«Һаятимиз вә хизмитимиз. Иш дәптири» үчүн мәлумат мәнбәлири
7—13 декабрь
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЛАВИЙЛАР 10, 11
«Йәһва Худани аилиңиздин артуғирақ яхши көрүң»
it «От»/«Муқәддәс чедирда вә ибадәтханида», 2-абз.
От
Муқәддәс чедирда вә ибадәтханида. Лавийлар 10:1дә ибранийчә зар дегән сөз (зара; сөзму-сөз «ғалитә» дегән мәнани билдүриду) ишлитилгән. Бу айәттә Һарунниң оғуллири Надаб вә Абиһудниң рухсәт қилинмиған от билән Йәһваниң алдиға кәлгәнлиги йезилған. Йәһва уларға бу ишни буйримиған еди. Шуңа У уларни от билән көйдүрүвәтти (Лв 10:1, 2; Сн 3:4; 26:61). Кейин Йәһва Худа Һарунға мундақ деди: «Муқәддәс чедирға яки қурбангаһқа йеқинлашқанда, сән һәм оғуллириң өлүп кәтмәслигиңлар үчүн, шарап вә ичимликләрни ичмәңлар. Бу силәргә берилгән әбәдий тохтам. Силәр муқәддәсни муқәддәс әмәстин вә пакни напаклиқтин пәриқ қилишиңлар үчүн вә Исраил оғуллирини Йәһва Муса арқилиқ әмир қилған барлиқ қаидиләргә үгитиш үчүн, буниң һәммиси бериливатиду» (Лв 10:8—11). Мошу сөзләрдин көргинимиздәк, Надаб вә Абиһуд һарақ ичип, Йәһваниң алдиға У буйримиған исриқ билән киргән болса керәк. Бу исриқ қайси мәнада рухсәт қилинмиған исриқ болған? Бәлким, униң әкелинидиған вақти, җайи вә әкелиш усули қанунға зит болған. Яки болмиса, исриқниң тәркиви Чиқиш 30:34, 35тә йезилған тәләпкә лайиқ болмиған. Надаб билән Абиһудниң мәс болғанлиғи уларниң гунасини ақлимиған.
w11 15/7 31-б., 16-абз.
Сиз Худаниң арамлиғиға кирдиңизму?
16 Мусаниң акиси Һарун қийин вәзийәткә дуч кәлгән. Униң оғуллири Надаб билән Абиһуд рухсәт қилинмиған от билән Йәһваниң алдиға кирип, һалак болған. Униң немә һис қилғанлиғини тәсәввур қилип көрүң! Надаб вә Абиһуд өлүп кәткәнликтин, Һарун улар билән әнди һечқачан сөзлишәлмәтти. Униңдин ташқири, Йәһва Һарун билән униң садиқ оғуллириға мундақ дегән: «Башлириңларни ялаңлатмаңлар вә кийимлириңларни жиртмаңлар, болмиса Худаниң алдида өлисиләр вә пүткүл җамаәткә ғәзәп әкелисиләр» (Лав. 10:1—6). Буниңдин шундақ хуласә чиқиримизки, биз Йәһвани садиқ болуп қалмиған туққанлиримиздин артуғирақ яхши көрүшимиз керәк.
Роһий гөһәрләрни издәйли
w14 15/11 17-б., 18-абз.
Биз һәммә җәһәттин пак болушимиз керәк
18 Пак болуш үчүн биз Муқәддәс китапни пухта тәтқиқ қилип, Худаниң ирадисини орунлишимиз керәк. Мәс болуп, рухсәт қилинмиған от билән Йәһваниң алдиға кәлгән Һарунниң оғуллири Надаб билән Абиһудниң мисалини есимизгә чүширәйли (Лав. 10:1, 2). Кейин Йәһва Һарунға немә дегәнлигигә диққәт ағдуруң (Лавийлар 10:8—11ни оқуң). Демәк, җамаәт учришишлириға келиштин авал спиртлик ичимликләрни ичишкә болмайду дәп ейтишқа боламду? Ойлинип көрәйли. Һазир Тәврат қанунини орунлаш тәләп қилинмайду (Рим. 10:4). Бәзи дөләтләрдә бизниң етиқатдашлиримиз җамаәт учришишлиридин авал тамақ билән азирақ спиртлик ичимлик ичиду. Исраиллар Өтүп кетиш һейтида төрт қача шарап ичәтти. Әйса Хатириләш мәрасимини өткүзгәндә, у әлчиләргә униң қенини билдүридиған шәрәпни бәргән (Мәт. 26:27). Муқәддәс китапта спиртлик ичимликләрни һәддидин ташқири көп ичиш мәнъий қилиниду (Кор. 1-х. 6:10; Тим. 1-х. 3:8). Бәзи қериндашларниң виждани хизмәтниң қандақту бир түригә қатнашқанда, спиртлик ичимликләрни ичишкә йол бәрмәйду. Амма һәрбир дөләтниң урп-адәтлири һәрхил, шуңа бизниң жүрүш-турушимиз пак болуп, Йәһвани хурсән қилишимиз үчүн пак вә напак нәрсиләрни пәриқ қилишимиз керәк.
it «Һайванатлар»/«Пак вә напак һайванатлар», 4-абз.
