Li Jeovae oy sjuʼel sventa skoltaot

1. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Moises ti spatoj yoʼonton ta stojolal Jeova kʼalal la slokʼes ta Ejipto li j-israeletike?

LI TA slivroal Ebreose, te chalbe skʼoplal epal krixchanoetik ti laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jeovae. Taje te skʼoplal li Moisese ti toj labal sba ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼontone (Ebr. 3:​2-5; 11:​23-25). Laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼonton kʼalal la slokʼes ta Ejipto li j-israeletike. Muʼyuk xiʼ ta stojolal faraon xchiʼuk ta stojolal li yajsoltarotake. La spat yoʼonton ta stojolal Jeova, la sbeiltas batel li jteklum kʼalal jaʼo chtuchʼik jelavel li Tsajal nabe xchiʼuk la sbeiltas batel ta takixokol balumil (Ebr. 11:​27-29). Epal j-israeletike muʼyuk xa la spat yoʼontonik ta stojolal Jeova ti xuʼ xchabiatike, pe li Moisese jech-o la spat yoʼonton ta stojolal. Oy lek srasonal yuʼun ti jech la spat yoʼonton ta stojolal Jeovae, yuʼun laj yakʼbe sveʼel xchiʼuk yaʼal li j-israeletik sventa xkuxiik li ta takixokol balumile (Eks. 15:​22-25; Sal. 78:​23-25).a

2. ¿Kʼuchaʼal xi la sjakʼbe Jeova li Moisese: «¿Mi yuʼun mu spas yuʼun xanaʼ li Jeovae?»? (Numeros 11:​21-23).

² Kʼalal echʼtik xa ox jun jabil slokʼelik tal ta Ejipto li j-israeletike, li Jeovae laj yal ti ta xakʼanbe bekʼet sventa stiʼike. Akʼo mi tsots lek xchʼunel yoʼonton li Moisese, te xnaʼet kom mi melel onoʼox li kʼusi laj yal Jeovae. Mu xaʼibe smelolal kʼusi tspas Jeova sventa stak talel bekʼet yoʼ xakʼbe li smiyonal noʼox krixchanoetik ti te oyik ta takixokol balumile. Jaʼ yuʼun, li Jeovae xi laj sjakʼbe li Moisese: «¿Mi yuʼun mu spas yuʼun xanaʼ li Jeovae?» (kʼelo Numeros 11:​21-23). Li ta ebreo kʼop ta orijinale, jaʼ chalbe skʼoplal «li skʼob Jeovae», taje jaʼ skʼan xal li xchʼul espiritu Diose, jaʼ xkaltik, li yip Jeova tstunes sventa spas li kʼusi oy ta yoʼontone. Xkoʼolaj ti xi la sjakʼbe Moises li Jeovae: «¿Mi yuʼun van chanop ti mu spas kuʼun li kʼusi chkale?».

3. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jkʼeltik li kʼusi kʼot ta stojolal Moises xchiʼuk li j-israeletike?

³ Li voʼote, ¿mi oy ajakʼojbe aba junuk velta mi ta onoʼox xakʼbot Jeova li kʼusi chtun avuʼun xchiʼuk li kʼusi chtun yuʼun li avutsʼ avalale? Mu ventauk mi oy jech ajakʼojbe aba o mi muʼyuk, pe ta jkʼeltik batel li kʼusi la spas Moises xchiʼuk li j-israeletike, yuʼun muʼyuk xa spat yoʼontonik ta stojolal Jeova ti xuʼ x-akʼbatik li kʼusi chtun yuʼunike. Jech xtok, ta jkʼeltik batel junantik tekstoetik ti tskoltautik sventa masuk to jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti muʼyuk spajeb li sjuʼele.

¿KʼUSI CHAKʼ JCHANTIK LI KʼUSI LA SPAS MOISES XCHIʼUK LI J-ISRAELETIKE?

4. ¿Kʼu yuʼun ep j-israeletik lik naʼetajikuk ti muʼyuk ch-akʼbatik yuʼun Jeova li kʼusi chtun yuʼunike?

