasikun ta sventa li kʼusi melele».
11 Kʼalal mas laj yojtikin Jeova li Maikole, mas to la skʼan. Li kʼusi kʼot tajek ta yoʼontone jaʼ ti la xchan ti kʼux ta yoʼonton yajtuneltak li Jeovae. Li Maikole laj yakʼ venta ti oy kʼusi skʼan spas ti chjelbat-o xkuxlejale. Xi chale: «Jnaʼoj xa onoʼox ti toj tsots chkaʼi mi la jnop chkikta li karatee. Pe jnaʼoj mi laj kiktae ta jmuyubta li Jeovae xchiʼuk ti jaʼ ep sbalil mi jech chitun ta stojolale». Li Maikole ep sbalil laj yil li mantale, vaʼun jaʼ tijbat-o yoʼonton sventa sjel li xkuxlejale (Sant. 1:25).
Li kʼusi melel ta Vivliae xkoʼolaj ta… jun kantil
Kʼalal lek chojobinaj li jun kantile, lek sakjaman chkil jbetik. Li Vivliae jaʼ chakʼ ti sakjamanuk xkil jbetik akʼo mi ikʼmutsʼan tajek xkaltik li balumil ta skoj ti jaʼ sventainoj Satanase. (Kʼelo parafo 12, 13).
12, 13. ¿Kʼuxi koltaat yuʼun Vivlia li Maylie?
12 Sventa xkiltik ti ep sbalil li kʼusi melel chal ta Vivliae chichʼ koʼoltasel kʼuchaʼal jun kantil ti chojobinaj ta ikʼ osile (Sal. 119:105; Efes. 5:8). Li Mayli ti likem ta Azerbaiyáne tstoj tajek ta vokol ti koltaat yuʼun li Vivliae. Li stote jmusulman, yan li smeʼe judío li srelijione. Xi chal li Maylie: «Jchʼunoj ti oy Diose, pe oy kʼusitik ti mu xkaʼibe lek smelolale. Xi ta jakʼbe jbae: ‹¿Kʼu yuʼun la spasutik li Diose? ¿Kʼuxi xa noʼox ti oy buchʼu chil svokol ti kʼu sjalil kuxule xchiʼuk ti chbat yil svokol ta kʼatinbak ta tsʼakale?›. Li krixchanoetike chalik ti jaʼ la jech tskʼan Dios li kʼusitik chkʼot ta pasele, ta skoj taje xi ta jnope: ‹¿Mi jaʼ van chakʼ talel kʼusitik chopol li Diose? ¿Mi xmuyubaj xa ti oy jvokoltike?›».
13 Li Maylie la sabe stakʼobil li kʼusitik tsjakʼbe sbae. Ta tsʼakale, lik yichʼ estudio, vaʼun pas ta stestigo Jeova. Xi chale: «Ta skoj ti stakʼ noʼox chʼunel li kʼusitik chal Vivliae, jelem xa li kʼusi toʼox ta jnop ta sventa li kuxlejale xchiʼuk jun koʼonton». Jech kʼuchaʼal li Maylie, jkotoltik li buchʼu chijtun ta stojolal Jeovae ta jkʼupil kʼoptatik, yuʼun laj yikʼutik lokʼel ta ikʼal osil sventa xikʼutik batel li ta sakilal osil ti toj labal sbae (1 Ped. 2:9).
14. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa masuk to jkʼantik li mantale? (Kʼelo xtok li rekuadro «Yan skoʼoltasobiltak»).
14 Li skoʼoltasobiltak laj xa jkʼelbetik talel skʼoplal li ta parafoetik echʼ tale chakʼ ta ilel ti ep tajek sbalil li mantale. Oy to van chtal ta joltik yan skoʼoltasobiltak. ¿Kʼu yuʼun mu jsabetik mas smelolal kʼusitik yan srasonal oy kuʼuntik sventa jkʼantik li mantale? Kʼalal mas to ta jkʼantike, mas to ta xkakʼtik ta ilel ti ep sbalil chkiltike.
¿KʼUXI CHKAKʼTIK TA ILEL TI JKʼANOJTIK LI MANTALE?
15. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li mantale?
