Ата-анилар, балиңизға ишәнчисини мустәһкәмләшкә ярдәм бериңлар

1, 2. Әгәр балилар Худа вә Муқәддәс китап тоғрилиқ соалларни қойса, ата-анилар қандақ инкас қайтуруши керәк?

БАЛИНИ чоң қилиш үчүн көп тәр төкүш керәклиги сөзсиз. Әгәр сиз ата-ана болсиңиз, сизни махташқа әрзийду. Чүнки балиңизниң ишәнчисини мустәһкәм қилишқа ярдәм бериш үчүн көп әмгәк қиливатқанлиғиңизни Йәһва Худа көрүп хошал болиду (Қ. шәр. 6:6, 7). Балиңиз чоң болғансири униңда Муқәддәс китаптики һәқиқәтләргә, Худаниң әхлақий нормилириға мунасивәтлик соаллири пәйда болуши мүмкин.

² Балиниң Худа вә Муқәддәс китапқа болған ишәнчиси аҗиз болғанлиқтин, у шундақ соалларни қоюватиду дәп әнсиришимиз мүмкин. Амма, әслидә бала чоң болғансири өз ишәнчисини мустәһкәм қилиш үчүн шундақ соалларни қоюши лазим (Кор. 1-х. 13:11). Шуңа, қорқушниң һечбир сәвәви йоқ. Әксинчә, сиз мошу вақиттин пайдилинип, балиңизға Йәһва Худа вә Муқәддәс китап тоғрилиқ чоңқурирақ ойлинип, етиқадини мустәһкәмләшкә ярдәм берәләйсиз.

3. Бу мақалидә немиләрни қараштуримиз?

³ Мошу мақалидә ата-анилар балилириға Худа вә Муқәддәс китапқа болған ишәнчисини мустәһкәм қилишқа, Муқәддәс китап принциплири бойичә яшашниң пайдилиқ екәнлигигә ишинишкә вә өз етиқадини башқиларға чүшәндүрүшкә қандақ ярдәм берәләйдиғанлиғини муһакимә қилимиз. Шундақла балиниң соал қоюши немә үчүн яхши екәнлиги вә бәзи ата-анилар балилири билән Муқәддәс китаптики һәқиқәтләр тоғрилиқ сөзлишиш үчүн немә қилидиғанлиғини көрүп чиқимиз.

БАЛИҢИЗНИҢ ХУДА ВӘ МУҚӘДДӘС КИТАПҚА БОЛҒАН ИШӘНЧИСИНИ ЙЕТИЛДҮРҮШКӘ ЯРДӘМ БЕРИҢ

4. Пәрзәнтиңиз қандақ соалларни қоюши мүмкин вә немишкә?

⁴ Һечким мустәһкәм етиқат билән туғулмайду. Сизму Йәһваға болған ишәнчиңизни йетилдүрүш үчүн көп әмгәк қилдиңиз. Балиңизму шундақ қилиши керәк. Шуниң үчүн, бала чоңайғансири униңда бәзи соаллар пәйда болуши мүмкин. Мәсилән, Худаниң һәқиқәтән бар екәнлигини нәдин билимән? Муқәддәс китапта йезилған нәрсиләр растму? Һәқиқәтән, Муқәддәс китапта йезилған һәммә нәрсигә көз йәткүзүш үчүн әқилни ишләткән даналиқтур (Рим. 12:1; Сал. 1-х. 5:21). Шуниң үчүн балиңизға етиқадини мустәһкәмләшкә қандақ ярдәм берәләйсиз?

5. Ата-анилар балилириниң Муқәддәс китапқа болған етиқадини мустәһкәмләш үчүн немә қилалайду? (Римлиқларға 12:2)

