«Һаятимиз вә хизмитимиз. Иш дәптири» үчүн мәлумат мәнбәлири

1—7 январь

ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | МӘТТА 1—3

«Асман Падишалиғи йеқинлашти»

(Мәтта 3:1, 2) Шу күнләрдә Йәһия Чөмдүргүчи келип, Йәһудийә чөлидә вәзә қилишқа башлап, ₂ мундақ деди: «Товва қилиңлар, чүнки асман Падишалиғи йеқинлашти».

nwtsty, Мт 3:1, 2 үчүн тәтқиқ қилиш мәлуматлири

Вәз қилиш. «Вәз қилиш» дегән грек сөзи адәттә «хәлиқниң алдида җакалаш» дегән мәнани билдүриду. Бу сөз бир топниң алдида ейтилған вәз әмәс, адәттә бу очуқ аммивий җакалашниң усуллини тәстиқләйду.

Падишалиқ. Бу — басилейа дегән грек сөзиниң дәсләптә учрашқан җайи. Униң мәнаси — өз территорияси билән бойсунидиған пухралири бар бир падишаниң башқуридиған һөкүмити. Бу грек сөзи Грек Язмиларда 162 қетим, Мәтта китавида 55 қетим учришиду вә көпинчә у Худаниң асмандики һөкүмитигә қарита ейтилған. Мәтта бу сөзни пат-пат қолланғанлиғи шунчә, униң язмисини Падишалиқ һәққидики хуш хәвәр дәп ейтишқа болиду.

Асмандики Падишалиқ. Бу ибарә тәхминән 30 қетим учришиду вә униң һәммиси пәқәт Мәтта баян қилған Хуш хәвәрдә йезилған. Марк вә Луқа китаплирида «Худаниң Падишалиғи» дегән охшаш сөз қоллиниду. Бу Падишалиқ роһий асманда орунлашқан вә шу йәрдин һөкүмранлиқ қилидиғанлиғини билдүриду (Мт 21:43; Мк 1:15; Лқ 4:43; Дн 2:44; Т2х 4:18).

Йеқинлашти. Бу сөз асман Падишалиқниң келәчәктики Падишаси йеқинда келидиғанлиғини көрситиду.

(Мәтта 3:4) Йәһия төгә жуңидин кийим кийгән һәм белидә терә бәлбеғи болуп, униң озуғи чекәткиләр вә явайи һәсәл еди.

nwtsty рәсимләр

Чөмдүргүчи Йәһияниң кийими вә ташқи көрүнүши

Йәһия төгиниң жуңидин тоқулған кийим кийип, белигә ушшақ-чүшшәк нәрсиләрни есивелишқа болидиған потини тақиған. Шундақ кийимни Елишә пәйғәмбәрму кийгән (П2я 1:8). Төгиниң жуңидин адәттә кәмбәғәлләр кийим кийәтти вә у қаттиқ болатти. Байлар болса, ипәк вә зиғирдин тоқулған юмшақ кийимләрни кийәтти (Мт 11:7—9). Йәһия туғулушидин Худаники дәп аталғанлиқтин униң чечи һечқачан кәсилмигән болуши мүмкин. Униң кийими вә ташқи көрүнишидин аддий һаят кәчүргәнлиги вә Худаниң ирадисини орунлаш үчүн өзини пүтүнләй беғишлиғанлиғи көрүнгән.

Чекәткиләр

Муқәддәс китапта «чекәткиләр» дегән сөз қисқа бурти, асасән чоң топ болуп учуп жүргән чекәткиләрниң һәрхил түрлиригә қарита ейтилған. Йерусалимда жүргүзүлгән издинишкә бенаән, чөл чекәткиләрниң қурулимида 75 пайиз ақсил бар екән. Бүгүнки күндә чекәткиләрни йегәндә, униң бешини, путлирини, қанатлирини һәм қосуғини елип ташлайду. Қалған қисмини хам яки қоруп йәйду. Тәтқиқ қилғучиларниң ейтишичә, ақсилға бай болған бу һәшәрәтләрниң тәми тамақ раки, йәни креветка яки деңиз қисқучпақиларниң, тәмигә охшаш екән.

Явайи һәсәл

Мошу рәсимдә 1) явайи һәриләрниң қурған угиси вә 2) һәсәлгә толған мом көрситилгән. Чөмдүргүчи Йәһия йегән һәсәл мошу территориядә тонуш болған «Apis mellifera syriaca» намлиқ һәриләрниң явайи түри болуши мүмкин. Явайи һәриләрниң бу түри Йәһудийә чөлиниң қуруқ вә иссиқ шараитиға маслашқан, амма уларни қолға үгитиш мүмкин әмәс. Лекин б.м.и 9-әсирдә Исраилда яшиған адәмләр бал һәрилирини лайдин ясиған туңда баққан. Мошу бал һәрилириниң угилириниң көплигән қалдуқлири Иордан җилғисида җайлашқан шәһәр территориясиниң (һазирки Тель-Рехов) мәркизидә тепилған. Мошу угилардики һәсәлни һазир Туркия дәп аталған җайдин елип кәлгән һәриләрниң бир түри ясап чиқарғанға охшайду.

Роһий гөһәрләрни издәйли

(Мәтта 1:3) Йәһудадин Тамар арқилиқ Парес вә Зараһ туғулди, Парестин Есром туғулди, Есромдин Арам туғулди.

nwtsty, Мт 1:3 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Тамар. Мәсиһниң Мәтта язған нәсәпнамисида тизимға елинған бәш аялниң әң биринчиси Тамар болған. Қалған төрти: исраиллиқ әмәс Раһаб вә Рут (5-айәт), «Урияниң аяли» болған Батшеба (6-айәт) вә Мәрийәм (16-айәт). Мошу аялларниң алаһидилиги үчүн улар Әйсаниң әҗдади болған. Шу сәвәптин униң нәсәпнамисида уларниң исимлири тилға елинған.

(Мәтта 3:11) Мән силәрни суға чөмдүрүмән, чүнки силәр товва қиливатисиләр, бирақ мениң кәйнимдин келиватқан мениңдин күчлүктур һәм мән униң сәндилини йешип қоюшқиму лайиқ әмәсмән. У силәрни муқәддәс роһта һәм отта чөмдүриду.

nwtsty, Мт 3:11 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Мән силәрни суға чөмдүрүмән яки «чөкүрүп алимән». Баптизо дегән грек сөзи «чөмүш, суға патурмақ» дегән мәнани билдүриду. Муқәддәс китаптики башқа айәтләрдә суға чөмүш дегән сөз бәдини билән пүтүнләй суға чөкүшини билдүриду. Бир қетим Йәһия Иордан җилғисида Салим дегән йәргә йеқин җайда хәлиқни чөмдүргән, «чүнки у йәрниң сүйи мол еди» (Йоһ 3:23). Филип эфиоплиқ әмәлдарни чөмдүргән чағда, улар «иккиси суға чүшти» (Әлч 8:38). Бу грек сөзи йәнә П2я 5:14 Септуагинта тәрҗимисидә Наманниң «Иорданға йәттә мәртивә чөмгәнлигини» чүшәндүргәндә учришиду.

