Әйсаниң нан билән қилған мөҗүзисидин немигә үгинимиз?

1. Қедимий заманда нан қанчилик муһим болған?

ӨТМҮШТӘ нан нурғун адәмләр үчүн асасий йемәклик мәһсулатлириниң бири болған (Ярит. 14:18; Луқа 4:4). Нанниң муһимлиғи шунчиликки, Муқәддәс китапта бәзидә йемәклик сөзиниң орниға нан сөзи ишлитилгән (Мәт. 6:11). Йәнә Әйса нанни ишлитип һәммигә тонуш икки мөҗүзини қилған (Мәт. 16:9, 10). Бу мөҗүзиләрниң бирини Йоһанниң 6-бабидин қараштуримиз вә муһим савақларни алимиз.

2. Муқәддәс китаптин көп тамақ керәк болған вақиәни ейтип бериң.

² Әйсаниң шагиртлири қизғинлиқ билән вәз қилғандин кейин уларға арам елиш керәк болди. Шуңа Әйса уларни кемигә олтарғузуп, Җәлилийә деңизиниң башқа қирғиғиға үзүп кәтти (Марк 6:7, 30—32; Луқа 9:10). Улар Бәйтсайда шәһиридин анчә жирақ болмиған тинч йәргә кәлгәндә, буни аңлиған бир нәччә миң халайиқ Әйсаниң әтрапиға жиғилишқа башлиди. Әйса уларни көрүп, бепәрва қарап туралмиди. У кесәлләрни сақайтип, Падишалиқ һәққидә тәлим беришкә башлиди. Кәч кирип қалғачқа, Әйсаниң шагиртлири халайиқ қәйәргә берип тамақ сетивалиду дәп вайим қилди. Чүнки бәзи бирлириниң азирақ йемәкликлири болған болсиму, көпинчисиниң йәйдиған тамақлири болмиған. Шуңа улар йеқин аридики йеза-кәнтләргә берип, өзлиригә тамақ сетивелиши керәк еди (Мәт. 14:15; Йоһ. 6:4, 5). Амма Әйсаниң немә қилғанлиғини қараштурайли.

ӘЙСА МИҢЛИҒАН КИШИЛӘРНИ МӨҖҮЗӘ КӨРСИТИП ТАМАҚЛАНДУРДИ

3. Әйса халайиқни тамақландуруш үчүн шагиртлириға немә қилишни буйриди? (Муқавидики рәсимгә қараң.)

³ Әйса шагиртлириға: «Уларниң кетишиниң һаҗити йоқ, өзүңлар уларға тамақ бериңлар»,— деди (Мәт. 14:16, ЙД). Амма шагиртлириға бу мүмкин әмәстәк көрүнди. Чүнки у йәргә тәхминән 5000 әр киши жиғилған еди. Әгәр аяллар билән балиларни һесапқа алсақ, тәхминән 15 000 кишини тамақландуруш керәк еди (Мәт. 14:21). Шу вақитта Әндәр мундақ деди: «Бу йәрдә бир кичик балида бәш арпа тоғач билән икки белиқ бар, лекин көпчиликкә бу немә болиду?» (Йоһ. 6:9). Балиниң қолидики арпа нан шу замандики кишиләр үчүн аддий йемәклик болған. Белиқ болса сүрләнгән еди. Амма бу аз йемәклик билән көпчиликниң қосиғини тойдуруш мүмкинму?

4. Йоһан 6:11—13 айәтләрдин биз немини үгинәләймиз? (Рәсимләргиму қараң.)