⁵ Муқәддәс китапта йезилған мәлуматларниң раст екәнлигигә дәлил-испатларни тепишқа дәвәт қилиң (Римлиқларға 12:2ни оқуң). Балиңиз соал қойғанда җавап тепиш үчүн бизниң қураллиримизни қандақ ишлитишкә болидиғанлиғини көрситишкә пурситиңиз болиду. Пәрзәнтиңизни jw.org торбетидин Муқәддәс китап тоғрилиқ мәлуматларни издәшкә дәвәт қилиң. Торбетимиздә Муқәддәс китап тоғрилиқ видеолар вә мақалиләр бар. У йәрдә Муқәддәс китап һәқиқәтән Худаниң Сөзи екәнлигигә көп дәлил-испатлар кәлтүрүлгән (Сал. 1-х. 2:13). Мәсилән, торбетимиздә «Муқәддәс китап тәлимлири» бөлүмигә кирсиңиз, «Тарих вә Муқәддәс китап» дегән мавзуни тапалайсиз. Шу йәрдә Ассурийәдики Нинәвәһ шәһири тоғрилиқ мақалә бар. Мәсилән, өтмүштә бәзи мутәхәссисләр Ассурийәдики Нинәвәһ шәһири һечқачан болмиған дәп тәкитлигән. Амма 1850-жиллири улар Нинәвәһ шәһириниң харабилиқлирини тапқан. Бу археологиялик қезилмилар Муқәддәс китапниң тоғрилиғини вә униң ишәнчлик китап екәнлигини испатлайду (Зәф. 2:13—15). Йәнә пәрзәнтиңиз 2021-жили, «Күзитиш мунари» ноябрь санидики «Сиз биләмсиз?» дегән мақалидә, Нинәвәһ шәһириниң вәйран болуши тоғрилиқ бәшарәтниң толуқ әмәлгә ашқанлиғини оқалайду. Йәнә уни әдәбиятлиримиздин оқуғанлирини ишәнчлик қамуслар билән селиштурушқа дәвәт қилиң. Бу униңға Муқәддәс китапниң һәқиқәтән ишәнчлик китап екәнлигигә көз йәткүзүшкә ярдәм бериду.

6. Ата-анилар балилириниң ойлаш қабилийитини йетилдүрүш үчүн немә қилалайду? Мисал кәлтүрүң. (Рәсимгиму қараң.)

⁶ Балиңизниң ойлаш қабилийитини йетилдүрүң. Балиңиз билән Худа вә Муқәддәс китап тоғрилиқ параңлишишқа пурсәт издәң. Мәсилән, балиңиз билән музей, ботаника беғи вә Йәһва гувачилириниң көргәзмисигә барғанда шундақ мүмкинчиликләр пәйда болиду. Музейни удул яки онлайн түрдә зиярәт қилғанда, Муқәддәс китапниң растлиғини испатлайдиған тарихий вақиәләргә вә буюмларға диққәт ағдуруң. Мәсилән, балиңиз 3000-жиллиқ тарихқа егә болған Моаб тешида Худаниң исми йезилғанлиғини биләмду? У ташниң әсли нусхиси Париждики Лувр музейида сақлиниватиду. Шундақла Моаб тешиниң көчүрмиси Уорвиктики Йәһва гувачилириниң баш идарисидики «Муқәддәс китап вә Худаниң исми» намлиқ көргәзмисидә бар. У ташта Моаб падишаси Меша Исраил хәлқигә қарши чиққанлиғи йезилған. Бу Муқәддәс китапқа толуқ уйғун келиду (Пад. 2-яз. 3:4, 5). Балиңиз Муқәддәс китаптики вақиәләрниң растинла болғанлиғиға көз йәткүзгәндә, униң етиқади техиму мустәһкәм болиду (Тарихнамә 2-язма 9:6ни селиштуруң).

7, 8. а) Тәбиәттә учришидиған гөзәл нәқишләрдин немигә үгинимиз? Мисал кәлтүрүң. (Рәсимгиму қараң.) ә) Қандақ соаллар балиңизниң Яратқучиға болған ишәнчисини мустәһкәмләшкә ярдәм бериду?

⁷ Пәрзәнтиңизни тәбиәт дунияси тоғрисида ойлинишқа дәвәт қилиң. Балиңиз билән биллә сәйлә қилғанда яки бағда ишлигәндә, униң диққитини тәбиәтниң гөзәл мәнзирисигә ағдуруң. Тәбиәттики гөзәл нәқишләр өз-өзидин пәйда болмай, уларниң ақиланә Яратқучиси бар екәнлигини балиңизниң чүшинишигә ярдәм бериң. Мәсилән, алимлар кейинки жиллар давамида спираль шәкилдики нәқишләрни тәтқиқ қиливатиду. Биофизик Никола Фамелиниң ейтишичә, тәбиәттә учрайдиған спираль шәкилдики яратмиларниң спиральлирини санисиңиз, бәлгүлүк бир санлар жиғиндисини көрисиз. Бу Фибоначчи сани дәп атилиду. Шундақ спиральлар тәбиәттә көп йәрдә учришиду. Мәсилән, галактикиларниң түзилишидә, қолүлә қепида, өсүмлүк йопурмақлирида вә аптаппеләз гүлидә учришидуa.

