Laj onoʼox jkolta li buchʼu makal xchikinike

Li vokʼ ta 1941 ta Virrat (Finlandia). Li ta kutsʼ kalale ep buchʼutik ti pakʼchikinetike, jech kʼuchaʼal li jtot jmeʼ xchiʼuk li kitsʼinabtake, jaʼ yuʼun ta senya ta jkʼopon jbakutik.

Oy kʼusitik kʼupilik sba la jchan ta Vivlia

Li ta eskuela bu li chanunaje te chkom vaykun xtok, 240 kilometro snamal xil li jnae, li tee mu stakʼ xikʼopojkutik ta senya kʼop. Yuʼun li eskuelaetik ta senya kʼop ta Finlandiae tskʼanik toʼox ti akʼo jchan xikʼopojkutike. Jaʼ yuʼun, tsujunkutik sventa jchankutik kʼopojel xchiʼuk jchankutik skʼelel kʼu yelan chbakʼ li yanal eile. Mi laj yilik ti chikʼopojkutik ta senya kʼope, li maestroetike tsjisbunkutik regla o vachʼ ti tstunesik sventa li pisarone. Kʼuxik tajek xchiʼuk tsots tajek chmajvanik, jaʼ yuʼun li sniʼ jkʼobkutike sitemik ta xkom jayibuk kʼakʼal.

Li jtoj jmeʼe lek xaʼiik stsʼunolajik ta osiltik xchiʼuk stsʼun xchonbolomik, li vuʼun eke oy ta koʼonton ta jchan li kʼusi tspasike, jaʼ yuʼun kʼalal libat ta universidade jaʼ la jchanbe skʼoplale. Kʼalal li sut batel ta jnaʼe laj kil kajal ta sba mesa li revista ¡Vikʼiluk me jsatik! Xchiʼuk Li Jkʼel˗osil ta toyole. Li jtote laj yalbun ti ta Vivlia lokʼem li revistaetik taje xchiʼuk ep kʼusitik alakʼik sba chalbe skʼoplal. Jech xtok, laj yalbun ti yakal chichʼik chanubtasel xchiʼuk jmeʼ ta sventa li Vivliae. Li nupultsʼakal chkʼot chanubtasvanuke mu snaʼik senya kʼop, jaʼ yuʼun ta stsʼibaik ta vun sventa xuʼ xchiʼin sbaik ta loʼile.

Li jtote laj yalbun ti Ajvalilal yuʼun Diose tskʼatajes ta jun alakʼ sba nichimaltik li balumile xchiʼuk ti chchaʼkuxiik li krixchanoetik ti chamemike. Ta skoj ti mu snaʼik senya kʼop li nupultsʼakal chkʼot chanubtasvanikuke, la jnop ti muʼyuk laj yaʼibe lek smelolal li jtote, yuʼun xchanubtasojikun ti chbatik ta vinajel li buchʼutik chchamike.

Kʼalal chaʼsut xchaʼvulaʼanik jtot jmeʼ li nupultsʼakale la jakʼbeik ta sventa li kʼusi la sloʼiltabun li jtote, xi laj stakʼbeikune: «Oy srason li atote» xchiʼuk laj yakʼbeikun kil kʼusi laj yal Jesus ta sventa li chaʼkuxesel ti te chal ta Juan 5:28, 29. Laj yalbeikun xtok ti Diose tslajesbe skʼoplal li choplejal oy ta balumile xchiʼuk ti chkuxiik sbatel osil li krixchanoetike, ti mu xa bu ch˗ipajike xchiʼuk ti jun xa noʼox yoʼontonike (Salmo 37:10, 11; Daniel 2:44; Apokalipsis 21:1-4).

Ta jkʼan to ta jnabe mas skʼoplal, jaʼ yuʼun lik jchan Vivlia xchiʼuk Antero ti jaʼ jun stestigo Jeovae. Ta skoj ti mu snaʼ senya kʼope ta jtsʼiba ta vun li kʼusi ta jkʼan chkalbee, vaʼun tskʼel xchiʼuk tstsʼiba kʼalal oy kʼusi chalbun o tsjakʼbune. Chib ora jech ta jchankutik jujun xemana. ¡Oy tajek smalael yuʼun li Anteroe!