⁴ ¿Kʼu yuʼun ep j-israeletik lik naʼetajikuk ti muʼyuk ch-akʼbatik yuʼun Jeova li kʼusi chtun yuʼunike? Li jteklum Israel xchiʼuk li epal krixchanoetik ti yan-o slumalik ti lokʼik talel ta Ejiptoe jal xa ox yakal chanavik li ta takixokol balumil sventa xkʼotik li ta Albil Balumile (Eks. 12:38; Deut. 8:15). Li krixchanoetik ti yan-o slumalike, sta xaʼiik slajesel li manae xchiʼuk lik bikʼtal kʼopojikuk, vaʼun ep j-israeletik jech lik spasik ek (Num. 11:​4-6). Tslajesik xa ox tajek yaʼiik li veʼliletik ti oy toʼox yuʼunik ta Ejiptoe. Ta skoj ti te xvulajetik ta stojolal Moisese, la snop ti jaʼ oy ta sba saʼel bekʼet sventa xuʼ xakʼbe stiʼ li j-israeletike (Num. 11:​13, 14).

5, 6. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal j-israeletik ti la xchanbeik xchopol talelal li jyanlumetike?

⁵ Jech kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, li j-israeletike la xchanbeik stalelal li jyanlumetik ti mu snaʼ stojik ta vokole. Li voʼotik eke xuʼ van jchanbetik stalelal li krixchanoetik ti mu snaʼ stojik ta vokole. Ta skoj taje, xuʼ van mu xa junuk koʼontontik yuʼun li kʼusi chakʼbutik Jeovae. Xuʼ van xlik jnaʼtik li kʼusitik oy toʼox kuʼuntik ta voʼnee o ti jpichʼ oʼontatik li kʼusi oy yuʼun yantike. Pe xuʼ me xijmuyubaj mi jun noʼox koʼontontik xchiʼuk li kʼusi oy kuʼuntike.

⁶ Li kʼusi mas ox lek xuʼ spasik li j-israeletike jaʼ ti svules ta sjolik li kʼusi albilik yuʼun Jeovae. Albatik ti ep kʼusitik lek ch-akʼbatike, pe jaʼ to mi kʼotik li ta Albil Balumile, mu jaʼuk kʼalal jaʼo yakal chanavik li ta takixokol balumile. Jaʼ me jech li voʼotik eke, mu me jaʼuk xbat ta koʼontontik skʼanel li kʼusi muʼyuk kuʼuntike. Jaʼ mas lek ti jnopbetik skʼoplal li kʼusi yaloj chakʼbutik Jeova li ta achʼ balumile. Jech xtok, xuʼ jnopbetik skʼoplal tekstoetik ta Vivlia ti tskoltautik sventa masuk to jpat koʼontontik ta stojolal Jeovae.

7. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti muʼyuk spajeb li kʼusi spas yuʼun li skʼob Jeovae?

⁷ Xuʼ van jakʼbe jbatik kʼu yuʼun xi laj sjakʼbe Moises li Jeovae: «¿Mi yuʼun mu spas yuʼun xanaʼ li Jeovae?». Ti jech la sjakʼbee, jaʼ sventa skolta ta yaʼibel smelolal ti muʼyuk spajeb li sjuʼele xchiʼuk ti xuʼ stunes sjuʼel ta buyuk noʼoxe akʼo mi nom to bu oy li jteklume. Jaʼ yuʼun, akʼo mi te oyik ta takixokol balumil li j-israeletike, li Jeovae xuʼ yuʼun sventa xakʼbe epal bekʼet. Li Diose laj yakʼ ta ilel ti xuʼ yuʼun skolta steklumal mu ventauk ti bu oyike, yuʼun «la syeʼ skʼob xchiʼuk ta sjuʼel skʼob la spas» (Sal. 136:​11, 12). Jaʼ yuʼun, kʼalal oy kʼusi ta jnuptantike xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti ta stunes sjuʼel o skʼob Jeova sventa skoltautik mu ventauk ti buyuk noʼox oyutike (Sal. 138:​6, 7).

8. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu jchanbetik li j-israeletik ti chopol kʼusi la spasike? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁸ Li Jeovae la spas li kʼusi laj yale, yuʼun la stak batel epal kodornisetik. Pe li j-israeletike muʼyuk stojik ta vokol li skʼelobil juʼelal taje. Ep buchʼutik mu x-echʼ yoʼontonik li kʼusi tskʼanike, yuʼun te echʼ yuʼunik jun kʼakʼal xchiʼuk j-oʼlol sventa stsakik li kodornisetik ti bu kʼalal xuʼ yuʼunike. Li Jeovae ilin ta stojolal «li buchʼutik pichʼ tajek yoʼontonik ta sventa li kʼusi tskʼan stukike», vaʼun laj yakʼanbe kastigo (Num. 11:​31-34). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti xkichʼ jpʼijiltik sventa mu xlik jpichʼ oʼontatik li kʼusitike o ti muʼyuk spajeb li kʼusi ta jkʼantike. Mu ventauk mi jkʼulejutik o mi povreutik, li kʼusi mas tsots skʼoplal skʼan xkil ta jkuxlejaltike, jaʼ ti jtsob jkʼulejaltik ta vinajele, jaʼ xkaltik, ti xkakʼ kipaltik sventa masuk to lek xkil jbatik xchiʼuk Jeova xchiʼuk li Jesuse (Mat. 6:​19, 20; Luk. 16:9). Mi jech ta jpastike, xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti ta onoʼox xakʼbutik Jeova li kʼusitik chtun kuʼuntike.

9. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti ta onoʼox skoltautik li Jeovae?

⁹ Li avie, jech-o oy ta yoʼonton tskolta yajtuneltak li Jeovae, pe maʼuk skʼan xal ti muʼyuk xa chkil jvokoltik ta takʼin o ti muʼyuk xa chkiltik viʼnale. b Akʼo mi jech, xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti muʼyuk onoʼox chiktautik komel li Jeovae. Chakʼ kipaltik sventa xkuch kuʼuntik kʼusiuk noʼox vokolil jnuptantik. Jkʼeltik batel chaʼtos ti bu xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jpatoj koʼontontik ta stojolal Jeova ti ta xchabiutike: 1) kʼalal chkil jvokoltik ta takʼine xchiʼuk 2) kʼalal ta jvul koʼontontik kʼuxi ta jtatik li kʼusi chtun kuʼuntik mi mol meʼelutik xa oxe.

KʼALAL CHKIL JVOKOLTIK TA TAKʼINE

10. ¿Kʼusitik van xuʼ xkʼot ta pasel ti xuʼ xkil-o vokoltik ta takʼine?

¹⁰ Kʼalal mas to chnopaj talel slajeb li kʼusitik liʼ ta balumile, yikʼaluk van mas to xuʼ xkil jvokoltik ta takʼin. Yuʼun xuʼ van xchʼay kabteltik, li kʼusitik x-ayan kuʼuntik o li jnatik ta skoj ti chlik kʼop ta politika, ta skoj paskʼop, ti xlik chamel ta spʼejel balumil, ti xtal nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitik. Kʼalal jech chkʼot ta pasele, skʼan van jsaʼ yan kabteltik o xuʼ van jnoptik ti chijbat ta naklej ta yan jteklum xchiʼuk li kutsʼ kalaltik sventa jtatik li kʼusitik chtun kuʼuntike. Jaʼ yuʼun, kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, ¿kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jpatoj koʼontontik ti ta onoʼox skoltautik ta sjuʼel li Jeovae?

11. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik kʼalal chkil jvokoltik ta takʼine? (Lukas 12:​29-31).

¹¹ Li kʼusi toj tsots skʼoplal ti xuʼ skoltautike jaʼ ti xkalbetik Jeova li kʼusi ta jvul-o koʼontontike (Prov. 16:3). Jkʼanbetik jpʼijiltik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik xchiʼuk ti xakʼbutik li jun oʼontonal sventa mu masuk jvul tajek koʼontontike (kʼelo Lukas 12:​29-31). Jkʼanbetik ti akʼo skoltautik sventa xijmuyubajuk noʼox yuʼun li kʼusi oy kuʼuntike (1 Tim. 6:​7, 8). Jech xtok, jsaʼtik beiltasel ta jvuntik sventa jnaʼtik kʼusi xuʼ jpastik kʼalal ta xkil jvokoltik ta takʼine. Ep buchʼutik staojbeik sbalil li videoetik xchiʼuk li mantaletik ta jw.org ti jaʼ chalbe skʼoplale.

12. ¿Kʼusitik xuʼ sjakʼbe sba li jun yajtsʼaklom Kristo kʼalal oy kʼusi tsnop tspas sventa skolta li yutsʼ yalale?

