XCHANOBIL 18
Jpatbe jba koʼontontik li ta tsobajeletike
«Skʼan me oyuk ta koʼonton jbatik ta jujuntal […] jpatbe jba koʼontontik ta jujuntal» (EBR. 10:24, 25).
KʼEJOJ 88 Akʼbun kil li abetake, Kajval Jeova
LI KʼUSI TA JCHANTIKEa
1. ¿Kʼu yuʼun chkakʼ jkomentariotik li ta tsobajeletike?
¿KʼU YUʼUN chijbatutik li ta tsobajele? Li srasonal mas tsots skʼoplale jaʼ ti ta jkʼan chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae (Sal. 26:12; 111:1). Jech xtok, ta skoj ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale, te ta jpatbe jba koʼontontik li ta tsobajeletike (1 Tes. 5:11). Jaʼ yuʼun, kʼalal chkakʼ jkomentariotike, jaʼ jech ta jpastik taje.
2. ¿Butik xuʼ xkakʼ jkomentariotik li ta tsobajeletike?
2 Skotol xemana oy butik xuʼ xkakʼ jkomentariotik li ta tsobajeletike. Xuʼ xkakʼ jkomentariotik li ta Xchanel Li Jkʼel-osil ta toyole. Li ta xokol kʼakʼal xtoke xuʼ xkakʼ jkomentariotik ti bu chal: «Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae», «Xchanel Vivlia ta tsobobbail» xchiʼuk oy yan ti bu xuʼ xkakʼ jkomentariotike.
3. 1) ¿Kʼusitik xuʼ smakutik sventa mu xkakʼ jkomentariotik? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik li kʼusi chal Ebreos 10:24, 25?
3 Jkotoltik ta jkʼan chkakʼ jkomentariotik li ta tsobajele, yuʼun jaʼ chkichʼtik-o ta mukʼ Jeova xchiʼuk ta jpatbetik-o yoʼonton li ermanoetike. Pe oy kʼusi xuʼ smakutik: xuʼ van muʼyuk chkakʼ jkomentariotik ta skoj ti chijxiʼ tajeke xchiʼuk xuʼ van ep ta velta ta jtoy jkʼobtik, pe vokol ta jtatik. Li kʼusi laj yalbe bal j-ebreoetik li jtakbol Pabloe xuʼ skoltautik. Kʼalal laj yal ti tsots skʼoplal li tsobajeletike, jaʼ mas laj yalbe skʼoplal ti xuʼ te «jpatbe jba koʼontontik ta [jujuntale]» (kʼelo Ebreos 10:24, 25). Mi te ta joltik ti xuʼ xpatbat-o yoʼonton ermanoetik manchuk mi jpʼelchaʼpʼel chkakʼ jkomentariotike, jaʼ tskoltautik sventa mu xijxiʼ ta yakʼel. Jech xtok, xuʼ onoʼox xijmuyubaj akʼo mi mu jtatik skotol kʼalal ta jtoy jkʼobtike, yuʼun xuʼ xakʼ skomentarioik ek li yantike (1 Ped. 3:8).
4. ¿Kʼusi oxtos ta jchantik li ta xchanobil liʼe?
4 Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jpatbe jba koʼontontik kʼalal bikʼit noʼox li tsobobbaile, yuʼun kʼalal jutuk noʼox li ermanoetike, xuʼ ep xkakʼ jkomentariotik. Laje, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jpatbe jba koʼontontik kʼalal mukʼ li tsobobbaile, ti ep ermanoetik chakʼ skomentarioike. Ta slajebe, ta jchantik kʼu yelan skʼan xkakʼ jkomentariotik sventa xpatbat yoʼonton li yantike.