Li ta 1960 li˗ay ta jun asamblea yuʼun li stestigotak Jeova ti ta senya kʼop jelave. Li ta viernes ta bat kʼakʼale laj yalik ti ta xakʼik ichʼvoʼ li ta sob yokʼomale, jaʼ yuʼun chapal xa libat, laj kichʼ batel jelobba xchiʼuk jun jtoaya. ¡Laj kichʼ voʼ li vaʼ asambleae!a Ta tsʼakale, laj yichʼik voʼ ek li jtot jmeʼe xchiʼuk li jchiʼiltak ta vokʼele.

La jchanubtas yantik ta sventa li kʼusi melele

Oy tajek ta koʼonton chkakʼbe xchan yan pakʼchikinetik li kʼusi la jchane xchiʼuk jnaʼoj ti mas to chaʼibeik smelolal li ta senya kʼope. Jaʼ yuʼun, ximuyubaj lik jcholbe mantal li pakʼchikinetik ti te noʼox nakalik ti bu oyunkutike.

Ta tsʼakal jutuke bat naklikun ta Tampere, ti jaʼ jun mukʼta jteklum ti bu oy ep favrikaetike. La jakʼolan batel ta jujupʼej na mi oy buchʼu xojtikin junuk pakʼchikin, jaʼ jech lik kakʼ chanubtaseletik ta Vivlia. Kʼalal echʼ xa ox jayibuk jabile oy xa ox mas ta lajuneb jcholmantaletik ti pakʼchikinetik li ta Tamperee.

Ta 1965 laj kojtikin jun ermana ti stseʼet noʼoxe, Maire sbi, linupunkutik ta 1966. Anil tajek la xchan senya kʼop, mas ta 50 jabil jmoj litunkutik ta stojolal Jeova. Baxbol tajek xchiʼuk tukʼ yoʼonton ta stojolal Jeova.

Kʼalal chib xa ox jabil jnupunelkutike vokʼ jkeremkutik, Marko sbi, li stuke xaʼi kʼoponel, jaʼ yuʼun la xchan finlandes kʼop xchiʼuk senya kʼop ta Finlandia. Li Markoe laj yichʼ voʼ kʼalal 13 xa ox sjabilale.

Ta skoj ti kʼot koltavanikuk epal ermanoetik li ta grupo ta senya kʼop ta Tamperee, li ta 1974 libatkutik ta Turku, tee chʼabal junuk stestigo Jeova ti pakʼchikine. Jech onoʼox lik jpaskutik yan velta, la jakʼilankutik ta jujupʼej na mi xojtikinik junuk pakʼchikin. Ti kʼu sjalil te litunkutik ta Turkue laj yichʼik voʼ 12 kaj˗estudiotak.

La jcholkutik mantal ta jteklumetik ta tiʼ nab báltico

Li ta 1987 bat tunuk ta Betel li Markoe. Jaʼ yuʼun, li vuʼunkutik eke laj jnopkutik ti ta jel kavilkutike, yuʼun lek tajek chchʼi batel li grupo ta senya kʼop ta Turkue.

Li vaʼ orae stakʼ xa ox cholel mantal li ta slokʼeb kʼakʼal ta Europae. Jaʼ yuʼun, li ta enero ta 1992 libatkutik ta Tallin (Estonia) xchiʼuk jun ermano ti pakʼchikine.

Li ta lum taje, te laj kojtikinkutik jun ermana ti oy jun sbankil ti pakʼchikine. Li vinik taje muʼyuk kʼot ta yoʼonton li mantale, pe laj yakʼ kojtikinkutik yan pakʼchikinetik ti te noʼox nopol nakalike. Li slajebal xa akʼobal te oyunkutik ta Talline, li vinik taje laj yikʼunkutik batel ta jun tsobajel ti naka pakʼchikin chkʼotike. Kʼalal mu toʼox chlik li tsobajele laj kakʼkutik ta sba mesa revistaetik xchiʼuk livroetik ta Estonio xchiʼuk ta Ruso kʼop. ¡Te van sien livroetik xchiʼuk chib sien revistaetik laj yichʼik batel xchiʼuk 70 ta voʼ krixchanoetik laj yalik komel bu snaik! Li akʼobal taje, jaʼ jech lik li cholmantal ta senya kʼop li ta Estoniae.

La jnopkutik ti chi˗ochkutik ta prekursor regulare, jaʼ yuʼun la jutukajeskutik li kabtelkutike. Li ta 1995 la jnopkutik ti chibatkutik ta naklej ta jun lum ti mas nopol xil li Helsinkie, yuʼun jaʼ jech mas kʼun chkaʼikutik jtsakutik batel li varko ti ch˗ikʼvan batel ta Talline. Ti jamal xkaltike stuk xa noʼox jech laj kaʼikutik li cholmantal ta Estoniae.