⁸ Сизниң пәрзәнтиңиз тәбиәттә учрайдиған нәқишләр вә шәкилләр тоғрилиқ мәктәптә көпирәк биләләйду. Мәсилән, һәрбир қар учқунлири бәлгүлүк бир геометриялик шәкил бойичә түзүлгән. Уни Фрактал дәп атайду. Фрактал шәкиллири тәбиәт дуниясида көп учрайду. Шу нәқиш вә қанунларни ким яратқан? Пәрзәнтиңиз мошу соаллар тоғрисида чоңқурирақ ойланса, һәммә нәрсини бәрпа қилған Худадур дегән хуласә чиқириши мүмкин (Ибр. 3:4). Балиңиз чоңирақ болғанда мундақ дәп сорисиңиз болиду: «Әгәр Худа бизни яратқан болса, бизниң бәхитлик болушимиз үчүн немә қилиш керәклигимизни, У яхширақ билиду, шундақ әмәсму?» Кейин бәхитлик болушқа ярдәм беридиған Худаниң көрсәтмилирини Муқәддәс китаптин биләләйдиғанлиғимизни чүшәндүрсиңиз болиду.

NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

БАЛИҢИЗҒА ХУДАНИҢ ӘХЛАҚИЙ ҚАНУНЛИРИНИ СӨЙҮШКӘ ЯРДӘМ БЕРИҢ

9. Немишкә балиңиз Худаниң әхлақий қанунлири тоғрилиқ соалларни сориши мүмкин?

⁹ Бәзидә балиңиз немишкә Муқәддәс китап бәзи нәрсиләрни қилишқа мәнъий қилиду дәп сориши мүмкин. Балиңизниң немә үчүн шундақ соал қойғанлиғини чүшинишкә тиришиң. Мәсилән, у Муқәддәс китапта һәқиқәт йезилғанлиғиға гуман қиливатамду? Йә болмиса өз ишәнчисини башқиларға чүшәндүрүш қийин болуватамду? Җавави қандақ болмисун «Мәңгү шат-хорам!» китавини ишлитип, балиңизға Худаниң қанунлириға бойсунушниң пайдисини чүшинишигә ярдәм берәләйсизb.

10. Худа билән дост болушқа балиңизға қандақ ярдәм берәләйсиз?

¹⁰ Балиңизға Йәһва Худа билән дост болушқа ярдәм бериң. Балиңиз билән Муқәддәс китапни тәтқиқ қилғанда «Мәңгү шат-хорам яшаң!» китавидики сүрәтләрни вә соалларни қоллиниң (Пәнд н. 20:5). Шу чағда униң һис-туйғулирини биләләйсиз. Мәсилән, 8-дәристә Йәһва Худа хәвп-хәтәрдин агаһландуридиған яхши дост билән селиштурилиду. Йоһанниң 1-хети 5:3ни муһакимә қилғандин кейин балиңиздин мундақ дәп сорисиңиз болиду: «Әгәр Йәһва бизниң әң яхши достумиз болса Униң бәргән мәслиһәтлиригә қандақ қаришимиз керәк?» Бу аддий соал болсиму, Йәһва Худа шундақ мәслиһәтләрни бизни яхши көргәнликтин бериватқанлиғиға балиңизниң көзини йәткүзүши мүмкин (Йәшая 48:17, 18).

11. Балиңизға Худаниң принциплири бойичә һаят кәчүрүшигә қандақ ярдәм берәләйсиз? (Пәнд-нәсиһәтләр 2:10, 11)

¹¹ Муқәддәс китап принциплириниң пайдисини муһакимә қилиң. Муқәддәс китапни яки күндилик айәтни биллә оқуғанда Муқәддәс китапниң принциплири аилиңизгә қандақ ярдәм бериватқанлиғи тоғрилиқ муһакимә қилиң. Мәсилән, балиңиз әмгәкчан вә растчил болушниң пайдисини көрүватамду? (Ибр. 13:18) Муқәддәс китаптики принципларни әмәлий қоллансақ, саламәтлигимиз яхширақ вә бәхитлигирәк болалайдиғанлиғимизға балиниң диққитини ағдуруң (Пәнд н. 14:29, 30). Әгәр пәрзәнтиңиз Муқәддәс китаптики мәслиһәтләрниң пайдисини көрсә, шу принциплар бойичә һаят кәчүрүшни халайду (Пәнд-нәсиһәтләр 2:10, 11ни оқуң).

12. Қандақ қилип бир ата балисиға Худа принциплири бойичә һаят кәчүрүшигә ярдәм бәргән?

