«Ti Chʼul Espiritue xchiʼuc yajnil ti jcot ta Uni Chije, xi ta xalique: “¡Laʼ me!”»
«Ti Chʼul Espiritue xchiʼuc yajnil ti jcot ta Uni Chije, xi ta xalique: “¡Laʼ me!” [...] Ti buchʼu ta xaʼi taqui tiʼile, ti juteb ta yoʼntone, acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale, muʼyuc tojbil jutebuc.» (APO. 22:17, Ch)
1, 2. ¿Mi tsots skʼoplal chkil ta jkuxlejaltik li kʼusitik sventa mantale, xchiʼuk kʼu yuʼun?
¿MI TSOTS skʼoplal chkil ta jkuxlejaltik li kʼusitik sventa mantale? Xi laj yalbe yajtsʼaklomtak Jesús ta sventa taje: «Jaʼ yuʼun tscʼan baʼyuc chavacʼ abaic ta ventainel yuʼun li Diose». Laje albatik ti ch-akʼbatik yuʼun Dios li kʼusitik chtun yuʼunik mi jech tspasike (Mat. 6:25-33). Jech xtok laj yal ti toj tsots skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Dios kʼalal la skoʼoltas ta jpʼej perla ton ti toj ep sbalile, jaʼo kʼalal laj yalbe skʼoplal ti oy jun jmanolajel ti «chbat xchon scotol li cʼusitic oy yuʼune, [ti] jaʼ chbat sman li perlae» (Mat. 13:45, 46). Jaʼ me jech skʼan tsots skʼoplal xkiltik chol mantal li avi eke xchiʼuk ti jpastik ta yajtsʼaklom Cristo li krixchanoetike.
2 Li baʼyel chib xchanobile te la jchantik ti jaʼ tstij koʼontontik chʼul espiritu sventa oyuk stsatsal koʼontontik xi jkʼopoj xchiʼuk ti xi jtojobuk lek stunesel sKʼop Dios ta chol mantale. Li ta xchanobil liʼe te chkiltik ti tskoltautik xtok sventa jcholilantik-o echʼel mantale. Jkʼeltikik kʼuxi.
Takbil ta ikʼel skotolik
3. ¿Kʼusi jtosukal voʼ chichʼ akʼbel skotol krixchanoetik?
3 Ta stojolal li chʼul espiritue takbilutik ta ikʼel jkotoltik (kʼelo Apocalipsis 22:17, Ch). Xi chkichʼtik albel jkotoltike: «¡Laʼ me!», xchiʼuk ti jpajestik li takitiʼil kʼalal chkuchʼtik li voʼ ti stuk noʼox jeche. Taje maʼuk me li batsʼi voʼe. Jelel ta jyalel li kʼusi chi j-akʼbate, jaʼ li kʼusi laj yalbe skʼoplal Jesús kʼalal la xchiʼin ta loʼil li jsamaria ants ta posoe: «Li bochʼotic ta xuchʼic li voʼ ti vuʼun ta xcacʼbee muʼyuc xa ta xtaquij o yoʼntonic. Yuʼun li voʼ ti vuʼun ta xcaqʼue jaʼ jech chcʼot ta yoʼntonic jech chac cʼu chaʼal nioʼ ti te chloqʼuilan o sventa chcuxiic sbatel osile» (Juan 4:14). Kʼuchaʼal chkiltike, chkichʼtik takel ta ikʼel sventa xkuchʼtik jtos voʼ ti toj echʼem yutsile yuʼun chakʼ kuxlejal sbatel osil.
4. ¿Kʼusi jaʼ li voʼ sventa kuxlejale, xchiʼuk kʼu yuʼun toj jtunel?
4 ¿Kʼu yuʼun toj jtunel li voʼ sventa kuxlejale? Li Vivliae chalbutik ti laj la skoʼoltas sjol xchiʼuk Eva li Adán sventa stoy sbaik ta stojolal li sTotik Jeovae (Gén. 2:16, 17; 3:1-6). Jaʼ yuʼun li Jpasvaneje la snuts lokʼel li ta nichimaltik ti bu toʼox nakalike. ¿Kʼu yuʼun? Sventa «mu xa xuʼ chbat stul yan velta li sat teʼ sventa cuxlejale yuʼun me la sloʼe, jech xuʼ chcuxi o sbatel osil» (Gén. 3:22). Ta skoj ti vaʼ yelan la spas smul li baʼyel krixchanoe jkotoltik li yalab xnichʼnabutike jkuchojtik li lajelale (Rom. 5:12). Pe oy kʼusitik spasoj Dios sventa xkolik ta stojolal mulil, lajelal xchiʼuk ti staik kuxlejal sbatel osil ta paraiso balumil li jchʼunej mantal krixchanoetike. Skotol li kʼusitik taje, ti jaʼ koliyal ti laj yakʼ sba ta matanal li Cristoe, jaʼ me li voʼ sventa kuxlejale (Mat. 20:28; Juan 3:16; 1 Juan 4:9, 10).