Муқәддәс китапни оқуш

(Мәтта 1:1—17) Ибраһим оғли, Давут оғли Әйса Мәсиһниң һаяти һәққидә китап. ² Ибраһимдин Исһақ туғулди, Исһақтин Яқуп туғулди, Яқуптин Йәһуда һәм униң қериндашлири туғулди, ³ Йәһудадин Тамар арқилиқ Парес вә Зараһ туғулди, Парестин Есром туғулди, Есромдин Арам туғулди, ⁴ Арамдин Аминадаб туғулди, Аминадабтин Наһшун туғулди, Наһшундин Салмун туғулди, ⁵ Салмундин Раһаб арқилиқ Боаз туғулди, Боаздин Рут арқилиқ Обид туғулди, Обидтин Йишай туғулди, ⁶ Йишайдин Давут падиша туғулди, Давуттин Урияниң аяли арқилиқ Сулайман туғулди, ⁷ Сулаймандин Реһабам туғулди, Реһабамдин Абия туғулди, Абиядин Аса туғулди, ⁸ Асадин Йәһошафат туғулди, Йәһошафаттин Йорам туғулди, Йорамдин Узийәһ туғулди, ⁹ Узийәһдин Йофам туғулди, Йофамдин Аһаз туғулди, Аһаздин Һизикия туғулди, ¹⁰ Һизикиядин Манассә туғулди, Манассәдин Амон туғулди, Амондин Йошия туғулди, ¹¹ Йошиядин Бабилда сүргүн дәвридә яшиған Йәхония вә униң қериндашлири туғулди, ¹² Бабилға сүргүн қилинғандин кейин Йәхониядин Шалтийәл туғулди, Шалтийәлдин Зәрубабил туғулди, ¹³ Зәрубабилдин Абиһуд туғулди, Абиһудтин Әлиаким туғулди, Әлиакимдин Азор туғулди, ¹⁴ Азордин Садок туғулди, Садоктин Аһим туғулди, Аһимдин Әлиһуд туғулди, ¹⁵ Әлиһудтин Әлиазар туғулди, Әлиазардин Матан туғулди, Матандин Яқуп туғулди, ¹⁶ Яқуптин Мәрийәмниң ери Йүсүп туғулди, Мәрийәмдин Мәсиһ дәп аталған Әйса туғулди. ¹⁷ Шундақ қилип, Ибраһимдин Давутқичә җәми 14 әвлат, Давуттин Бабилға сүргүн қилинғичә 14 әвлат һәм Бабилға йөткәлгәндин кейин Мәсиһқичә 14 әвлат болған еди.

8—14 январь

ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | МӘТТА 4—5

«Әйсаниң Тағдики тәлими бизни немигә үгитиду»

(Мәтта 5:3) Өзиниң роһий еһтияҗлирини чүшәнгәнләр бәхитлик, чүнки асман Падишалиғи шуларға тәәллуқтур.

nwtsty, Мт 5:3 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Бәхит. Бу сөз хошаллиқ бир вақиә болғанда, адәмниң пәқәтла хуш кәйпияттә ғәмсиз жүргинини билдүрмәйду. Бу сөз адәмләргә тегишлик қоллинилғанда, Худаниң бәрикитигә вә мақуллишиға еришкән адәмниң қәлб һалитини тәсвирләйду. Униңдин ташқири, бу сөз Худа вә Әйсаниң асмандики шәривини тәкитлигәндә қоллинилиду (Т1х 1:11; 6:15).

Өзиниң роһий еһтияҗлирини чүшәнгәнләр. «Чүшәнгәнләр» дегән грек сөзи удул мәнада «кәмбәғәл болғанларни, (гадай, тиләмчи)», дегәнни билдүриду. Мошу айәттә бу сөз бирәр нәрсигә муһтаҗ болғанларға вә бу муһтаҗлиқни чоңқур чүшәнгәнләргә нисбәтән қоллинилған. Лқ 16:20, 22-айәтләрдә Лазар исимлиқ «намратқа» тегишлик бу сөз пайдилинилған. Бәзи тәрҗимиләрдә бу грек ибариси «роһий кәмбәғәл болғанлар» дәп тәрҗимә қилинип, роһий кәмбәғәл вә Худаға муһтаҗ екәнлигини чүшәнгән адәмләрни билдүриду.

(Мәтта 5:7) Рәһимликләр бәхитлик, чүнки уларға рәһимлик көрситилиду.

nwtsty, Мт 5:7 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Рәһимлик. «Рәһимлик» вә «рәһим-шәпқәт» дәп тәрҗимә қилинған Муқәддәс китаптики сөзләр пәқәтла кәчүрүшкә тәйяр яки һөкүм чиқарғанда меһир-шәпқәтлик болушни билдүрмәйду. Көпинчә бу сөзләр муһтаҗ адәмләргә ярдәм беришкә үндәйдиған һәмдәртлик вә рәһимлик һис-туйғуларни билдүриду.

(Мәтта 5:9) Течлиқпәрвәрләр бәхитлик, чүнки улар Худаниң оғуллири дәп атилиду.

nwtsty, Мт 5:9 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Течлиқпәрвәрләр. Течлиқни сақлапла қоймай, течлиқ йоқ йәрдә течлиқни орнитидиған адәмләр.

w07-U 1.12. 17-б.

Балилириңларни течлиқпәрвәр болушқа үгитиңлар

Худа йолидики ата-анилар балилириға «течлиқни издәп, униңға интилишқа» үгитишниң пайдисини яхши чүшиниду (Петрусниң 1-хети 3:11). Течлиққа интилидиған кишиләр бәхитлик болиду. Бу бириниң нийитигә гуман қилиш, көңүл ағритиш яки өч көрүшкә охшаш һис-туйғулар билән күришиш үчүн ярдәм бериду һәм бар күчиңизни чиқиришқа турарлиқ.

Роһий гөһәрләрни издәйли

(Мәтта 4:9) Мундақ деди: «Әгәр тизға жиқилип, маңа ибадәт қилсаң, мошуларниң барлиғини саңа беримән».

nwtsty, Мт 4:9 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Маңа ибадәт қилсаң. Грек тилиниң «ибадәт қилиш» дегән пеил мошу вәзийәттә бир қетим қилидиған һәрикәтни билдүриду. Шәйтанниң «маңа ибадәт қилсаң» дегән сөзлири Әйсаниң турақлиқ һалда яки дайим униңға ибадәт қилишни сориғанлиғини билдүрмәйду. Бу бир қетим сәҗдә қилишни билдүргән.

(Мәтта 4:23) Андин у пүткүл Җәлилийәниң йәһудий ибадәтханида тәлим берип, Падишалиқ һәққидики хуш хәвәрни вәзә қилип, кишиләрдә болған һәрқандақ ағриқни һәм накалиқни сақайтти.

nwtsty, Мт 4:23 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Тәлим бериш... вәз қилиш. Тәлим беришниң һәм вәз қилишниң пәрқи бар. Тәлим бериш җакалаштин көпирәк нәрсини тәләп қилиду. Бу үгитиш, чүшәндүрүш, көз йәткүзидиған дәлилләрни кәлтүрүшни өз ичигә алиду.