Һайванатлар
Бу көрсәтмиләр пәқәт Тәврат қануни бойичә яшиған кишиләр үчүн болған. Лавийлар 11:8дики «силәр үчүн улар һарамдур» дегән сөзләр пәқәт исраилларға мунасивәтлик болған. Әйса өз җенини төләм сүпитидә қурбанлиққа бәргәнликтин, Тәврат қануни өз күчидин қалған еди. Шу сәвәптин бу көрсәтмиләрни орунлаш тәләп қилинмайду. Лекин Топан сүйидин кейин Нуһ пәйғәмбәргә берилгән принцип техичә күчини йоқатмиған (Кл 2:13—17; Яр 9:3, 4).
14—20 декабрь
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЛАВИЙЛАР 12, 13
«Мохо кесилигә мунасивәтлик қанунлардин немини үгинимиз?»
wp18.1 7-б.
Конирап кәткәнму яки заманивий китапму?
• Кесәл болған адәмләрниң алайтән яшиши.
Муса қануни бойичә мохо кесилигә гириптар болған адәм сағлам адәмләрдин нери болуп, алайтән яшиши керәк еди. Оттура әсирләрдә жуқумлуқ ағриқлар кәң тарқалған вақиттила дохтурлар кесәллик башқиларға жуқмаслиғи үчүн ағриқ адәмләрни башқилардин айрим тутуш керәклигини чүшәнгән (Лавийлар 13 вә 14-баплар).
wp16.4 9-б., 1-абз.
Сиз биләмсиз?
Қедимий Исраилда яшиған йәһудийлар кәң тарқалған мохо кесилидин бәк қорқатти. Чүнки шу қорқунучлуқ кесәлгә гириптар болған адәмниң саламәтлиги бәк начарлишип, әсәб системиси бузулатти вә қияпитиниң сәтлишип кетишигә елип келәтти. Мохо кесилини давалаш усули болмиғанлиқтин, униң азавиға учриғанлар карантинға елинған вә башқиларни өзлириниң әһвалидин агаһландуруш мәҗбурийити бар болған (Лавийлар 13:45, 46).
it «Мохо кесили»/«Кийимләрдә вә өйләрдә»
Мохо кесили
Кийимләрдә вә өйләрдә. Бәзидә мохо кесили җуң, зиғир жипидин тикилгән кийимләргә яки терә буюмларға жуқатти. Тәврат қануни бойичә шундақ буюмларни алайтән сақлаш керәк болған еди. Кесәл жуқтурулған буюмларни жуюп-тазилиғандин кейин көк дат кетиши мүмкин еди. Бирақ әгәр буюмда сериқ-йешил яки қизил дағ қалса, бу мохо кесили пәйда болғанлиғини билдүрәтти вә бу буюмларни көйдүриветиши керәк болған (Лв 13:47—59). Әгәр роһаний өйниң темида сериқ-йешил яки қизил рәңдә оюлуп кәткән йәрләрни көрсә, у шу өйниң ишиклирини йәттә күнгә тақап қоятти. Көк дат басқан өйниң ташлирини қомуруп, өйниң ичини пүтүнләй қирип чүширип, лай билән сугап, қириндиниң барлиғини шәһәрниң тешидики напак җайға ташлаш керәк болған. Әгәр көк дат қайта пәйда болса, бу өйни бузуп, униң ташлирини, яғичини вә пүткүл сугиғини шәһәрниң сиртидики напак җайға ташлиши керәк еди (Лв 14:33—57). Бәзиләр кийимләрдә яки өйләрдә пәйда болған ярини көк дат дәп ойлайду. Бирақ буни ениқ ейталмаймиз.
Роһий гөһәрләрни издәйли
w04 15/5 23-б., 2-абз.