5. ¿Buchʼu ti xi yelan tstak ta ikʼel krixchanoetike: «Acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale, muʼyuc tojbil jutebuc», ti xie? Alo kʼu yuʼun jech cha takʼ.
5 ¿Buchʼu ti xi yelan tstak ta ikʼel krixchanoetike: «Acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale, muʼyuc tojbil jutebuc», ti xie? Li stsʼak loʼil taje jaʼ chalbe skʼoplal li Ajvalilal ta Jmil Jabile, ti jaʼo tstabeik lek sbalil krixchanoetik skotol li kʼusitik yakʼoj Jeova sventa xichʼ tael li kuxlejal sbatel osil ta stojolal Cristoe. Li kʼusitik taje chichʼ koʼoltasel ta «jun yaxjipan ucʼum ti ta xacʼ ti cuxlejale. Yax jipan noʼox yutsil ti voʼe, coʼol sʼelan jech cʼu chaʼal junuc nen». Kakʼtik lek venta ti voʼe te «ta xlocʼ talel bu chotol ti Diose xchiʼuc ti jcot ta Uni Chije» (Apo. 22:1, Ch). ¿Kʼusi smelolal taje? Jaʼ ti ta stojolal Jeova chlokʼ tal li voʼ sventa kuxlejale, ti jaʼ J-akʼ kuxlejal stuke (Sal. 36:9). Xchiʼuk ti chakʼbutik ta stojolal «chʼium chij» li kʼusitik chtun kuʼuntike, jaʼ xkaltik, li Jesuse (Juan 1:29). Li Diose tstunes li ukʼum ta lokʼolkʼop sventa tstukʼibtas skotol li kʼusitik chopol yakʼoj tal stoyobbail Adane. Jamal lek xvinaj ti jaʼ chtakvan ta ikʼel stuk Jeova kʼalal «¡Laʼ me!», xie.
6. ¿Kʼusi ora lik xanavuk yok li «jun yaxjipan ucʼum ti ta xacʼ ti cuxlejale»?
6 Akʼo mi mas to tstsatsaj yok li «jun yaxjipan ucʼum ti ta xacʼ [kuxlejal]» li ta Jmil Jabile, leʼ xa onoʼox tal ta 1914 chanav tal yoke, jaʼo li «ta scʼacʼalil Cajvaltique» kʼalal laj yichʼ vaʼanel ta ajvalil ta vinajel «li Chʼium Chije» (Apo. 1:10). Jaʼo te lik yichʼ pasel ep ta tos kʼusitik sventa sta xkuxlejal li krixchanoetike. Li kʼusitik taje te tsakal skʼoplal ta sKʼop Dios, ti chichʼ koʼoltasel ta «voʼ» li yaʼyejale (Efe. 5:26, NM). Skotol me krixchanoetik xuʼ xchʼamik li lekil aʼyej li ta skʼakʼalil Kajvaltike, vaʼun jaʼ jech chchʼunik li takel ta ikʼel chal stuk Dios sventa xuchʼik li «ucʼum ti ta xacʼ ti cuxlejale». Veno, pe ¿buchʼutik chbat yalik li takel ta ikʼel taje?
Li «yajnil ti jcot ta Uni Chije, xi ta xal[e]: «¡Laʼ me!»
7. ¿Buchʼutik ti baʼyel xi laj yalik «¡Laʼ me!» li «ta scʼacʼalil Cajvaltique», xchiʼuk buchʼutik ti jech laj yalbeike?
7 Li «yajnil ti jcot ta uni chije» —jaʼ xkaltik, li stsobobbail yajtsʼaklom Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele— jaʼ li buchʼu baʼyel chal liʼe: «¡Laʼ me!». Pe ¿buchʼu tstak ta ikʼel un? Maʼuk tstak sba ta ikʼel stuk. Yan-o buchʼu tstak ta ikʼel: jaʼ li buchʼutik spatoj yoʼonton tsta xkuxlejalik sbatel osil ta Balumil kʼalal mi echʼ li «mucʼta pleito ta scʼacʼalil yuʼun li Dios ti echʼem svuʼele» (kʼelo Apocalipsis 16:14, 16).
