Jaʼ jpatoj-o lek koʼontonkutik ta stojolal Jeova li vokolil jnuptanojkutike

TSLOʼILTA ADA DELLO STRITTO

Joel jbi, naka to la jlokʼta ta jlivreta li teksto sventa avi kʼakʼale. Chib ora li jalij ta slokʼtael, akʼo mi 36 xa jabil kichʼoj. ¿Kʼu yuʼun li jalij tajek? Jaʼ chchap avaʼiik li jmeʼe.

LI VOʼON xchiʼuk jmalal ti Luigi sbie laj kichʼkutik voʼ ta 1968 kʼuchaʼal yajrextiko Jeova. Laj kil chaʼvoʼ jkeremkutik ti lekike, David xchiʼuk Marc, laje vokʼ li yoxvoʼale, Joel, ti muʼyuk staoj yual vokʼ ta 1973 ta jun ospital ta Binche (Bélgica), ti te van 60 kilometrouk xil sur ta jun lum ti Bruselas sbie. Kʼajomal 1 kilo xchiʼuk 700 gramo yichʼoj kʼalal vokʼe, jech oxal te to laj kikta jaʼ to mi muy yalale.

Echʼ jayibuk xemanae muʼyuk xlekub, jaʼ yuʼun laj kikʼkutik batel ta stojolal jun doktor ti naka ololetik tskʼele, kʼalal laj xaʼox skʼel une xi laj yalbunkutike: «Toj kʼux chkaʼi li kʼusi cha kalboxuke. Yileluke jaʼ la snuptan skotol chameletik li akeremik liʼe, ti jaʼ muʼyuk jech x-ipaj li bankilaletike». Jal ti muʼyuk buchʼu xkʼopoje. Jamal lek xvinaj ti oy kʼusi snuptanoj li jneneʼkutike. Vaʼun li doktore parte laj yikʼ echʼel li jmalale xchiʼuk xi albate: «Li akereme ip ta trisomía 21», jaʼ xkaltik, síndrome de Down.a

Toj echʼ xa noʼox chopol laj kaʼikutik taje, jaʼ yuʼun bat jkʼelkutik yan doktor. Li doktore te van junuk ora la skʼel li Joele —taje toj echʼ xa noʼox jal laj kaʼikutik—, mu kʼusi xal jutebuk. Kʼalal laj yoʼonton une, la skʼelunkutik xchiʼuk xi laj yalbunkutike: «Skʼan me xa kʼelik lek li uni kereme», laj une xi laj yal ta xkʼuxul yoʼontone: «Pe xmuyubaj noʼox me chchʼi, yuʼun toj lek kʼanbil yuʼun stot smeʼ». Kʼuxubaj tajek ta koʼonton, la jkʼech ta stiʼ koʼonton li jneneʼe, vaʼun laj kikʼkutik echʼel ta na. Vaxakʼib xaʼox xemana yichʼoj.

Laj yakʼ jtsatsalkutik li tsobajeletike xchiʼuk li chol mantale

Ta mas tsʼakale vinaj ti maʼuk noʼox taje, yuʼun muʼyuk lek li yoʼonton xtoke xchiʼuk tsots staoj jtos chamel ta sbakiltak ti raquitismo sbie. Toj mukʼ li yoʼontone ti jaʼ tsnetʼ echʼel li sotʼotʼtake, jaʼ yuʼun toj echʼem tsnuptan chamel. Jech oxal laj kikʼkutik echʼel ta ospital kʼalal chanib xaʼox yuale yuʼun ipaj ta bronconeumonía chamel, vaʼun muʼyuk xakʼik xlokʼ kʼuk sjalil. Toj echʼ xa noʼox kʼux laj kaʼikutik ti toj echʼ xa noʼox chil svokol chkilkutike. Ta jpet kaʼikutik xchiʼuk ta jpik kaʼikutik, pe lajuneb xemana muʼyuk bu xakʼik jpikutik. Mu kʼusi stakʼ jpas laj kaʼikutik, jaʼ noʼox te la jkʼelbe jba jsatkutik, la jmey jbakutik xchiʼuk la jkʼoponkutik Jeova ta orasion.