¹² Франциядә яшайдиған Стив исимлиқ бурадәр аяли билән 16 яшлиқ Итан исимлиқ балисиға, Йәһва Худа бизни яхши көргәнликтин қанунларни бәргәнлигини чүшинишкә ярдәм бериши үчүн мундақ соалларни қойған: «Немә үчүн Йәһва Худа Униң принциплириға әмәл қилишимизни халайду? Буниңдин Йәһва Худа бизни яхши көрүдиғанлиғини қандақ көрүмиз? Әгәр сиз Худаниң қанунлириға бойсунсиңиз, униң ақивети қандақ болиду?». Мошуниңға охшаш муһакимиләр Итанға Йәһва Худа бәргән мәслиһәтләрниң тоғра екәнлигигә көз йәткүзүшкә ярдәм бәргән. Стив йәнә мундақ дәйду: «Бизниң мәхситимиз Итанға Худаниң даналиғи инсан даналиғидин үстүн екәнлигини чүшинишкә ярдәм бериш болған».

13. Қандақ қилип ата-анилар балилириға Муқәддәс китап принциплирини һаятида қоллинишқа үгитәләйду? Мисал кәлтүрүң.

¹³ Балиңизға Муқәддәс китап принциплирини һаятида қоллинишқа үгитиң. Мәктәптә балиңизға бир китапни оқуп чиқишқа тапшуруқ бәрди дәйли. Шу китапниң қәһриманлири вәһший вә әхлақсиз адәмләр болсиму, китапниң муәллипи уни яхши адәмдәк көрситиши мүмкин. Адәмләр мошу китапниң қәһриманлириға охшаш һәрикәт қилғанда, Йәһва Худа қандақ һис-туйғуда болидиғанлиғи тоғрилиқ балиңизни ойлинишқа дәвәт қилиң. Бу балиңизға Йәһва Худаға бойсунушниң қанчилик пайдилиқ екәнлигини чүшинишигә ярдәм бериду (Пәнд н. 22:24, 25; Кор. 1-х. 15:33; Флп. 4:8). Шундақла әгәр муәллим яки синипдашлири мошу китап тоғрилиқ униң ой-пикирини сориса, у өзиниң ишәнчиси тоғрилиқ яхши гувалиқ берәләйду.

БАЛИҢИЗНИ ӨЗИНИҢ ИШӘНЧИСИ ТОҒРИЛИҚ БАШҚИЛАРҒА ЕЙТИШНИ ҮГИТИҢ

14. Балилар мәктәптә немини чүшәндүрүшкә қорқуши мүмкин вә немишкә?

¹⁴ Бәзидә яшлар башқиларға өз ишәнчиси тоғрилиқ ейтиштин қорқуши мүмкин. Мәсилән, мәктәптә немә үчүн эволюцияға ишәнмәйдиғанлиғини чүшәндүрүш керәк болғанда, жүриги покулдап кетиши мүмкин. Немишкә? Чүнки устазлар эволюцияни теория дәп әмәс, бәлки дәлил-испатларға асасланған һәқиқәт дәп үгитиду. Әгәр сиз ата-ана болсиңиз, балиңизниң етиқатта чиң туруп, у тоғрилиқ башқиларға ейталиши үчүн немә қилалайсиз?

15. Яшларға етиқадини мустәһкәмләшкә немә ярдәм берәләйду?

¹⁵ Балиңизниң Муқәддәс китап һәқиқәтлиригә болған ишәнчисини ашурушқа ярдәм бериң. Балиңиз Яратқучи тоғрилиқ һәқиқәтни билгәнликтин, униң уйилишиға һечбир сәвәп йоқ (Тим. 2-х. 1:8). Немишкә биз шундақ дәп ейталаймиз? Чүнки көп алимлар каинат өз-өзидин пәйда болғанлиғиға ишәнмәйду. Улар тәбиәттики һәммә нәрсиниң қанчилик мурәккәп яритилғанлиғини көрүп, униң Яратқучиси болуши керәк дәп ейтиду. Шуңа, улар мәктәпләрдә үгитиватқан эволюция теориясини қобул қилмайду. Пәрзәнтиңизгә ярдәм беридиған йәнә бир нәрсә, әгәр у башқа бурадәр-қериндашларниң немә үчүн Яратқучиға ишинидиғанлиғиниң сәвәплирини билсә, өзиниң етиқади күчийиши мүмкинc.

16. Ата-анилар балилириниң Яратқучиға болған ишәнчисини қоғдашқа қандақ ярдәм берәләйду? (Петрусниң 1-хети 3:15) (Рәсимгиму қараң.)

