XCHANOBIL 20
KʼEJOJ 7 Li Jeovae jaʼ jkoltavanej kuʼun
Tspat koʼontontik li Jeovae
«Ichʼbiluk ta mukʼ [ . . . ] li Totil ti kʼuxutik tajek ta yoʼontone xchiʼuk jaʼ li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole» (2 KOR. 1:3).
LI K’USI CHALBE SKʼOPLALE
Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel kʼusi la spas Jeova sventa spatbe yoʼonton judaetik ti chukbilik batel ta Babiloniae.
1. ¿Kʼu toʼox yelan xkuxlejalik li judaetik ti te chukbilik ta Babiloniae?
¿KʼU TOʼOX yelan xkuxlejalik li judaetik ti chukbilik batel ta Babiloniae? Laj yilik kʼu yelan laj yichʼ lajesel li Jerusalene, ti jaʼ slumalike. Ta skoj li smulike xchiʼuk li smul smoltotakike, laj yichʼik chukel batel ta yan lum (2 Kron. 36:15, 16, 20, 21). Xuʼ van lektik onoʼox li xkuxlejalik tee xchiʼuk kolemik van jutuk (Jer. 29:4-7). Pe mu kʼunuk laj yaʼiik xchiʼuk maʼuk li kʼusi oy ox ta yoʼontonike. Xi laj yal jun juda ti kʼu yelan laj yaʼi sbae: «Te lichotikutik ta xokon yukʼumaltak Babilonia. Lik okʼkunkutik kʼalal vul ta jolkutik li Sione» (Sal. 137:1). Jamal xvinaj ti skʼan patbel yoʼonton li judaetike. Pe ¿buchʼu van xuʼ xpatbat yoʼontonik?
2, 3. 1) ¿Kʼusi la spas Jeova ta stojolal li judaetike? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?
2 Li Jeovae jaʼ «li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole» (2 Kor. 1:3). Li stuke skʼanoj skotol li buchʼu chnopaj ta stojolale xchiʼuk tskʼan tspatbe yoʼonton. Li Jeovae snaʼoj onoʼox ti chchʼamik tukʼibtasel jlom judaetik ti chukbilik batele xchiʼuk ti chichʼik ta mukʼ yan velta li Jeovae (Is. 59:20). Jaʼ yuʼun, kʼalal skʼan toʼox mas ta sien jabil xichʼik chukel batel ta Babiloniae, li Jeovae laj yalbe Isaias ti akʼo stsʼiba jlik livroe. ¿Kʼusi sventa ti jech la stsʼibae? Xi chal stuk li j-alkʼope: «Xi chal li Dios avuʼunike: ‹Patbeik yoʼonton, patbeik yoʼonton li jteklumale›» (Is. 40:1). Jaʼ yuʼun, li Jeovae jaʼ la stunes li kʼusi la stsʼiba Isaias sventa spatbe yoʼonton li judaetik ti chukbilik batel ta yan lume.
3 Avi eke, oy onoʼox bateltik ti ta jkʼan patbel koʼontontike. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel oxtosuk kʼusi la spas Jeova sventa spatbe yoʼonton judaetik ti chukbilik batele: 1) la xchʼaybe smul li buchʼutik la sutes yoʼontonike, 2) laj yakʼanbe spatobil yoʼontonik xchiʼuk 3) la skoltaan sventa mu xiʼik. Kʼalal ta jchantik batel ta jujutose, te chkiltik kʼuxi tspat koʼontontik Jeova li avi eke.
LI JEOVAE KʼUXUTIK TA YOʼONTON XCHIʼUK CHAKʼUTIK TA PERTON
4. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova li xkʼuxul yoʼontone? (Isaias 55:7).
