XCHANOBIL 53
¿Kʼuxi xuʼ xchʼiik ta mantal li keremetike?
«Tsotsan me xchiʼuk mu me xaxiʼ» (1 REY. 2:2).
KʼEJOJ 135 Xi chalbot Jeova: ‹Pʼijan me jnichʼon›
LI KʼUSI TA JCHANTIKEa
1. ¿Kʼusi skʼan spas li keremetik ti jaʼik yajtsʼaklomtak Kristo sventa lekuk xbat xkuxlejalike?
LI AJVALIL Davide xi laj yalbe li Salomone: «Tsotsan me xchiʼuk mu me xaxiʼ» (1 Rey. 2:1-3). Skotol li keremetik ti jaʼik yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan xakʼ ta xkuxlejalik li tojobtasel taje. Sventa lekuk xbat akuxlejalike, skʼan xachʼunbeik li smantaltak Jeovae xchiʼuk xavakʼ ta akuxlejalik li beiltaseletik ta Vivliae (Luk. 2:52). ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xchʼiik ta mantal li keremetike?
2, 3. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xchʼiik ta mantal li keremetike?
2 Li keremetik ti jaʼik yajtsʼaklomtak Kristoe ep kʼusitik sbainojik li ta yutsʼ yalalik xchiʼuk li ta tsobobbaile. Mi keremot toe, oy van ta avoʼonton ti oyuk kʼusi xlik abain ta jelavele. Oy van ta avoʼonton chatun ta prekursor, siervo ministerial xchiʼuk ti xakʼot ta mol ta tsobobbaile. Jech xtok, oy van ta avoʼonton chanupun xchiʼuk ti xavil anichʼnabtake (Efes. 6:4; 1 Tim. 3:1). Sventa xata taje xchiʼuk ti lekuk xbat akuxlejale, skʼan xachʼi ta mantal.b
3 ¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa xachʼi ta mantal? ¿Kʼusitik skʼan xlik achan spasel? xchiʼuk ¿kʼusitik xuʼ xapas sventa lekuk xbat avuʼun li kʼusitik chabain ta jelavele? Jkʼeltik batel.
LI KʼUSI TSKOLTAOT SVENTA XACHʼI TA MANTALE
Mi chachanbe stalelal Jesuse, chatsatsub ta mantal. (Kʼelo parafo 4).
4. ¿Bu xuʼ xata slekil kʼelobiltak sventa xachʼi ta mantal? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
4 ¿Buchʼu chakʼan chachanbe stalelal? Xuʼ xachanbe skʼoplal yajtuneltak Dios ti te chalbe skʼoplal ta Vivlia ti la skʼanik li Diose xchiʼuk ti la xchabibeik li steklumale. Li ta avutsʼ avalal xchiʼuk li ta tsobobbaile oy ermanoetik ti lek tsotsik ta mantal ti xuʼ xachanbe stalelale (Ebr. 13:7). Jech xtok, li buchʼu mas lek xuʼ xachanbe stalelale jaʼ li Jesukristoe (1 Ped. 2:21). Kʼalal chachanbe batel li sloʼilalike, nopo bu junukal stalelalik chakʼan chachanbe (Ebr. 12:1, 2). Mi laje, kʼelo kʼusi skʼan xapas sventa jechuk xapas atalelale.
5. ¿Kʼusi skʼan xapas sventa xatojob snopele, xchiʼuk kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal? (Salmo 119:9).
5 Xatojobuk snopel skotol ora (Prov. 3:21). Li viniketik ti xtojobik lek snopele baʼyel tsnopbeik lek skʼoplal li kʼusi tskʼan tspasike. Pe ¿kʼu yuʼun skʼan xavakʼ avipal sventa xatojobuk snopel skotol orae? Yuʼun li keremetik avie jaʼ noʼox tspas li kʼusitik lek chaʼi stukike xchiʼuk li kʼusi tsnop stukike (Prov. 7:7; 29:11). Jech xtok, xuʼ me sjel atalelal li televisione, li pelikulae, li internete xchiʼuk li redes socialese. Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi skʼan xapas sventa xatojob snopele? Baʼyel skʼan xachan li beiltaseletik ta Vivliae xchiʼuk ti xanopbe skʼoplal kʼu yuʼun chalbot Jeova ti jaʼ sventa alekilale. Laje, tsako ta venta kʼalal mi oy kʼusi chanop chapase xchiʼuk jaʼuk xapas li kʼusi lek chil Jeovae (kʼelo Salmo 119:9). Sventa xachʼi ta mantale, tsots me skʼoplal ti xatojob snopele (Prov. 2:11, 12; Ebr. 5:14). Avie jkʼeltik batel kʼu yelan xuʼ skoltaot ti xatojob snopele: 1) ti kʼu yelan skʼan xatsak ta venta li ermanaetike, 2) ti kʼu yelan chalap akʼuʼ xchiʼuk chatus ajole.