Ti vaʼ sjalil vokolil laj kilkutike li batilankutik ta tsobajeletik xchiʼuk David xchiʼuk Marc ti yichʼoj vakib jabil li june, li june oxib jabil. Te laj kilkutik ti ta xkʼuxul yoʼonton la xchabiunkutik Jeova li ta Salon sventa tsobobbail kʼalal te oy ta jpat jxokonkutik li ermanoetike. Laj kakʼbekutik sventain jvokolkutik li Jeovae, vaʼun jaʼ laj yakʼ spatobil koʼonton laj kaʼikutik (Sal. 55:22). Kʼalal ta enfermeraetik ti tskʼelik Joele laj yakʼik venta ti jaʼ te ta jta spatobil koʼontonkutik li ta tsobajeletike.

Jech xtok, la jkʼanbe Jeova ti akʼo xakʼbun kipal sventa xbat jchol li mantale. Mu jkʼan yaʼel ti te xi okʼolet ta jnae, jaʼ lek chkaʼi ti chbat kalbe jlakʼnatak ti yaloj chakʼ Dios jun balumil ti chʼabal xa chameletike xchiʼuk chkalbe yaʼiik kʼuxi spatoj koʼonton taje. Kʼalal chi lokʼ ta chol mantale te chkaʼi kʼuxi tstakʼ Jeova li j-orasiontake.

«¡Mu xa noʼox chʼunbaj!»

Kʼot yorail ti chkikʼkutik xa tal ta jnakutik li jkeremkutike. Pe ta yokʼomal noʼox pas ta at-oʼonton li muyubajel taje. Li Joele ipaj ta anil, jaʼ yuʼun li batkutik ta ora xtok li ta ospitale. Li doktoretik ti la skʼelike xi laj yalbunkutike: «Li Joele jaʼ xa noʼox vakib u chkuxi mi toj jale». Kʼalal echʼ xaʼox chib ue, solel chkʼot xa ta pasel yileluk li kʼusi laj yalike, yuʼun li jkereme toj echʼ xa noʼox ip. Te tal xchiʼinunkutik ta chotlej jun doktor li ta spat kuartoe, vaʼun xi laj yalbunkutike: «Mu xa kʼusi xuʼ jpaskutik ta stojolal. Toj chopol chkaʼi ti jech la anuptanike». Vaʼun xi to laj yale: «Jaʼ xa noʼox Jeova xuʼ xkoltaat ta skoj ti kʼu xa yelan li xchamele».

Sut jkʼel li Joele akʼo mi toj echʼ xa noʼox lubemun xchiʼuk ti chkat tajek koʼontone jaʼ lek laj kaʼi ti te jchiʼuk-oe. Li Luigie jaʼ tskʼel li Marc xchiʼuk Davide, jaʼ yuʼun oy jayvoʼuk ermanaetik ta tsobobbail te tsjelulan sbaik sventa chchiʼinikun. Echʼ jun xemana, vaʼun li jkereme paj ta abtel li yoʼontone. Li enfermeraetike bat skʼelik ta anil, pe mu xa kʼusi stakʼ pasel laj yilik. Ta jun chib minuto ta tsʼakale, xi kʼun laj yalbun jun enfermerae: «Laj me kʼop un». Muʼyuk stsʼik kuʼun, lik jtambe okʼel. Li lokʼ ta anil li ta kuartoe vaʼun la jpas persa spasel orasion, pe mu jnaʼ kʼuxi chkal sventa chkakʼ ta aʼiel ti toj kʼux chkaʼie. Labal to laj kaʼi, voʼlajuneb minuto ta mas tsʼakale xi lokʼ yalbun jun enfermerae: «¡Yakal xa chkux talel!». La stsakbun jkʼob vaʼun xi laj yalbune: «Laʼ, xuʼ xa xa kʼel». Kʼalal li och batele xpʼitpʼun xa li yuni oʼontone. Vinaj ta sjunul ospital taje. Tal doktoretik xchiʼuk enfermeraetik, kʼalal laj yilike ep ti xi laj yalike: «¡Mu xa noʼox chʼunbaj!».