15 Jtos ti kʼu yelan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li mantale jaʼ kʼalal ta jchantik jujun kʼakʼal li Jvivliatike xchiʼuk li jvuntike. Yuʼun mu ventauk kʼu xa sjalil ochemutik ta mantal, oy onoʼox kʼusi ta jchantik batel. Xi laj yal li baʼyel revista Li Jkʼel-osil ta toyol ta inglés ta julio ta 1879: «Li kʼusitik melele xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jtekʼ nichim li ta takixokol balumile. Pim xa tajek ta chopol tsʼiʼlel, jutuk xa mu chnetʼat komel. Jaʼ yuʼun, mi chakʼan chatae, skʼan vikʼiluk asat; [...] mi chakʼan chavuʼunine, skʼan xakuji. Mu me taʼlouk xavaʼi ta jun anichim. [...] Jechuk-o xatsob; jechuk-o xasaʼ». Mi laj kakʼtik persa chijchanunaje, ta me jtabetik sbalil.
16. ¿Kʼusi skoltaojot sventa lekuk xachanunaje? (Proverbios 2:4-6).
16 Mu jkotoltik ta jkʼupintik ti xijchanunaj xchiʼuk ti jsabetik smelolale, pe li Jeovae tskʼan ti akʼo xkakʼ ta koʼontontik yaʼibel smelolal li kʼusi melele (kʼelo Proverbios 2:4-6). Kʼalal jech ta jpastike, ep kʼusitik lek ta jtatik. Jun ermano ti Corey sbie chal ti kʼalal tskʼel Svivliae, jun noʼox versikulo chakʼ ta yoʼonton xchanel. Xi chale: «Ta jkʼel li tsʼibetik ta yok vune, ta jsaʼ ti bu chtakvan batel jujun versikuloe xchiʼuk ta jsabe mas smelolal. […] Kʼalal jech ta jpase, ta jtabe mas sbalil ti chichanunaje». Mu ventauk mi jech ta jpastik, pe mi ta jchʼakbetik yorail xchiʼuk mi chkakʼtik persa ta jchan li Jvivliatike, chkakʼtik ta ilel ti ep sbalil chkiltik li mantale (Sal. 1:1-3).
17. ¿Kʼusi skʼan xal ti ta jkuxlebintik li kʼusi melel chal ta Vivliae? (Santiago 1:25).
17 Pe mu baluk noʼox ti jsabetik smelolal li kʼusi melel chal ta Vivliae. Sventa jtabetik sbalile, skʼan jkuxlebintik, jaʼ xkaltik, ti xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi ta jchantike. Mi jech ta jpastike, ta me xijmuyubaj (kʼelo Santiago 1:25). ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik venta mi yakal ta jkuxlebintik? Jun ermano chal ti xuʼ jkʼeltik li kʼusi lek yakal ta jpastike xchiʼuk ti bu to skʼan xijlekube. Li jtakbol Pabloe xi laj yale: «Ti bu xa kʼalal chʼiemutike jaʼuk me jech lek xchapet jpastik batel li kʼusi jtamojtik xa batele» (Filip. 3:16).
18. ¿Kʼu yuʼun chkakʼ kipaltik sventa mu xkiktatik li mantale?
18 Ep kʼusitik lek chkʼot ta pasel kʼalal chkakʼtik persa sventa mu xkiktatik li mantale. Maʼuk noʼox ti chlekub jkuxlejaltike, yuʼun chmuyubaj kuʼuntik li Jeova xchiʼuk li kermanotaktike (Prov. 27:11; 3 Juan 4). ¡Taje jaʼ li srasonal oy kuʼuntik sventa jkʼantik li mantale xchiʼuk ti jkuxlebintike!
KʼEJOJ 144 ¡Mu jchʼay ta jsatik jmotontik!
a Kʼalal chkaltik ti ochemutik ta mantale, ep ta velta jaʼ yakal chkalbetik skʼoplal li kʼusi jchʼunojtike xchiʼuk ti kʼu yelan kuxulutike. Mu ventauk mi achʼutik to o mi jal xa kocheltik li ta mantale, lek me ti jchaʼkʼeltik ti kʼu yuʼun tsots skʼoplal skʼan xkiltik li kʼusi melele. Taje tskoltautik sventa masuk to oyuk ta koʼontontik ti xmuyubaj kuʼuntik li Jeovae.