4 Li Jeovae «jaʼ li Totil ti kʼuxutik tajek ta yoʼontone» (2 Kor. 1:3). Taje jaʼo jech laj yakʼ ta ilel kʼalal laj yalbe judaetik ti ta xchʼaybe smulik mi la sutes yoʼontonike (kʼelo Isaias 55:7). Xi laj yale: «Te oy-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal kuʼune, chakʼuxubaj ta koʼonton» (Is. 54:8). ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel taje? Akʼo mi laj onoʼox yil svokolik ta skoj smulik li judaetike, li Jeovae jamal laj yal ti muʼyuk te chkomik-o ta Babiloniae, yuʼun chkʼot yorail ti chkolik lokʼele (Is. 40:2). Li judaetik ti sutesoj yoʼontonike xmuyubajik van tajek kʼalal laj yaʼiik taje.
5. ¿Kʼu yuʼun mas to jpatoj koʼontontik ti chkʼuxubinutik li Jeovae?
5 ¿Kʼusi chakʼ jchantik? Li Jeovae ta sjunul yoʼonton chakʼutik ta perton. Li judaetik ti chukbilik batele snaʼojik lek taje. Pe li voʼotike mas to jpatoj koʼontontik ti jech tspase. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jnaʼojtik lek li kʼusitik spasoj Jeova sventa xakʼutik ta pertone. Kʼalal oy xa ox ta vukub sien jabil laj yalbe skʼoplal Isaias ti kʼu yelan ch-akʼvan ta perton li Jtotik Jeovae, la stak talel Xnichʼon ta balumil sventa xakʼ xkuxlejal ta stojolal li buchʼutik sutesoj xa yoʼontonike. Ti jech laj yakʼ ta matanal xkuxlejal li Jesuse, jaʼ sventa xichʼ tupʼel-o ta j-echʼel li jmultike (Ech. 3:19; Is. 1:18; Efes. 1:7). ¡Toj echʼ xa noʼox kʼuxutik ta yoʼonton li Jdiostike!
6. ¿Kʼu yuʼun toj lek ti jnopbetik skʼoplal ti kʼu yelan li xkʼuxul yoʼonton Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
6 Li kʼusi chal Jeova ta Isaias 55:7 tspat tajek koʼontontik. Mas to mi oy-o jmul chkaʼitik ta skoj li kʼusitik chopol la jpastik ta voʼnee akʼo mi jsutesoj xa koʼontontik. Oy buchʼutik ti jech tsots chaʼiike. Mas to mi yakal chil-o svokolik ta skoj li kʼusi la spasike. Pe mi laj xa kaltik ta jamal li jmultike xchiʼuk mi laj kiktatik xa spasel li kʼusi chopole, xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti yakʼojutik xa ta perton li Jeovae. Yuʼun kʼalal chakʼutik ta pertone, chchʼay ta sjol li jmultike (koʼoltaso xchiʼuk Jeremias 31:34). Li Jeovae muʼyuk xa tsvules ta sjol li jmultike. Yuʼun jaʼ tstsak ta venta li kʼusi ta jpastik avie, maʼuk li kʼusitik chopol la jpastik ta voʼnee. ¿Kʼu yuʼun ti mu jechuk jpastik eke? (Esek. 33:14-16). Teuk ta joltik xtok ti jutuk xa skʼan slajesbe skʼoplal Jtotik Jeova li vokoliletik ta jnuptantik ta skoj li kʼusitik chopol la jpastike.
Li Jeovae muʼyuk tstsak ta venta li kʼusitik chopol la jpastik ta voʼnee, yuʼun jaʼ noʼox tstsak ta venta li kʼusi yakal ta jpastik avie. (Kʼelo parafo 6).
7. ¿Kʼusitik xuʼ skoltautik sventa xkal ta jamal li jmultike?
