Xuʼ stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone

1. ¿Kʼusi ti vokol chkaʼitik stsalel jkotoltike?

¿MI OY junuk velta oy kʼusi chopol tskʼan avoʼonton ti chopol chil Jeovae? Mi jeche, xuʼ van chanop ti atuk jech chavaʼi abae, vaʼun xuʼ van xachibaj-o. Pe xi chal li Vivliae: «Muʼyuk yan akʼel ta preva chavilik, jaʼ noʼox jech chavilik jech kʼuchaʼal chil li yantike» (1 Kor. 10:13).a Taje jaʼ skʼan xal ti mu atukuk jech chavaʼi abae, yuʼun oy yan ermanoetik ti yakal chakʼik persa stsalel li kʼusi chopol tskʼan yoʼontonik eke. Teuk me ta ajol ti tskoltaot li Jeovae, ¡jaʼ yuʼun xuʼ me stsal avuʼun!

2. ¿Kʼusi van vokol chaʼiik stsalel junantik ermanoetik xchiʼuk li buchʼutik jaʼ to chchanik Vivliae? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

² Xi to chal li Vivliae: «Ta jujuntal chichʼik akʼel ta preva kʼalal tijbil yoʼontonik xchiʼuk loʼlabilik ta skoj li kʼusi tskʼan yoʼonton stukike» (Sant. 1:14). ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jaʼ ti jelajtik li kʼusi vokol chkaʼitik stsalele. Junantik ermanoetik xchiʼuk li buchʼutik jaʼ to chchanik Vivliae xuʼ van tskʼan chmulivajik o ti xchiʼinik ta vayel li buchʼu xchiʼilik noʼox ta vinikal o ta antsile. Junantik xtoke yiktaojik xa van skʼelel pornografia, pe tskʼan to tskʼel yaʼiik yan velta. Yantik xtoke tsnaʼ to yoʼontonik slajesel droga xchiʼuk ti xbat ta mas yuʼunik yuchʼel li poxe. Mu ventauk li kʼusi vokol chkaʼitik stsalele, xuʼ van jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li jtakbol Pablo ti xi laj yale: «Kʼalal ta jkʼan ta jpas li kʼusi tukʼe, jaʼ oy ta jtojolal li kʼusi chopole» (Rom. 7:21).

3. ¿Kʼu van yelan chaʼi sba li buchʼu vokol-o chaʼi stsalel li kʼusi tskʼan yoʼontone?

³ Mi jech-o vokol chavaʼi stsalel li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, xuʼ van chʼabal xa avipal chavaʼi sventa stsal avuʼun xchiʼuk chanop ti muʼyuk xa lek chilot Jeova ta skoj noʼox ti oy kʼusi chopol tskʼan avoʼontone. Pe mu me xanop jech taje, yuʼun mu meleluk. Sventa xanaʼ ti kʼu yuʼun jech chkaltike, li ta xchanobil liʼe ta jkʼelbetik batel skʼoplal chib sjakʼobil: 1) ¿buchʼu ti jech chakʼ jnoptike? xchiʼuk 2) ¿kʼuxi xuʼ stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike?

¿KʼUSI TSKʼAN AKʼO JNOPTIK LI SATANASE?

4. 1) ¿Kʼusi tskʼan akʼo jnoptik li Satanase? 2) ¿Kʼu yuʼun jpʼel ta koʼontontik ti tstsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike?

⁴ Kʼalal chkichʼtik akʼel ta prevae, li Satanase tskʼan ti jtikʼ ta jnopbentik ti mu onoʼox stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike. Jaʼ yuʼun, li Jesuse laj yal ti xiuk jkʼanbetik vokol li Jeovae: «Mu me xavakʼ xiyalkutik ta mulil, jaʼ lek koltaunkutik sventa mu xi-ochkutik ta skʼob li Satanase» (Mat. 6:13). Kʼalal chkichʼtik akʼel ta prevae, li Satanase chal ti jaʼ ta jpastik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike, ti jaʼ muʼyuk xa ta jchʼunbetik smantal li Jeovae (Job 2:​4, 5). Pe chʼabal smelol li kʼusi chale. Yuʼun li stuke muʼyuk stsal yuʼun li kʼusi chopol tskʼan yoʼontone xchiʼuk la stoy sba ta stojolal Jeova. Yaloj mi jaʼ jechutik ek, pe mu jechuk. Maʼuk noʼox, yuʼun la snop ti ch-ayan ta yoʼonton spasel kʼusi chopol li Xnichʼon Dios ti jaʼ jun tukʼil vinik echʼe (Mat. 4:​8, 9). Pe ¿mi ta melel mu stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike? ¡Xuʼ stsal kuʼuntik! Jaʼ jech laj yakʼ venta li jtakbol Pablo kʼalal xi laj yale: «Oy jtsatsal sventa jpas skotol ta skoj li buchʼu chakʼbun juʼele» (Filip. 4:13).

5. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti snaʼoj Jeova ti xuʼ stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike?

⁵ Li Jeovae mu jechuk tsnop kʼuchaʼal li Satanase: li Jeovae snaʼoj lek ti stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Yuʼun yaloj xa onoʼox ti kuxul chkomik epal krixchanoetik li ta mukʼta tsatsal vokolile. Jnaʼojtik lek ti mu snaʼ sjut kʼop li Jeovae, jaʼ yuʼun xuʼ jchʼuntik ti kuxul chjelavik ta achʼ balumil epal krixchanoetik ti «slapojik natil sakil [kʼuʼile]», taje jaʼ skʼan xal ti sak xa ch-ilatik yuʼun li Jeovae (Apok. 7:​9, 13, 14). Jamal xvinaj ti snaʼoj lek Jeova ti xuʼ stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike.

6, 7. ¿Kʼusi yan tskʼan akʼo jchʼuntik li Satanase?

⁶ Li Satanas xtoke tskʼan ti jchʼuntik ti muʼyuk lek chilutik Jeova xchiʼuk ti muʼyuk ta jta jkuxlejaltik ta skoj noʼox ti oy kʼusi chopol tskʼan koʼontontike. Pe chʼabal smelol li kʼusi chale, yuʼun jaʼ stuk ti muʼyuk lek ilbil yuʼun Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk tsta xkuxlejale. Jech xtok, laj xa yichʼ chapanel yuʼun li Jeovae xchiʼuk albil xa ti chichʼ lajesele (Jen. 3:15; Apok. 20:10). Li voʼotike xuʼ jta jkuxlejaltik, jaʼ yuʼun itʼix tajek yoʼonton ta jtojolaltik li Satanase xchiʼuk tskʼan ti chʼabaluk spatobil koʼontontik jech kʼuchaʼal li stuke. Pe li Vivliae chal ti tskoltautik Jeova sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuke xchiʼuk ti jta jkuxlejaltik ta sbatel osile. Li stuke «mu skʼan ti oy buchʼu xbat ta lajelal junuke; moʼoj, li kʼusi tskʼane jaʼ ti [jsutes koʼonton jkotoltike]» (2 Ped. 3:9). Jaʼ yuʼun chaʼa, jelelutik xchiʼuk li Satanase, ¡yuʼun li voʼotike oy spatobil koʼontontik!

⁷ Kʼuchaʼal laj xa kiltike, li Satanase jaʼ tskʼan ti akʼo jchʼuntik ti mu stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike xchiʼuk ti muʼyuk xa lek chilutik Jeova ta skoj noʼox taje. Mi te ta ajol taje, jaʼ me tskoltaot sventa stsal avuʼun li kʼusitik chopol chanope. ¡Mu me xavakʼ ti jaʼuk spas kanal li Satanase! (1 Ped. 5:​8, 9).

¿KʼU YELAN CHKAʼI JBATIK TI JKUCHOJTIK LI MULILE?

8. ¿Kʼusi smakoj li mulil jkuchojtike? (Salmo 51:5; kʼelo xtok «Liʼe tsots skʼoplal»).

⁸ Maʼuk noʼox Satanas chakʼ jchʼuntik ti mu stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike o ti muʼyuk lek chilutik li Jeovae, yuʼun oy to kʼusi yan: jaʼ li mulil laj yetʼesbutik li Adan xchiʼuk Evae (Job 14:4; kʼelo Salmo 51:5).b

9, 10. 1) ¿Kʼu yelan laj yaʼi sbaik Adan xchiʼuk Eva kʼalal la saʼ smulike? (Kʼelo xtok li lokʼole). 2) ¿Kʼu yelan chkaʼi jbatik ek ta skoj li mulil jkuchojtike?