¹² Junantike oy xchʼamojik abtelal ti bu persa skʼan xikta li yutsʼ yalalike, pe kʼalal ch-echʼ kʼuk sjalile yakʼojik venta ti muʼyuk lek ti jech kʼot ta nopel yuʼunike. Kʼalal mu to chachʼam junuk abtele, maʼuk noʼox me xatsak ta venta ti kʼu yepal chapas kanal takʼine, yuʼun skʼan xatsak ta venta xtok mi tskoltaot ta mantal xchiʼuk li avutsʼ avalale (Luk. 14:28). Xiuk xa jakʼbe abae: «¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi nom oyun ta stojolal li jnup jchiʼile? ¿Mi xuʼ van kuʼun sventa xibat ta skotol tsobajeletik, xilokʼ ta cholmantal xchiʼuk ti jchʼay koʼonton xchiʼuk li kermanotake?». Mi oy avalab anichʼnabe, tsots skʼoplal ti xiuk xajakʼbe aba xtoke: «¿Kʼuxi xuʼ jtukʼibtas xchiʼuk xkalbeik mantal jech kʼuchaʼal tskʼan Jeova mi muʼyuk te jchiʼukike?» (Efes. 6:4). Kʼalal oy kʼusi chanop chapase, jaʼuk xatsak ta venta li kʼusi tsnop Jeovae, mu jaʼuk xatsak ta venta li kʼusi chal avutsʼ avalal o li avamigotak ti muʼyuk tstsakik ta venta li beiltaseletik ta Vivliae.c Li Tony ti te nakal ta Asia occidentale, oy jayibuk velta laj yichʼ albel ti oy lek abtel ta yan lume. Pe kʼalal la spas orasion sventa snaʼ mi chchʼam li abtelale xchiʼuk kʼalal la sloʼiltaik xchiʼuk li yajnile, kʼot ta nopel yuʼun ti muʼyuk chchʼame xchiʼuk laj yakʼ yip sventa mu xa masuk ep slajesik takʼin. ¿Kʼu yelan chaʼi sba Tony ti jech kʼot ta nopel yuʼune? Xi chale: «Oy ep buchʼutik jkoltaoj ta mantal sventa xojtikinik li Jeovae xchiʼuk li jnichʼnabtake skʼanojik tajek li Jeovae. Kakʼojkutik venta ti ta onoʼox xchabiutik Jeova mi baʼyel ta xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chal ta Mateo 6:33».

KʼALAL KAK TA JNOPBETIK SKʼOPLAL KʼUSI TA JPASTIK MI MOL MEʼELUTIK XA OXE

13. ¿Kʼusi xuʼ jpastik avi sventa oyuk kuʼuntik li kʼusi chtun kuʼuntik ta tsʼakale?

¹³ Xuʼ me xakʼ ta preva kʼu yelan jpatoj koʼontontik ta stojolal Jeova kʼalal kak xa noʼox chlik jnopbetik skʼoplal kʼusi ta jpastik mi mol meʼelutik xa oxe. Li Vivliae stij koʼontontik ti skʼan tsots xij-abtej sventa oyuk noʼox kuʼuntik li kʼusi chtun kuʼuntik ta jelavele (Prov. 6:​6-11). Mi xuʼ kuʼuntike, lek onoʼox ti jkʼej jtakʼintik sventa jtunestik ta mas jelavele. Akʼo mi jtunel onoʼox kuʼuntik li takʼine, pe muʼyuk lek mi jaʼ mas tsots skʼoplal chkiltike (Ekl. 7:12).

14. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik Ebreos 13:5 sventa mu jvul tajek koʼontontik kʼusi ta jpastik mi mol meʼelutik xa oxe?

