Jchanbetik ti bikʼit yakʼoj sba li Jeovae

1. ¿Kʼu yuʼun labal sba chkaʼitik ti bikʼit yakʼoj sba li Jeovae?

KʼALAL ta jnopbetik skʼoplal li ajvaliletik o li buchʼutik tsots yabtelik ta balumile, ¿mi ta van xkaltik ti bikʼit yakʼoj sbaike? Mase muʼyuk. Li Jeovae jaʼ li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune, akʼo mi jech, bikʼit tajek yakʼoj sba (Sal. 113:​5-8). Ta skotol li kʼusi tspas Jeovae chakʼ ta ilel ti bikʼit chakʼ sbae, muʼyuk tstoy sba jutebuk. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel chantos kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti bikʼit yakʼoj sbae. Jech xtok, ta jkʼeltik batel kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti bikʼit yakʼoj sba jech kʼuchaʼal li Stote. Taje jaʼ tskoltautik sventa masuk to xijnopaj ta stojolal Jeova xchiʼuk ti xkakʼtik persa sventa masuk to bikʼit xkakʼ jbatike.

LI JEOVAE STAKʼ NOʼOX CHIʼINEL TA LOʼIL

2. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal Jeova li Salmo 62:8? (Kʼelo xtok li lok’ol ta pajina 1).

² Li krixchanoetik ti tstoy sbaike mu stakʼik kʼoponel. Ta skoj ti tsots skʼoplal chaʼi sbaike, maʼuk xa ta slekil yoʼonton tskʼoponik li krixchanoetike xchiʼuk jpʼel xalik, vaʼun mu xa buchʼu skʼan xnopaj ta stojolalik o mu xa buchʼu skʼan xchiʼinatik ta loʼil. ¡Pe jelel tajek stalelal li Jeovae! Li stuke bikʼit yakʼoj sba, jaʼ yuʼun chalbutik ti akʼo xijnopaj ta stojolale, ti xkalbetik kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike (kʼelo Salmo 62:8). Xkoʼolaj ta jun totil ti tstsʼet chikintabe kʼusi tsvul-o yoʼonton li xnichʼnabtake. Jaʼ noʼox jech ek, li Jtotik ta vinajele tstsʼet chchikintabe s-orasion li yajtuneltake. Yuʼun ep s-orasion yajtuneltak laj yakʼ ti teuk tsʼibabil xkom ta Vivliae, taje chakʼ ta ilel ti stakʼ noʼox chiʼinel ta loʼil li Jeovae xchiʼuk ti oy ta yoʼonton chchikintabutike (Jos. 10:​12-14; 1 Sam. 1:​10-18). Akʼo mi jech, bateltike vokol chkaʼitik ti jchiʼintik ta loʼil ta skoj ti mu jtatik-o chkaʼitike. ¿Kʼusi van xuʼ skoltautik mi jech chkaʼi jbatike?

3. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti oy ta yoʼonton Jeova ti jkʼopontik skotol orae?

³ Xuʼ jkʼopontik Jeova akʼo mi mu jtatik-o chkaʼitik ti skʼanojutike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti xuʼ jech jpastike? Jaʼ mi la jkʼelbetik skʼoplal li lokʼolkʼop ta sventa li chʼayemal kereme. Li ta lokʼolkʼop taje, li Jesuse laj yalbe skʼoplal jun totil ti oy xkʼuxul yoʼonton ta stojolal li skereme, yuʼun li xnichʼone mu sta-o chaʼi ti sut batel xchiʼuk li yutsʼ yalal ta skoj ti ep kʼusitik chopol la spase. ¿Kʼusi la spas li totil kʼalal sut talel li skereme? Kʼalal laj yil batel ta nome, «bat snup ta be ta anil, la smey xchiʼuk la skʼunil tsʼutsʼ» (Luk. 15:​17-20). Li Jeovae jaʼ jech stalelal kʼuchaʼal li totil taje. Ta skoj ti bikʼit yakʼoj sbae, jaʼ chtijbat yoʼonton sventa xchikintabe s-orasion li buchʼu vochʼem tajek yoʼontone o ti oy smul chaʼi sbae (Lam. 3:​19, 20). Ta skoj ti oy xkʼuxul yoʼontone, «ta anil» chbat spatbe yoʼonton, chakʼbe ta ilel ti skʼanoje xchiʼuk ti yakʼoj xa ta pertone (Is. 57:15). ¿Kʼuxi tspas taje? Ep ta velta jaʼ tstunes li moletik ta tsobobbaile, li kutsʼ kaltik ti jaʼik stestigotak Jeovae xchiʼuk li ermanoetike (Sant. 5:​14, 15). Tskoltautik Jeova ta skoj ti tskʼan nopol oyutik ta stojolale.

4. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti stakʼ noʼox chiʼinel ta loʼile?

⁴ Li Jesuse la xchanbe stalelal li Stote. Li Jesuse bikʼit tajek yakʼoj sba kʼuchaʼal li Jeovae. Jaʼ yuʼun, kʼalal ay ta balumile, li krixchanoetike jun yoʼonton chchiʼinik ta loʼil. Muʼyuk xiʼel chaʼiik kʼalal oy kʼusi tsjakʼbeike (Mar. 4:​10, 11). Kʼalal oy kʼusi chjakʼbatik yuʼun Jesus li krixchanoetike, ta sjunul yoʼonton chalik li kʼusi tsnopike (Mat. 16:​13-16). Mi oy kʼusi chopol la spasike, muʼyuk ti xtʼelajetik xa ta xiʼele, yuʼun snaʼojik ti toj lek yoʼonton li Jesuse, ti oy xkʼuxul yoʼontone xchiʼuk ti oy smalael yuʼune (Mat. 17:​24-27). Ta skoj ti jaʼ jech tajek la xchanbe stalelal Stot li Jesuse, li yajtsʼaklomtake mas to laj yojtikinik lek li Jeovae (Juan 14:9). Laj yakʼik venta ti mu xkoʼolaj jsetʼuk xchiʼuk jnitvanejetik ta relijion li Jeovae, yuʼun li stukike chʼabal xkʼuxul yoʼontonik, xtoyet chaʼi sbaik xchiʼuk mu stakʼik kʼoponel. Pe li Jesuse bikʼit yakʼoj sba xchiʼuk stakʼ noʼox chiʼinel ta loʼil.

5. Sventa xnopaj ta jtojolaltik li yantike, ¿kʼuxi tskoltautik mi bikʼit chkakʼ jbatike?

⁵ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeovae? Mi bikʼit chkakʼ jbatike, jtakʼtik noʼox me chiʼinel ta loʼil. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ tskoltautik sventa mu x-ayan yitʼixal koʼontontik, ti xijtoyet chkaʼi jbatike xchiʼuk ti jnakʼ skʼakʼal koʼontontike. Jech xtok, tskoltautik sventa oyuk slekil koʼontontik, oyuk smalael kuʼuntik xchiʼuk ti jnaʼtikuk yakʼel pertone, yuʼun mi jech jtalelaltike, chnopajik tal ta jtojolaltik li yantike (Kol. 3:​12-14). Li moletik ta tsobobbaile mas to me jech skʼan xakʼik ta ilel ti stakʼik noʼox chiʼinel ta loʼile. Sventa spas yuʼunik taje, skʼan xojtikinik lek li ermanoetike. Taje jaʼ skʼan xal ti skʼan xbatik ta tsobajeletike ti mu jaʼuk noʼox stsakan sbaik ta Zoom mi mu persauke. Jech xtok, mi stakʼ chilike, xuʼ xchiʼinik ta cholmantal skotol li ermanoetik xchiʼuk ermanaetike. Vaʼun, li ermanoetike, mas to chojtikinik li moletik ta tsobobbaile xchiʼuk mas jun yoʼonton chaʼi sbaik kʼalal tskʼanbeik koltaele.

LI JEOVAE SNAʼ XRASONAJ

6, 7. Alo junuk loʼil ta Vivlia ti bu chakʼ ta ilel ti la spas Jeova li kʼusi kʼanbat yuʼun yajtuneltake.

