Laj yalik kʼusi chkʼot ta stojolal li kerem tsebetik ti tskʼelik redes socialese | ¿Kʼusi chal li Vivliae?

Li ta 23 yuʼun mayo ta 2023, jun doktor ti tsots yabtel ta Estados Unidose laj yal ti muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta stojolalik kʼalal tstunesik redes sociales li kerem tsebetike.

•  «Junantik ololetik xchiʼuk kerem tsebetike xuʼ van stabeik sbalil kʼalal tskʼelik li redes socialese, pe jamal xvinaj xtok ti xuʼ oy kʼusi snuptanik, ti x˗ipajik˗o li ololetik xchiʼuk li kerem tsebetik ti tstunesike» (Social Media and Youth Mental Health: The U.S. Surgeon General’s Advisory, 2023).

Li kʼusi laj yale chakʼ kiltik ti tsots kʼusi yakal tsnuptanik li ololetik xchiʼuk li kerem tsebetike.

•  Li kerem tsebetik ti yichʼojik 12 kʼalal ta 15 sjabilalike xchiʼuk «ti tskʼelik mas ta oxib ora jujun kʼakʼal li redes socialese mas xiʼel ti x˗ipajik ta vul oʼonton xchiʼuk ti mu xa snaʼ kʼusi tspasike».

•  Li kerem tsebetik ti 14 sjabilalik «ti jal tstunesik li redes socialese xuʼ muʼyuk xa lek chvayik, xuʼ van oy kʼusi chopol spasbatik o x˗albatik li ta redes socialese, muʼyuk lek chil li spat xokonike, muʼyuk sbalil chaʼi sbaik, xuʼ mas to x˗akʼbatik vul oʼonton. Pe mas to xuʼ jech snuptanik li tsebetike».

¿Kʼuxi xuʼ skolta yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike? Li ta Vivliae chal tojobtaseletik ti toj jtunelike.

Li kʼusi xuʼ spas li totil meʼiletike

Oyuk kʼusi xapasik. Totil meʼiletik, voʼoxuk oy ta abaik mi tstunesik redes sociales li avalab anichʼnabike o mi muʼyuk.

•  Beiltasel ta Vivlia: «Chanubtaso bu beal skʼan stam batel li olole» (Proverbios 22:6, tsʼib ta yok vun).

•  Mi chakʼan chachanbe mas skʼoplale, kʼelo li mantal «Li redes socialese | Sbavokʼal: ¿Mi xuʼ xa stunesik redes sociales li jkerem jtsebe?».

Mi chavakʼbeik permiso li avalab anichʼnabik sventa stunesik li redes socialese, teuk noʼox me asatik li kʼusitik tspasike o li kʼusitik xuʼ tsnuptanike. ¿Kʼuxi xuʼ xapasik?

Chabio li avalab anichʼnabe. Chanubtaso li avalab anichʼnab sventa mu skʼelik mi oy kʼusi chopol lokʼ tale.

•  Beiltasel ta Vivlia: «Mu me xavalbeik skʼoplal jutebuk li mulivajele, skotol li kʼusitik ibal sbae o li kʼusitik mu x-echʼ ta oʼontonal spasele, […] li talelal ti toj kʼexlal sbae, li bol kʼopojele, li bol ixtol loʼile» (Efesios 5:3, 4).

•  Sventa xanaʼ kʼusi chapasike, kʼelo li mantal «Li redes socialese | Xchaʼvokʼal: Chanubtaso avalab anichʼnab yoʼ lekuk stunesik li redes socialese».

Akʼbo yorail. Jech kʼuchaʼal liʼe, voʼoxuk xuʼ xavalbeik bakʼin xchiʼuk kʼu sjalil xuʼ skʼelik redes sociales li avalab anichʼnabike.

•  Beiltasel ta Vivlia: «Kʼelik me lek ti […] lek pʼij xapas abaik, lek me xatunesik li jujun kʼakʼal chjelav avuʼunike» (Efesios 5:15, 16).

•  Kʼelik li video Mu me syakot li redes sosialese yoʼ xakʼ venta avalab anichʼnabik ti skʼan ta spʼisoluk noʼox stunesike.