⁴ Әйса меһмандостлуқ көрситиш үчүн халайиқтин топ-топ болуп чимниң үстидә янпашлап олтиришни сориди (Марк 6:39, 40; Йоһан 6:11—13ни оқуң). Андин Әйса нан билән белиқ үчүн миннәтдарлиғини билдүрүп, Атисиға дуа қилди. Шундақ қилип Әйса йемәк-ичмәкни Худа беридиғанлиғини көрсәтти. Бу биз үчүн яхши үлгә. Биз ялғуз болайли яки әтрапимизда адәмләр болсун тамақниң алдида дуа қилишимиз муһим. Әйса дуа қилип болғандин кейин шагиртлириға нан билән белиқни хәлиққә тарқитип беришни сориди. Хәлиқ болса тойғичә йейишти, һәтта ешипму қалди. Әйса ешип қалған йемәкликни кейинирәк истимал қилиши үчүн шагиртлириға уни жиғивелишни ейтти. Буниңдин биз қолумизда бар нәрсини исрап қилмай, даналиқ билән ишлитишни үгинимиз. Ата-анилар, балилириңиз билән мошу һекайини биллә оқуп, уларға дуа қилишниң, меһмандост вә сехий болушниң муһимлиғини үгитиңлар.

5. Әйсаниң қилған мөҗүзиси халайиққа қандақ тәсир қилған вә Әйса буниңға қандақ қариған?

⁵ Халайиқ Әйсаниң көрсәткән мөҗүзилири билән тәлимигә һәйран қелишти. Улар Муса пәйғәмбәр вәдә қилған улуқ пәйғәмбәр Әйсамикин дәп ойлашти (Қ. шәр. 18:15—18). Исраил хәлқи Әйса халайиқни йемәклик билән тәминләйдиған яхши падиша болиду дәп ойлиғанлиқтин, уни падиша қилмақчи болди (Йоһ. 6:14, 15). Әйса халайиқниң сөзигә кирип, падиша болған болса, Рим һөкүмранлиғиниң астида болған йәһудийларниң сәясий ишлириға арилашқан болатти. У немә қилди? У бу ишқа арилашмай таққа қечип кәтти. Әйса бу бесимларға бәрдашлиқ берип, сәясәткә арилашмиған. Униң үлгиси биз үчүн интайин муһим.

6. Биз Әйсани қандақ тәқлит қилалаймиз? (Рәсимгиму қараң.)

⁶ Әлвәттә, һечким бизгә мөҗүзә көрситип йемәкликни көпәйткин, кесәлләрни сақайтқин яки болмиса падиша болғин демәйду. Шундақ болсиму, адәмләр яхши һөкүмран болиду дәп ойлиған кишигә аваз беришимизни яки уни қоллап-қувәтлишимизни халап, бизни сәясәткә арилишишқа мәҗбурлиши мүмкин. Амма Әйса бизгә яхши үлгә қалдурди. У сәясий ишларға арилишишни рәт қилип мундақ дегән: «Мениң Падишалиғим бу дуниядин әмәс» (Йоһ. 17:14; 18:36). Бүгүнки күндики Худаниң хизмәтчилири Әйсаға охшаш ойлап, униң үлгисигә тәқлит қилиду. Биз Әйсаға охшаш Худаниң Падишалиғини садиқ қоллаймиз, башқиларға шу тоғрисида вәз қилимиз вә Худа Падишалиғиниң келишини сорап дуа қилимиз (Мәт. 6:10). Әнди Әйсаниң көрсәткән мөҗүзисидин йәнә қандақ савақ алидиғанлиғимизни көрүп бақайли.

НАН БИЛӘН БОЛҒАН ВӘҚИӘНИҢ МӘНАСИ

7. Әйса немә қилған вә бу әлчиләргә қандақ тәсир қилған? (Йоһан 6:16—20)