6. Li ermano ti xtojob lek snopele, ¿kʼuxi xuʼ xakʼ ta ilel ti tstsak ta venta li ermanaetike?
6 Kʼalal xatojob snopele, jaʼ me tskoltaot sventa xatsak ta venta li ermanaetike. Muʼyuk chopol mi oy jun kerem lek chil junuk ermanae xchiʼuk ti tskʼan chojtikine. Li kerem ti xtojob snopele muʼyuk ti yan xa kʼusi chal o k’usi tstsʼibabe batel junuk ermana mi muʼyuk oy ta yoʼonton chnupun xchiʼuke, pe mi tskʼan chnupun xchiʼuke, muʼyuk chopol un bi (1 Tim. 5:1, 2). Mi yakal xa chavojtikin junuk ermanae, mu me bu xalokʼ atukik sventa mu chopoluk xkom skʼoplal avuʼun li ermanae. Jaʼ lek ikʼik batel li buchʼu lek tsots ta mantale (1 Kor. 6:18).
7. Li kerem ti xtojob snopele, ¿kʼusi skʼan stsak ta venta ti kʼu yelan tslap skʼuʼ spokʼ xchiʼuk tstus sjole?
7 Yan ti kʼu yelan xuʼ chakʼ ta ilel ti jaʼ tspas li kʼusi oy ta yoʼonton Jeova li jun kereme, jaʼo ti kʼu yelan tslap skʼuʼ spokʼe xchiʼuk ti kʼu yelan tstus sjole. Jutuk mu skotoluk li buchʼutik tspasik tal li kʼuʼile xchiʼuk li buchʼutik tspukbeik skʼoplale, muʼyuk tstsakbeik ta venta li smantaltak Jeovae xchiʼuk chopol kʼusitik tspasik. Jaʼ yuʼun, li kʼuʼil tspasike pitsʼajtik tajek o xkoʼolaj xa ta skʼuʼ antsetik li skʼuʼ viniketike. Kʼalal chakʼ persa chchʼi tal ta mantal junuk kereme, tstsak ta venta li beiltaseletik ta Vivliae xchiʼuk jaʼ chchanbe stalelal li ermanoetik ta tsobobbail ti lek snaʼ slap skʼuʼ spokʼike o ti kʼu yelan tstus sjolike. Xuʼ van xi xanopbe skʼoplale: «Li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼune, ¿mi chkakʼ ta ilel ti xitojob snopel xchiʼuk ti ta jtsak ta venta ti kʼu yelan chaʼi sbaik li yantike? ¿Mi jamal xvinaj ta jkʼuʼ jpokʼ ti jaʼun yajtunel Jeovae?» (1 Kor. 10:31-33; Tito 2:6). Li keremetik ti xtojobik lek snopele maʼuk noʼox lek skʼoplalik ta stojolal li ermanoetike, yuʼun lek skʼoplal chkomik ek ta stojolal li Jeovae.
8. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa spat yoʼontonik ta atojolal li yantike?
8 Ti spat yoʼontonik ta atojolale. Taje jaʼ skʼan xal ti chapas skotol li kʼusitik abainoje (Luk. 16:10). Kalbetik skʼoplal li Jesuse. Li stuke lek baxbol ta abtel, yuʼun la spas skotol li kʼusi akʼbat sbain yuʼun Jeovae akʼo mi mu toj kʼunuk laj yaʼi bateltik. Jech xtok, skʼanoj li krixchanoetike mas to li yajchankʼoptake, yuʼun laj yakʼ xkuxlejal ta stojolalik (Juan 13:1). Jech kʼuchaʼal li Jesuse, akʼo avipal sventa xapas li kʼusi cha-akʼbat abaine. Mi mu xanaʼ kʼu yelan ta pasele, bikʼit xavakʼ aba xchiʼuk kʼanbo koltael junuk ermano ti lek tsots ta mantale. Mu me jaʼuk noʼox xapas li kʼusi cha-akʼbat abaine (Rom. 12:11). Jaʼ lek paso ti bu kʼalal xuʼ avuʼune, jaʼuk xapas sventa Jeova maʼuk sventa krixchanoetik (Kol. 3:23). Melel onoʼox ti maʼuk tukʼil krixchanoote, jaʼ yuʼun bikʼit xavakʼ aba kʼalal muʼyuk lek kʼusi chbat ta pasel avuʼune (Prov. 11:2).