Муқәддәс китапни оқуш

(Мәтта 5:31—48) Униңда йәнә мундақ йезилған: “Кимду-ким аяли билән аҗрашса, униңға аҗришиш гуванамини бәрсун”.³² Мән болсам силәргә ейтимәнки, кимду-ким аялидин җинсий әхлақсизлиқ қилиштин башқа сәвәпләргә бола аҗрашса, аялиға нека вапалиғини бузушқа баһанә туғдуриватиду һәм һәрким аҗрашқан аялға өйләнсә, нека вапалиғини бузуватиду. ³³ Қедимий заманда адәмләргә: “Бәргән қәсимиңни бузма, әксичә Йәһваға бәргән һәммә вәдилириңни орунла”, дегәнни аңлидиңлар. ³⁴ Мән силәргә ейтимәнки, һечнемә билән қәсәм ичмә: асман биләнму, чүнки у Худаниң тәхтидур, ³⁵ йәр биләнму, чүнки у Униң аяқлириниң бәлдиңидур, Йерусалим биләнму, чүнки у улуқ Падишаниң шәһиридур. ³⁶ Һәм бешиң биләнму қәсәм қилма, чүнки бир тал чечиңниму ақ яки қара қилалмайсән. ³⁷ “Һә” дегән сөзүңлар “һә” болсун вә “яқ” — “яқ” болсун, буниңдин ташқири нәрсә — у Шәйтандин. ³⁸ Силәр: “Көзгә көз һәм чишқа чиш”, дегәнниму аңлидиңлар. ³⁹ Мән силәргә ейтимәнки, зулум кишигә униң қилғинидәк қайтурма, лекин бирси сениң оң качитиңға урса, сол качитиңни тутуп бәр. ⁴⁰ Әгәр бирси сениң билән сотлишип, ички көйнигиңни алғуси кәлсә, сиртқи кийимиңниму беривәт. ⁴¹ Һәм бийлиги бар бирси бир чақирим йәрни меңишқа мәҗбурлиса, униң билән икки чақиримниму бесип өт. ⁴² Сориғанға бәргин һәм пайизсиз қәриз елишни халиғанниң қолини қайтурма. ⁴³ Силәр: “Йениңдики кишини яхши көргүн вә дүшминиңни өч көргүн”, дегәнниму аңлидиңлар. ⁴⁴ Мән силәргә ейтимәнки, дүшмәнлириңларни яхши көрүшни вә силәрни қоғлиғанлар үчүн дуа қилишни тохтатмаңлар, ⁴⁵ шундақ қилсаңлар асмандики Атаңларниң оғуллири болалайсиләр, чүнки У қуяшқа зулум һәм меһриванлар үстидин чиқишқа әмир қиливатиду вә һәққанийлар билән адаләтсизләргиму ямғурни яғдуриватиду. ⁴⁶ Әгәр силәр силәрни яхши көридиғанларнила яхши көрсәңлар, силәргә қандақму мукапат болсун? Шуни селиқчиларму қиливатмамду? ⁴⁷ Әгәр силәр пәқәт өзәңларниң қериндашлириңлар биләнла саламлашсаңлар, алаһидә немә қиливетипсиләр? Башқа хәлиқләрниң кишилири шундақла қиливатмамду? ⁴⁸ Шуңлашқа асмандики Атаңлар нәқәдәр мукәммәл болғинидәк, силәрму шундақ мукәммәл болуңлар.

15—21 январь

ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | МӘТТА 6, 7

«Авал Падишалиқни издәшни давамлаштуруңлар»

(Мәтта 6:10) Сениң Падишалиғиң кәлгәй. Ирадәң асманда орунланғандәк, йәрдиму шундақ орунланғай.

bh 169-б., 12-абз.

Дуа қилиш — чоң шан-шәрәп

¹² Дуга қилғинимизда Йәһвә Худаға мунасивәтлик ишларни әң муһим орунға қоюшимиз лазим. Йәһвәниң яратқан барлиқ гөзәл нәрсилири үчүн чин қәлбимиздин мәдһийә оқуп тәшәккүримизни билдүрүшимизгә көп сәвәпләр бар (Тарихнамә 1-язма 29:10—13). Мәтта 6:9—13 айәттә, һәзрити Әйсаниң үлгилик дуаси хатириләнгән. Шу дуада Әйса бизгә Худаниң исминиң муқәддәс болуши; Худаниң Падишалиғи келиши; Худаниң ирадисиниң асманда әмәлгә ашқиниға охшаш йәр йүзидиму әмәлгә ешиши үчүн дуга қилип тиләшни үгәткән. Мәсиһ Әйса авал Йәһвәгә мунасивәтлик муһим ишларни тилға алғандин кейин, андин өзиниң шәхсий ишлириға көңүл бөлгән. Шуниңға охшаш, биз дуа қилғанда Худани әң муһим орунға қоюшимиз лазим. Бу бизниң пәқәтла өз ишлиримизға көңүл бөлмәйдиғанлиғимизни көрситиду.

(Мәтта 6:24). Һечким икки ғоҗайинниң қули болалмайду, чүнки бирсини өч көрүп, йәнә бирсини яхши көриду яки биригә садиқ болуп, йәнә бирсини көзигә илмайду. Силәр Худаниң һәм байлиқниң қули болалмайсиләр.

nwtsty, Мт 6:24 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Қул болуш. «Қул болуш» дегән грек пеил қулға охшаш ишләп, пәқәт бир ғоҗайинға мәнсүп болғанлиғини билдүриду. Әйса Худаниң хизмәтчилири бир вақиттила Худаға мутләқ вападар болуши вә өзигә маддий нәрсиләрни топлашқа беғишлиши мүмкин әмәс екәнлигини тәстиқлимәкчи еди.

(Мәтта 6:33) Демәк, авал Падишалиқни һәм Худаниң һәққанийлиғини издәшни давамлаштуруңлар, вә барлиқ бу нәрсиләр силәргә берилиду.

nwtsty, Мт 6:33 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Издәшни давамлаштуруңлар. Бу грек пеилниң шәкли дайимий иш-һәрикәтни билдүрүп, «дайим издәң» дәп тәрҗимә қилиниши мүмкин. Әйсаниң һәқиқий әгәшкүчилири бәлгүлүк бир вақитта Падишалиқни биринчи орунға қоюп, кейин башқа ишларни қилишни давамлаштурмайду. Әксичә, уларниң һаятида Падишалиққа тегишлик ишлар биринчи орунда болуши керәк.

Падишалиқ. Гайибир қедимий Грек қол язмиларда бу сөз «Худаниң Падишалиғи» дәп оқулиду.

Һәққанийлиғи. Худаниң һәққанийлиғини издигәнләр униң ирадисини тәйярлиқ билән атқуриду вә Худаниң яхши билән яманға тегишлик өлчәмлиригә мас һаят кәчүриду. Бу өз һәққанийлиғини көрсәтмәкчи болған пәрисийләрниң тәлимлиридин пәриқлиниду (Мт 5:20).

w16.07-U 12-б., 18-абз.