¹⁶ Балиңизға Яратқучиға болған ишәнчисини қоғдашқа үгитиң (Петрусниң 1-хети 3:15ни оқуң). Мәсилән, балиңиз билән биллә jw.org торбетимиздики «Яшларниң соаллири. Немә үчүн Худаға ишинишимиз керәк?» (рус.) дегән мақалини көрүп чиқиң. У балиңизға башқиларға Яратқучи тоғрилиқ һәқиқәтни қорқмай чүшәндүрүшкә ярдәм бериду. Балиңизға синипдашлири билән таллаш-тартиш қилишниң һаҗити йоқ екәнлигини есигә селип қоюң. Әгәр бирлири тиңшашқа тәйяр болса, аддий мисалларни кәлтүрүшкә дәвәт қилиң. Мәсилән, бир синипдиши униңға мундақ дәп ейтиши мүмкин: «Мән пәқәт көридиған нәрсигә ишинимән. Худани болса һечқачан көрмигән». Буниңға у мундақ җавап бәрсә болиду:«Көз алдиңизға кәлтүрүң, сиз адәм яшимайдиған бир орманда сәйлә қиливатисиз. Кейин бир қудуқни көрисиз. Шу чағда сиз немә дәп ойлайсиз? Бу қудуқ өз-өзидин пәйда болғанму? Әлвәттә уни бирси ясиған. Дәл шуниңға охшаш пүткүл каинатниң Яратқучиси болуши керәк әмәсму?»

17. Ата-анилар пәрзәнтини һәқиқәт тоғрилиқ ейтишниң пурситини издәшкә қандақ дәвәт қилалайду? Мисал кәлтүрүң.

¹⁷ Пәрзәнтиңизни һәқиқәт тоғрилиқ ейтишниң пурситини издәшкә дәвәт қилиң (Рим. 10:10). Вәз қилишни музыкилиқ әсвапни челиш билән селиштурушқа болиду. Дәсләптә үгиниватқан адәм аддий күйләрни чалиду. Кейин мәшиқ қилғансири, уста болуп һәрқандақ сазларни чаллалайду. Дәл шуниңға охшаш дәсләптә балиңиз аддий усулда вәз қилишни үгинәләйду. Мәсилән, у синипдишидин мундақ дәп сориса болиду: «Биләмсиз, алимлар бир нәрсини кәшип қилғанда, тәбиәттә бар нәрсиләрни дорап қайтилайду. Шу тоғрилиқ сизгә қизиқ бир видео көрситәй». «Әҗайип яратмилар» намлиқ бир қатар видеоларниң бирини көрситип, мундақ сориса болиду: «Алимлар тәбиәттики нәрсиләрни тәкрарлиғанлиғи үчүн мукапатқа еришиватиду. Амма шу тәбиәтни бәрпа қилған Яратқучимиз, бизниң мәдһийилишимизгә лайиқ әмәсму?» Балиңиз шундақ аддий усул билән синипдишиниң Йәһва Худа тоғрилиқ көпирәк билиш истигини ойғитиши мүмкин.

ПӘРЗӘНТИГИҢИЗГӘ ИШӘНЧИСИНИ МУСТӘҺКӘМЛӘШКӘ ДАВАМЛИҚ ЯРДӘМ БЕРИҢ

18. Қандақ қилип ата-анилар балилириниң етиқадини мустәһкәмләшкә давамлиқ ярдәм берәләйду?

¹⁸ Биз Йәһва Худаға ишәнмәйдиған адәмләргә толған дунияда яшаватимиз (Пет. 2-х. 3:3). Шуниң үчүн, ата-анилар, балиңиз билән биллә Муқәддәс китапни тәтқиқ қилғанда Худаниң Сөзигә, Униң әхлақий өлчәмлиригә һөрмәт көрситидиған мақалиләрни оқуң. Худаниң әҗайип яратмилириға диққитини ағдуруп, мулаһизә қилишқа үгитиң. Шундақла Муқәддәс китаптики бәшарәтләрниң қандақ әмәлгә ашқанлиғини чүшинишкә ярдәм бериң. Әң муһими, пәрзәнтиңиз билән биллә дуа қилип, өзүңизму балиңиз үчүн дуа қилиң. Мошу нәрсиләргә әмәл қилсиңиз, Йәһва Худа балиңизниң ишәнчисини мустәһкәмләш үчүн чиқириватқан күчиңизни чоқум бәрикәтләйду! (Тар. 2-яз. 15:7)