⁹ Kalbetik skʼoplal kʼu yelan laj yaʼi sbaik li Adan xchiʼuk Eva kʼalal la saʼ smulike xchiʼuk ti pasik ta jmulavil krixchanoetike. Kʼalal laj xa ox stoy sbaik ta stojolal Jeovae, la snakʼ sbaik xchiʼuk la saʼ kʼusi chpix-o sbekʼtalik. ¿Kʼu yuʼun ti jech la spasike? Li Perspicacia para comprender las Escrituras xi chale: «Kʼalal la stoy sbaike, oy xa smul laj yaʼi sbaik, la svul yoʼontonik, chiʼik mi oy kʼusi xkʼot ta stojolalik xchiʼuk kʼexavik». Li mulil la spasike xkoʼolaj ta jpʼej na ti lek bajal ta yavee xchiʼuk ti oy chanib skuartoale. Li jujun kuarto taje jaʼ skʼan xal ti oy xa smul laj yaʼi sbaike, la svul yoʼontonik, chiʼik mi oy kʼusi xkʼot ta stojolalik xchiʼuk kʼexavik. Li Adan xchiʼuk Evae jaʼ xa noʼox te xjoyetik li ta kuartoetike, mu xa bu stakʼ xbatik, yuʼun xkoʼolaj ti chukbilik yuʼun li smulike.

¹⁰ Ta melel, li voʼotike jelelutik xchiʼuk li Adan xchiʼuk Evae. Yuʼun muʼyuk xchukojutik li mulile. Ta skoj li pojelale, xuʼ jtatik perton xchiʼuk xuʼ sak jol koʼontontik (1 Kor. 6:11). Akʼo mi jech, ta skoj ti jkuchojtik li mulile, stalel onoʼox ti oy jmul chkaʼi jbatike, ta jvul koʼontontik, chijxiʼ mi oy kʼusi xkʼot ta jtojolaltik xchiʼuk chijkʼexav. Li Vivliae yaloj onoʼox ti jech-o tspasutik ta mantal li mulile manchuk mi mu jechuk jsaʼoj jmultik jech kʼuchaʼal li Adane (Rom. 5:14). Pe mu me jaʼuk smakutik sventa jtsaltik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike o ti jnoptik ti mu lekuk chilutik li Jeovae. ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu jechuk xkaʼi jbatik?

11. Mi ta jnoptik ti mu stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike, ¿kʼusi tsvules ta joltik li Romanos 6:12?

¹¹ Bateltike, li mulil jkuchojtike xkoʼolaj ta jun yechʼomal eil ti xi chalbutike: «Mu onoʼox stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, mu onoʼox xpʼaj avuʼun li kʼusi chopole». ¡Mu me jchʼuntik taje! Li Vivliae tsvules ta joltik ti skʼan mu «teuk x-ajvalilaj-o» ta jtojolaltik li mulile (kʼelo Romanos 6:12). Taje chakʼ kiltik ti stsal onoʼox kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike, yuʼun voʼotik oy ta jbatik snopel mi ta jpastik o mi muʼyuk (Gal. 5:16). Li Jeovae snaʼoj ti stsal kuʼuntik li akʼel ta prevae. Ti muuk spas kuʼuntike, muʼyuk bu jech chalbutik (Deut. 30:​11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3). Jaʼ yuʼun, xuʼ me stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike.

12. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi ta jnoptik ti muʼyuk lek chilutik li Jeovae, xchiʼuk kʼu yuʼun ti skʼan jech jpastike?

¹² Bakʼintik xtoke, li mulile xkoʼolaj ti xi chalbutike: «Ta skoj ti oy kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, muʼyuk xa me lek chilot li Jeovae». ¡Pe mu me jchʼuntik taje! Li Vivliae chal ti snaʼoj Jeova ti jpasmulil xa onoʼox chij-ayane (Sal. 103:​13, 14). Xojtikinutik lek, snaʼoj ti jkuchojtik li mulile xchiʼuk ti oy onoʼox kʼusi chopol tskʼan koʼontontike (1 Juan 3:​19, 20). Pe mi chkakʼ kipaltik ta stsalel li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike xchiʼuk mi muʼyuk ta jpastike, ta sat li Jeovae sak me chilutik. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltik taje?

13, 14. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti lek-o chilutik Jeova akʼo mi oy kʼusi chopol x-ayan ta koʼontontik?