8. ¿Kʼusitik chakʼ ta ilel ti yakal chalik-o batel li takel ta ikʼel chal Jeova li tʼujbil yajtsʼaklomtak Cristo leʼ xa ta 1918?
8 Leʼ xa tal ta 1918 yakal chtakvanik ta ikʼel li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. Jaʼo ti kʼalal laj yetʼesik li mantal «Ta smiyonal noʼox li krixchanoetik ti kuxulik avie yikʼaluk muʼyuk xa bu chchamik-o», ti te laj yalbeik skʼoplal ti ep chkuxi krixchanoetik ta jun paraiso Balumil kʼalal echʼem xaʼox li Armagedone. La spasik jun mukʼta tsobajel ta Estados Unidos (ta Cedar Point, Ohio) li Jchanolajeletik ta Vivlia ta 1922, vaʼun te la stijbeik yoʼonton ermanoetik sventa xalik echʼel li Ajvalil xchiʼuk li Ajvalilal yuʼune. Ti vaʼ yelan albatike, jaʼ tijbat-o mas yoʼontonik li buchʼutik te skʼoplalik li ta «yajnil ti jcot ta Uni [Chij]» ti liʼ to oyik ta Balumil sventa stakik tal ta ikʼel mas krixchanoetike. Li revista liʼe la slokʼes jun mantal ta inglés ta 1929 ti xi sbie: «Una bondadosa invitación» («Jun takel ta ikʼel ti ta slekil oʼontonal chichʼ alele»), taje jaʼ chalbe mas skʼoplal li Apocalipsis 22:17, xi chal li revistae: «Li skomenal tukʼil krixchanoetik chbatik ta vinajele ta me xal echʼel ek li takel ta ikʼel ti ta slekil yoʼonton tspas [li Mukʼul Diose] xchiʼuk xi chale: “¡Laʼ me!”. Li aʼyej liʼe skʼan me xichʼ albel li buchʼutik skʼanoj tukʼilale xchiʼuk li kʼusitik melele. Skʼan me xichʼ noʼox alel li avie» (The Watchtower 15 yuʼun marso ta 1929). Jaʼ jech-o chtakvan ta ikʼel avi li «yajnil ti jcot ta Uni Chije».
«Xiuc acʼo yal ti buchʼu ta xaʼie: “¡Laʼ me!”»
9, 10. ¿Kʼuxi yichʼoj tijbel yoʼontonik sventa «¡Laʼ me!» xiik ek li epal krixchanoetike?
9 Veno, pe ¿kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li buchʼutik chaʼiik li takel ta ikʼel chal li buchʼutik tʼujbil chbat ta vinajele? Chtijbat yoʼontonik sventa xalik echʼel ek li takel ta ikʼel taje. Xi laj yal mantal li revista La Torre del Vigía ta noviembre ta 1932 (pajina 174): «Li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele akʼo me stijbeik yoʼonton li buchʼutik tskʼan chalik echʼel ek li lekil aʼyej sventa ajvalilale. Manchuk me mi muʼyuk yichʼojik tʼujel ta stojolal Kajvaltik, xuʼ me xalik echʼel li yaʼyej Kajvaltike. Xpatet yoʼonton chaʼiik li yajrextikotak Jeova ti xuʼ chichʼbeik batel ek li voʼ sventa kuxlejal li krixchanoetik ti chkʼotik kʼalal to ta Armagedón xchiʼuk ti [tsta] xkuxlejalik sbatel osil ta balumile».
10 Li revista liʼe la slokʼes jun mantal ta inglés ta 1934, te laj yalbe smelolal ti Jonadabe jaʼ la skʼoplalik ta mas jelavel li yajtsʼaklomtak Cristo ti chalik echʼel li takel ta ikʼel yuʼun «yajnil ti jcot ta Uni Chije», xchiʼuk ti «skʼan la xchiʼinik li xchiʼiltak Jehue, jaʼ xkaltik, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, vaʼun skʼan xalik echʼel li aʼyej sventa ajvalilale manchuk me mi maʼuk [...] tʼujbil yajrextikotak Jeova. (Laj yichʼ lokʼesel ta español ta La Torre del Vigía yuʼun enero ta 1935, pajina 12.) Li ta 1935 une te laj yichʼ alel ti jaʼ jmoj xchiʼuk li «epal cristianoetic» chal ta Apocalipsis 7:9-17. Li kʼusi laj yichʼ chapbel smelolal taje jaʼ te koltavan tal sventa stsak mas yip li abtel chichʼ pasel sventa takel ta ikʼele. Vaʼun mas xa ep krixchanoetik xchʼamojik taje xchiʼuk ti te xa kapal skʼoplalik li ta epal krixchanoetike, ti oyik xa mas ta vukub miyone. Jech ta melel, xchʼamojik xa li mantale, yakʼoj xa sbaik ta stojolal Dios xchiʼuk yichʼojik xa voʼ, xchiʼuk koʼol xa chalbeik batel krixchanoetik xchiʼuk «yajnil ti jcot ta Uni Chije»: «Acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale, muʼyuc tojbil jutebuc».