⁶ Li krixchanoetik ti xtoyet chaʼi sbaike, tsnopik ti snaʼik xa skotole xchiʼuk mu snaʼ xrasonajik. Pe jaʼuk li Jeovae bikʼit yakʼoj sba xchiʼuk ta onoʼox sjel li kʼusi snopoj tspase akʼo mi oy srason skotol velta xchiʼuk ti toj echʼem spʼijile. Kalbetik skʼoplal kʼu yelan laj yil Jeova kʼalal la xchopol kʼoptaik Moises li Miriam xchiʼuk Aarone. Li Jeovae kap tajek sjol ta stojolal li Miriame, yuʼun jaʼ yajkʼopojel li Moisese, pe ti melel xkaltike, jaʼ yakal chchopol kʼopojik ta stojolal li Jeovae. Ta skoj taje, laj yakʼbe kastigo ta lepra. Vaʼun, li Aarone la skʼanbe vokol Moises ti akʼo skoltae, jech oxal li Moisese la skʼanbe vokol Jeova ti akʼo xpoxta li Miriame. ¿Kʼusi la spas li Diose? ¿Mi jpʼel ta yoʼonton ti jech-o chakʼbe svokole? Ti jaʼuk jun krixchano ti xtoyet tajeke muʼyuk la sjel snopben jechuke. Pe jaʼuk li Jeovae bikʼit tajek yakʼoj sba xchiʼuk la spas li kʼusi la skʼan Moisese, vaʼun la xpoxta li Miriame (Num. 12:​1-15).

⁷ Kalbetik skʼoplal yan loʼil ti bu laj yakʼ ta ilel ti bikʼit laj yakʼ sba li Jeovae. Kʼalal jaʼo ip li Esekiase, li Jeovae la stak batel yaj-alkʼop sventa xalbe ti chchame. Vaʼun, li Esekiase x-okʼolet la skʼanbe Jeova ti akʼo xpoxtaate. ¿Kʼusi la spas li Diose? Ta skoj ti oy xkʼuxul yoʼontone, laj to yakʼ kuxiuk 15 jabil (2 Rey. 20:​1, 5, 6). Kʼuchaʼal chkiltike, ta skoj ti bikʼit yakʼoj sba li Jeovae, jaʼ chtijbat yoʼonton sventa sjel li kʼusi snopoj tspase xchiʼuk ti xakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone.

8. ¿Kʼutik yelan yakʼoj ta ilel Jesus ti lek snaʼ xrasonaje? (Markos 3:​1-6).

⁸ Li Jesuse la xchanbe stalelal li Stote. Kʼalal ay ta balumil li Jesuse, laj yakʼ ta ilel ti lek snaʼ xrasonaje xchiʼuk la skolta krixchanoetik ti bu kʼalal xuʼ yuʼune. Jech kʼuchaʼal liʼe, la xpoxta krixchanoetik ta skʼakʼalil savado akʼo mi chopol tajek chilik li jnitvanejetik ta relijione, yuʼun li stukike chʼabal xkʼuxul yoʼontonik (kʼelo Markos 3:​1-6). Avi ti jaʼ xa jolil ta tsobobbaile jech-o chakʼ ta ilel ti snaʼ xrasonaje. Jech kʼuchaʼal liʼe, chakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼun kʼalal oy buchʼu tsots tspas smule xchiʼuk chakʼbe to yorail sventa sutes yoʼonton (Apok. 2:​2-5).

9. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jeova ti lek snaʼ xrasonaje? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁹ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeovae? Skʼan bikʼituk xkakʼ jbatik sventa jchanbetik Jeova ti lek snaʼ xrasonaje (Sant. 3:17). Li totil meʼiletik ti lek snaʼ xrasonajike mu teuk noʼox skʼeloj li yalab xnichʼnabik ti muʼyuk lek kʼusi tspasike, pe muʼyuk bu tsujik ta spasel xtok li kʼusi mu spas yuʼunike. Jun slekil kʼelobile jaʼ li Jakobe, li ta Jenesis 33:12 kʼalal ta 14, te chkiltik ti la stsak ta venta li xnichʼnabtake. Li totil meʼiletik ti bikʼit yakʼoj sbaik eke xchiʼuk ti snaʼ xrasonajike muʼyuk tskoʼoltasan li yalab xnichʼnabik ti xuʼ chopol-o chaʼi sba yuʼunike. Li moletik ta tsobobbail eke skʼan ti snaʼuk xrasonajike. Maʼuk ti jaʼ xa tskʼanik ti akʼo xichʼ pasel li kʼusi tsnop stukike, yuʼun tstsakik ta venta li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunik li yan moletike, jaʼ noʼox venta mi muʼyuk tskontrain junuk beiltasel ta Vivliae (1 Tim. 3:​2, 3). Jkotoltik skʼan xkakʼ kipaltik sventa xkaʼibetik smelolal kʼu yuʼun jelel kʼusi tsnop li yantike (Rom. 14:1). Ta jujuntal skʼan xkakʼtik persa ti jtsaktik ta venta li tojobtasel liʼe: «Akʼo vinajuk ta stojolal skotol krixchanoetik ti lek xatojobik snopele [o ti lek xanaʼ xarasonajike]» (Filip. 4:5).