Маддий нәрсиләрни әмәс, Падишалиқни издәңлар

¹⁸ Мәтта 6:33ни оқуң. Мәсиһниң шагиртлири Падишалиқниң мәнпәәтлирини һаятида һәр дайим биринчи орунға қоюши керәк. Әгәр шундақ қилсақ, Әйса ейтқандәк, «барлиқ бу нәрсиләр силәргә берилиду». Немишкә у шундақ дегән? Әйса авалқи айәттә «асмандики Атаңлар мошуниң һәммисигә муһтаҗ екәнлигиңларни билиду» дәп ейтқан. Йәһва бизниң тамақ, кийим-кечәк, макан-җайға тегишлик мәсилиләрни вә шәхсий еһтияҗлиримизни биздин авал билиду һәм уларни қанаәтләндүрүш униңға еғир әмәс (Флп. 4:19). У һәтта қайси кийимимиз конирап кетидиғанлиғи, қандақ озуқ-түлүк керәклигини, аилимиз қандақ өйгә муһтаҗ екәнлигини яхши билиду. Һә, Йәһва бизни һәқиқәтән муһтаҗ болған нәрсиләрдин һечқачан қуруқ қалдурмайду.

Роһий гөһәрләрни издәйли

(Мәтта 7:12) Демәк һәммә нәрсидә кишиләрниң силәргә қандақ муамилә қилишини халисаңлар, силәрму уларға шундақ муамилә қилиңлар, чүнки Тәврат қануни вә пәйғәмбәрләр тәлиматлири мошуниңдин ибарәттур.

w14-U 15.5. 14, 15-б., 14—16 абз.

Хизмәттә адәмләр силәргә қандақ муамилә қилишини халисаңлар, силәрму шундақ қилиңлар

¹⁴ Тәсәввур қилиңа, бир күни сизгә натонуш адәм қоңғурақ уруп сизгә қандақ тамақ яқидиғанлиғи һәққидә соал қоюду. Сиз униң ким екәнлигини, әслидә униңға немә керәклигини билмәй һәйран қалисиз. Һөрмәт көрситип униң билән қисқичә сөзләйдиғансиз, лекин кейин сөһбәтни тохтатмақчи болғанлиғиңизни көрситисиз. Әнди башқа вәзийәтни тәсәввур қилиңа. Бизгә қоңғурақ чалған адәм өзини тонуштуруп, озуқлинишқа бағлиқ мәслиһәтләрни бериштә ишләйдиғанлиғини ейтиду. Сизгә пайдилиқ мәлумат бар екәнлигини ейтиду. Әнди сиз уни диққәт қоюп тиңшайдиғансиз. Демәк, адәмләр биз билән сөзләшкәндә, очуқ вә әдәплик болидиғанлиғини халаймиз. Шуниңға охшаш, хизмәттә учраштурған адәмләргә қандақ қилип әдәп-һөрмәт көрсәтсәк болиду?

¹⁵ Көплигән дөләттә өй егисигә немә мәхсәт билән кәлгәнлигимизни очуқ ейтишимиз тоғра болиду. Һәқиқәтән, биздә өй егисигә керәк әң муһим мәлумат бар. Лекин өзүмизни тонуштурмайла: «Әгәр қолуңиздин кәлсә, дуниядики қайси қийинчилиқларни биринчи новәттә һәл қилаттиңиз?» — дегәнгә охшаш соал қоюп кирип кәлсәк, у қандақ һис-туйғида болатти? Әлвәттә, биз бу соалниң ярдими билән адәм немә һәққидә ойлиғанлиғини билип, андин диққитини Муқәддәс китапқа бөлүмиз. Амма бу пәйттә өй егиси: «Бу киши немигә кәлгәнду? Бу адәм ким вә немишкә у маңа бу соалларни қоюватиду?» — дәп ойлиши мүмкин. Шуниң үчүн өй егисигә өзүни әркин һис қилишқа ярдәм беришимиз керәк (Флп. 2:3, 4). Униң үчүн немә қилсақ болиду?

¹⁶ Бир наһийилик назарәтчи келәрки тәвсийәниң маһирлиқ екәнлигини көрди. Саламлишип болғандин кейин, «Сиз һәқиқәтни билишни халаттиңизму?» намлиқ варақчини өй егисигә берип: «Бу варақчини бүгүн биз һәммә адәмләргә тәғдим қиливатимиз. Бу йәрдә адәмәләрни қизиқтуридиған алтә соал қараштурилиду. Бу сизгә», — дәп ейтиду. Бурадиримизниң ейтишичә, адәмләр кәлгән мәхситимизни билгәндә, өзлирини әркин-азадә һис қилиду. Шундақ сөһбәтни давамлаштуруш асанирақ болиду. Бурадиримиз сөһбәтни давамлаштуруп, «Мошу соалларниң қайси бири сизни қизиқтуриду?»,— дәп сорайду. Әгәр адәм бирини талиса, у варақчини ечип Муқәддәс китапта немә ейтилғанлиғи һәққидә муһакимә қилиду. Әксинчә, адәм соални талимиса, хиҗаләткә қалдурмай бурадиримиз өзи бир соални талап сөһбәтни давамлаштуриду. Әлвәттә, сөһбәт башлашниң усуллири көп. Бәзи җайларда, кәлгинимизниң сәвәвини ейтишниң алдида, йәрлик мәдәнийәткә лайиқ өй егилири билән салам-сиһәт сорашқа көпирәк вақит тәләп қилиниду. Адәмләрниң хуш хәвәрни аңлаш истигини ойғитиш үчүн, тәвсийәлиримизни өзгәртип турушимиз муһим.

(Мәт. 7:28, 29) Әйса бу сөзләрни аяқлаштурғанда, хәлиқ униң тәлим беришигә таң қалди, ²⁹ чүнки у уларни Тәврат устазлиридәк әмәс, бәлки һакимийити бар адәмдәк үгәтти.

nwtsty, Мәт. 7:28, 29 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Таң қалди. Бу айәттики грек пеил адәмниң «һәйран болуп интайин қаттиқ тәсират алғанлиғини» билдүриду. Түп нусхисида грек пеил созулма һәрикәтни тәкитләйду демәк, Әйсаниң сөзлири адәмләргә узақ вақитқичә тәсират қалдурған.

Униң тәлим беришигә. Бу ибарә Әйса қандақ тәлим бәргәнлигини, униң тәлим бериш усуллирини, немә үгәткәнлигини вә Тағдики тәлимидә ейтқан мәслиһәтлирини билдүриду.

Тәврат устазлиридәк әмәс. Әйса Тәврат устазлириниң вә адәттә абройлуқ йәһудий дин башчилириниң сөзлирини кәлтүрмәй, Худаниң Сөзигә асаслинип, һакимийити бар адәмдәк, Йәһваниң вәкили сүпитидә сөзлигән (Йоһ. 7:16).