Ep chanubtasel ta Vivlia laj kakʼkutik. Laj yichʼik voʼ 16 kaj˗estudiokutik, chaʼvoʼike xvix smuk noʼox sbaik, makal xchikinik xchiʼuk maʼsatetik. Sventa chkakʼbekutik estudioe ta jtsakbekutik skʼob, vaʼun ta jpasbekutik li senyaetik ta skʼobike.

Vokol onoʼox kʼalal ta jchanubtastik li pakʼchikinetike, yuʼun li vaʼ orae muʼyuk toʼox kʼusi xuʼ skoltaunkutik sventa jcholkutik mantal ta senya kʼop. Jaʼ yuʼun, la jset kʼupil sba lokʼoletik ti te la jta ta jvuntike xchiʼuk la jpakʼ ta jkuaderno. ¡Tun tajek kuʼun!

Li Betel ta Finlandiae laj yalbunkutik ti xibatkutik ta Letonia xchiʼuk Lituania sventa jkolta jbakutik li ta cholmantal ta senya kʼope. Jaʼ yuʼun, oy jayibuk velta bat jkoltakutik li ermanoetik sventa staik krixchanoetik ti makal xchikinike. Ta jujun lume jeltos li senya kʼop tstunesike, jaʼ yuʼun la jchan senya kʼop sventa Estonia, Letonia xchiʼuk Lituania, la jchan jutuk senya kʼop sventa Ruso ti jaʼ jech chkʼopojik li krixchanoetik ti makal xchikinik ta Rusiae ti te nakalik ta jteklumetik ta tiʼ nab báltico.

Vaxakib jabil li koltavankutik ta Estonia xchiʼuk li ta jteklumetik ta tiʼ nab balticoe, pe ta skoj ti ipaj ta párkinson li Mairee laj kiktakutik.

La staik mas koltael li pakʼchikinetike

Li ta 1997 li ta Betel ta Finlandiae oy kʼusitik lik sjelubtasik ta senya kʼop, ta skoj ti te nopol nakalunkutik xchiʼuk li Mairee oy bateltik chbat jkolta jbakutik ta spasel junantik vunetik li ta senya kʼope. Koliyal taje la jchiʼinkutik ta abtel li jkeremkutik Markoe. Ta tsʼakal une, li jkerem xchiʼuk yajnil ti Kirsi sbie, bat xchanubtasik yan jelubtasej kʼopetik ta senya kʼop ta yan lumetik.

Jech xtok, li Betele xchapanoj kursoetik sventa xchanik senya kʼop li jcholmantaletike. Koliyal taje ep xa jcholmantaletik ta skolta sbaik li ta grupoetike xchiʼuk li ta tsobobbailetik ta senya kʼope. Ep tajek sbalil yabtel li ermanoetik taje, li jlom xtoke oy kʼusi sbainojik li ta tsobobbaile.

Jech˗o oy ta koʼonton chikoltavan

Li ta 2004 li Maire xchiʼuk vuʼune la jkolta jbakutik sventa x˗ayan li baʼyel tsobobbail ta senya kʼop Finlandes ta Helsinki. Ta oxib noʼox jabil tsatsub li tsobobbaile, li ermanoetike xmuyubajik noʼox xchiʼuk ep tajek prekursoretik.

La jnop chbat tunkunkutik ta jun tsobobbail ti bu chtun mas koltaele. Jaʼ yuʼun, li ta 2008 bat naklikunkutik ta stsʼel Tampere. Li sutkutik bal li ta senya kʼop ti bu toʼox li tunkutik leʼ xa ta 34 jabile. Kʼalal echʼ jun jabile, li grupoe laj yichʼ biiltasel ta tsobobbail, jaʼ yuʼun li ta Finlandiae oy xa chib tsobobbail ta senya kʼop.

Kʼux ta alel, mas to ipaj li Mairee, vaʼun cham ta 2016. La jkʼuxubin xchiʼuk la jchabi, manchuk mi ta jnaʼ tajek, jnaʼoj xtok ti ta jchaʼkʼel yan velta li ta achʼ balumile ti bu chʼabal xa chij˗ipaj jsetʼuke, ¡oy tajek ta koʼonton ta jchaʼkʼel! (Isaias 33:24; Apokalipsis 21:4).

Ti kʼu xa sjalil laj kojtikin talel mantale laj kakʼ ta koʼonton xchanubtasel li pakʼchikinetike. Jech˗o oy tajek ta koʼonton akʼo mi jelavem xa tal 60 jabil.