¹⁴ Li Jesuse laj yalbe skʼoplal jun loʼil ti bu chakʼ ta ilel ti muʼyuk lek mi oy buchʼu ta stsob skʼulejal stuke, pe ti maʼuk jkʼulej ta stojolal Diose (Luk. 12:​16-21). Yuʼun mu jnaʼtik kʼusi xuʼ jnuptantik okʼom chaʼej (Prov. 23:​4, 5; Sant. 4:​13-15). Jech xtok, li Jesuse laj yal ti buchʼutik tskʼan chkʼotik ta yajchankʼoptake skʼan xiktaik skotol li kʼusitik oy yuʼunike (Luk. 14:​33, tsʼib ta yok vun). Taje jaʼ jech la spas li yajtsʼaklomtak Kristo ta Judea li ta baʼyel sigloe, yuʼun ta sjunul yoʼontonik laj yiktaik li kʼusi x-ayan yuʼunike (Ebr. 10:34). Li avie, ep ermanoetik chʼayem yabtelik o li kʼusitik oy yuʼunik ta skoj ti muʼyuk tstikʼ sbaik ta politikae (Apok. 13:​16, 17). Yakʼojik ta ilel ti spatoj yoʼontonik ta stojolal Jeova kʼalal xi laj yale: «Muʼyuk chkiktaot jutebuk xchiʼuk muʼyuk ta jkomtsanot jutebuk» (kʼelo Ebreos 13:5). Chkakʼ kipaltik sventa jtsob batel jtakʼintik sventa jtatik li kʼusitik chtun kuʼuntik mi mol meʼelutik xa oxe xchiʼuk ta jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti ta onoʼox skoltautik mi oy kʼusi la jnuptantik ti muʼyuk jmalaojtike.

15. Li totil meʼiletik ti jaʼik yajtsʼaklom Kristoe, ¿kʼu yelan skʼan xil li yalab nichʼnabike? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁵ Ta junantik lume, li totil meʼiletike chil yalab xnichʼnabik sventa xuʼ xchabiatik xchiʼuk ti spasik lek kanal takʼin yoʼ x-akʼbatik li kʼusi chtun yuʼunik mi mol meʼelik xa oxe. Pe li Vivliae chal ti jaʼ oy ta sba totil meʼiletik sventa xakʼbe kʼusi chtun yuʼun li yalab xnichʼnabike (2 Kor. 12:14). Melel onoʼox, kʼalal chyijubik batel li totil meʼiletike, chtun onoʼox yuʼunik ti xichʼik koltael yuʼun li yalab xnichʼnabike xchiʼuk ti xichʼik akʼbel takʼine. Epal alab nichʼnabiletike ta sjunul yoʼontonik tskolta li stot smeʼike (1 Tim. 5:4). Pe li kʼusi mas xmuyubaj-o li yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼik totil meʼiletike, jaʼ ti skoltaik sventa xtunik ta stojolal Jeova li yalab xnichʼnabike maʼuk ti ep spasik kanal takʼin sventa xuʼ xchabiatike (3 Juan 4).

16. Li totil meʼiletike, ¿kʼuxi xuʼ skolta yalab xnichʼnabik sventa xtojobikuk ta saʼel stakʼinike? (Efesios 4:28).

¹⁶ Totil meʼiletik, oyuk kʼusi lek xavakʼbeik xchan avalab anichʼnabik kʼalal chakoltaik sventa snaʼik kʼuxi xuʼ saʼ stakʼinike xchiʼuk koltaik sventa spat yoʼontonik ta stojolal Jeova. Ta sbikʼtaluk noʼox xavakʼbe yil avalab anichʼnabik ti kʼu yuʼun tsots skʼoplal skʼan tsots xij-abteje (Prov. 29:21; kʼelo Efesios 4:28). Kʼalaluk chchʼi batel li avalab anichʼnabike, koltaik sventa xakʼ ta yoʼontonik li xchanunike. Saʼik beiltaseletik ta Vivlia ti lokʼem ta jvuntik yoʼ xtojobuk snopel bu kʼalal chchanunajik. Li kʼusi skʼan oyuk ta avoʼontonike jaʼ ti xakolta avalab anichʼnabik sventa sta junuk yabtelik xchiʼuk ti oyuk yorail yuʼunik sventa xlokʼik ta cholmantal o ti xlik tunikuk ta prekursore.

17. ¿Kʼusi xuʼ jpʼeluk-o ta koʼontontik?

¹⁷ Li yajtuneltak Jeova ti tukʼ yakʼoj sbaike jpʼel ta yoʼontonik ti xuʼ yuʼun xchiʼuk oy ta yoʼonton Jeova ti ch-akʼbatik li kʼusitik chtun yuʼunike. Kʼalal mas xa chnopaj talel li slajeb kʼusitik liʼ ta balumile, mas to me skʼan jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae. Pe kʼusiuk noʼox ti xkʼot ta pasele, jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti tstunes sjuʼel sventa xakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike. Jpʼel ta koʼontontik ti muʼyuk spajeb li sjuʼele xchiʼuk ti xuʼ skoltautik ti buyuk noʼox oyutike.