Муқәддәс китапни оқуш

(Мәтта 6:1—18) Адәмләрниң көзигә чүшүш үчүн, өз һәққанийлиғиңларни уларниң алдида көрситиштин авайлаңлар. Ундақ болса, асмандики Атаңлардин силәргә мукапат болмайду. ² Хәйирлик һәдийәләрни бәргиниңларда, кишиләрниң махтишиға сазавәр болуш үчүн ибадәтханилардики һәм кочилардики иккиүзлүкләрдәк дәвраң салмаңлар. Силәргә һәқни ейтиватимәнки, улар мукапитини пүтүнләй елип болди. ³ Сениң болса, хәйирлик һәдийәлириңни бериватқанда, һәтта сол қолуң оң қолуңниң немә қиливатқинини билмисун. ⁴ Сәвәви сениң хәйирлик һәдийәлириң йошурун болсун, шу чағда йошурун байқаватқан Атаң сени мукапатлайду. ⁵ Шундақла дуа қилғанда, иккийүзлүкләрдәк болмаңлар. Улар адәмләр көрсун дәп, ибадәтханиларда вә чоң кочиларниң дохмушлирида туруп дуа қилишни яхши көриду. Силәргә һәқни ейтиватимәнки, улар өз мукапитини пүтүнләй елип болди. ⁶ Сән болсаң дуа қилғанда, бөлмәңгә кирип, ишигиңни йепип, Өзини билиндүрмәйдиған Атаңға дуа қилғин. Шу чағда йошурун байқайдиған Атаң сени мукапатлайду. ⁷ Һәм дуа қилғанда, башқа хәлиқләрниң адәмлиридәк бир нәрсини қайтилавәрмәңлар. Улар, көп сөзлисәк Худа бизни аңлайду дәп ойлайду. ⁸ Силәр уларни доримаңлар, чүнки Худа, силәрниң Атаңлар, силәр соришиңлардин авал еһтияҗиңларни билиду. ⁹ Шуңлашқа мундақ дуа қилиңлар: “Асмандики Атимиз, Сениң исмиң муқәддәс болғай. ¹⁰ Сениң Падишалиғиң кәлгәй. Ирадәң асманда орунланғандәк, йәрдиму шундақ орунланғай. ¹¹ Бүгүнки күнгә һаҗәтлик ненимизни бәргәй ¹² һәм биз өз қәриздарлиримизни кәчүргәнликтин, бизниңму қәризлиримизни кәчүргәйсән. ¹³ Һәм бизниң аздурулушимизға йол қоймай, Явуздин қутулдурғайсән”. ¹⁴ Әгәр силәр инсанларниң гуналирини кәчүрсәңлар, асмандики Атаңларму силәрни кәчүриду, ¹⁵ лекин силәр инсанларниң гуналирини кәчүрмисәңлар, Атаңларму силәрниң гуналириңларни кәчүрмәйду. ¹⁶ Әнди силәр роза тутқанда, иккийүзлүкләрдәк қайғулуқ қияпәткә кирмәңлар. Уларниң роза тутуватқинини адәмләр билсун дәп, улар азапланған түрдә жүриду. Силәргә һәқни ейтиватимәнки, улар өз мукапитини пүтүнләй елип болди. ¹⁷ Сән роза тутқан вақтиңда, бешиңни майлап, үзүңни жуйғин. ¹⁸ Сениң роза тутқиниңни адәмләр әмәс, бәлки Өзини билиндүрмәйдиған Атаң көрүп, сени мукапатлайду.

22—28 январь

ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | МӘТТА 8, 9

«Әйса адәмләрни яхши көргән»

(Мәтта 8:1—3) У тағдин чүшкәндин кейин, униң кәйнидин көп адәмләр әгишип маңди. ² Униң йениға бир мохо кесилигә гириптар киши келип һәм тазим қилип, мундақ деди: «Һакимдарим, әгәр сиз халисиңизла, мени тазилалайсиз». ³ Әйса қолини сунуп, униңға тәккүздидә вә: «Халаймән, тазилан»,— деди. У киши шу чағдила моходин тазиланди.

nwtsty, Мт 8:3 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Униңға тәккүзди. Муса пәйғәмбәр арқилиқ берилгән қанунда моху кесилигә гириптар болған адәм башқиларға ағриқни жуқтурмаслиғи үчүн адәмләрдин алайтән яшиши тәләп қилинған (Лв 13:45, 46; Сн 5:1—4). Шуниңға қаримастин, йәһудий дин рәһбәрлири қошумчә қаидиләрни орнатқан. Мәсилән, һечким моху кесәл адәмгә 4 җәйнәккә, йәни тәхминән 1,8 метрға йеқинлишишқа болматти. Шамал чиққан күнлири бу арилиқ 100 җәйнәккә, йәни 45 метрға узиратти. Шундақ қаидиләрниң кесиридин моху кесәлгә гириптар болған адәмләргә хәлиқ шәпқәтсиз болуп кәткән. Бир ривайәттә икки йәһудий дин рәһбәрлириниң иш-һәрикәтлири мақуллиниду: бири моху кесәлгә гириптар болған адәмләрдин мөкүп жүргән, иккинчиси болса, уларға жирақтин таш етип жүргән. Әйса болса, әксинчә, моху кесәлгә гириптар адәмниң әһвалини көрүп, униңға қаттиқ ичи ағриған. Шундақ қилип, башқа йәһудийларниң ойиға кәлмигән нәрсини қилған — униңға қолини тәккүзди. У уни бир сөз биләнла сақайтишқа күчи болсиму, униңға қолини тәккүзгән (Мт 8:5—12).

Халаймән. Әйса моху кесәлгә гириптар адәмниң өтүнишини қобул қилипла қоймай, буни шундақла борчи дәп билгини үчүн әмәс, сақайтишни қаттиқ халиғанлиқтин қилған.

(Мәтта 9:9—13) Әйса нерарақ маңғанда, селиқ идарисидә олтарған Мәтта исимлиқ адәмни көрүп, униңға: «Арқамдин жүр»,— деди. У туруп униң кәйнидин маңди. ¹⁰ Кейинәрәк Әйса меһманда болғанда, көплигән селиқчилар һәм гунакарлар кирип, у вә униң шагиртлири билән һәмдәстихан болушти. ¹¹ Буни көргән пәрисийләр униң шагиртлириға: «Немишкә силәрниң устазиңлар селиқчилар һәм гунакарлар билән тамақлиниду?»— дәп сорашти. ¹² Уларниң сөзлирини аңлиған Әйса: «Сағламлар әмәс, бәлки ағриқлар дохтурға муһтаҗ. ¹³ Шуңлашқа берип: “Мән қурванлиқни әмәс, рәһимликни халаймән”, дегән сөзләрниң мәнасини үгинип келиңлар. Чүнки мән һәққанийларни әмәс, бәлки гунакарларни чақирғили кәлдим»,— деди.

nwtsty, Мт 9:10 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Һәмдәстихан болуш. Әгәр инсан бирәр киши билән һәмдәстихан болса, бу достлуқ мунасивити бар екәнлигини билдүргән. Шуниң үчүн, Әйсаниң заманидики йәһудийлар адәттә йәһудий әмәсләр билән һечқачан бир дәстиханда олтармиған.

Селиқчилар. Көплигән йәһудийлар рим һөкүмити үчүн селиқчи болуп хизмәт қилған. Адәмләр шундақ йәһудийлардин нәпрәтлинәтти, чүнки улар дәрғәзәп Рим һөкүмити билән һәмдәстихан болушидин ташқири, бәлгүлигән селиқ миқдаридин көпирәк пул тартип алатти. Селиқчиларни адәттә йәһудий қериндашлири мәнситмәй, уларни гунакар һәм паһишвазлар билән бир қатарға қойған (Мт 11:19; 21:32).