KʼALAL BIKʼIT NOʼOX LI TSOBOBBAILE
5. Kʼalal jutebutike, ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa jpatbe jba koʼontontik?
5 Mi oyutik ta jun grupo o mi bikʼit noʼox li jtsobobbailtike, jutuk noʼox li buchʼutik chakʼ skomentarioike. Jaʼ yuʼun, li ermano ti tsjakʼ tale persa to skʼan smala jlikeluk sventa skʼel mi oy buchʼu tstoy skʼob. Ta skoj taje, xuʼ xijchʼajub li ta tsobajele. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu jechuk xkʼot ta pasel taje? Kakʼtik persa ti epuk xkakʼ jkomentariotike. Vaʼun, jaʼ jech ta jtijbetik yoʼonton yantik yoʼ jechuk spasik ek.
6, 7. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu masuk xaxiʼe?
6 Oy ep ermanoetik chiʼik-o kʼalal tsnop chakʼ skomentarioike. ¿Kʼusi xuʼ xapas mi jech chaxiʼ eke? Sabo skʼoplal kʼusi xuʼ skoltaot sventa mu masuk xaxiʼe, yuʼun kʼalal chavakʼ akomentarioe, chapatbe yoʼonton li ermanoetike.
7 Li kʼusi xuʼ skoltaote jaʼ ti xachan li kʼusitik yaloj Li Jkʼel-osil ta toyole.b Jtos li kʼusi yaloje jaʼ ti jchapan jbatik leke (Prov. 21:5). Mi xkaʼibetik smelolal li kʼusi ta jchantike, mas jutuk chijxiʼ kʼalal ta jtoy jkʼobtike. Yan kʼusi xuʼ skoltautik xtoke jaʼ mi jpʼelchaʼpʼel noʼox chkakʼ jkomentariotike (Prov. 15:23; 17:27). Mi jlikel noʼox chavakʼ akomentarioe, mu masuk chaxiʼ. Jech xtok, li ermanoetike mas chkom ta sjolik mi jpʼelchaʼpʼel noʼox chavakʼ akomentarioe, jaʼ mu jechuk mi jal chakʼopoje xchiʼuk mi ep kʼusitik chavale. Mi ta akʼop atuk chavale, jaʼ xkaltik, ti muʼyuk chakʼel yan velta li parafoe, jaʼ jech chilik yantik ti lek achapanoj abae xchiʼuk ti lek xavaʼibe smelolale.
8. ¿Kʼu yelan chaʼi sba Jeova kʼalal chil ti chkakʼtik persa spasel bu kʼalal xuʼ kuʼuntike?
8 Mi laj xa apas li kʼusitik laj yichʼ alele, ¿kʼusi yan xuʼ xapas mi jkoj chaʼkoj noʼox chavakʼ akomentario ta skoj ti chaxiʼ toe? Teuk ta ajol ti ep sbalil chil Jeova kʼalal chavakʼ akomentarioe (Luk. 21:1-4). Pe li Jeovae muʼyuk tskʼan li kʼusi mu spas avuʼune (Filip. 4:5). Jaʼ yuʼun, kʼelo ti bu kʼalal x-akʼ avuʼune xchiʼuk kʼanbo vokol Jeova sventa skoltaot yoʼ mu masuk xaxiʼ. Sventa xachan batele, xuʼ jpʼelchaʼpʼel noʼox xavakʼ akomentario.
KʼALAL MUKʼ LI TSOBOBBAILE
9. ¿Kʼusi vokol chkaʼitik kʼalal mukʼ li jtsobobbailtike?
9 Mi ep ermanoetik li ta atsobobbaile, xuʼ van yan-o li kʼusi vokol chavaʼie, yuʼun xuʼ mu xata skotol akomentario kʼalal chatoy akʼob ta skoj ti ep ermanoetik tskʼan chakʼ skomentarioike. Kalbetik skʼoplal li ermana Daniele ti tskʼupin tajek chakʼ skomentario ta tsobajeletike.c Toj tsots skʼoplal chaʼi, yuʼun jaʼ chichʼ-o ta mukʼ li Jeovae, tspatbe-o yoʼonton yantik xchiʼuk jaʼ chkoltaat sventa xkom ta sjol li kʼusi chchan ta Vivliae. Pe kʼalal bat tunuk ta jun tsobobbail ti mas mukʼe, vokol xa tsta skomentario, bakʼintike mi junuk. Xi chale: «Chopol tajek chkaʼi. Xkoʼolaj la spojbeikun jmoton yaʼel. Kʼalal ep ta velta mu xakʼboxuk akomentarioe, xuʼ xlik anop ti yolbaj xa tspasike».
10. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa masuk to xata akomentarioe?
10 ¿Mi oy jech avabinoj aba jech kʼuchaʼal li Daniele? Mi jaʼ jeche, oy van la anop ti jaʼ mas lek ti jaʼ noʼox xachikintae, ti mu xa xatoy akʼobe, pe mu xachibaj. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa masuk xata akomentarioe? Jaʼ ti xachapan jayibuke. Vaʼun, mi muʼyuk la ata li ta slikebaltik parafoe, xuʼ to xata ta tsʼakal. Kʼalal chachapan Li Jkʼel-osil ta toyole, nopo kʼuxi snitojbe sba skʼoplal li jujun parafo xchiʼuk li stemaile. Vaʼun, oy kʼusitik xuʼ xaval kʼalal chavakʼ akomentarioe. Yan kʼusi xuʼ xapas xtoke jaʼ ti xachapan aba li ta parafoetik ti chalbe skʼoplal li kʼusitik chakʼ ta chanel Vivlia ti mas tsotsik ta albel skʼoplale (1 Kor. 2:10). Yuʼun ta skoj ti mas vokol ta albel smelolale, jutuk buchʼu chakʼ skomentarioik. Pe ¿kʼusi xuʼ xapas mi jutuk to chata akomentario akʼo mi laj xa apas li kʼusitik laj yichʼ alele? Kʼalal mu to chlik li tsobajele, chiʼino ta loʼil li ermano ti jaʼ tsjelubtas Li Jkʼel-osil ta toyole sventa xavalbe kʼusi parafoal chakʼan chatakʼ.
11. Jech kʼuchaʼal chal Filipenses 2:4, ¿kʼusi xuʼ jpastik?
11 (Kʼelo Filipenses 2:4). Li jtakbol Pabloe la stijbe yoʼonton yajtsʼaklomtak Kristo ti oyuk ta yoʼontonik li yantike. Li kʼusi laj yale, ¿kʼuxi xuʼ jpastik kʼalal chijbat ta tsobajeletike? Jaʼ ti teuk ta joltik ti tskʼan chakʼ skomentarioik li yantik eke.
Kʼalal oy buchʼu ta jchiʼintik ta loʼile, mu voʼotikuk noʼox te xijvulvun. Jaʼ jech skʼan jpastik li ta tsobajele. (Kʼelo parafo 12).
12. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa tsakbiluk ta venta xaʼi sbaik li ermanoetik ta tsobobbaile? (Kʼelo xtok li lokʼole).
12 Sventa xkaʼibetik smelolale, xi jkoʼoltastike: jnoptik noʼox ti yakal chaloʼilaj xchiʼuk avamigotake, ¿mi mu jechuk ti chavakʼ loʼilajikuk eke? Jaʼ jech li ta tsobajeletike, ta jkʼantik ti xakʼ skomentarioik li ermanoetik eke. Sventa xkakʼtik ta ilel ti jtsakojtik ta venta li ermanoetike, skʼan xkakʼtik loʼilajikuk ek, jaʼ xkaltik, ti stakʼ skomentarioike (1 Kor. 10:24). Jkʼeltik batel kʼusitik xuʼ jpastik sventa epuk buchʼutik xakʼ skomentarioik.
13. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xakʼ skomentario li ermanoetike?