Лавийлар китавидики пайдилиқ ой-пикирләр
12:2, 5: Немә үчүн бошанған аял напак болуп һесаплинатти? Көпийиш әзалири мукәммәл адәмләрниң һаятқа келиши үчүн яритилған. Бирақ Адәм атиниң гунаси түпәйли һәммә адәмләр намукәммәл вә гунакар болуп дунияға келиду. Һәйз (етәк кири), мәниниң өзлигидин чиқип кетиши вә бала туғуш сәвәвидин вақитлиқ «напак» болуши исраилларға гунакар екәнлигини әсләткән (Лавийлар 15:16—24; Зәбур 51:5; Римлиқларға 5:12). Тазилиниш мәрасимиға бағлиқ тәләпләр исраилларға инсанийәтни гунадин азат қилип, мукәммәлликкә ериштүридиған төләм қурбанлиғиға муһтаҗ екәнлигини чүшинишкә ярдәм бәргән. Шундақ қилип «Қанун Мәсиһкә йетәкләйдиған бизниң тәрбийилигүчимиз болди» (Галатилиқларға 3:24).
wp18.1 7-б.
Конирап кәткәнму яки заманавий китапму?
• Хәтнә қилиш.
Тәврат қануни бойичә, бовақни туғулғандин кейин сәккизинчи күни хәтнә қилиш керәк еди (Лавийлар 12:3). Йеңи туғулған бовақниң бир һәптидин кейин қан уюш иқтидари пәйда болиду. Қедимий заманда тибабәт анчә тәрәққий әтмигән, шуңа сәккизинчи күни хәтнә қилиш көплигән хәтәрләрдин һимайә қилған.
21—27 декабрь
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЛАВИЙЛАР 14, 15
«Пак ибадәт қилиш үчүн таза болуш шәрт»
it «Жуюнуш», 4-абз.
Жуюнуш
Исраил хәлқидә һәр түрлүк сәвәпләр түпәйли жуюнуш мәрасимини өткүзүш тәләп қилинатти. Мохо кесилидин кейин сақайған киши, уруғиниң ақмиси болған киши, етәк кири түгигән яки қан ақмиси болған аял киши вә җинсий алақидә болған киши «напак» болуп һесаплинатти (Лв 14:8, 9; 15:4—27). Адәмниң җәсити ятқан чедирға киргән киши яки шу җәсәтни тутқан киши «напак» болатти вә тазилаш сүйи билән жуюнуши керәк еди. Бу қанунға бойсунмиған кишиләр тоғрилиқ мундақ дейилгән: «Әгәр бирси напак қелип, өзини тазилимиса, хәлиқ арисидин қирилиду: чүнки у Йәһваниң муқәддәс җайини булғиди. У тазилаш сүйи билән сепилмиди, у напактур» (Сн 19:20). Шу сәвәптин көчмә мәнада жуюнуш дегән Йәһваниң көз алдида пак болушни билдүриду (Зб 26:6; 73:13; Йша 1:16; Әзк 16:9). Суни билдүридиған Худа Сөзидики һәқиқәт кишини пак қилалайду (Әф 5:26).
it «Һәйз»/«Қанун бойичә напак», 2-абз.
Һәйз
Әгәр аялниң етәк кири башқа вақитта кәлсә яки адәттики қан еқиш вақтидин ешип кәтсә, қан аққан вақит давамида аял киши напак болуп һесаплинатти. Аял киши шу вақитта ятқан яки олтарған һәммә нәрсә напак болатти. Әгәр бирси униң орун-йотқиниға яки олтарған җайиға тегип кәтсә, напак болиду. Аял киши қан ақмисидин қутулғандин кейин, өзигә йәттә күнни саниши лазим. Шуниңдин кейин у пак болиду. Сәккизинчи күни у икки пахтәкни яки икки яш кәптәрни елип, уларни роһанийға апириду. Роһаний болса, қушларниң бирини гуна үчүн қурбанлиқ, йәнә бирни көйдүрмә қурбанлиғи сүпитидә әкелип, аялни Йәһваниң алдида напаклиғидин тазилайду (Лв 15:19—30).
it «Муқәддәс җай», 3-абз.
Муқәддәс җай
2. Муқәддәс чедирда вә кейин ибадәтханида. Муқәддәс чедир, униң һойлиси, ибадәтхана вә униң һойлиси муқәддәс болған (Чқ 38:24; Т2я 29:5; Әлч 21:28). Һойлидики асасий нәрсиләрниң арисида қурбангаһ вә мис дас болған. Бу нәрсиләр муқәддәс болған. Муқәддәс чедирниң һойлисиға пәқәт тазилиниш мәрасимидин өткән кишиләр кирәләтти. Напак кишиләр болса, ибадәтханиниң һойлисиға кирәлмәтти. Мәсилән, аял киши напак болған вақтида муқәддәс болған нәрсиләрни тутушқа вә муқәддәс җайға киришигә болматти (Лв 12:2—4). Әгәр Исраил хәлқи хелә вақит напак болса, Муқәддәс чедир напак болатти (Лв 15:31). Мохо кесилидин сақайған кишиләр өз қурбанлиқлири билән пәқәт Муқәддәс чедирниң дәрвазисиниң алдиға келәләтти (Лв 14:11). Қанунда напак кишигә Муқәддәс чедирда яки ибадәтханида течлиқ қурбанлиғини әкелишкә мәнъий қилинған. Бу қанунға бойсунмиған киши өлүмгә кесиләтти (Лв 7:20, 21).