7 ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi oy jmul chkaʼi jbatik ta skoj ti oy kʼusi chopol jpasojtik xchiʼuk ti muʼyuk to kalojtike? Li Vivliae chal ti xkalbetik li moletik ta tsobobbaile (Sant. 5:14, 15). Mu onoʼox van kʼunuk ta pasel chkaʼitik maʼ taje. Pe teuk ta joltik ti jaʼ svaʼanoj Jeova li moletik sventa skoltautike. Jaʼ yuʼun, mi jsutesoj xa koʼontontik xchiʼuk mi jnaʼojtik lek ti chkʼuxubinutik li moletik xchiʼuk li Jeovae, mas me kʼun chkaʼitik ta yalel. Jkʼelbetik skʼoplal kʼuxi laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton Jeova ta stojolal li Arturoea xchiʼuk ti la spatbe yoʼontone. Yuʼun chopol tajek chaʼi sba ta skoj li kʼusi la spase, xi chale: «Te van jun jabil la jkʼel pornografia. Pe kʼalal laj kaʼi jun mantal ta tsobobbail ti chalbe skʼoplal ti skʼan sakuk jol koʼontontike, laj kalbe ta jamal li kajnile xchiʼuk li moletik ta tsobobbaile. Xkuxet xa laj kaʼi. Jaʼ noʼoxe, oy-o jmul laj kaʼi jba. Li moletike ta slekil yoʼonton laj yalbeikun ti muʼyuk bu tstenutik-o li Jeovae xchiʼuk ti tstukʼibtas li buchʼu skʼanoje. Li kʼusi laj yalbeikune kʼot ta koʼonton xchiʼuk jaʼ la skoltaun sventa mu xa kʼusi chopol jnop». Li avi kʼakʼale, li Arturoe yakal chtun ta prekursor regular xchiʼuk ta siervo ministerial. ¡Tspat tajek koʼontontik ti chkʼuxubinutik Jeova mi la jsutes koʼontontike!
LI JEOVAE CHAKʼ SPATOBIL KOʼONTONTIK
8. 1) ¿Kʼusi spatobil yoʼonton laj yakʼbe judaetik li Jeovae? 2) Li judaetik ti sutesoj xa yoʼontonike, ¿kʼuxi la stabeik sbalil li spatobil oʼontonal taje? (Isaias 40:29-31).
8 Li Babiloniae jaʼ jun mukʼta tsatsal lum ti ojtikinbil lek ti mu snaʼ skolta lokʼel li buchʼutik xchukanoje. Jaʼ yuʼun, li judaetik ti te chukbilike muʼyuk xa bu tsutik-o batel ta slumalik yilel (Is. 14:17). Pe li Jeovae laj yakʼbe spatobil yoʼonton li yajtuneltake: ti tskolta lokʼele. ¡Muʼyuk buchʼu xuʼ xmakat ta be! (Is. 44:26; 55:12). Li Jeovae xkoʼolaj ta pukuk chil li Babiloniae (Is. 40:15). Jaʼ noʼox mi la xvuchʼtae, ¡ta xchʼay skʼoplal! Li kʼusi albatike patbat-o yoʼonton li judaetik ti te chukbilike. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun li Isaiase xi la stsʼibae: «Li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta stojolal Jeovae ta stsatsubik yan velta» (kʼelo Isaias 40:29-31). Li spatobil oʼontonal taje ta x-akʼbat-o yipalik, ti xkoʼolajik xa ta aguilaetik ti toyol chvilike.
9. ¿Kʼu yuʼun xuʼ spat lek yoʼontonik ta stojolal Jeova li judaetik ti chkʼot onoʼox ta pasel li kʼusi yaloje?