«Ti Chʼul Espiritue» xi chale: «¡Laʼ me!»
11. ¿Kʼusi yabtel la spas li chʼul espiritu ta baʼyel siglo ta sventa li chol mantale?
11 Li chʼul espiritue toj tsots yabtel la spas ta baʼyel siglo ta sventa li chol mantale. Li Jesuse la xchol mantal jun velta ta nail tsobobbail ta Nazaret. Te la sjam li balbal vun ti stsʼibaoj j-alkʼop Isaiase, xi chal li kʼusi la skʼele: «Li Espíritu yuʼun Diose liʼ oy ta jtojol. Jaʼ yuʼun la stʼujun, jech vocʼbil licom ta sventa yabtel. Jech tal calbe yaʼyic Lequil Aʼyej li bochʼotic abul sbaique. Tacbilun tal ta yalel ti xuʼ chcolic li bochʼotic ochemic ta chuquele, xchiʼuc tal jambe satic li maʼsatetique, xchiʼuc tal jcolta li bochʼotic utsʼintabilique. Tal calbe yaʼyic ti jaʼ xa sjabilal li cʼuxubinel yuʼun Diose». Vaʼun, laj yal ti jaʼ skʼoplal stuk li kʼusitik taje, yuʼun xi laj yale: «Liʼ ta orae icʼot xa ta pasel li cʼusi tsʼibabil liʼ laj avaʼyique» (Luc. 4:17-21). Xi laj yalbe ta melel yajtsʼaklomtak kʼalal jutuk xaʼox skʼan xbat ta vinajele: «Cʼalal me laj avichʼic li Chʼul Espiritue, chavichʼic avuʼel atsatsalic. Jech voʼoxuc chavalic batel [...] ta sbejel banamil li cʼusi laj avilic ta jventae» (Hech. 1:8).
12. ¿Kʼuxi ch-abtej avi li chʼul espiritu sventa jtaktik tal ta ikʼel li krixchanoetike?
12 ¿Kʼuxi ch-abtej avi li chʼul espiritu kʼalal chichʼ takel ta ikʼel krixchanoetike? Veno, li chʼul espiritue likem tal ta stojolal Jeova, tstunes sventa tsjambe snopben xchiʼuk yoʼonton li buchʼutik chbatik ta vinajel sventa xaʼibeik smelolal li sKʼope. Tstunes xtok sventa tstijbe yoʼonton yoʼ xalik batel li takel ta ikʼele xchiʼuk ti xchapbeik smelolal kʼusitik melel li buchʼutik oy ta yoʼonton chkuxiik ta Paraisoe. Kʼalal chkʼot ta yoʼonton mantal li krixchanoetik une, ta me xtakvanik ta ikʼel ek ti jaʼ chkoltaatik yuʼun li sjuʼel Dios ch-abteje. Ta skoj ti «[ch]ichʼic voʼ ta sventa [...] li Chʼul Espiritue» chchʼunbeik smantal xchiʼuk chchʼamik li beiltasel chakʼe (Mat. 28:19). Jech xtok, li mantal ti chalik batel xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele lokʼem tal ta Vivlia ti jaʼ yakʼoj ta naʼel Diose. Skotol li kʼusitik taje chakʼ kiltik ti jaʼ ta sventa chʼul espiritu ti chichʼ takel ta ikʼel li krixchanoetike. Ta batsʼi melel, tsbeiltasutik ta jujuntal. Ti vaʼ yelan taje, ¿kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel yuʼun li ta chol mantal ta jpastike?
«Xi chalilanik-oe: “¡Laʼ!”»
13. ¿Kʼusi smelolal ti xi chale: «Li chʼul espiritu xchiʼuk li lekomile, xi chalilanik-oe: “¡Laʼ!”»?
