Jlik karta ti tskoltautik sventa tukʼ-o xkakʼ jbatik kʼalal to ta slajebe

1, 2. 1) ¿Kʼu toʼox yelan xkuxlejalik ta Judea kʼalal la stsʼibabe batel karta j-ebreoetik li Pabloe? 2) ¿Kʼu yuʼun ta yorail noʼox kʼot li karta la stsʼiba batel Pabloe?

KʼALAL cham li Jesuse, li yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼik j-ebreoetike oy jayibuk jabil ti tsots laj yil svokolike. Jech xtok, kʼalal mu toʼox jaluk slikel li tsobobbail ta Jerusalene, tsots laj yichʼik kontrainel (Ech. 8:1). Te van 20 jabil ta mas tsʼakale, li yajtsʼaklomtak Kristo ta Judeae tsots laj yilik viʼnal, ta skoj taje, jaʼ van laj yil-o svokolik ta takʼin (Ech. 11:​27-30). Li ta sjabilaltik 61, li yajtsʼaklomtak Kristoe jun toʼox yoʼontonik kʼuk sjalil, pe poʼot xa ox kʼusi tsots snuptanik. Li vaʼ orae, jaʼo takbatik batel li karta la stsʼiba li jtakbol Pabloe, ta yorail lek kʼot.

² Li Karta sventa j-ebreoetike ta yorail noʼox kʼot, yuʼun muʼyuk xa ox jal jun yoʼontonik. Li Pabloe laj yalbe batel mantal yajtsʼaklomtak Kristo ti kʼusi xuʼ xkoltaatik sventa xkuch yuʼunik li kʼusi poʼot snuptanike. Yuʼun poʼot xa xichʼ lajesel Jerusalen jech kʼuchaʼal yaloj Jesuse (Luk. 21:20). Manchuk mi mu snaʼik bakʼin chichʼ lajesel jteklum Judea li Pablo xchiʼuk li yajtsʼaklomtak Kristoe, jaʼo yorail sventa stsatsubtas li xchʼunel yoʼontonike xchiʼuk ti xkuch yuʼunik yoʼ lekuk chapalike (Ebr. 10:25; 12:​1, 2).

3. ¿Kʼu yuʼun toj jtunel kuʼuntik ti jchantik li karta sventa j-ebreoetike?

³ Li voʼotik eke oy kʼusi poʼot jnuptantik ti mas to tsots jech kʼuchaʼal la snuptan li yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼ j-ebreoetike (Mat. 24:21; Apok. 16:​14, 16). Ti kʼu yelan la stojobtas yajtsʼaklomtak Kristo ta voʼne li Jeovae, jtunel kuʼuntik li avi eke. Jkʼeltik batel junantik.

«YIJUBKUTIK BATEL TA MANTAL»

4. ¿Kʼusi vokol laj yaʼiik li yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼ judaetike? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁴ Kʼalal la stsʼibabe batel karta j-ebreoetik li jtakbol Pabloe, yiktaojik xa ox li srelijion judaetike xchiʼuk jchʼunolajeletik xa ox, pe mu kʼunuk laj yaʼiik. Jech xtok, li jteklum Judeae jaʼ toʼox jun jteklum ti tʼujbil yuʼun li Jeovae. Epal jabil ti jaʼ toʼox jun jteklum ti tsots skʼoplal li Jerusalene, yuʼun jaʼ toʼox te ch-ajvalilaj li ajvalil ti jaʼ tstʼuj li Jeovae xchiʼuk jaʼ te oy li temploe. Skotol li judaetik ti tukʼ yakʼoj sbaike chchʼunbeik li Smantal Moisese xchiʼuk li mantaletik yakʼoj li jnitvanejetik ta relijione. Oy mantaletik yuʼunik ta sventa veʼlil, sventa sirkunsision xchiʼuk ti kʼu yelan skʼan xilik li krixchanoetik ti yan-o slumalike. Jech xtok, kʼalal chamem xa ox li Jesuse, li Jeovae muʼyuk xa ox chchʼam li matanaletik chakʼik ta temploe, yuʼun muʼyuk xa sbalil li Smantal Moisese. Li judaetik ti jaʼik xa ox yajtsʼaklomtak Kristoe mu kʼunuk laj yaʼiik ta skoj ti nopem toʼox xaʼiik spasel li kʼusi chal Mantale (Ebr. 10:​1, 4, 10). Jech xtok, akʼo mi yijik ta mantal jech kʼuchaʼal li jtakbol Pedroe, vokol laj yaʼiik yiktael li kʼusi nopem xaʼiik spasele (Ech. 10:​9-14; Gal. 2:​11-14). Pe maʼuk noʼox, li jnitvanejetik ta relijion ti jaʼ judaetike lik skontrainik li yajtsʼaklomtak Kristo ta skoj li kʼusitik achʼ xchʼunojike.