Роһий гөһәрләрни издәйли
it «Қулақ»/«Көчмә мәнаси», 6-абз.
Қулақ
Исраил роһанийлири беғишланған вақтида Мусаниң беғишлиниш қойниң қенини Һарунниң вә униң оғуллириниң оң қулиғиниң юмшиғиға, оң қолиниң йоған бармиғиға вә оң путиниң йоған бармиғиға сүркигәнлиги уларниң немини тиңшап, қандақ ишни атқурғанлиғиға вә жүрүш-турушиға тәсир қилиши керәклигини билдүргән (Лв 8:22—24). Шуниңға охшаш, мохо кесилидин сақайған киши тазилиниш мәрасимидин өткәндә, Қанун бойичә роһаний әйип қурбанлиғи үчүн әкелингән қойниң қенини вә майни тазилинишқа кәлгән кишиниң оң қулиғиниң юмшиғиға, оң қолиниң бармиғиға вә оң путиниң бармиғиға сүркиши керәк еди (Лв 14:14, 17, 25, 28). Әгәр қул өзиниң хоҗайини билән пүткүл һаят қелишини халиса, егиси уни ишик яғичиниң йенида турғузуп, қулиғини бегиз билән тәшкән. Қулиғида болған бу бәлгү қулниң хоҗайиниға итаәтчан болуп хизмәт қилишни халайдиғанлиғини билдүрәтти (Чқ 21:5, 6).
g 1/06 14-бәттики рамка
Көк датниң пайдиси вә зийини
МУҚӘДДӘС КИТАПТА КӨК ДАТ ТОҒРИЛИҚ ЙЕЗИЛҒАНМУ?
Муқәддәс китапта өйдә пәйда болидиған «мохо яриси» тоғрилиқ йезилған (Лавийлар 14:34—48). «Интайин жуқумлуқ мохо» дәпму атилидиған бу нәрсини бәзилири көк дат басқан дәп ойлайду. Амма бу ениқ мәлумат әмәс. Бу пәқәт тәхмин қилиштур. Бирақ Худа қануни бойичә өй егиси яра пәйда болған ташларни қомуруп, өйиниң ичини пүтүнләй қирип чүширип, лай билән сугап, қириндиниң барлиғини шәһәрниң тешидики напак җайға ташлаш керәк болған. Әгәр «мохо яриси» қайта пәйда болса, шу өй напак болуп һесаплинатти вә уни бузуветиш керәк болған. Шундақ тәпсилий көрсәтмиләр Йәһва Худаниң Өз хәлқигә болған чоңқур меһир-муһәббити вә ғәмхорлуғиниң ипадиси болған.
28-декабрь—3-январь
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЛАВИЙЛАР 16, 17
«Гуналарниң кәчүрүлүш күнидин алидиған савақлар»
Ләвийләр китавидин немини үгинимиз?
4 Ләвийләр 16:12, 13ни оқуң. Кәчүрүлүш күнидә йүз бәргән вәзийәтни тәсәввур қилип көрүң: Баш роһаний ибадәт чедириға кирди. Шу күни у Әң муқәддәс җайға үч қетим кириши керәк еди. Биринчи қетим киргәндә, у бир қолида хуш пурақ исриққа толған қачини, йәнә бир қолида чоғ көйүватқан алтун чоғданни тутти. Баш роһаний Әң муқәддәс җайни япқан пәрдиниң алдиға келип, бираз тохтап турди. У образлиқ мәнада дәл Йәһваниң алдида турғанлиқтин, өзиниң чоң шан-шәрәпкә еришкәнлигини чүшәнгән! Шуңа, у Әң муқәддәс җайға чоңқур иззәт-һөрмәт билән кирип, келишим сандуғиниң алдиға турған еди. Андин у муқәддәс исриқни көйүватқан чоғларға авайлап салатти вә униң хуш пурақ һиди шу җайни толдуратти. Кейинирәк у йәнә Әң муқәддәс җайға малниң қени билән қайта кирәтти. Байқисиңиз, у хуш пурақ исриқни хәлиқниң гунаси үчүн қурбан қилиштин бурун көйдүрәтти.