(Мәтта 9:35—38) Әйса барлиқ шәһәрләр билән йезиларға қәдәм тәшрип қилип, уларниң йәһудий ибадәтханиларда тәлим бәрди, Падишалиқ һәққидә хуш хәвәрни вәзә қилди, һәрқандақ кесәлни һәм һәрқандақ мағдирсизлиқни сақайтти. ³⁶ Көплигән адәмләрни көрүп, уларға ичи ағриди, чүнки улар падичисиз қалған қойлардәк қийнилип һәм тарилип кәткән еди. ³⁷ Шу чағда у шагиртлириға: «Мана, һосул мол, лекин ишчилар аз. ³⁸ Шуңлашқа һосул Егисидин омиға ишчиларни әвәтишини сораңлар»,— деди.

nwtsty, Мт 9:36 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Ичи ағриди. Бу йәрдики грекниң спланхнизомай пеили «ич-қарни» (спланхна) дегән сөз билән бир томурлуқ болиду вә адәмниң ич-ичидин чиққан туйғиси күчлүк болғинини билдүриду. Бу грек тилида һәмдәртлик туйғуси үчүн ишлитилгән әң күчлүк сөзләрниң бири.

Роһий гөһәрләрни издәйли

(Мәтта 8:8—10) Йүзбеши җававән: «Һакимдарим, өйүмгә киришиңизгә лайиқ әмәсмән, бирақ сөзүңизни ейтсиңизла, малийим сақийип кетиду. ⁹ Мәнму буйруқ астидики адәм һәм мениңму буйруғум астида әскәрлирим бар. Мән биригә: “Маң!”— десәм, маңиду, йәнә бирсигә: “Кәл!”— десәм, келиду, шундақла қулумға: “Монуни қилғин!”— десәм, қилиду». ¹⁰ Буни аңлап, Әйса һәйран қалди вә кәйнидин әгәшкәнләргә: «Растини ейтиватимәнки, Исраилда һечкимдә мән мошундақ күчлүк етиқатни тапалмидим».

w02-U 15.8. 13-б., 16-абз.

«Мән силәргә үлгә көрсәттим»

¹⁶ Шуниңға охшаш, бир йүзбеши — мүмкин өзи римлиқ вә миллити башқа адәм — Әйсаға келип малийини сақайтишини өтүнгәндә, Әйса у гунасиз әмәс екәнлигини билгән. Шу замандики бу йүзбеши өз һаятида нурғун зораванлиқ қилип, көп қан төккән болуши мүмкин, униңдин ташқири, ялған худаларға сәҗдә қилған. Әйса болса, иҗабий нәрсиләргә — бу кишиниң күчлүк етиқадиға диққәт бөлгән (Мәтта 8:5—13). Кейинирәк йенидики азап түврүгидики җинайәтчи билән сөзләшкәндә, Әйса униң өтмүштә қилған қилмишлирини әйиплимәй, әксинчә, келәчәккә үмүтләндүрүп илһам бәрди (Луқа 23:43). Әйса башқиларға сәлбий, тәнқидий көз билән қариғанлиғи уларниң роһини чүширидиғанлиғини билгән. Әйсаниң башқиларниң пәқәт яхши тәрәплиригә диққәт бөлүшкә тиришқанлиғи, уларниң яхширақ болушқа интилишқа дәвәт қилғанлиғиға гуман йоқ.

(Мәтта 9:16, 17) Һечким кона кийимгә йеңи рәхттин ямақ тикмәйду, чүнки у ямақ олтарғанда, кона кийимни жиртиветиду һәм төшүк техиму йоғуруп кетиду. ¹⁷ Шундақла йеңи шарапни кона тулумларға қуймайду, чүнки тулумлар йерилип кетиду һәм шарап төкүлүп кетиду. Йеңи шарапни йеңи тулумларға қачилайду, шундақ болса, шарапму вә тулумларму сақлинип қалиду.

jy-U 70-б., 6-абз

Немишкә Әйсаниң шагиртлири роза тутмиған?

Әйса бу мисал билән Чөмдүрүгүчи Йәһияниң шагиртлириға бир нәрсини чүшинишкә ярдәм бәргүси кәлди: һечким Әйсаниң шагиртлиридин йәһудий диндикиләр розиға охшаш кона урп-адәтлиригә риайә қилидиғанлиғини тәләп қилмаслиғи керәк. У йоқ болуп кетидиған конирап кәткән ибадәт усулини қайта тикләш яки түзәш үчүн кәлмигән. У йәһудийларниң урп-адәтлиригә мас келидиған ибадәткә дәвәт қилмиған. Әйсаниң кона кийимгә йеңи ямақни тикиш яки кона тулумға йеңи шарапни қуюш нийити болмиған.

Муқәддәс китапни оқуш

(Мәтта 8:1—17) У тағдин чүшкәндин кейин, униң кәйнидин көп адәмләр әгишип маңди. ² Униң йениға бир мохо кесилигә гириптар киши келип һәм тазим қилип, мундақ деди: «Һакимдарим, әгәр сиз халисиңизла, мени тазилалайсиз». ³ Әйса қолини сунуп, униңға тәккүздидә вә: «Халаймән, тазилан»,— деди. У киши шу чағдила моходин тазиланди. ⁴ Әйса униңға: «Қара, һечкимгә бу тоғрисида ейтмиғин, бирақ берип роһанийға көрүнгин һәм уларға гувалиқ үчүн Муса буйруған һәддийәни апарғин»,— дәп ейтти. ⁵ У Кәпәрнаһум шәһиригә кәлгәндә, бир йүзбеши алдиға берип ялвурди: ⁶ «Һакимдарим, малийим паләч болуп қелип, өйдә қаттиқ қийнилип ятиду». ⁷ Әйса униңға: «Мән келип, уни сақайтимән»,— деди. ⁸ Йүзбеши җававән: «Һакимдарим, өйүмгә киришиңизгә лайиқ әмәсмән, бирақ сөзүңизни ейтсиңизла, малийим сақийип кетиду. ⁹ Мәнму буйруқ астидики адәм һәм мениңму буйруғум астида әскәрлирим бар. Мән биригә: “Маң!”— десәм, маңиду, йәнә бирсигә: “Кәл!”— десәм, келиду, шундақла қулумға: “Монуни қилғин!”— десәм, қилиду». ¹⁰ Буни аңлап, Әйса һәйран қалди вә кәйнидин әгәшкәнләргә: «Растини ейтиватимәнки, Исраилда һечкимдә мән мошундақ күчлүк етиқатни тапалмидим. ¹¹ Амма силәргә дәймәнки, шәриқ билән ғәриптин нурғунлири келип, асман Падишалиғиниң дәстихинида Ибраһим, Исһақ вә Яқуп билән биллә олтириду, ¹² Падишалиқ оғуллири болса қараңғулуққа пеқиртип ташлиниду. У йәрдә улар жиғлап, чишлирини ғучурлитиду». ¹³ Андин Әйса йүзбешиға: «Бар. Етиқатиң бойичә болсун»,— деди. Шу мәзгилдила униң малийи сақайди. ¹⁴ Әйса Петрусниң өйигә кәлгәндә, Петрусниң қейинаниси орун тутуп йетип қелип, қизип кәткәнлигини көрди. ¹⁵ У униң қолиға тәккәндила, һарарити өтүп кәтти. Аял орнидин туруп, униңға хизмәт қилишқа башлиди. ¹⁶ Кәч киргәндә, Әйсаниң йениға җинлар чаплашқан көплигән адәмләрни елип кәлди һәм у сөз билән роһларни қоғлап, барлиқ бемарларни сақайтти, ¹⁷ шундақ қилип, Йәшая пәйғәмбәр арқилиқ: «У бизниң ағриқлиримизни өзигә алди һәм бизниң кесәллиримизни бойнида көтәрди», дегән сөзләр орунланди.