5. ¿Buchʼutik ti la skontrainik li yajtsʼaklomtak Kristoe?

⁵ Oy chaʼchop krixchanoetik ti la skontrainik li yajtsʼaklomtak Kristo ta Judeae. Li baʼyele, jaʼ li jnitvanejetik ta relijion ti jaʼ xa jvalopatinej mantaletik laj yilik li achʼ jchʼunolajeletike. Li xchibale, jaʼ ti oy junantik yajtsʼaklomtak Kristo ta alel ti chalik ti persa to la skʼan xichʼ chʼunel junantik mantaletik ti laj yakʼ Moisese, ti jech chalike jaʼ van sventa mu xichʼik kontrainel (Gal. 6:12). ¿Kʼusi chkoltaatik sventa tukʼuk xakʼ sbaik li yajtsʼaklomtak Kristoe?

6. Li Pabloe, ¿kʼusi laj yalbe li j-ebreoetik ti akʼo spasike? (Ebreos 5:14–6:1).

⁶ Li ta karta la stsʼiba Pabloe, la stijbe yoʼonton li j-ebreoetik ti akʼo xchanik lek li Xchʼul Kʼop Diose (kʼelo Ebreos 5:14–6:1). Jech xtok, la stunes li Tsʼibetik ta Ebreo Kʼop sventa xalbe li jchʼunolajeletik ti jaʼ mas lek ti kʼu yelan chichʼik ta mukʼ li Jeovae, ti jaʼ mu jechuk kʼuchaʼal tspas li judaetike.a Jech xtok, li Pabloe snaʼoj ti kʼalal mas to ch-epaj li yojtikinobil yuʼunike xchiʼuk mi laj yaʼibeik lek smelolal li Chʼul Tsʼibetike, jaʼ chkoltaatik-o yoʼ xakʼik venta li jecheʼ chanubtaseletike xchiʼuk ti spʼajike. Vaʼun, jaʼ chkoltaatik-o sventa mu xiktaik li mantale.

7. ¿Kʼusitik ta jnuptantik li avie?

⁷ Li avi eke oy krixchanoetik ti tspukik jecheʼ aʼyejetik ti skontrainojbe li smantaltak Jeovae xchiʼuk ti tskontrainutike. Ep buchʼutik chalik ti toj chopolutik ta skoj ti ta jchʼuntik li mantaletik chal Vivlia ta sventa li talelale. Jelel xa tajek kʼusi tsnopik xchiʼuk kʼusi tspasik li krixchanoetik avie, yuʼun mu xa jechuk kʼuchaʼal tsnop li Jeovae (Prov. 17:15). Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti jchanubtas jnopbentik sventa xkakʼtik venta li kʼusitik chopol chalike xchiʼuk ti jpʼajtik sventa mu buchʼu xchibajesutik o ti snamejesutik ta mantale (Ebr. 13:9).

8. ¿Kʼuxi xuʼ xijyijub batel ta mantal?

⁸ Li Pabloe laj yalbe yajtsʼaklomtak Kristo ti akʼo yijubikuk batel ta mantale. Taje skʼan jech jpastik ek. Pe ¿kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jaʼ ti jchajtik lek ta kʼelel li Vivliae xchiʼuk ti jechuk jnoptik jech kʼuchaʼal tsnop Jeovae. Taje skʼan jech-o jpastik akʼo mi kakʼoj xa jkuxlejaltik ta stojolal Jeova xchiʼuk mi kichʼojtik xa voʼ. Jaʼ yuʼun, jkotoltik skʼan jchantik xchiʼuk jkʼeltik li Skʼop Dios jujun kʼakʼale akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal o mi muʼyuk (Sal. 1:2). Mi jchʼakojbetik lek yorail sventa jchan li Jvivliatike, tstsatsubtas li xchʼunel koʼontontik jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pabloe (Ebr. 11:​1, 6).

«OY XCHʼUNEL YOʼONTON SVENTA» XKUXI

9. ¿Kʼu yuʼun skʼan tsotsuk xchʼunel yoʼontonik li yajtsʼaklomtak Kristoe?