¹³ Li Vivliae chal ti oy ep sjelbenal kʼalal oy kʼusi chopol tskʼan koʼontontik xchiʼuk kʼalal ta jpastik xa li kʼusi chopole. Melel onoʼox ti mu skotoluk velta xpajtsaj kuʼuntik li kʼusi tskʼan koʼontontike, pe xuʼ jpajtsan jbatik ta sventa li kʼusi ta jpastike. Kalbetik skʼoplal li ermanoetik ta Korintoe. Kʼalal maʼuk toʼox jchʼunolajeletike, junantike laj toʼox xchiʼinik ta vayel li xchiʼilik ta vinikal o ta antsile. Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Jaʼ toʼox jechoxuk jlom li ta voʼnee». Vaʼun chaʼa, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk xa ayan ta yoʼontonik spasel jech yan veltae? Xuʼ van ayan to, yuʼun taje toj vokol chlokʼ ta yoʼonton li jun krixchanoe. Pe li ermanoetik ti la spajtsan li kʼusi tskʼan yoʼontonike xchiʼuk ti muʼyuk xa la spasike, sakubtasbilik xa ox yuʼun li Jeovae xchiʼuk lek xa ilatik (1 Kor. 6:​9-11). Jaʼ me jech tsnop ta atojolal li Jeova eke.

¹⁴ Mu ventauk li kʼusi vokol chavaʼie, xuʼ me jpʼel ta avoʼonton ti stsal avuʼune. Akʼo mi mu xlokʼ-o ta j-echʼel ta avoʼonton li kʼusi chopole, xuʼ me xapajtsan aba xchiʼuk ti mu xapas «li kʼusi tskʼan jbekʼtaltike xchiʼuk li kʼusi tskʼan jnopbentike» (Efes. 2:3). Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi xuʼ xatsal li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone? Jkʼeltik batel.

¿KʼUXI XUʼ STSAL AVUʼUN?

15. Sventa stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike, ¿kʼu yuʼun baʼyel skʼan jkʼeltik li kʼusi vokol chkaʼitike?

¹⁵ Sventa stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, baʼyel skʼan xakʼel li kʼusi vokol chavaʼi stsalele. Pe pʼijan me, mu me xaloʼla aba atuk ti lek xa avaloj li kʼusi chanope (Sant. 1:22). Junantike, xuʼ van xi tsnopike: «Mas ep chuchʼik pox chkil li yantik ne». Yantik xtoke chakʼbeik smulin yantik li kʼusi tspasike, xi chalike: «Ti masuk to chakʼ ta ilel ti skʼanojun li kajnile, muʼyuk bu tstij koʼonton skʼelel pornografia ti jechuke». Pe li buchʼu jech tsnope, yakal tsloʼla sba stuk xchiʼuk mas xa me kʼun sventa spas li kʼusi chopole. Jaʼ yuʼun, mu me xapak akʼoplal xchiʼuk mu me jechuk xaval ta avoʼonton, yuʼun avuʼun atuk li kʼusi chapase (Gal. 6:7).

16. ¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa mu jaʼuk xapas li kʼusi chopole?

¹⁶ Maʼuk noʼox skʼan xavakʼ venta li kʼusi vokol chavaʼi stsalele, skʼan jpʼeluk ta avoʼonton xtok ti mu xapas li kʼusi chopole (1 Kor. 9:​26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Ped. 1:​15, 16). Nopbo skʼoplal bu jotukal xchiʼuk kʼusitik xuʼ stij avoʼonton ta pasel li kʼusi chopole. Jech kʼuchaʼal liʼe, yikʼaluk van mas kʼun ti xatsʼuj ta mulil kʼalal nax xa ox akʼobal o kʼalal lubemot xa oxe. Baʼyuk chapano ajol avoʼonton sventa xapʼaj li kʼusi chopole. Jech kʼuchaʼal chkiltike, sventa stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, skʼan baʼyuk xachapan aba (Prov. 22:3).

17. ¿Kʼusi xuʼ jchanbetik li Josee? (Jenesis 39:​7-9; kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁷ Kalbetik skʼoplal kʼusi la spas Jose kʼalal chloʼlabat xa ox sjol yuʼun li yajnil Potifare. Li Josee jpʼel ta yoʼonton la spʼaj ta anil li kʼusi chopole (kʼelo Jenesis 39:​7-9). Taje chakʼ kiltik ti baʼyel xa onoʼox snopoj ti muʼyuk chchiʼinbe ta vayel yajnil yan vinike, maʼuk jaʼ to la snop kʼusi tspas kʼalal laj yichʼ akʼel ta prevae. ¿Kʼusi xuʼ xachanbe li Josee? Jaʼ ti skʼan jpʼeluk ta avoʼonton ti jaʼ chapas li kʼusi lek kʼalal mu toʼox chavichʼ akʼel ta prevae. Vaʼun, mi la anuptan junuk prevae, mas me kʼun chavaʼi sventa xatsal, yuʼun baʼyel xa noʼox anopoj lek li kʼusi chapase.