OYUK KʼUSITIK XACHAN SPASEL
9. ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk kʼusi xchan spasel li jun kereme?
9 Sventa lekuk xachʼi ta mantale, skʼan oyuk kʼusitik xachan spasel. Kʼalal oy kʼusi xatojob spasele, jaʼ me tskoltaot sventa oyuk kʼusi xlik abain ta tsobobbail, sventa xata noʼox avabtel xchiʼuk ti xaman li kʼusitik chtun avuʼun o xamakʼlin-o avutsʼ avalale. Jech xtok, tskoltaot sventa lekuk noʼox xavil aba xchiʼuk li yantike. Kalbetik batel skʼoplal junantik.
Mi achanoj lek skʼelel xchiʼuk stsʼibael vune, ta me xatabe sbalil xchiʼuk tstabe sbalil li ermanoetike. (Kʼelo parafo 10, 11).
10, 11. ¿Kʼu yuʼun jtunel ti xchan skʼelel vun xchiʼuk stsʼibael vun li jun kereme, xchiʼuk kʼuxi tstabe sbalil li tsobobbaile? (Salmo 1:1-3; kʼelo xtok li lokʼole).
10 Chano lek skʼelel xchiʼuk stsʼibael li vune. Li Vivliae chal ti xmuyubaj noʼox li vinik xchiʼuk lek chbat ta pasel yuʼun skotol mi chchan jujun kʼakʼal li Vivliae xchiʼuk mi tsnopbe skʼoplale (kʼelo Salmo 1:1-3). Taje chkoltaat-o sventa xojtikin li Jeovae, vaʼun chkoltaat sventa xtojobuk lek snopel xchiʼuk ti snaʼuk xrasonaje (Prov. 1:3, 4). Li buchʼutik jech stalelalike ep me kʼusitik xuʼ spasik li ta tsobobbaile. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike?
11 Li ta tsobobbailetike chtun ermanoetik ti xtojobikuk lek ta chanubtasvaneje xchiʼuk ti xtojobikuk ta yakʼel tojobtaseletik ta Vivliae (Tito 1:9). Mi xanaʼ skʼelel xchiʼuk stsʼibael lek vune, ta me xatojob sjelubtasel mantaletik, ti xavakʼ akomentario yoʼ stsatsub-o xchʼunel yoʼonton yantike. Jech xtok, jaʼ me tskoltaot sventa xatsʼiba ta vun kʼalal chachanunaj xchiʼuk kʼalal chavaʼi li mantaletik chjelav ta tsobajeletik xchiʼuk ta asambleae. Taje xuʼ skoltaot sventa stsatsub-o xchʼunel avoʼonton xchiʼuk ti xapatbe-o yoʼonton li ermanoetike.
12. ¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa xanaʼuk lek xchiʼinel ta loʼil li yantike?
12 Xanaʼuk xchiʼinel ta loʼil li yantike. Toj tsots skʼoplal ti jechuk spas skotol li ermanoetike. Taje jaʼ skʼan xal ti snaʼikuk xchikintael, ti xaʼibeik smelolal li kʼusi tsnopik xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaik li yantike (Prov. 20:5). Sventa spas avuʼune, kʼelo lek kʼu yelan chkʼopoj xchiʼuk kʼu yelan tspas sat. Taje jaʼ noʼox me tspas avuʼun mi chachiʼin ta loʼile. Yan mi jaʼ noʼox nopem xavaʼi chatakbe mensaje o chatakbe korreo sventa xachiʼin ta loʼil li krixchanoetike, mas me vokol chavaʼi kʼalal te akʼelojbe sate. Jaʼ yuʼun, chʼakbo yorail sventa xachiʼin ta loʼil li yantike (2 Juan 12).
Lek me ti oyuk kʼusi xachan spasel sventa xamakʼlin abae. (Kʼelo parafo 13).