⁹ Li yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan tsotsuk xchʼunel yoʼontonik sventa kolem xkomik mi laj yichʼ lajesel li jteklum Judeae (Ebr. 10:​37-39). Li Jesuse laj xa onoʼox yalbe yajtsʼaklomtak ti akʼo xjatavik batel ta vitstikaltik mi laj yilik ti joyobtabil xa ox ta soltaroetik li jteklum Jerusalene. Li tojobtasel taje jtunel yuʼun skotol li yajtsʼaklom Kristoe, mu ventauk mi te nakalik ta yut jteklum o mi nakajtik ta sjoyobal li jteklum Jerusalene (Luk. 21:​20-24). Li vaʼ orae, li kʼusi nopem xaʼi tspasik li jnaklejetik kʼalal mi tal tsakvanikuk ta kʼop li soltaroetike, jaʼ te chbat snakʼ sbaik ta yut jteklum ti joyol lek ta muroe, jech kʼuchaʼal li ta Jerusalene. Pe kʼalal albatik ti akʼo xjatavik batel ta vitstikaltike, muʼyuk smelolal yaʼel xchiʼuk skʼan tsots xchʼunel yoʼontonik sventa jechuk spasik.

10. ¿Kʼusi van tspasik li yajtsʼaklomtak Kristo ti tsots lek xchʼunel yoʼontonike? (Ebreos 13:17).

¹⁰ Li j-ebreoetike skʼan spat yoʼontonik ta stojolal li ermanoetik ti la svaʼan Jesus sventa sbeiltas li tsobobbaile. Li ermanoetik taje jaʼ oy ta sbaik yalel mantaletik sventa snaʼik kʼusi ora xchiʼuk kʼuxi xuʼ xjatavik batel (kʼelo Ebreos 13:17). Li jpʼel kʼop ta griego ti te chvinaj ta Ebreos 13:17 ti «chʼunbeik me smantal» xie, jaʼ chakʼ ta ilel ti ta sjunul yoʼonton chchʼunik li kʼusi chal moletike, maʼuk ta skoj ti sujbil chaʼiik xchʼunele. Li yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan spat yoʼontonik ta stojolal moletik kʼalal mu to chvul li svokolike. Mi chchʼunik xa onoʼox mantal kʼalal jun toʼox yoʼontonike, mas me kʼun chaʼiik kʼalal jaʼo chil svokolike.

11. ¿Kʼu yuʼun skʼan tsotsuk xchʼunel koʼontontik?

¹¹ Skʼan tsotsuk xchʼunel koʼontontik jech kʼuchaʼal li yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼ j-ebreoetike. Avie, mu xchʼunik ti poʼot xa xtal li slajebal kʼusitike xchiʼuk jaʼ noʼox chlabanvanik ta skoj ti jaʼ jech jchʼunojtike (2 Ped. 3:​3, 4). Akʼo mi chal Vivlia li kʼusitik chkʼot ta pasel kʼalal jaʼo li mukʼta tsatsal vokolile, oy to ep kʼusitik ti mu jnaʼtike. Skʼan jchʼuntik lek ti ta onoʼox xkʼot ta pasel yuʼun Jeova ti kʼusi ora yaloj sventa slajes li kʼusitik liʼe xchiʼuk skʼan jchʼuntik ta sjunul koʼontontik ti ta onoʼox xchabiutike (Abak. 2:3).

12. ¿Kʼusi tskoltautik sventa kuxul xijkom li ta mukʼta tsatsal vokolile?

¹² Skʼan jtsatsubtas xchʼunel koʼontontik xtok sventa jchʼuntik ti jaʼ tstunes Jeova «li tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil» sventa sbeiltasutik li avie (Mat. 24:45). Jech kʼuchaʼal laj yichʼik albel mantal li j-ebreoetik kʼalal mi kʼot li jromaetike, li voʼotik eke xuʼ van jaʼ jech xkichʼtik albel mantaletik sventa kuxul xijkom kʼalal mi tal li mukʼta tsatsal vokolile. Avie, jaʼ xa yorail ti jpat koʼontontik ta stojolal li buchʼutik tsbeiltasik li s-organisasion Jeovae. Mi muʼyuk ta jchʼunbetik smantalik xchiʼuk mi muʼyuk ta jpat koʼontontik ta stojolalike, mas me vokol chkaʼitik ta jchʼuntik li mantaletik chakʼik kʼalal jaʼo yakal li mukʼta tsatsal vokolile.

13. ¿Kʼu yuʼun toj jtunel tajek yuʼunik li beiltasel chal ta Ebreos 13:5?