⁷ Әйса халайиқни тойдуруп болғандин кейин, әлчилирини кемигә олтарғузуп, башқа қирғақтики Кәпәрнаһумға әветивәтти. Өзи болса падиша қилмақчи болған хәлиқтин қечип, таққа кетип қалди (Йоһан 6:16—20ни оқуң). Әлчиләр кемидә үзүп кетип барғанда қаттиқ шамал чиқип, деңизда долқунлар пәйда болди. Шу вақитта Әйса су үстидә меңип келивататти. Петрус Әйсаниң су үстидә меңиватқанлиғини көрүп, униңға қарап маңди. Әйса билән Петрус кемигә олтарғанда, боран-чапқун дәрру тохтиди (Мәт. 14:22—31). Буни көргән шагиртлири «Сиз һәқиқәтән Худаниң Оғли екәнсиз» дейиштиa (Мәт. 14:33, ЙД). Бир қизиқ йери шагиртлири бу сөзләрни Әйсаниң нан билән көрсәткән мөҗүзисидин кейин әмәс, бәлки су үстидә маңғандин кейин ейтти. Марк бу вақиә тоғрисида мундақ дегән: «Улар наһайити һәйран болушти, чүнки техичила нанлар билән болған вақиәниң мәнасини чүшәнмигәнди һәм уларниң жүрәклири техичә чүшинишкә йепиқ еди» (Марк 6:50—52). Шагиртлар Йәһва Худаниң Әйсаға нан билән болған мөҗүзидинму көпирәк мөҗүзиләрни көрситиши үчүн қудрәтлик күч бәргәнлигини чүшәнмиди. Лекин көп өтмәй Әйса нан билән мунасивәтлик мөҗүзә тоғрисида йәнә сөзләп, буниңдин бизни муһим бир нәрсигә үгәтмәкчи болған.

8, 9. Халайиқ Әйсани немишкә издиди? (Йоһан 6:26, 27)

⁸ Әйса тойдурған халайиқниң диққити пәқәт җисманий еһтияҗлирини вә истәклирини қандурушқа қаритилған еди. Буни қәйәрдин билимиз? Келәрки күни улар Әйса вә униң шагиртлириниң кетип қалғанлиғини көргән. Шуңа улар бирнәччә кемигә олтирип, Әйсани тепиш үчүн Тиберийәдин Кәпәрнаһумға қарап маңди (Йоһ. 6:22—24). Улар Падишалиқ тоғрилиқ хуш хәвәрни аңлашни халиғанму? Яқ, чүнки уларниң пүтүн диққити йемәкликтә болған. Буни қәйәрдин билимиз?

⁹ Улар Әйсани Кәпәрнаһумниң әтрапида тапқанда, немә иш йүз бәргәнлигигә диққәт қилайли. Әйса уларниң бар диққити җисманий еһтияҗлирини қандуруш екәнлигини очуқ ейтти. У халайиққа: «Силәр мени. . . нанлардин йәп тойғиниңлар үчүн издидиңлар»,— деди. Улар бузулуп кетидиған йемәклик үчүн қанчилик көп күч чиқарған. Амма Әйса уларни мәңгү һаят беридиған озуқлуқ үчүн әмгәк қилишқа үндигән (Йоһан 6:26, 27ни оқуң). Әйса йемәклик Худадин келидиғанлиғини ейтти. Хәлиқ мәңгү һаятқа ериштүридиған йемәкликниң барлиғини аңлиғанда, һәйран қалған болса керәк. У қандақ йемәклик вә улар уни қәйәрдин тапалатти?

10. Адәмләр мәңгүлүк һаятқа еришиш үчүн немә қилиши керәк еди?

¹⁰ Җәм болған йәһудий хәлқи мундақ йемәкликни елиш үчүн немә қилиш керәклигини билишни халиди. Улар Муса қанунида тәләп қилинған Худа мақуллайдиған ишларни қилишимиз керәк дәп ойлиған болуши мүмкин. Лекин Әйса: «Худа мақуллайдиған иш Униң әвәткән адимигә ишиништур»,— дәп җавап бәрди (Йоһ. 6:28, 29). Мәңгүлүк һаятқа еришиш үчүн Худаниң вәкили Әйса Мәсиһкә ишиниш керәк. Әйса бу тоғрилиқ бурун ейтқан еди (Йоһ. 3:16—18, 36). Амма кейинму мәңгүлүк һаятқа еришиш үчүн немә қилалайдиғанлиғимиз тоғрилиқ бир нәччә қетим сөзлигән еди (Йоһ. 17:3).