«KʼELO-O ME ABAIK»

18. ¿Kʼusi to xuʼ xapas sventa stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone? (2 Korintios 13:5).

¹⁸ Sventa stsal avuʼun li kʼusi chopol tskʼan avoʼontone, skʼan ti jechuk-o xakʼel abae (kʼelo 2 Korintios 13:5). Taje jaʼ tskoltaot sventa xavakʼ venta mi skʼan xajel li kʼusi chanope o li kʼusi chapase. Nopbo skʼoplal liʼe, mi atsaloj xa ox junuk prevae, xi xajakʼbe abae: «¿Mi pʼaj noʼox kuʼun ta anil?». Mi muʼyuk xpʼaj avuʼun ta anile, mu me xachibaj, pe oyuk kʼusitik xapas sventa xapʼaj ta anil li ta yan veltae. Xiuk xajakʼbe abae: «¿Mi xlokʼ kuʼun ta anil ta jnopben li kʼusitik chopole? Li kʼusi ta jchʼay-o koʼontone, ¿mi mas to vokol-o chkaʼi spʼajel li kʼusi chopole? ¿Mi ta joypʼin ta anil jsat kʼalal chlokʼ talel lokʼoletik sventa mulivajele? ¿Mi te ta jol ti jaʼ sventa jlekilal li smantaltak Jeovae akʼo mi vokol chkaʼi ti jpajtsan jba bakʼintike?» (Sal. 101:3).

19. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jpastik o jnoptik li kʼusi mu toj chopoluk yilele?

¹⁹ Teuk ta ajol liʼe: «Li koʼontontike jaʼ noʼox stuk ti toj echʼ xa noʼox xloʼlavane xchiʼuk ti toj xibal sbae» (Jer. 17:9). Li Jesus eke laj yal ti «ta yut oʼontonal chlik tal li kʼusi toj chopol chichʼ nopele» (Mat. 15:19). Jaʼ yuʼun, mu xavakʼ sloʼlaot avoʼonton ti lek xa yilel li kʼusi chanope. Jnopbetik skʼoplal liʼe, mi oy buchʼu yiktaoj xa skʼelel pornografiae, xuʼ van xlik snop ta tsʼakal ti muʼyuk chopol mi la skʼel lokʼoletik ti tstij oʼontonal sventa mulivajele, jaʼ noʼox venta mi muʼyuk buchʼu te tʼanal xvinaje. O xuʼ van xi tsnop xtoke: «Muʼyuk chopol mi jaʼ noʼox ta jnopbe skʼoplal li mulivajele, yuʼun muʼyuk yakal ta jpas». Li buchʼu jech tsnope, yakal xa chloʼlaat yuʼun li yoʼontone, yuʼun jaʼ xa tsnopbe skʼoplal «li kʼusi tskʼan bekʼete» (Rom. 13:14). ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu sloʼlaot li avoʼontone? Teuk ta ajol ti xuʼ xatsʼuj ta mulil mi lik anop o mi lik apas li kʼusi mu toj chopoluk yilele.c Jaʼ yuʼun, sventa mu xapas jtosuk tsatsal mulile, mu me xanopbe skʼoplal li kʼusi toj chopole.

20. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel li ta jelavele? ¿Kʼuxi tstsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontik avie?

²⁰ Jech kʼuchaʼal laj kiltik xa talele, li Jeovae chakʼ kipaltik sventa stsal kuʼuntik li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike. Jech xtok, xuʼ xijkuxi ta sbatel osil ta achʼ balumil ta skoj ti cham ta jtojolaltik li Jesuse. Li ta achʼ balumile, xuʼ xa jun koʼontontik xijtun ta stojolal Jeova, yuʼun muʼyuk xa kʼusi chopol tskʼan koʼontontik. Yoʼ to mu xkʼot yoraile, skʼan xkakʼtik persa stsalel li prevaetike, mi jech la jpastike, chakʼbutik bendision li Jeovae xchiʼuk tstsal kuʼuntik li kʼusi chopole.