¹³ Yoʼ to tsmalaik bakʼin xuʼ xjatavik batel li j-ebreoetike, skʼan ti mu jaʼuk xbat ta yoʼontonik skʼanel li takʼine (kʼelo Ebreos 13:5). Junantike yiloj xa onoʼox svokolik ta viʼnal xchiʼuk ta povreal (Ebr. 10:​32-34). Akʼo mi oy onoʼox buchʼutik kuch yuʼunik li vokoliletik ta skoj li lekil aʼyejetike, pe junantike jaʼ bat ta yoʼontonik saʼel takʼin sventa xchabi sbaik xchiʼuk ti mu xilik povreale. Pe kʼalal mi laj yichʼ lajesel li Jerusalene, muʼyuk xa sbalil li stakʼinik sventa spoj li xkuxlejalike (Sant. 5:3). Jech xtok, mi oy buchʼu bat ta yoʼonton li takʼine, mas vokol chaʼi sventa xjatav batel, ti xikta komel li snae xchiʼuk li kʼusi x-ayan yuʼune.

14. ¿Kʼusitik chkʼot ta nopel kuʼuntik mi lek tsots xchʼunel koʼontontike?

¹⁴ Mi jchʼunojtik lek ti ta onoʼox sta yorail ti chtal slajeb li kʼusitik liʼe, jaʼ tskoltautik sventa mu xbat ta koʼontontik saʼel takʼin. Kʼalal jaʼo xyaket li mukʼta tsatsal vokolile, li takʼine muʼyuk xa me sbalil chkom. Li Vivliae chal ti «ta sjipik batel ta kaye» splataik li krixchanoetike, yuʼun chakʼik venta ti «muʼyuk chpojatik yuʼun splataik mi jaʼuk s-oroik li ta yorail skʼakʼal yoʼonton Jeovae» (Esek. 7:19). Li kʼusi mas lek xuʼ jpastike, jaʼ ti lekuk noʼox sba li jkuxlejaltike, ti muuk xbat ta koʼontontik saʼel kʼulejale. Taje te smakojbe skʼoplal ti mu jtikʼ jbatik ta ilil ta jech noʼox xchiʼuk ti ep kʼusitik jmantik ti mu xa xakʼ yorail sventa oyuk to kʼusitik yan jpastike. Jech xtok, skʼan me jkʼel jbatik sventa mu jaʼuk xbat ta koʼontontik li kʼusi x-ayan kuʼuntike (Mat. 6:​19, 24). Kʼalal chnopaj xa talel slajeb li kʼusitike, skʼan me xkakʼtik ta ilel mi jaʼ ta jpat koʼontontik ta stojolal Jeova o mi jaʼ ta sventa li kʼusitik x-ayan kuʼuntike.

«SKʼAN XKUCH AVUʼUNIK»

15. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xkuchuk yuʼunik li yajtsʼaklomtak Kristoe?

¹⁵ Kʼalal yantik xa sok li kuxlejal ta Judeae, li yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan xkuch yuʼunik (Ebr. 10:36). Akʼo mi oy xa onoʼox buchʼutik ti laj yichʼik kontrainele, oy buchʼutik ti jaʼ to la xchʼamik mantal kʼalal jaʼo jun yoʼonton li krixchanoetike. Li Pabloe laj onoʼox spʼijubtas li yajtsʼaklomtak Kristo ti mas to chichʼik kontrainele xchiʼuk ti skʼan chapalikuk sventa tukʼ-o xakʼ sbaik akʼo mi xchamik jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal Jesuse (Ebr. 12:4). Ep judaetik kap tajek sjolik ta skoj ti yantik x-epaj li yajtsʼaklomtak Kristoe. Kʼalal skʼan toʼox jayibuk jabil xichʼik kontrainele, kʼalal jaʼo te chchol mantal ta Jerusalen li Pabloe, tsakat ta majel yuʼun jtsop krixchanoetik. Jech xtok, oy mas ta 40 ta voʼ judaetik «laj yakʼ yeik ti muʼyuk la bu chveʼik xchiʼuk ti muʼyuk la kʼusi chuchʼik jaʼ to la mi la smilik li Pabloe» (Ech. 22:22; 23:​12-14). Manchuk mi ep xichʼik kontrainel skʼan jech-o xcholik mantal, stsob sbaik xchiʼuk ti tsotsuk-o xchʼunel yoʼontonike.

16. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik li karta sventa j-ebreoetik yoʼ mu xijchibaj mi laj kichʼtik kontrainele? (Ebreos 12:7).