Li Joele oy kʼusi lik spas xchiʼuk lik xanavuk kʼalal chanib xaʼox sjabilale

Kʼalal bikʼit toʼox li Joele, li doktor ti naka ololetik tskʼele xi chalilanbunkutike: «Li Joele skʼan me xichʼ kʼanel». Li Jeovae toj echʼ xa noʼox xchabiojunkutik talel, mas to la skoltaunkutik tal kʼalal vokʼ li jkeremkutike. Jaʼ yuʼun jaʼ jech ta jkʼan ta jchabikutik ek li Joele. Toj ep xa noʼox bu stakʼ jpaskutik taje, yuʼun skʼan jkoltakutik ta skotol.

Li baʼyel vukub jabil xkuxlejal Joele jaʼ jech la jnuptankutik kʼuchaʼal kilojkutik xa onoʼoxe: kʼalal jaʼo yorail siktike —ta oktuvre kʼalal ta marso— toj echʼ xa noʼox x-ipaj, jaʼ yuʼun nopajtik noʼox chkikʼkutik batel ta ospital. Melel onoʼox, laj kakʼ persa sventa ta jchʼakbe yorail skʼelel li Marc xchiʼuk Davide. Li stukik eke ep la skolta li yitsʼinike, jech oxal oy kʼusitik toj lek kʼot ta pasel. Jech kʼuchaʼal liʼe, oy jayibuk doktoretik laj yalbunkutik ti muʼyuk la bu chanav-o li Joele. Pe oy jun kʼakʼal ti kʼalal jaʼo lapal ta chanib jabile xi albat yuʼun Marc li Joele: «¡Xanavan! Akʼbo yil jmeʼtik ti xuʼ avuʼune». Labal to laj kil, ¡lik xanavuk! Xi muyubajkutik tajek xchiʼuk jmoj la jpaskutik orasion sventa chkalbekutik koliyal li Jeovae. Akʼo mi mu jamaluk tajek xvinaj ti oy xa kʼusi tspas batel yuʼun li Joele, ta jkʼupil kʼoptakutik xchiʼuk ta jpatbekutik yoʼonton.

Oy kʼusi lek chkʼot ta pasel yuʼun li chanubtasel ta mantale

Chkikʼkutik onoʼox echʼel ta Salon sventa tsobobbail li Joel kʼalal xuʼ chkilkutike. Ta skoj ti toj echʼem x-ipaje te ta jtikʼkutik echʼel ta uni neneʼ karo ti pixil ta nailo ti xvinaj ochel xchiʼuk ti xvinaj lokʼele, vaʼun jaʼ jech mu x-och li bikʼtal chonetik ti chakʼ chamele. Akʼo mi jech, laj onoʼox me skʼupin li tsobajeletike.

Ta slekil yoʼonton la skoltaunkutik li ermanoetike xchiʼuk la skoltaunkutik ti bu kʼalal xuʼ yuʼunike. Jun ermanoe nopajtik noʼox tsvules ta jolkutik li kʼusi chal teksto liʼe: «Ti smucʼul stsatsal Diose, muʼyuc chʼayem ti jelavem xuʼ yuʼune. Maʼuc ta xcaltic ti mu xa xuʼ yuʼun ta pojvaneje. Mu yuʼunuc pas xa ta cocorix. Maʼuc maʼ ti xcaltic mu xa yuʼun xaʼi ti cʼusi ta xichʼ alele» (Isa. 59:1, Ch). Taje la spat tajek koʼontonkutik ta stojolal Dios.