13 Yan ti kʼusi xuʼ jpastik xtoke jaʼ ti jlikel noʼox xkakʼ jkomentariotike. Vaʼun, xuʼ to xakʼ skomentarioik li ermanoetike. Li moletik xchiʼuk li ermanoetik ti mas xa jal ochemik ta mantale mas to skʼan jech spasik. Maʼuk noʼox ti jlikel chkakʼ jkomentariotike, yuʼun skʼan mu epuk kʼusi xkalbetik skʼoplal xtok. Yuʼun mi laj aval skotol li kʼusi yichʼoj talel li parafoe, muʼyuk xa kʼusi xuʼ xalik li yantike. Li ta parafo liʼe oy chaʼtos kʼusi chalbe skʼoplal: ti jlikeluk noʼox xkakʼ jkomentariotike xchiʼuk ti mu toj epuk kʼusi xkalbetik skʼoplale. Mi voʼot baʼyel la akʼbat sventa xavakʼ akomentario li ta parafo liʼe, mas lek ti jtos noʼox xavalbe skʼoplale.
¿Bakʼin van ti xuʼ mu jtoy jkʼobtike? (Kʼelo parafo 14).f
14. ¿Kʼusi skʼan jtsaktik ta venta kʼalal ta jtoy jkʼobtike? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
14 Kʼelo lek jayib velta chatoy akʼob sventa xavakʼ akomentarioe. Yuʼun mi skotol velta ta jtoy jkʼobtike, xuʼ van sujbil xa chaʼi sba sventa xakʼ jkomentariotik li ermano ti jaʼ tsjakʼ tale akʼo mi oy to te yantik stoyoj skʼob ti muʼyuk to yakʼoj skomentarioike. Maʼuk noʼox, li yantike xuʼ snopik ti jecheʼ xa chakʼik persa sventa xakʼ skomentarioike (Ekl. 3:7).
15. 1) ¿Kʼusi mu stakʼ jpastik mi muʼyuk li j-akʼbat jkomentariotik li ta tsobajele? 2) ¿Kʼusi skʼan stsak ta venta li ermano ti jaʼ tsjakʼ talele? (Kʼelo li rekuadro «¿Kʼusi skʼan xatsak ta venta mi ataoj aparte ti oy sjakʼobile?»).
15 Kʼalal ep ermanoetik chakʼ skomentarioike, jutuk ta jta jkomentariotik. Bakʼintike mi junuk ta jtatik. Chopol onoʼox chkaʼitik, pe mu me xij-ilin-o (Ekl. 7:9).
16. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jpatbetik yoʼonton li buchʼutik laj yakʼ skomentarioike?
16 Manchuk mi muʼyuk ep laj kakʼ jkomentariotik, xuʼ jchikintatik kʼalal chakʼ skomentarioik li yantike sventa jkʼupil kʼoptatik mi laj li tsobajele. Yuʼun kʼalal ta jkʼupil kʼoptatik li kermanotaktike xkoʼolaj ti laj kal jkomentariotike (Prov. 10:21). Vaʼun, jaʼ jech ta jpatbetik yoʼontonik.
YAN KʼUXI XUʼ JPATBE JBA KOʼONTONTIK
17. 1) ¿Kʼusi skʼan spas li totil meʼiletike? 2) Jech kʼuchaʼal vinaj ta videoe, ¿kʼusi chantos skʼan jtsaktik ta venta kʼalal ta jchapan jkomentariotike? (Kʼelo xtok li tsʼib ta yok vune).
17 ¿Kʼusi mas xuʼ jpastik sventa jpatbetik yoʼontonik li yantike? Mi oy akʼoxtake, chapanbo yuni komentarioik (Mat. 21:16). Bateltike, oy kʼusitik tsotsik chichʼ chanbel skʼoplal li ta tsobajeletike, jech kʼuchaʼal kʼalal oy vokolil li ta nupunele o sventa jtalelaltik. Akʼo mi jech, oy onoʼox butik xuʼ xakʼ skomentarioik li ololetike. Jech xtok, xuʼ xavalbe smelolal avalab anichʼnab ti kʼu yuʼun mu skotoluk velta ta jta jkomentariotike. Mi jech laj avalbe smelolale, muʼyuk chopol chaʼiik mi muʼyuk la sta skomentarioike (1 Tim. 6:18).d
18. ¿Kʼusi skʼan mu jpastik kʼalal chkakʼ jkomentariotike? (Proverbios 27:2).
