TI KʼU YELAN CHICHʼ TUNESEL LI MATANAL TAKʼINE
Uni karritoetik ti chakʼ ta ojtikinel mantale
1 YUʼUN AVRIL TA 2023
Oy xa mas ta lajuneb jabil ti lik jtunestik li karritoetik sventa jcholtik mantal ta spʼejel balumile. Kʼalal ta jtunestik li karritoetike, ta anil chakʼik venta yantik ti yakal ta jcholtik mantale xchiʼuk jaʼ te chilik˗o ti jaʼutik stestigotak Jeovae. Toj kʼupil sba xvinaj li karritoetike xchiʼuk kʼun noʼox ta tunesel. Xi laj yal jun ermana ta Polonia ti Asenata sbie: «Toj lek ti kʼu yelan pasbil li karritoetike, kʼupil yuni ba ta kʼelel. Muʼyuk vokol ta tunesel xchiʼuk buyuk noʼox stakʼ akʼel».
¿Mi oy anopojbe skʼoplal kʼu toʼox yelan li karritoetik kʼalal lik jtunestik ta cholmantale xchiʼuk ti kʼu yelan chichʼ meltsanel li avie?
¿Kʼu toʼox yelan li karritoetike?
Li ta 2001, li Jtsop Jbeiltasvaneje laj yalbe li ermanoetik ta Francia ti oyuk kʼusitik yan stunesik sventa xcholik mantal ti bu ep krixchanoetike. Jaʼ yuʼun, oy kʼusitik lik stunesik sventa xakʼik vunetik. Sventa te xakʼik li vunetike, oy la stunesik maletaetik ti oy syantaile xchiʼuk karritoetik sventa manolajel ti oy ta mukʼtik tiendae. Kʼalal oy xa ox jaytos kʼusitik spasojik preva li ermanoetike, la stʼuj tal jun li Betele. Jech oxal, oy ta sjayibal jabil ti la stunesik ta cholmantal li ermanoetike.
Li ta 2005, jaʼ toʼox jech li karritoetik laj yichʼ tunesel ta Franciae.
Ta skoj ti toj lek kʼusi kʼot ta pasel li ta Franciae, li ta 2011, li Jtsop Jbeiltasvaneje laj yal ti spasik preva li cholmantal ta karrito xchiʼuk ti stunesik mesaetik sventa skajanik vunetik yoʼ xcholik mantal ti bu ep krixchanoetik li ta Nueva Yorke (Estados Unidos). Li prekursoretik ti jech la xcholik mantal taje laj yakʼik venta ti mas lek li cholmantal ta karritoe, yuʼun ta buyuk noʼox stakʼ akʼel. Pe laj yakʼik venta xtok ti oy kʼusitik stakʼ jelele. Yuʼun li ta slikebale, ta teʼ toʼox pasbil li karritoetike, vaʼun toj vokol ta chechel li ta eskaleraetike. Jaʼ yuʼun, la sjelik ti kʼu yelan pasbil sventa mu toj oluk ta chechel, pe ti mu xbat ta ikʼ xtoke. Jech xtok, mas mukʼtik syantail la spasbeik sventa mu vokoluk ta jochel batel ti butik muʼyuk lek bee xchiʼuk la spasbeik yuni kajail ta spat sventa xichʼ tikʼel mas vunetik.
Toj lek kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jech la xcholik mantale. Jaʼ yuʼun, li ta 2012, li Jtsop Jbeiltasvaneje laj yal ti jechuk xichʼ cholel mantal ta spʼejel balumile. Vaʼun, la sabeik yajval buchʼu xuʼ spas li karritoetike, ti mu toj oluk ta chechele, pe ti jaluk xkuch yuʼun ti kʼu yelan pasbile.
Jelem talel ti kʼu yelan pasbil li karritoetike. Li ta 2015, laj yichʼ akʼbel xpix li karritoetik sventa mu xtʼuxije. Li Dina ti te nakal ta Georgiae toj lek chil ti jech pasbil li karritoetike. Xi chale: «Ta skoj ti oy xpix li karritoetike, muʼyuk chtʼuxij li vunetike». Li ta 2017, li ta junantik kʼope lik yichʼ akʼel ta karrito karteletik ti oy s˗imanile. Li Tomasz ti te likem ta Poloniae xi chale: «Mas kʼun ta jelel li kartel ti oy s˗imanile, jaʼ mas toʼox vokol kʼalal persa chichʼ pakʼele». Li ta 2019, laj to yichʼ jelel jutuk ti kʼu yelan meltsanbil li karritoetik sventa jaluk xkuch yuʼune.