Ti kʼu xa sjalil tal xkuxlejal li Joele kakʼojbekutik yil ti toj tsots skʼoplal ta xkuxlejal li spasbel yabtel Jeovae. Ta jchanubtaskutik skotol ora sventa chkalbekutik skʼoplal li Jeovae, yuʼun ta jkʼankutik ti akʼo spʼis ta sTot ta vinajele xchiʼuk ti akʼo skʼane. Jech xtok, la jkʼanbekutik vokol Jeova ti akʼo xakʼbunkutik sbendision ti chkakʼ kipalkutik ta xchanubtasel ta smantale.

Xi muyubajkutik yuʼun Joel kʼalal chex jchʼiel xaʼoxe yuʼun lek xaʼi yalbel skʼoplal li kʼusitik melel ta Vivliae. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal yichʼoj xaʼox chanlajuneb jabile xi muyubaj tajek kʼalal xi la sjakʼbun kʼalal jaʼ toʼox echʼ yuʼun jun tsatsal operasione: «Meʼ, ¿mi xuʼ xkakʼbe jlikuk livro Vivir para siempre li buchʼu la spasbun operasione?». Te van jayibuk jabil ta mas tsʼakale laj yichʼ operasion yan velta xtok, jnaʼojkutik lek ti oy ta vokol li xkuxlejale. Pe kʼalal skʼan toʼox taje, la jtsʼibakutik jlik karta ti laj yakʼbe li doktoretik ti chkʼelvanike, jaʼ te la kalkutik kʼusi tsnop ta sventa li chʼichʼe. Xi jakʼbat stuk yuʼun li doktore: «¿Mi jaʼ jech cha nop taje?», xi la stakʼ ta sjunul yoʼontone: «Jech doktor». Xi muyubajkutik tajek ta skoj ti spatoj lek yoʼonton ta stojolal li Jpasvanej yuʼune xchiʼuk ti jpʼel ta yoʼonton tslekubtasbe yoʼontone. Jtos ti kʼusi oy ta koʼontonkutik ta stojel ta vokole jaʼ ti toj lek koltavanik li buchʼutik te ch-abtejik ta ospitale.

Chʼi ta mantal li Joele

Laj yakʼ sba ta stojolal Jeova kʼalal yichʼoj xaʼox vuklajuneb jabil li Joele, vaʼun laj yichʼ voʼ. ¡Mu xchʼay ta jolkutik li kʼakʼal taje! Xi muyubajkutik tajek ti chchʼi echʼel ta mantale. Ti oy tajek ta yoʼonton xchiʼuk ti skʼanoj tajek li Jeovae xchiʼuk ti skʼanoj li kʼusi melele muʼyuk jutukajem. Moʼoj, yuʼun skotol li buchʼutik tstae xi chalbee: «¡Jaʼ jkuxlejal chkaʼi li kʼusi melele!».

Li vaʼ jabiletik taje jaʼo la xchan skʼelel xchiʼuk stsʼibael vun, pe toj ep laj yakʼ yipal. Kʼalal tstsʼaki stsʼibael yuʼun li jujupʼel kʼope oy xa kʼusi lek mukʼ kʼot ta pasel yuʼun, akʼo mi juteb tajek li kʼusi tstsʼibae. Ti vaʼ kʼakʼal taje jaʼo te la slikes tal skʼelel jujun sob li teksto li ta foyeto Jkʼeltik skotol kʼakʼal li sKʼop Diose. Vaʼun manchuk mi vokol tajek chaʼi tslokʼta ta slivreta li tekstoe, ta skotole lek xa ep stsoboj sba yuʼun.