9 Li judaetik ti chukbilik batele xuʼ spat lek yoʼontonik ta stojolal Jeova ti chkʼot ta pasel li kʼusi yaloje. ¿Kʼu yuʼun? Kalbetik skʼoplal jayibuk albil kʼopetik ti yilojik kʼotem ta pasele. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ajvalil ta Asiriae la stsal li Israel ti jaʼ li ajvalilal ta nortee xchiʼuk la xchuk batel li jnaklejetike (Is. 8:4). Laj yilik xtok ti la stsalik Jerusalen li jbabiloniaetike xchiʼuk ti la xchukik batel li jnaklejetike (Is. 39:5-7). Jech xtok, snaʼojik ti ajvalil ta Babiloniae la spitsbe sat li ajvalil Sedekiase xchiʼuk ti la xchuk batele (Jer. 39:7; Esek. 12:12, 13). Skotol li kʼusitik laj xa onoʼox yal Jeovae kʼot ta pasel (Is. 42:9; 46:10). Skotol li albil kʼopetik taje jaʼ koltaatik-o sventa xchʼunik lek ti ta onoʼox xkoltaatik lokʼel yuʼun li Jeovae.
10. Avi ti kuxulutik ta slajebal kʼakʼale, ¿kʼusi xuʼ skoltautik sventa teuk-o ta jnopbentik li spatobil koʼontontike?
10 ¿Kʼusi chakʼ jchantik? Mi chibajemutike, xuʼ xakʼ kipaltik li spatobil koʼontontike. Melel onoʼox ti toj tsots xa kuxlejal li avie xchiʼuk ep kajkontratik ti tsots sjuʼelike, pe mu me xkakʼtik ti slubtsanutike. Li Jeovae yalojbutik ti xuʼ jun koʼontontik xijkuxi ta sbatel osile. Skʼan me lek pʼejel ta koʼontontik taje, yuʼun mi chʼay xkaʼitik li spatobil koʼontontike, xkoʼolaj me ta jun ventana ti muʼyuk kusbile, ti mu xa xkiltik lokʼel li kʼusitik kʼupil sbae. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jkustik li ventanae, jaʼ xkaltik, ti teuk-o ta jnopbentik li spatobil koʼontontike? Jaʼ ti jchʼakbetik yorail sventa jnopbetik skʼoplal li kʼusitik kʼupil sba ta jtatik ta jelavele. Jaʼ yuʼun, jchantik li jvuntike, jkʼeltik li videoetike xchiʼuk jchikintatik li kansionetik ti jaʼ chalbe skʼoplal li spatobil koʼontontike. Jech xtok, kalbetik Jeova li kʼusi oy ta koʼontontik ti ta jkʼantik xa chkʼot ta pasele.
11. ¿Kʼuxi la sta yipal yan velta jun ermana ti tsots ipe?
11 Kalbetik skʼoplal jun ermana ti Yoy sbi ti tsots ipe. Xi chal kaʼitik kʼuxi la sta yip xchiʼuk spatobil yoʼontone: «Kʼalal mu xa xuʼ kuʼun chkaʼie, ta xkalbe Jeova ti kʼu yelan chkaʼi jbae xchiʼuk jnaʼoj ti xaʼibe smelolale. Vaʼun, li Jeovae ta xakʼbun juʼel ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe» (2 Kor. 4:7). Tsnopbe skʼoplal ti kʼu yelan li kuxlejal ta achʼ balumile xchiʼuk chvul ta sjol ti muʼyuk xa buchʼu xi chale: «Toj ipun» (Is. 33:24). Mi chkalbetik Jeova ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk mi muʼyuk ta jchʼay ta joltik li spatobil koʼontontike, ta me xakʼ kipaltik.
12. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jpat lek koʼontontik ti chkʼot onoʼox ta pasel li kʼusi yaloj Diose? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
12 Jech kʼuchaʼal la spat yoʼontonik ta stojolal Jeova li judaetike, jaʼ me jech skʼan jpat koʼontontik ek ti chkʼot onoʼox ta pasel yuʼun Jeova li kʼusitik yaloje. Jnopbetik skʼoplal li albil kʼopetik ti yakal xa chkʼot ta pasel avie. Jech kʼuchaʼal liʼe, jnaʼojtik ti jaʼ mukʼta tsatsal lum li Reino Unido xchiʼuk Estados Unidose, ti tsots yip o ti kʼun bakʼintike (Dan. 2:42, 43). Jech xtok, chkaʼibetik skʼoplal ti oy nikel ta buyuk noʼoxe xchiʼuk ti yakal ta jcholtik mantal ta skotol jteklumetike (Mat. 24:7, 14). Ti yakal xa chkiltik chkʼot ta pasel taje xchiʼuk li yan albil kʼopetike, tskoltautik sventa masuk to jchʼuntik ti chkʼot onoʼox ta pasel li kʼusitik yaloj Jeovae.