13 «Ti Chʼul Espiritue xchiʼuc yajnil ti jcot ta Uni Chije» mu bateltikuk noʼox chalik: «¡Laʼ me!». Moʼoj, jech-o chalilanik, jech kʼuchaʼal chal kaʼitik li vervo ta griego kʼope. Jaʼ yuʼun xi laj yal li ta Traducción del Nuevo Mundo li vervo taje: «Li chʼul espiritu xchiʼuk li lekomile, xi chalilanik-oe: “¡Laʼ!”». Taje jaʼ skʼan xal ti chtakvanik-o ta ikʼele. Kʼuchaʼal laj xa kiltike jech chalilanik-o ek li buchʼutik la xchʼamike: «¡Laʼ me!». Jech, te chkiltik ta Vivlia ti «ta cʼacʼal ta acʼubal [...] chtunic yuʼun Dios ta xchʼulna» li buchʼutik te skʼoplalik li ta epal krixchanoetike (Apo. 7:9, 15). ¿Kʼusi skʼan xal ti «ta cʼacʼal ta acʼubal», xie? Jaʼ skʼan xal ti jech-o tspasike xchiʼuk ti chakʼbeik yipale, kʼuchaʼal la spas li meʼ j-alkʼop Ana xchiʼuk li jtakbol Pabloe (kʼelo Lucas 2:36, 37, Hechos 20:31 xchiʼuk 2 Tesalonicenses 3:8).
14, 15. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Daniel ti tsots skʼoplal skotol ora xkichʼtik ta mukʼ Diose?
14 Yan ti buchʼu jech laj yichʼ-o ta mukʼ Dios xtoke jaʼ li Daniele (kʼelo Daniel 6:4-10, 16). Li j-alkʼop taje muʼyuk la sjel ti kʼuyelan nopem xaʼi tspasbe yabtel Diose, ti te tsakal skʼoplal ti «oxib velta ta cʼacʼal» tspas orasione, «jech chac cʼu chaʼal tspas onoʼoxe». Muʼyuk ta yoʼonton laj yikta junuk u ti vaʼ yelan nopem xaʼi spasele, akʼo mi xtene ochel ta xchʼen leonetik. Jaʼ jech jamal laj yakʼ ta ilel ta komon ti jaʼ mas toj tsots skʼoplal ti xichʼ-o ichʼel ta mukʼ Jeovae (Mat. 5:16).
15 Kʼalal echʼem xaʼox jun akʼobal ta xchʼen leonetik li Daniele, ta sob yokʼomale bat kʼelatuk yuʼun li ajvalile xchiʼuk xi albate: «Daniel, voʼot li yajtunelot cuxul Dios avuʼune, ti scotol ora avichʼoj ta muqʼue, ¿me la scoltaot ta sventa li leonetique?». Xi takʼav li Daniele: «¡Ajvalil, ichʼbilucot ta mucʼ! Li Dios cuʼune la stac tal yajʼalmantal; jaʼ la smacbe ye li leonetique yuʼun jech mu me xistiʼicun. Yuʼun muʼyuc jmul ta stojol, xchiʼuc muʼyuc jmul ta atojol ec ajvalil, muʼyuc cʼusi chopol jpasoj». Akʼbat bendision yuʼun Jeova ta skoj «ti scotol ora [y]ichʼoj ta muqʼue» (Dan. 6:19-22).
16. ¿Kʼusi skʼan jakʼbe jbatik ta jujuntal ta sventa li kabteltik ta chol mantal jech kʼuchaʼal la spas Daniele?
16 Li Daniele laj yakʼ ta vokol xkuxlejal kʼalal muʼyuk laj yikta spasbel li yabtel Dios ti kʼuyelan nopem xaʼie. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik li ta jtojolaltike? ¿Kʼusi yakal ta jpastik —o kʼusi oy ta koʼontontik spasel— akʼo mi xkil jvokoltik sventa tukʼ jcholtik-o li lekil aʼyeje? Kʼuk yelan ti jkuxlejaltike, pe ti kʼusie skʼan me mu x-echʼ junuk u ti muʼyuk chkalbetik skʼoplal Jeovae. Yuʼun persa me skʼan jcholtik mantal skotol xemana mi xuʼ kuʼuntike. Skʼan me xkakʼ koratik ta chol mantal, akʼo mi tsots kʼusi jnuptanojtik xchiʼuk akʼo mi kʼajomal noʼox voʼlajuneb minuto xuʼ jcholtik mantal ta u. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun ta jkʼan ta jpastik li kʼusi chal «Chʼul Espiritue xchiʼuc yajnil ti jcot ta Uni Chije» xchiʼuk ti xi xkalilantik-oe: «¡Laʼ me!». Jaʼ jech, oy ta koʼontontik ta jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa mu jkechantik junuk u yakʼel li koratik ta xcholbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose.
17. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa skotoluk ora xkaltik batel li takel ta ikʼel chakʼ Jeovae?
17 ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti ta jtaktik ta ikʼel li buchʼu chtakij yoʼonton sventa «acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale» xchiʼuk ti «muʼyuc tojbil jutebu[ke]». Jech oxal chaʼa, maʼuk noʼox me skʼan jtaktik ta ikʼel krixchanoetik li ta chol mantale. Stekel me ora jech ta jkʼan ta jpastik, mi jaʼo kʼalal chi jlokʼ ta manolajel, ta xanbal, ta vakasion, ta kabteltik o ta chanob vun. Akʼo mi oy tsmak ta be kabteltik li buchʼutik oy yabtelike xuʼ me xkichʼ jpʼijiltik sventa jcholtik-o li mantale, yikʼaluk van jcholtik mantal ta jpʼejuk na baʼyel, mi laje xuʼ van xi jbat ta yan na ti bu nomnom xa jutuk xkome o ti jaʼ mas jcholtik mantal ta buyuk noʼoxe.
Xi kaltik-o echʼele: «¡Laʼ me!»
18, 19. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ep sbalil chkiltik ti ta jchiʼintik ta abtel li Diose?
18 Mas xa ta 90 jabil, li «Chʼul Espiritue xchiʼuc yajnil ti jcot ta Uni Chije» xi chalilanbeik-o li buchʼu chtakij yoʼonton ta sventa li voʼ chakʼ kuxlejale: «¡Laʼ me!». ¿Kʼusi xuʼ xkaltik li ta atojolale? ¿Mi achʼamoj xa li kʼupil sba takel ta ikʼel taje? Mi jeche ta jtijkutik avoʼonton ti akʼo xavalbe echʼel yan krixchanoetike.
19 Mu jnaʼtik kʼu to sjalil mas chkaltik echʼel li jun lekil takel ta ikʼele. Pe li kʼusi jnaʼojtik leke jaʼ ti ta jchiʼintik ta abtel Dios kʼalal ta jpastik li abtelal taje (1 Cor. 3:6, 9). Ta melel, oy ta koʼontontik chkakʼtik ta ilel ti tsots skʼoplal chkiltik li jmotontike. Jech oxal chaʼa, «scotol cʼacʼal acʼo calbetic slequilal Dios» kʼalal mu xkikta jbatik ta chol mantale (Heb. 13:15). Mi jaʼ te jkʼoplaltik li ta «yajnil ti jcot ta Uni Chije» o mi jaʼutik li ta epal krixchanoetike xi me kalilantik-oe: «¡Laʼ me!», yuʼun ti buchʼu tskʼane «acʼo taluc ta yuchʼel ti voʼ ta xacʼ cuxlejale, muʼyuc tojbil jutebuc».
¿Kʼusitik la jchantik?
• ¿Buchʼutik ch-albatik ti «¡Laʼ me!», xie?
• ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti te likem tal ta stojolal Jeova li takel ta ikʼele?
• ¿Kʼusi yabtel tspas li chʼul espiritu sventa xichʼ takel ta ikʼel li krixchanoetike?
• ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼtik persa ti jcholilantik-o mantale?
[Rekuadro ta pajina 16]
«Xi ta xalique: “¡Laʼ me!”»
1914
5,100 jcholmantaletik
1918
Ep krixchanoetik chkuxiik sbatel osil li ta Paraisoe
1922
«Alik batel, alik batel, alik batel li Ajvalil xchiʼuk li ajvalilal yuʼune»
1929
Xi chalik li skomenal tukʼil krixchanoetik chbatik ta vinajele: «¡Laʼ me!»
1932
Li takel ta ikʼel «¡Laʼ me!», xie, maʼuk noʼox sventa li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele
1934
Li yajtsʼaklomtak Cristo ti laj yichʼik koʼoltasel ta Jonadabe ta me x-albatik ti akʼo xcholik mantale
1935
Laj yichʼ naʼel buchʼutik li «epal cristianoeti[ke]»
2009
Oy 7,313,173 jcholmantaletik