13. ¿Kʼusi to yan skʼan xchan spasel li jun kereme? (1 Timoteo 5:8; kʼelo xtok li lokʼole).
13 Chano jtosuk abtelal. Jun yajtsʼaklom Kristo ti lek ta mantale skʼan snaʼuk smakʼlin sba stuk xchiʼuk smakʼlin li yutsʼ yalale (kʼelo 1 Timoteo 5:8). Ta junantik lumetike jaʼ chchanik li abtelal tspas stotike o li abtelal tspas yutsʼ yalike, pe jaʼuk li ta yantik lumetike ch-ochik ta chanun sventa xchanik jtosuk abtelal. Pe buchʼuuk noʼox ti chchanubtasote lek me ti xachan junuk abtelal sventa xamakʼlin abae (Ech. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28). Tsots xa-abtej xchiʼuk tsutseso me kʼusiuk abtelal chapas, vaʼun lek me akʼoplal xchiʼuk chata noʼox avabtel. Li lekil talelaletik xchiʼuk li kʼusi chachan spasele jaʼ me tskoltaot sventa spas avuʼun li kʼusi chabain ta tsʼakale. Jkʼeltik batel junantik.
CHAPANO XA NOʼOX ABA
14. ¿Kʼusi xuʼ xkoltaat-o jun kerem sventa xtun ta tsʼakal orae?
14 Xuʼ me xatun ta tsʼakal ora. Epal ermanoetik ti tsotsik ta mantale ta skeremalik noʼox lik tunikuk ta prekursor. Mi la-och ta prekursore, jmoj me cha-abtej xchiʼuk krixchanoetik ti jeltos stalelalike xchiʼuk chatojob lek stunesel li atakʼine (Filip. 4:11-13). ¿Ati xlik tunan ta prekursor auksiliar une? Taje tskoltaot sventa xatun ta prekursor regular. Jech xtok, xuʼ van xatun ta Betel o ta j-abtel ta svaʼanel salonetik (siervo de construcción).
15, 16. ¿Kʼusi skʼan spas jun kerem mi oy ta yoʼonton tskʼan chtun ta siervo ministerial o mol ta tsobobbaile?
15 Xuʼ xatun ta siervo ministerial o mol ta tsobobbail. Skotol li ermanoetike skʼan xakʼ yipalik sventa xuʼ xtunik ta mol ta tsobobbail. Li Vivliae chal ti jaʼ «jun lekil abtelal» tskʼan tstaik li buchʼutik jech oy ta yoʼontonike (1 Tim. 3:1). Sventa xtunik ta mol ta tsobobbaile, baʼyel skʼan xtunik ta siervo ministerial. Li siervo ministerialetike ep ta tos kʼu yelan xuʼ skoltaik li moletik ta tsobobbaile. Li moletik xchiʼuk li siervo ministerialetike bikʼit chakʼ sbaik ta stojolal yermanotakik xchiʼuk baxbolik ta cholmantal. Li jun kereme xuʼ xtun ta siervo ministerial akʼo mi 17 noʼox sjabilal. Jech xtok, xuʼ xichʼ biiltasel ta mol ta tsobobbail jun siervo ministerial akʼo mi 20 to sjabilal jaʼ noʼox venta mi chapal xa leke.
16 Li kʼusi skʼan spasik li siervo ministerialetik xchiʼuk li moletik ta tsobobbaile te tsʼibabil ta Vivlia. Jech xtok, ti skʼanojikuk Jeova, yutsʼ yalalik xchiʼuk li ermanoetike (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Ped. 5:2, 3). Jaʼ yuʼun, kʼanbo koltael Jeova sventa spas avuʼune xchiʼuk ti xavaʼibe smelolal li kʼusitik smakoj jujutose.c
Li Jeovae oy ta yoʼonton ti skʼanojuk xnichʼnab xchiʼuk yajnil li vinike, ti smakʼline xchiʼuk ti xchabi ta mantale. (Kʼelo parafo 17).
17. ¿Kʼusi xuʼ spas jun kerem sventa xkʼot ta lekil malalil xchiʼuk ti xtojobuk sbeiltasel li yutsʼ yalale? (Kʼelo xtok li lokʼole).