Li albil kʼopetik ti yakal chkʼot ta pasel avie, tspat koʼontontik ti ta onoʼox xkʼot ta pasel yuʼun Jeova li kʼusitik yaloje. (Kʼelo parafo 12).
LI JEOVAE TSKOLTAUTIK SVENTA MU XIJXIʼUTIK
13. 1) ¿Kʼusi la snuptanik li judaetik kʼalal jutuk xa ox skʼan sut ta slumalike? 2) Jech kʼuchaʼal chal Isaias 41:10 kʼalal ta 13, ¿kʼuxi la spatbe yoʼonton judaetik li Jeovae?
13 Li Jeovae la spatbe yoʼonton judaetik ti chukbilik batele, pe snaʼoj xtok ti oy kʼusitik tsots tsnuptanik mi jutuk xa ox skʼan xkolik lokʼele. Yuʼun li Jeovae yaloj xa onoʼox ti oy jun ajvalil ti tsots sjuʼele, ti ta stsal li jteklumetik ta spat xokon li Babiloniae xchiʼuk ti tstsak ta kʼop ta mas jelavel li Babiloniae (Is. 41:2-5). ¿Mi oy van srasonal sventa xiʼik li judaetike? Muʼyuk. Yuʼun li Jeovae xi xa onoʼox yaloj sventa spatbe yoʼonton li steklumale: «Mu xaxiʼ, yuʼun liʼ jchiʼinojote. Mu xavul avoʼonton, yuʼun voʼon Adiosun» (kʼelo Isaias 41:10-13). ¿Kʼu yuʼun xi laj yalbe li steklumale: «Voʼon Adiosun»? Maʼuk sventa svulesanbe ta sjol ti skʼan ichʼel ta mukʼe, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa svulesanbe ta sjol ti te xchiʼuk li steklumale (Sal. 118:6).
14. ¿Kʼusi yan la spas Jeova sventa skolta li judaetik ti chukbilik batel sventa mu xiʼike?
14 Li Jeovae oy to kʼusi yan la spas sventa mu xiʼik li judaetik ti chukbilik batel ta Babiloniae: la svulesanbe ta sjol ti toj echʼem spʼijile xchiʼuk ti toj echʼem sjuʼele. Laj yalanbe ti skʼelik muyel li vinajele. Li Jeovae maʼuk noʼox spasoj skotol li kʼanaletike, yuʼun snaʼojbe sbi ta jujupʼej xtok (Is. 40:25-28). Mi snaʼojbe sbi kʼanaletik li Jeovae, jaʼ jech snaʼojbe sbi ta jujuntal li yajtuneltak eke. Mi oy sjuʼel Jeova sventa la spas li kʼanaletike, xuʼ yuʼun skoltael li steklumal xtoke. Jaʼ yuʼun chaʼa, li judaetike muʼyuk srasonal yuʼunik sventa xnikik ta xiʼel.
15. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa chapalikuk lek li judaetike?