¹⁶ ¿Kʼusi koltaatik-o li yajtsʼaklomtak Kristo ta voʼne sventa xkuch yuʼunik li kontrainele? Li Pabloe oy ta yoʼonton ti skolta li yermanotak yoʼ xakʼik venta ti xuʼ stabeik sbalil kʼalal chichʼik kontrainele. Jech oxal, la xchapbe smelolal ti kʼalal chil svokolike, xuʼ jaʼ stunes Jeova sventa xtukʼib li stalelalike (kʼelo Ebreos 12:7). Jech oxal, li ermanoetike skʼan jaʼuk xchanubtasel xilik sventa xlekub batel li stalelalike. Mi snaʼoj kʼusi sbalil tstabeik kʼalal chichʼik kontrainele, jaʼ chkoltaatik-o sventa stsal yuʼun li svokolike. Mi jech tspasike, jaʼ jech chchʼiik batel ta mantal (Ebr. 12:11).

17. ¿Kʼusi snaʼoj xa onoʼox Pablo ti skʼan spasik sventa xkuch yuʼunik li kontrainele?

¹⁷ Li Pabloe la stijbe yoʼonton yajtsʼaklomtak Kristo sventa xkuch yuʼunik xchiʼuk ti muuk xlubtsajike. Oy lek srasonal li kʼusi laj yale. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li stuke laj toʼox skontrain li yajtsʼaklomtak Kristoe. Jaʼ yuʼun, snaʼoj lek li kʼusi xuʼ snuptanik ta jelavele. Jech xtok, li stuke kuchem xa onoʼox talel yuʼun kontrainel. Yuʼun kʼalal och ta yajtsʼaklom Kristoe, ep ta tos ti kʼu yelan laj yichʼ ilbajinele (2 Kor. 11:​23-25). Li Pabloe snaʼoj lek kʼusi skʼan spasik sventa xkuch yuʼunik. Jaʼ yuʼun, laj yalbe ti mu spat yoʼonton ta stojolal stukike, ti jaʼuk spat yoʼontonik ta stojolal Jeovae. Xi tsots yoʼonton laj yale: «Jaʼ jkoltavanej kuʼun li Jeovae; muʼyuk chixiʼ» (Ebr. 13:6).

18. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik, xchiʼuk kʼusi skʼan xa noʼox jpastik?

¹⁸ Avi kʼakʼale, oy junantik ermanoetik ti yakal chkuch yuʼunik li kontrainele. Li voʼotik eke xuʼ me xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtike, ti jpastik orasion ta stojolalike o ti oyuk kʼusi jpastik sventa jkoltatike (Ebr. 10:33). Li Vivliae xi chal ta jamale: «Skotol li buchʼutik tskʼan chichʼik ta mukʼ Dios ta sjunul yoʼontonik ta xkuxlejalike xchiʼuk ti tskʼan jmoj oyik xchiʼuk li Kristo Jesuse ta onoʼox xichʼik kontrainel ek» (2 Tim. 3:12). Taje jaʼ skʼan xal ti jkotoltik skʼan chapalukutik xa noʼox kʼalal mu to chkichʼtik kontrainele. Skʼan jpat koʼontontik ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jpʼeluk ta koʼontontik ti tskoltautik sventa xkuch kuʼuntik ti kʼusiuk noʼox jnuptantike. Yuʼun li stuke ta yorail chakʼbe siketel yoʼonton yajtuneltak kʼalal jaʼo chtun yuʼunik chile (2 Tes. 1:​7, 8).

19. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa chapalutikuk xa noʼox mi tal li mukʼta tsatsal vokolile? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁹ Li karta la stakbe batel j-ebreoetik li Pabloe koltaatik van tajek yoʼ xchapan sbaik ta sventa li kʼusi poʼot snuptanike. Li Pabloe la stijbe yoʼonton ermanoetik ti x-epaj yuʼunik li yojtikinobile xchiʼuk ti xchajik lek ta kʼelel li Xchʼul Kʼop Diose. Kʼalal jech tspasike, jaʼ chkoltaatik yoʼ xakʼik venta xchiʼuk spʼajik li chanubtaseletik ti xuʼ xkʼunibtasbat li xchʼunel yoʼontonike. Laj yal xtok ti akʼo stsatsubtas lek xchʼunel yoʼontonik sventa mu xchibetuk yoʼonton xchʼunik li mantal chakʼ Jesus xchiʼuk li buchʼutik tsbeiltasik li tsobobbaile. Laj yakʼbe yil ermanoetik ti mi te ta sjolik ti xuʼ stabeik sbalil li prevaetik tsnuptanike, mas kʼun chaʼiik ti xkuchuk yuʼunike, jaʼ xkaltik, ti jechuk xilik kʼuchaʼal jun chanubtasel ch-akʼbatik yuʼun Jeova sventa xtukʼib batel li stalelalike. Mi chkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik taje, chkuch me kuʼuntik xchiʼuk tukʼ chkakʼ jbatik kʼalal to ta slajeb (Ebr. 3:14).