Li ta skʼakʼalil tsobajeletike tspas persa ti akʼo sob noʼox xi kʼotkutik li ta Salon sventa Tsobobbaile, yuʼun tskʼan chchʼam skotol li buchʼutik te chkʼote. Jech xtok, lek tajek xaʼi yakʼel sloʼil ta tsobajeletik xchiʼuk yakʼel ta ilel ti kʼuxi ta cholel mantale. Tsjelubtas mikrofono xchiʼuk tspas yan abteletik. Mi lek noʼox chaʼi li sbekʼtale chbat xchiʼinunkutik skotol xemana ta chol mantal. Li ta 2007 laj yichʼ alel ta tsobobbail ti jaʼ xa jun yajkoltaobba mole. Li okʼkutik ta muyubajel. ¡Jaʼ jun kʼupil sba bendision laj yakʼbunkutik li Jeovae!

Laj kilkutik kʼuxi la skoltaunkutik li Jeovae

La jnuptankutik yan tsatsal preva li ta 1999. Yuʼun la spas choke jkarokutik jun jtsʼot karo ti mu xichʼ smelole, jech oxal toj tsots laj li Luigie. Jech, tuchʼbat lokʼel jun yok xchiʼuk ep ta velta laj yichʼ operasion ta sbakil spat. Jaʼ yuʼun la jkʼankutik koltael ta stojolal Jeova yan velta xtok, vaʼun laj yakʼbun li kipal chtun kuʼunkutike (Fili. 4:13, NM). La jpas ta jun koʼontonkutik, akʼo mi mu xa xanav kom li jmalale. Melel onoʼox ti mu xa xuʼ x-abteje, pe jaʼ xa mas oy yorail chchabi li Joele, jaʼ yuʼun mas xa xuʼ jpas li abtelaletik sventa yajtsʼaklom Cristoe. Jech xtok, li Luigie mas xa xuʼ yuʼun tskʼel lek li kʼusitik chtun yuʼun ta mantal kutsʼ kalalkutike xchiʼuk li ta tsobobbaile, xchiʼuk yakal-o ch-abtej ta jbabe yuʼun moletik.

Ta skoj ti kʼusi la jnuptankutik ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe mas jal ti te noʼox jchiʼuk jbakutike. Jchanojkutik xa ti ta smeloluk noʼox li kʼusi ta jpaskutike xchiʼuk jpasoj ta jun koʼontonkutik. Chkalbekutik Jeova kʼuyelan chkaʼi jbakutik kʼalal chkat koʼontonkutike. Ti kʼusi chakʼ tajek at-oʼonton chkaʼikutike jaʼ ti namajik ta stojolal Jeova li Marc xchiʼuk Davide. Kʼunkʼun lik yiktaik mantal kʼalal chʼiik xchiʼuk kʼalal lokʼik echʼel ta jnakutike, pe jpatoj koʼontonkutik ti tsutik tal ta stojolal Jeova jun kʼakʼale (Luc. 15:17-24).

Kilojkutik ti skoltaojunkutik Jeova ti kʼu sjalil taje xchiʼuk kakʼojkutik tal venta ti jaʼ lek ti akʼo jpat koʼontontik ta stojolal kʼalal oy vokolile. Toj ep xa noʼox sbalil chkilkutik li kʼusi chal Isaías 41:13: «Vuʼun li Mucʼul Diosun avuʼune; la jtsacbot lec ta abatsʼicʼob, jech laj calbot: “Mu xaxiʼ, vuʼun chajcoltaot”». Jnaʼojkutik lek ti stsakojbunkutik echʼel jkʼobkutik xkaltik li Jeovae, jaʼ yuʼun tspat koʼontontik taje. Xuʼ xkalkutik ta melel ti jaʼ jpatoj-o lek koʼontonkutik ta stojolal jTotik ta vinajel Jeova li vokolil jnuptanojkutike.

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 17]

Joel xchiʼuk smeʼ ti Ada sbie

[Lokʼol ta pajina 18]

Ada, Joel xchiʼuk Luigi

[Lokʼol ta pajina 19]

Li Joele lek tajek xaʼi xchʼamel li ermanoetik chkʼot ta Salon sventa Tsobobbaile