18 Jkotoltik xuʼ jchapan lek jkomentariotik sventa jaʼuk yichʼobil ta mukʼ Jeova xchiʼuk ti jaʼuk sventa spatbe yoʼonton li ermanoetike (Prov. 25:11). Manchuk mi xuʼ onoʼox xkaltik jutuk li kʼusi kiloj ta jkuxlejaltike, pe mu me toj epuk xkalbe jba jkʼoplal jtuktik (kʼelo Proverbios 27:2; 2 Kor. 10:18). Li kʼusi xuʼ jpastike, jaʼ ti masuk xkalbetik skʼoplal li Jeovae, li Skʼope xchiʼuk li s-organisasione (Apok. 4:11). Pe mi oy jun parafo tsjakʼ li kʼusi kiloj ta jkuxlejaltike, lek ti xkaltik un bi. Li ta yan parafoe te chkiltik jun skʼelobil.
19. 1) ¿Kʼusi lek chkʼot ta pasel mi chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li yantike? (Romanos 1:11, 12). 2) ¿Kʼu yuʼun chakʼupin chavakʼ akomentario li ta tsobajeletike?
19 Manchuk mi chʼabal smantalil ti kʼu yelan skʼan xkakʼ jkomentariotike, xuʼ xkakʼtik persa jkotoltik sventa jaʼuk spatbe yoʼonton li yantike. Junantike xuʼ van skʼan mas xakʼ skomentarioik li ta tsobajeletike, pe li yantik xtok ne skʼan junuk noʼox yoʼontonik mi muʼyuk ep la staik ta skoj ti ep buchʼutik chakʼike. Mi chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li yantike, jaʼ jech ta jpatbetik yoʼontonik (kʼelo Romanos 1:11, 12).
KʼEJOJ 93 Akʼbo bendision li jtsobajelkutike
a Kʼalal chkakʼ jkomentariotik ta tsobajeletike, jaʼ jech ta jpatbe jba koʼontontik. Pe oy jlom ermanoetike chiʼik tajek sventa xakʼ skomentarioik. Pe li yantik xtoke lek tajek chaʼiik xchiʼuk oy ta yoʼontonik ti xakʼuk to mas skomentarioike. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jtsaktik ta venta li yantike xchiʼuk ti jaʼuk sventa jpatbe jba koʼontontik li tsobajeletike? ¿Kʼu yelan skʼan xkakʼ jkomentariotik sventa xtijbat yoʼonton kermanotaktik yoʼ xkʼanvanik xchiʼuk ti jaʼuk spasik li kʼusi leke? Jaʼ ta jkʼelbetik batel skʼoplal li ta xchanobil liʼe.
b Xuʼ xatabe mas skʼoplal k’usi xuʼ xapas li ta revista Li Jkʼel-osil ta toyol ta enero ta 2019, pajina 8 kʼalal ta 13 xchiʼuk ta revista La Atalaya ta 1 yuʼun septiembre ta 2003, pajina 19 kʼalal ta 22.
c Jelbil li jlom biiletike.
d Kʼelo ta jw.org li video Paso ta avamigo li Jeovae: Chapano lek akomentario.
e Kʼelo li revista Li Jkʼel osil ta toyol ta 15 yuʼun julio ta 2013, pajina 32 xchiʼuk li ta revista La Atalaya ta 1 yuʼun septiembre ta 2003, pajina 21 xchiʼuk 22.
f LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLETIKE: Ta jun tsobobbail ti mukʼe, jun ermano ti laj xa yakʼ skomentarioe xmuyubaj noʼox kʼalal jaʼ xa chakʼ skomentario li yantike.