29-январь — 4-февраль

ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | МӘТТА 10, 11

«Әйса башқиларға тәсәлли бәргән»

(Мәтта 10:29, 30) Икки қушқачни бир ушшақ тийинға сетивалғили болидиғу? Шундақ болсиму уларниң һечқайсиси Атаңларниң хәвирисиз йәргә чүшүп кәтмәйду. ³⁰ Силәрниң болса, һәтта бешиңлардики чечиңларму саналған.

nwtsty, Мт 10:29, 30 үчүн тәтқиқ қилиш мәлуматлири

Қушқачлар. Грек тилидики струтион дегән сөз һәрқандақ кичиккинә қушқачни билдүриду, бирақ көпинчә қушқачларға тегишлик қоллиниду. Қушқач тамақ сүпитидә сетилған қушқачларниң арисида әң әрзән болған.

Бир ушшақ тийинға. Удул мәнада «бир ассарионға». Бир ассарион 45 минутлуқ иш үчүн төләнгән һәқ болған (Ә қошумчиси, 18-бөлүмгә қараң). Бу айәттә Җәлилийәгә үчинчи қетим барған Әйса икки қушқачниң бир ассарион туридиғанлиғини ейтқан. Башқа бир йоли болса, арида бир жилдәк вақит өткәндин кейин, Йәһудийәдики хизмити вақтида Әйса бәш қушқачни икки ассарионға сетивелишқа болидиғанлиғини ейтқан (Лқ 12:6). Мошу айәтләрни селиштуруп көрсәк, содигәрләр үчүн қушқачларниң һәққи аз болғанлиғи шунчилик — бәшинчи қушқачни адәттә бекарға беривәткәнлигини көримиз.

Бешиңлардики чечиңларму саналған. Ейтишичә, адәмниң бешида, орта һесаплиғанда 100000дин ошуқ чечи бар екән. Йәһваниң һәтта шундақ ушшақ-чүшшәк нәрсиләрни билгәнлиги Мәсиһниң һәрбир әгәшкүчилиригә қизиқиш көрсәткәнлигигә капаләт болиду.

nwtsty рәсим

Қушқач

Қушқач тамақ сүпитидә сетилған қушқачларниң арисида әң әрзан болған. Бир адәмниң 45 минутлуқ әмгиги үчүн төләнгән һәққә икки қушқачни сетивелишқа болатти. «Қушқач» дәп тәрҗимә қилинған грек сөзи һазирғичә Исраилда көп миқдарда бар болған һәртүрлүк кичиккинә қушқачларға, шу жүмлидин, өй қушқачлириға (Passer domesticus biblicus) вә испан қушқичиға (Passer hispaniolensis) нисбәтән қоллиниду.

(Мәтта 11:28) Һәй, әмгәкчиләр һәм җапакәшләр һәммиңлар маңа келиңлар һәм мән силәрниң һадуғуңларни чиқирай.

nwtsty, Мт 11:28 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Җапакәшләр. Әйса еғир әмгәк билән қийнилип жүргән җапакәшләрни тәклип қилған. Йәһваға ибадәт қилиш улар үчүн еғир җүккә айланған, чүнки Тәврат қанунидин ташқири адәмләр ойлап чиқарған урп-адәтләрни тутуши керәк болған (Мт 23:4). Һәтта адәмгә тәскин беридиған Шәнбә күниму еғир жүккә айналған (Чқ 23:12; Мк 2:23—28; Лқ 6:1—11).

Силәрниң һадуғуңларни чиқирай. «Һадуғуңларни чиқириш» дәп тәрҗимә қилинған грек сөзи дәм елиш (Мт 26:45; Мк 6:31) вә қайтидин күч топлаш үчүн еғир иштин бошитилидиғанлиғини билдүриду (Кор. 2-х. 7:13; Флм. 7) Контекстин көрүнгәндәк, Әйсаниң «боюнтуруғини» елиш дәм елишни әмәс, хизмәт қилишни тәкитләйду (Мт 11:29). Бу йәрдики грекниң «һадуғуңларни чиқириш» пеил Әйсани шу иш-һәрикәтниң атқарғучиси сүпитидә көрситиду. Буниңдин мундақ хуласә чиқиришқа болиду: Әйса һерип кәткән адәмләрниң һадуғини чиқирип, күч бериду. Шуниң үчүн улар Әйсаниң қолайлиқ вә жүки йеник боюнтуруғини елишни халайду.

(Мәтта 11:29, 30) «Мениң боюнтуруғумни бойнуңларға елиңлар вә мениңдин үгиниңлар, чүнки мән жүригимдә мулайим һәм мөмүн, вә шу чағда җениңлар тәскинлик тапиду. ³⁰ Сәвәви, боюнтуруғум қолайлиқ вә жүкүм йеник»,— деди.

nwtsty, Мт 11:29 үчүн тәтқиқ қилиш мәлумати

Мениң боюнтуруғумни бойнуңларға елиңлар. Әйса боюнтуруғум дегән сөзни символлуқ мәнада, йәни һөкүмранлиқ билән рәһбәрликкә, бойсунуш мәнада қолланған. Әгәр Әйса қош боюнтуруқ һәққидә ейтқан болса, униң бирсини Худа Әйсаға кийгүзди, ундақта у шагиртлириға боюнтуруғини өзи билән биллә кийишкә тәклип қилғини вә уларға ярдәм беридиғанлиғини ейтқуси кәлгән. Мошу вәзийәттә ейтилған ибарини «боюунтуруғумни мән билән биллә кийиш» дәп тәрҗимә қилишқа болиду. Әгәр боюнтуруқ қош болмиса, Әйса уни башқиларға қийгүзсә, ундақта бу ибарә Мәсиһниң шагирти болуп, униң һөкүмранлиғиға һәм рәһбәрлигигә беқинишни билдүриду.

Роһий гөһәрләрни издәйли

(Мәтта 11:2, 3) Зинданда олтарған Йәһия Мәсиһниң ишлирини аңлап, өз шагиртлирини ³ униңдин сорашқа әвәтти: «Келишкә тегишлик болған Мәсиһ сәнму, яки биз башқисини күтүшимиз керәкму?»

jy-U 96-б., 2, 3-абз.

Йәһия Әйсаниң җававини аңлиғуси кәлди

Йәһияниң мундақ соали ғалитә көрүнүши мүмкин. У садақәтмән адәм болғанғу. Әйсани чөмдүрүлүш мәрасимидин өткүзгәндә, униңға Худаниң роһий қонғанлиғини өз көзи билән көргән вә уни Худа қоллиғанлиғини өз қулиғи билән аңлиған, шуниң үчүн униң етиқади аҗиз болған дәп етишқа һеч асас йоқ. Йәһияниң гумани болған болса, Әйса у һәққидә махташ сөзләрни ейтмиған болатти. Ундақта, Йәһияниң Әйсаға шундақ соал қоюшниң сәвәви немидә?