LI JEOVAE OY SMALAEL YUʼUN

10. ¿Kʼutik yelan yakʼoj ta ilel Jeova ti oy smalael yuʼune?

¹⁰ Yikʼaluk van kilojtik ti muʼyuk smalael yuʼun li buchʼutik xtoyet chaʼi sbaike. ¡Pe mu jechuk stalelal li Jeovae! Stuk xa noʼox jech ta sjunul vinajel balumil ti oy tajek smalael yuʼune. Jech kʼuchaʼal li ta skʼakʼalil Noee, laj yal ti tsmala to 120 jabil sventa slajes li chopol krixchanoetike (Jen. 6:3). Ta skoj taje, li Noee laj to yakʼ yorail yuʼun sventa stsʼites li xnichʼnabe xchiʼuk ti jmoj spasik xchiʼuk yutsʼ yalal li arkae. Ta tsʼakal xtoke, li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼun kʼalal la xchiʼin ta loʼil li Abraane, yuʼun ep kʼusitik la sjakʼ Abraan kʼalal laj yaʼi ti tslajesbe skʼoplal li Sodoma xchiʼuk Gomorrae. Ti jaʼuk jun krixchano ti xtoyet chaʼi sbae xi la stakʼbe jechuke: «¿Buchʼuot avaloj ti jech chtal avalbune?». Pe mu jechuk la spas li Jeovae, yuʼun bikʼit yakʼoj sba xchiʼuk oy smalael yuʼun (Jen. 18:​20-33).

11. Jech kʼuchaʼal chal 2 Pedro 3:​9, ¿kʼu yuʼun ti oy tajek smalael yuʼun Jeova li avie?

¹¹ Avi kʼakʼal eke, jech-o yakʼoj ta ilel ti oy smalael yuʼun li Jeovae. Smalaoj chkʼot yorail ti slajes li kʼusitik chopol oy ta balumile. ¿Kʼu yuʼun ti oy tajek smalael yuʼun ta stojolal li krixchanoetike? Yuʼun «mu skʼan ti oy buchʼu xbat ta lajelal junuke; moʼoj, li kʼusi tskʼane jaʼ ti [sutes yoʼonton skotolike]» (kʼelo 2 Pedro 3:9). ¿Mi jecheʼ noʼox van ti yakʼoj ta ilel smalael yuʼun li Jeovae? ¡Mu jechuk! Yuʼun ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik yojtikinojik li Jeovae xchiʼuk oy ta koʼontontik ti ta smiyonaluk to krixchanoetik xojtikinike. Akʼo mi jech, oy noʼox spajeb ti oy smalael yuʼun li Diose. Skʼanoj tajek li krixchanoetike, pe maʼuk skʼan xal ti te noʼox skʼeloj li kʼusi chopol tspasike. Yuʼun ta onoʼox xakʼbe slajeb ta j-echʼel li choplejale (Abak. 2:3).

12. ¿Kʼuxi yakʼoj ta ilel Jesus ti oy smalael yuʼun kʼuchaʼal li Jeovae?