Ләвийләр китавидин немини үгинимиз?
5 Кәчүрүлүш күни исриқ көйдүрүлгәнлигидин қандақ савақ алсақ болиду? Муқәддәс китапта Худаниң садиқ хизмәтчилириниң дуалири исриққа охшаш дәп йезилған (Зәб. 141:2; Вәһ. 5:8). Жуқурида ейтилғандәк, баш роһаний Йәһваниң алдида исриқни көйдүрүш чоң шан-шәрәп дәп, буни иззәт-һөрмәт билән қилған. Дәл шуниңға охшаш, бизму Йәһва Худаға дуа қилғанда, Униңдин әйминип, чоңқур һөрмәт билән дуа қилимиз. Балиниң өз атиси билән йеқин мунасивәттә болалайдиғанлиғиға охшаш, бизму Аләмниң Яратқучиси Йәһваға дуа қилип, йеқинлишалаймиз. Биз буниң үчүн бәк миннәтдар! (Яқуп 4:8). Йәһва бизни Өзиниң достлири дәп һесаплайду! (Зәб. 25:14). Биз бу шан-шәрәп үчүн бәкму миннәтдар, шундақ екән, Йәһва Худани рәнҗитидиған ишларни һәргиз қилмаслиққа тиришимиз.
Ләвийләр китавидин немини үгинимиз?
6 Йәнә бир қетим есимизгә алсақ, баш роһаний қурбанлиқни елип келиштин бурун исриқни көйдүрәтти. Шундақ қилип, у авал Йәһва Худаниң разилиғиға еришкәнлигигә көз йәткүзгән, андин кейин қурбанлиқни елип кәлгән. Буниңдин биз қандақ савақ алимиз? Әйса йәрдә болғанда, һаятини қурбанлиққа бериштин авал, һәтта инсанийәтни қутқузуштинму муһимирақ бир нәрсини қилған. Йәһва Худа униң қурбанлиғини қобул қилиши үчүн, Әйса пүтүн һаятида, өзини садақәтмән вә әйипсиз сақлап қелиши керәк еди. Шундақ қилип, у Йәһваниң һөкүмранлиқ қилиш усули тоғра вә адил екәнлигини испатлалатти.
Роһий гөһәрләрни издәйли
it «Азазел», 6-абз.
Азазел
Әлчи Паул чүшәндүргәндәк, «топақларниң вә өшкиләрниң қениға» қариғанда, Әйсаниң төләм қурбанлиғиниң әһмийити бәк зор (Иб 10:4, 11, 12). Шундақ қилип у ағриқлиримизни өзигә алди һәм бизниң кесәллиримизни бойнида көтирип, гуналарни өз бойниға алған текигә охшаш болған (Йша 53:4, 5; Мт 8:17; Пт1х 2:24). Әйса көчмә мәнада ейтқанда, униң төләм қурбанлиғиға ишәнч қилғанларниң гуналирини елип кәтти. У Худаниң гунани пүтүнләй йоқ қилидиғанлиғини көрсәтти. Шу тәрәптин «азазел» үчүн текә Әйсаниң төләм қурбанлиғини билдүриду.
w14 15/11 10-б., 10-абз.
Биз немә үчүн муқәддәс болушимиз керәк?
10 Лавийлар 17:10ни оқуң. Йәһва Худа Өз хәлқигә қанни истимал қилишни мәнъий қилған. Адәмниң вә һайванниң қенини истимал қилмаслиқ тоғрилиқ қанун Худаниң һәммә хизмәтчилиригиму тегишлик (Әлч. 15:28, 29). Худаниң бизгә қарши чиқип, җамаәттин чиқириветиши мүмкинлигини ойлашниң өзи қорқунучлуқтур. Биз Уни бәк яхши көримиз вә Униңға һәрқачан итаәтчан болушни халаймиз. Һәтта ховуплуқ вәзийәтләргә дуч кәлсәкму, биз Йәһва Худани тонумайдиған вә Униңға итаәтчан болушни халимайдиған адәмләрниң бесимиға берилмәсликкә қәтъий бәл бағлишимиз керәк. Қанни истимал қилмиғанлиқтин, башқилар бизни заңлиқ қилса, һәйран болмаймиз. Амма Худаға итаәтчан болуш қараримиз қәтъий (Йәһ. 17, 18). Қанни истимал қилишни вә уни қуйдурушни рәт қилиш қараримизда чиң турушқа немә ярдәм бериду? (Қ. шәр. 12:23).