11. Йәһудийларниң бар ойи ач қосақни тойдуридиған нанда екәнлиги қандақ ениқ болди? (Зәбур 78:24, 25)

¹¹ Бу йәһудийлар Әйса Мәсиһкә ишиниш керәклиги тоғрилиқ тәлиматни қобул қилғуси кәлмиди. Улар Әйсадин: «Сиз қандақ мөҗүзә яритиш билән бизни өзиңизгә ишәндүрисиз?»— дәп сорап, Мусаниң күнлиридики асмандин чүшкән манна тоғрилиқ ейтқан (Йоһ. 6:30; Нәһ. 9:15; Зәбур 78:24, 25ни оқуң). Бу сөзлиридин уларниң бар ойи ач қосақни тойдуридиған нанда екәнлиги ениқ болди. Әйса асмандин чүшкән һәқиқий нан тоғрилиқ ейтқанда, улар һәтта униң мәнасини чүшәндүрүшиниму соримиди (Йоһ. 6:32). Уларниң бар ойи җисманий нанда болғачқа, Әйсаниң мәңгүлүк һаят тоғрилиқ тәлимини тиңшашни халимиди. Бу һекайидин биз немиләрни үгинәләймиз?

БИЗ ҮЧҮН ӘҢ МУҺИМ НЕМӘ БОЛУШИ КЕРӘК?

12. Әйса һаятимизда әң муһим нәрсә немә болуши керәклигини қандақ көрсәткән?

¹² Йоһан китавиниң 6-бабидин өзүмизгә муһим бир савақни алалаймиз. Бизниң һаятимизда биринчи орунда туридиған нәрсә — Йәһва Худани тиңшап, Униң билән йеқин мунасивәттә болуш. Есимизға алсақ, Шәйтан Әйсани езиқтурғанда, у җисманий нандин көрә, Худани тиңшаш әң муһим нәрсә екәнлигини көрсәткән (Мәт. 4:3, 4). Әйса Тағдики вәз-нәсиһитидиму һаятимизда Худа билән болған мунасивәт әң муһим болуши керәклигини тәкитләп өткән (Мәт. 5:3). Шуңа өзүмиздин мундақ дәп сорисақ болиду: мениң һаятимда немә биринчи орунда туриду? Җисманий еһтияҗлиримму яки Йәһва Худа билән болған мунасивитимму?

13. а) Немишкә йемәкликтин һузурлиниш яхши? ә) Әлчи Паул немә тоғрилиқ агаһландурған? (Коринтлиқларға 1-хәт 10:6, 7, 11)

¹³ Әлвәттә, җисманий еһтияҗлиримиз тоғрилиқ дуа қилип, уларни қанаәтләндүрәләймиз (Луқа 11:3). Муқәддәс китапта адәмниң йәп-ичип, «өз әмгигидин паравәнлик тепиши» яхши екәнлиги ейтилған. Буниң һәммиси Худаниң бизгә бәргән бәрикити (Вәз 2:24; 8:15; Яқуп 1:17). Шундақ болсиму, җисманий нәрсиләрниң һаятимизда биринчи орунға чиқип кетишигә йол қоймаслиғимиз керәк. Әлчи Паулму бу ойни Йерусалимниң вәйран болушиниң алдида яшиған Мәсиһ әгәшкүчилиригә язған хетидә тәкитлигән. У Синай теғида Исраил хәлқиниң қандақ яман ишларни қилғанлиғини әслитип өткән. Кейин мәсиһийләрни уларға охшаш яманлиқни халимаслиқни әскәрткән (Коринтлиқларға 1-хәт 10:6, 7, 11ни оқуң). Йәһва исраилларға мөҗүзә көрситип йемәклик бәргән, лекин Исраил хәлқи ачкөзлүк қилип, өзлиригә яманлиқни тиләвалди (Сан. 11:4—6, 31—34). Буниңдин илгири Исраил хәлқи алтун мозайға сәҗдә қилған. Мошу вақиәдин шуни көримизки, улар үчүн йәп-ичиш, оюн-тамашә қилиш Йәһва Худаға ибадәт қилиштин муһимирақ болған (Чиқ. 32:4—6). Әлчи Паулниң ейтқан сөзлири улар үчүн пайдилиқ болған, чүнки милади 70-жили Йерусалимдики ибадәтхана вәйран болуши керәк еди. Бизму мошу дунияниң ахирқи күнлиридә яшаватимиз. Шуниң үчүн биз әлчи Паулниң ейтқан сөзлиригә қулақ селип, Исраил хәлқиниң хаталиқлирини қайтилимаслиғимиз керәк.