¹² Li Jesuse la xchanbe stalelal li Stote. Ta smilal xa noʼox jabil yakʼoj ta ilel ti oy smalael yuʼun kʼuchaʼal li Jeovae. Yiloj kʼu yelan yaloj jutbil kʼopetik ta stojolal Jeova li Satanase xchiʼuk ta stojolal li yajtuneltake (Jen. 3:​4, 5; Job 1:11; Apok. 12:10). Li Jesus xtoke yiloj ti kʼu to yelan chil svokol li krixchanoetike. Ta skoj taje, nopo xa noʼox avaʼi kʼu to yepal oy ta yoʼonton «tslilinbe yabteltak» li Diabloe (1 Juan 3:8). ¿Kʼusi chkoltaat-o sventa smala ti x-albat yuʼun Jeova ti jaʼ xa yorail tslajesbe skʼoplal ta j-echʼel li yabteltak Diabloe? Jun srasonale jaʼ ti bikʼit yakʼoj sbae xchiʼuk ti te ta sjol ti jaʼ noʼox oy ta sba Jeova yalel ti kʼusi ora chakʼbe slajeb li choplejale (Ech. 1:7).

13. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti oy smalael yuʼun ta stojolal li yajtakboltake, xchiʼuk kʼu yuʼun ti jech la spase?

¹³ Kʼalal ay ta balumil li Jesuse, laj yakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼun ta stojolal li yajtakboltake. Kʼalal laj yil ti ep ta velta chut-o sbaik ti buchʼu mas mukʼ skʼoplal yuʼunike, muʼyuk ti xtavan xa xaʼi o ti la snop ti muʼyuk xa bu chjelik-oe. Moʼoj, yuʼun laj yakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼun ta stojolalike (Luk. 9:46; 22:​24-27). ¿Kʼu chaʼal ti jech la spase? Yuʼun snaʼoj ti xuʼ xjel stalelalik ta tsʼakale. Li voʼotik une, ¿mi oy kʼusi chopol jpasojtik ti ep xa ta velta jech jpasojtike? Mi jaʼ jeche, ta van jtojtik tajek ta vokol ti bikʼit tajek yakʼoj sba li Ajvalil kuʼuntike xchiʼuk ti oy smalael yuʼune.

14. ¿Kʼusi tskoltautik sventa masuk to oy smalael kuʼuntike?

¹⁴ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeovae? Sventa jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal li Jeovae, skʼan jchanbetik «li snopben Kristoe» (1 Kor. 2:16). ¿Kʼusi tskoltautik sventa jechuk jnopbentik kʼuchaʼal li Kristoe? Jaʼ mi la jchantik li Evanjelioetike xchiʼuk ti jnopbetik lek skʼoplal li kʼusi la spas Jesuse xchiʼuk ti kʼu yuʼun jech la spase. Jech xtok, toj tsots me skʼoplal ti jkʼanbetik Jeova ti skoltautik sventa bikʼituk xkakʼ jbatik kʼuchaʼal li Xnichʼone. Kʼalal mas to ta jchantik batel kʼu yelan tsnop li Jesuse, mas me chijkoʼolaj kʼuchaʼal li Diose. Jech xtok, chkakʼtik ta ilel ti oy smalael kuʼuntik ta stojolal li kermanotaktike xchiʼuk te ta joltik ti mu onoʼox spas kuʼuntik ta anil li kʼusi tspas Jeovae xchiʼuk ti kʼu yelan tsnope (Mat. 18:​26-30, 35).

LI JEOVAE TSTOYBE SKʼOPLAL LI BUCHʼU BIKʼIT YAKʼOJ SBAE

15. ¿Kʼuxi yakʼoj ta ilel Jeova ti kʼotem ta pasel yuʼun li kʼusi chal ta Salmo 138:6?