17 Xuʼ van xanupun xchiʼuk xabeiltas avutsʼ avalal. Jech kʼuchaʼal laj yal Jesuse, oy ermanoetik ti tsotsik ta mantale muʼyuk to kʼotem ta nopel yuʼunik ti chnupunike (Mat. 19:12). Pe mi la anop chanupune, oy me kʼusitik chlik abain xchiʼuk chabeiltas li avutsʼ avalale (1 Kor. 11:3). Li Jeovae oy ta yoʼonton ti skʼan yajnilik li malaliletike, ti xakʼbe li kʼusi chtun yuʼunike xchiʼuk ti xchabiik ta mantale (Efes. 5:28, 29). Li talelaletik xchiʼuk li kʼusitik skʼan xachanik spasel ti laj kalbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe, tskoltaoxuk sventa xakʼotik ta lekil malalil xchiʼuk ti xatojobikuk sbeiltasel li avutsʼ avalalike.
18. ¿Kʼuxi xuʼ xchapan sba jun kerem sventa xkʼot ta jun lekil totile?
18 Teuk me ta ajol ti xuʼ xavil anichʼnabe. Mi la anupune, xuʼ me xavil anichʼnab. Li Jeovae jaʼ jun lekil Totil, jaʼ yuʼun ep kʼusitik lek xuʼ xachanbe (Efes. 6:4). Li Jeovae jamal laj yalbe Jesus ti skʼanoje xchiʼuk ti xmuyubaj ta stojolale (Mar. 1:11). Mi laj avil anichʼnabtake, nopeso aba ta yalbel ti akʼanojane xchiʼuk kʼupil kʼoptao kʼalal oy kʼusi lek chbat ta pasel yuʼunike. Li totiletik ti chchanbeik stalelal Jeovae tskolta xnichʼnabik sventa tsotsikuk ta mantal. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xachapan xa noʼox abae? Jaʼ ti xakʼuxubin avutsʼ avalale xchiʼuk li ermanoetik ta tsobobbaile. Jech xtok, nopeso aba xavalanbe ti akʼanojane xchiʼuk ti ep sbalil chavile (Juan 15:9). Taje maʼuk noʼox tskoltaot mi la anupun xchiʼuk mi laj avil anichʼnabtake, yuʼun tskoltaot sventa epuk sbalil xilot Jeova, avutsʼ avalal xchiʼuk li ermanoetike.
¿MI TA VAN XAVAKʼ AVIPAL?
Oy ep keremotik ti yakʼoj ta xkuxlejalik li kʼusi chal Vivliae tsatsubik ta mantal. (Kʼelo parafo 19, 20).
19, 20. ¿Kʼusi skʼan spas jun kerem sventa xchʼi ta mantale? (Kʼelo li lokʼoletik ta pajina 1).
19 Mi keremot toe, teuk me ta ajol ti mu ta jechuk noʼox chachʼi ta mantale, skʼan xakʼel buchʼutik xuʼ xachanbe stalelal, ti xatojobuk lek snopele, ti spat yoʼontonik ta atojolale, ti oyuk kʼusi xachan spasele xchiʼuk ti xachapan aba mi oy kʼusi la abain ta jelavele.
20 Yikʼaluk van chanop ti mu spas avuʼun li kʼusitik laj xa kalbetik tal skʼoplale, pe mu xachibaj, ¡spas avuʼun! Teuk ta ajol ti tskʼan tskoltaot li Jeovae (Is. 41:10, 13). Li ermanoetik xchiʼuk ermanaetike, oy ta yoʼonton tskʼan tskoltaoxuk. Mi lachʼi ta mantal jech kʼuchaʼal tskʼan Jeovae, jun noʼox avoʼonton xchiʼuk xamuyubaj noʼox me. Keremetik, jkʼanojotkutik tajek xchiʼuk oy ta koʼontonkutik ti xakʼbot bendision Jeova ta skoj ti chavakʼ avipal sventa xachʼi ta mantale (Prov. 22:4).
KʼEJOJ 65 ‹Yijuban ta mantal›
a Li ta tsobobbailetike chtun ermanoetik ti tsotsik ta mantale. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼusi xuʼ spasik li keremetik sventa stsatsubik ta mantale.
b Kʼelo ti bu chal: «Liʼe tsots skʼoplal» ti te talem li ta xchanobil echʼe.
c Kʼelo li kapitulo 5 xchiʼuk 6 li ta livro Lek chapalutik ta spasbel yabtel Jeova.