14. Муқәддәс китапта йеңи дунияда болидиған йемәкликләр тоғрилиқ немә йезилған?

¹⁴ Әйса «күндилик ненимизни бәргәйсән» дәп дуа қилишни үгәткәндә, йәнә Худаниң ирадиси «асманда әмәлгә ашқандәк, йәр йүзидиму әмәлгә ашсун» дәп дуа қилиш керәклигимизни ейтқан (Мәт. 6:9—11, ЙД). Шу вақит кәлгәндә һаятиңиз қандақ болиду дәп ойлайсиз? Йәшая 25:6—8дә йезилғандәк, Худаниң ирадиси йәр йүзидә әмәлгә ашқанда, ләззәтлик таамлар мол болиду. Йәнә Зәбур 72:16дә: «Йәр йүзидә буғдай дени зор болуп, тағ чоққилирида молчилиқ болиду»,— дәп йезилған. Шу буғдайлардин яхши көридиған нениңизни пиширип, йеңи таамларни етидиғанлиғиңизни көз алдиңизға кәлтүрәләмсиз? Шундақла сиз үзүмзарлиқларни тикип, уларниң мевилирини йәйсиз (Йәшая 65:21, 22). Шу чағда йәр йүзидики барчә адәмләр шундақ әҗайип шараиттин шат-хорам болиду!

15. Тирилгән кишиләр қандақ билим алиду?

¹⁵ Йоһан 6:35ни оқуң. Әйса нан вә белиқ билән тамақландурған кишиләр һәққидә йәнә бир қетим ойлинип көрәйли. Улар һәтта Әйсаға ишәнмигән болсиму, биз уларни тирилгән кишиләрниң арисида көрүшимиз мүмкин (Йоһ. 5:28, 29). Шу чағда улар Әйсаниң: «Мән — һаятлиқ ненидур. Мениң йенимға кәлгән һәргиз ач қалмас», дегән сөзлириниң мәнасини чүшиниду. Улар Әйсаниң төләм қурбанлиғиға, йәни улар үчүн өз җенини пида қилғанлиғиға болған ишәнчисини йетилдүрүши керәк болиду. Шу вақитта тирилгәнләр вә йеңи дунияда туғулған пәрзәнтләр үчүн роһий тәлим бериш программиси уюштурулиду. Биз уларға Йәһва Худа вә Униң нийити һәққидә билишкә ярдәм беримиз. Дәрһәқиқәт, башқиларға Йәһва билән дост болушқа ярдәм бериш җисманий таамлардинму артуғирақ хошаллиқ әкелиду!

16. Кейинки мақалидә немини қараштуримиз?

¹⁶ Биз Йоһан китавиниң 6-бабидин бәзи бир савақларни қараштуруп чиқтуқ, бирақ Әйса мәңгүлүк һаят тоғрилиқ униңдинму көпирәк нәрсиләрни үгәткән. Әйсаниң йәһудийларға ейтқан бу сөзлири бизгиму тегишлик. Кейинки мақалидә Йоһан китавиниң 6-бабиниң давамини муһакимә қилимиз.