¹⁵ (Kʼelo Salmo 138:6). Li Jeovae jaʼ li Mukʼul Jpasmantal ta sjunul vinajel balumile, akʼo mi jech, tstsak ta venta li buchʼu muʼyuk mas tsots skʼoplal ilbile. Ta jkʼeltik batel kʼuxi spasoj talel. Oy junantike mu van masuk xkojtikintik, pe li Jeovae laj yakʼ ti teuk xichʼ tsʼibael komel ta Vivlia li sbiike. Kalbetik skʼoplal jun ants ti Debora sbie, ti te van 125 jabil tun ta stojolal yutsʼ yalal Isaak xchiʼuk Jakobe. Akʼo mi mu masuk jnabetik skʼoplal li ants taje, li Jeovae laj yalbe Moises ti stsʼibabe komel li sbie xchiʼuk ti kʼu yelan kʼanbil tajek yuʼun li yajvaltake (Jen. 24:59; 35:​8, tsʼib ta yok vun). Ta mas tsʼakale, la stʼuj David sventa xkʼot ta ajvalil li ta Israele akʼo mi jaʼ noʼox uni jkʼelchij (2 Sam. 22:​1, 36). Kʼalal mu toʼox jaluk svokʼel li Jesuse, li Jeovae laj yakʼbe jun mukʼta matanal li jkʼelchijetike, yuʼun jaʼ baʼyuk albatik yuʼun jun anjel ti vokʼ xa li buchʼu chkʼot ta Mesiase xchiʼuk ti te vokʼ ta Belene (Luk. 2:​8-11). Jech xtok, li Jeovae la stoybe skʼoplal li Simeon xchiʼuk Ana ti oy xa yuni jabilalike. ¿Kʼuxi? Yuʼun laj to yakʼbe yojtikin Xnichʼon kʼalal yikʼojik batel ta templo li Jose xchiʼuk Mariae (Luk. 2:​25-30, 36-38). Ta melel, «akʼo mi ta toyol to oy li Jeovae, chil talel li buchʼu bikʼit yakʼoj sbae».

16. ¿Kʼuxi la xchanbe stalelal Stot li Jesuse?

¹⁶ Li Jesuse la xchanbe stalelal li Stote. Li Jesus eke la stoybe skʼoplal li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike. La xchanubtas li buchʼutik «muʼyuk chanunajemike, ti jaʼik noʼox kʼuchaʼal yan krixchanoetike», laj yakʼanbe snaʼ kʼusi tspas li Ajvalilal yuʼun Diose (Ech. 4:13; Mat. 11:25). Jech xtok, la xpoxta li buchʼutik ipike xchiʼuk ta slekil yoʼonton la spas sventa kʼanbiluk xaʼi sbaike (Luk. 5:13). Kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xchame, la spokbe yakan li yajtakboltake, taje jaʼ noʼox jech tspasik li mosoiletike (Juan 13:5). Jech xtok, kʼalal mu to tsut batel ta vinajele, laj yakʼbe sbain yajtsʼaklomtak jun abtelal ti toj tsots skʼoplale: ti skoltaik yantik sventa staik li kuxlejal sbatel osile, taje te tsakal jkʼoplaltik ek (Mat. 28:​19, 20).

17. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁷ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeovae? Jaʼo kʼalal ta jcholtik mantale. Yuʼun chkalbetik skotol krixchanoetik li lekil aʼyeje, mu ventauk bu likemik, kʼu yelan skoloralik o ti bu kʼalal chanunajemike. Jech xtok, ta jchanbetik stalelal Jeova ti kʼu yelan ta jtsaktik ta venta li yantike. Skʼan ti jaʼuk mas tsots skʼoplal xkiltik li yantike, mu ventauk li kʼusi xijtojob spasele o li kʼusi jbainojtike (Filip. 2:3). Li Jeovae xmuyubaj tajek kʼalal chil ti bikʼit chkakʼ jbatike. Kʼalal ta jcholbetik mantal li krixchanoetike xchiʼuk kʼalal mas tsots skʼoplal chkiltik li kermanotaktike, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti chijtsakvan ta mukʼe. Oy to bu yan ti xuʼ xkakʼtik ta ilel li talelal taje (Sof. 3:12; Rom. 12:10).

18. ¿Kʼu yuʼun chakʼan chachanbe stalelal Jeova ti bikʼit yakʼoj sbae?

¹⁸ Kʼalal chkakʼ kipaltik ta jchanbetik stalelal li Jtotik ta vinajel ti bikʼit yakʼoj sbae, mas me jtakʼtik noʼox chiʼinel ta loʼil, lek jnaʼ xijrasonaj xchiʼuk oy smalael kuʼuntik. Jech xtok, chkichʼtik ta mukʼ yantik jech kʼuchaʼal tspas Jeovae. Teuk ta joltik ti kʼalal chkakʼtik persa ti bikʼit chkakʼ jbatik kʼuchaʼal li Jeovae, mas to me ep jbalil chilutik (Is. 43:4).