15 Li Jeovae oy kʼusitik laj yalbe steklumal xtok sventa chapalikuk noʼoxe. Li ta slikebaltik slivroal Isaiase, xi laj yalbe li steklumale: «Ochan li ta yutil to akuartotake xchiʼuk mako lek li stiʼtak akuarto kʼalal mi la-oche. Nakʼo aba uni jlikeluk, jaʼ to mi echʼ li skʼakʼal oʼontonale» (Is. 26:20). Ti kʼusi ora kʼot ta pasel ta sba velta li albil kʼop liʼe, jaʼo kʼalal la stsal Babilonia li ajvalil Siroe. Jech kʼuchaʼal laj yal li j-al-loʼil Jenofonte ti jaʼ jgriego vinike, kʼalal och ta Babilonia li Siroe, laj yalbe mantal li yajsoltarotak «ti jaʼuk noʼox smilik li buchʼutik muʼyuk te oy ta yut [snaike]» (Ciropedia, jaʼ la sjelubtas Ana Vegas Sansalvador). ¡Xiʼik van tajek li jnaklejetik ta Babiloniae! Jaʼuk li judaetik ti te chukbilike kuxul komik ta skoj van ti la xchʼunik li kʼusi laj yal Jeovae.
16. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xijxiʼutik kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li mukʼta tsatsal vokolile? (Kʼelo xtok li lokʼole).
16 ¿Kʼusi chakʼ jchantik? Poʼot xa xlik jun mukʼta tsatsal vokolil ti muʼyuk bu jech ilbil-oe. Kʼalal mi like, li krixchanoetike ta xnikik ta xiʼel xchiʼuk mu xa snaʼ kʼusi tspasik. Pe li voʼotike mu jechuk chkʼot ta jtojolaltik, yuʼun jnaʼojtik lek ti jaʼ Jdiostik li Jeovae. Jpatoj lek koʼontontik, yuʼun nopol xa li jkolebaltike (Luk. 21:28). Jech-o me jpat koʼontontik ta stojolal Jeova xtok kʼalal mi la stsakutik ta kʼop li jtsop jteklumetike. Li Jeovae tstak talel yaj-anjeltak sventa xchabiutik xchiʼuk chakʼbutik mantaletik sventa kuxul xijkom. ¿Kʼuxi van chvul ta jtojolaltik li mantaletik taje? Mu to jnaʼtik, pe yikʼaluk van jaʼ te chvul li ta jtsobobbailtike. Taje xuʼ van jaʼ skʼoplal li yutil kuartoetik ti bu jun noʼox koʼontontike. Mi ta jkʼan chapalutike, skʼan me jmoj oyutik xchiʼuk li kermanotaktike, ti ta sjunuluk koʼontontik jchʼuntik li beiltasel chakʼ j-organisasiontike xchiʼuk ti jpat lek koʼontontik ti jaʼ Jeova tskoltautike (Ebr. 10:24, 25; 13:17).
Mi te ta jnopbentik ti toj tsots sjuʼel li Jeovae xchiʼuk ti xuʼ spojutike, jaʼ me tskoltautik sventa mu xijxiʼ li ta mukʼta tsatsal vokolile. (Kʼelo parafo 16).b
17. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jechuk-o spat koʼontontik li Jeovae?
17 Manchuk mi oy kʼusi tsots la snuptanik li judaetik ti chukbilik batel ta Babiloniae, li Jeovae oy kʼusitik la spas sventa spatbe yoʼonton. Taje jaʼ jech tspas ta jtojolaltik ek. Jaʼ yuʼun, mu ventauk kʼusi jnuptantik ta jelavel, jechuk-o me xijnopaj ta stojolal Jeova sventa spat koʼontontik. Teuk me ta joltik ti kʼuxutik ta yoʼontone, kakʼ kipaltik sventa teuk-o ta jnopbentik li spatobil koʼontontike xchiʼuk mu me xchʼay xkaʼitik ti jaʼ Jdiostik li Jeovae. Mi jech la jpastike, muʼyuk srasonal sventa chijxiʼutik.
KʼEJOJ 3 Tspat koʼnton xchiʼuk chakʼ kip Jeova
a Jelbil li jlom biiletike.
b LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLE: Te jmoj tsobolik jayvoʼ ermanoetik. Spatoj lek yoʼontonik ti toj echʼem sjuʼel li Jeovae xchiʼuk ti xuʼ xchabi li yajtuneltak ti mu ventauk bu oyike.