¿Kʼu yelan chichʼ meltsanel?
Li karritoetik chichʼ tunesel ta spʼejel balumile jun noʼox yavil bu chichʼ manel. Li jujun karritoe 43 dólar stojol (jutuk mu vaxakib sien), pe taje muʼyuk te tsakal stojol kʼalal oy bu chichʼ takel bale. Oy yichʼoj takel batel mas ta 420 mil karritoetik li ta tsobobbailetik ta spʼejel balumile xchiʼuk yichʼoj lajesel mas ta 16 miyon dólar sventa li karritoetike (jutuk mu 300 miyon).
Sventa masuk yalel xlokʼ xchiʼuk ti lekuk xichʼ tunesel li matanal takʼine, ep chichʼ manel li karritoetike. Jech xtok, kʼalal oy kʼusi tsok yuʼun li karritoe, mu persauk ti xichʼ manel yan karritoe, yuʼun xuʼ jaʼ noʼox xichʼ manel li piesa ti soke.
Chpuk˗o batel lekil aʼyejetik yuʼun li karritoetike
Tskʼupin tajek chcholik mantal ta karrito li ermanoetike. Xi chal Martina ti likem ta Ghanae: «Kʼalal ta jcholtik mantale, jutuk mu skotoluk velta voʼotik chbat jtatik ta kʼoponel li krixchanoetik. Pe jaʼ mu jechuk li ta karritoe, yuʼun jaʼ chnopajik tal stukik. ¡Jaʼ ta jkʼupin˗o tajek taje! Akʼo mi mu xnopajik ta karrito li krixchanoetike, pe kʼalal chilike, oy xa kʼusi laj kakʼbetik snopik».
Ta yan lum ta Áfricae, oy jun vinik ti laj yichʼ batel li vunetik oy ta skʼop ti te la sta li ta karritoe. Kʼalal echʼ jun xemanae, kʼot yan velta ta karrito li vinike xchiʼuk xi laj yalbe li ermanoetike: «Laj xa jchan skotol li vunetik laj kichʼ batele. Toj tsots skʼoplal laj kil li kʼusi te chale. Jaʼ yuʼun, chibat ta jlumal sventa xkakʼbe xchanik ek li kutsʼ kalale». Tetik van voʼob sien kilometro xil li slumale. Kʼalal echʼ chib ue, kʼot yan velta ta karrito li vinike xchiʼuk xi laj yalbe li ermanoetike: «Skotol li jnaklejetik ta jlumale laj xa me xchanik˗o li vunetike xchiʼuk kʼupil sba laj yaʼiik. Jaʼ yuʼun, ch˗och yaʼiik ta stestigotak Jeova, pe oy kʼusitik tskʼan tsnabeik skʼoplal. Jtos kʼusi tskʼan tsnaʼike jaʼ mi persa liʼ to chtalik sventa xichʼik voʼe, yuʼun laj yaʼibeik smelolal ti skʼan x˗och sjunulik ta voʼ mi laj yichʼik voʼe, pe chʼabal ukʼum li ta jlumalkutike». Li ermanoetike la saʼik jun prekursor ti jech skʼop chkʼopoj kʼuchaʼal li vinike. Li prekursore jech˗o nopajtik chchiʼin ta loʼil li vinike.
Toj labal sba ta kʼelel ti tunem tajek li karritoetik sventa jcholbetik mantal li krixchanoetik ta spʼejel balumile (Mateo 24:14). Sventa xichʼ manel li karritoetike, jaʼ chichʼ tunesel li matanal takʼin ti chichʼ akʼel ta spʼejel balumile. Ep ta velta jaʼ te chavakʼik tal li ta donate.jw.org. Jech oxal, ta jtojkutik tajek ta vokol ti chavakʼ talel avuni takʼinike.