Йәһия Әйсаниң Мәсиһ екәнлигини униң еғизидин аңлиғуси кәлгән. Бу зинданда азапланған Йәһияға илһам берәтти. У Худа Майлиған Адәм падиша вә қутқазғучи болуш керәклигини көрситидиған Муқәддәс китаптики бәшарәтләр билән тонуш болған. Әйсаниң чөмдүрүлүшидин кейин көп ай өтсиму, Йәһия техи зинданда болған. Шуниң үчүн у Әйсадин кейин йәнә кимду бирсиниң, йәни Мәсиһ һәққидә йезилған һәммә бәшарәтләрни ахирғичә әмәлгә ашуридиған башқа бир кишиниң, келиш-кәлмәслигини билмәкчи болған.

(Мәтта 11:16—19) Бу әвлатни ким билән селиштурай? У базар мәйданида олтуруп, биллә ойниған ағинилиригә мундақ вақираватқан балиларға охшайду: ¹⁷ “Биз силәргә нәй челип бәрсәк, силәр уссул ойнимидиңлар. Биз һөкүрәп жиғлисақму, силәр қайғуруп мәйдәңларға урмидиңлар”. ¹⁸ Мана Йәһия кәлди, у йемәйду, ичмәйду, лекин адәмләр: “Униңда җин бар”,— дәйду. ¹⁹ Инсан Оғли кәлди, у йәйду, ичиду, лекин кишиләр йәнә: “Бу адәм опқан һәм һарақкәш, селиқчилар билән гунакарларниң дости”,— дәйду. Қандақла болмисун, даналиқниң һәққанийлиғи ишлири билән тәстиқлиниду.

jy-U 98-б., 1, 2-абз.

Бепәрва әвлатниң һалиға вай

Әйса Чөмдүргүчи Йәһия һәққидә махташ сөзләрни ейтқан. Бирақ адәмләрниң көпинчиси Йәһияға қандақ қариған? Әйса мундақ деди: «Бу әвлатни ким билән селиштурай? У базар мәйданида олтуруп, биллә ойниған ағинилиригә мундақ вақираватқан балиларға охшайду: “Биз силәргә нәй челип бәрсәк, силәр уссул ойнимидиңлар. Биз һөкүрәп жиғлисақму, силәр қайғуруп мәйдәңларға урмидиңлар”» (Мәтта 11:16, 17).

Мошуниң билән Әйса немә демәкчи болған? Өз сөзини мундақ дәп чүшәндүрди: «Мана Йәһия кәлди, у йемәйду, ичмәйду, лекин адәмләр: “Униңда җин бар”,— дәйду. Инсан Оғли кәлди, у йәйду, ичиду, лекин кишиләр йәнә: “Бу адәм опқан һәм һарақкәш, селиқчилар билән гунакарларниң дости”,— дәйду. Қандақла болмисун, даналиқниң һәққанийлиғи ишлири билән тәстиқлиниду» (Мәтта 11:18, 19). Йәһия Худаники дәп аталғанлиқтин аддий һаят кәчүрүп, шарап ичмисиму замандашлири уни җин чаплашқан дәп әйиплиди (Санлар 6:2, 3; Луқа 1:15). Әйса болса, башқа адәмләргә охшаш һаят кәчүрүп, орунлуқ ичип-йесиму, уни опқан дәп әйиплиди. Адәмләргә йеқиш мүмкин әмәс көриниду.

Муқәддәс китапни оқуш

(Мәтта 11:1—19) Әйса 12 шагиртиға нәсиһәт беришни түгәткәндин кейин, у йәрдин башқа шәһәрләргиму тәлим бериш һәм вәзә ейтиш үчүн қәдәм ташлиди. ² Зинданда олтарған Йәһия Мәсиһниң ишлирини аңлап, өз шагиртлирини ³ униңдин сорашқа әвәтти: «Келишкә тегишлик болған Мәсиһ сәнму, яки биз башқисини күтүшимиз керәкму?» ⁴ Әйса уларға җававән: «Берип, көрүватқан вә аңлаватқиниңлар тоғрилиқ Йәһияға ейтиңлар: ⁵ қарғуларниң көзлири ечилмақта, токулар маңмақта, мохолар тазиланмақта, паңлар аңлимақта, өлгәнләр тирилмәктә, гадайларға хуш хәвәр йәткүзүлмәктә. ⁶ Мәндин путликашаңлиқни көрмигән киши бәхитликтур»,— деди. ⁷ Улар йолға чиққандин кейин, Әйса хәлиққә Йәһия һәққидә мундақ деди: «Чөл-баяванға немә көрүмиз дәп бардиңлар? Шамалдин лиңишип турған қомучниму? ⁸ У йәргә зади кимни көрүшкә барғандиңлар? Юмшақ кийимгә кийингән адәмниму? Бирақ юмшақ кийимләргә кийингәнләр падиша сарайлирида болиду. ⁹ У вақитта у яққа немигә бардиңлар? Пәйғәмбәрни көргилиму? Һә, мән силәргә ейтай, пәйғәмбәрдин хелила артуқ кишини. ¹⁰ Әйнә әшу тоғрилиқ мону сөзләр йезилған: “Мән сениң алдиңдин хәвәрчәмни әвәтимән. У сениң йолуңни алдин-ала тәйярлайду”. ¹¹ Силәргә һәқни ейтиватимәнки, аяллардин туғулғанлар арисида Йәһия Чөмдүргүчидин артуғи туғулмиди, лекин асман Падишалиғидики әң әрзимәси униңдин артуқтур. ¹² Йәһия Чөмдүргүчиниң күнлиридин башлап мошу вақитқичә асман Падишалиғи — адәмләр барлиқ күчи билән интиливатқан мәхсәт һәм интиливатқанлар униңға еришиватиду. ¹³ Чүнки һәммиси — һәм пәйғәмбәрләр һәм Тәврат қануни — Йәһияғичә бәшарәт қилған еди. ¹⁴ Әгәр буни қобул қилишни халисаңлар, Йәһия — “келишкә тегишлик болған Илияс”. ¹⁵ Қулиғи бар, тиңшисун! ¹⁶ Бу әвлатни ким билән селиштурай? У базар мәйданида олтуруп, биллә ойниған ағинилиригә мундақ вақираватқан балиларға охшайду: ¹⁷ “Биз силәргә нәй челип бәрсәк, силәр уссул ойнимидиңлар. Биз һөкүрәп жиғлисақму, силәр қайғуруп мәйдәңларға урмидиңлар”. ¹⁸ Мана Йәһия кәлди, у йемәйду, ичмәйду, лекин адәмләр: “Униңда җин бар”,— дәйду. ¹⁹ Инсан Оғли кәлди, у йәйду, ичиду, лекин кишиләр йәнә: “Бу адәм опқан һәм һарақкәш, селиқчилар билән гунакарларниң дости”,— дәйду. Қандақла болмисун, даналиқниң һәққанийлиғи ишлири билән тәстиқлиниду».