«Һаятимиз вә хизмитимиз. Иш дәптири» үчүн мәлумат мәнбәлири
4—10 май
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЯРИТИЛИШ 36, 37
«Йүсүп һәсәтхорлуқниң қурбани болған»
w14 1/8 12, 13-б.
«Маңа қандақ чүш киргәнлигини аңлап беқиңлара»
Муқәддәс китапта: «Акилири атисиниң уни һәммисидин артуқ яхши көридиғинини көрүп, Йүсүпкә өч болуп, униң билән силиқ сөзләлмәтти»,— дәп йезилған (Яритилиш 37:4). Йүсүпниң акилириниң сезимлирини чүшинишкә болатти, бирақ уларниң һәсәтхорлуққа берилип кәткәнлиги даналиқ болмиған (Пәнд-нәсиһәтләр 14:30; 27:4). Кимду бири сизни әмәс, башқиларни махтап, шан-шәрәп кәлтүргәндә, ичиңиз көйгәнму? Шундақ вақитларда Йүсүпниң акилирини есиңизгә елиң. Һәсәтхорлуқ сәвәвидин қилған һәрикәтлиригә улар кейин қаттиқ өкүнгән. Уларниң мисали, «хошал болғанлар билән биллә хошал» болуш нәқәдәр яхши екәнлигини есимизгә салиду (Римлиқларға 12:15).
Йүсүп акилириниң униңға өч болғанлиғини билгән. У акилири йенида болғанда, алаһидә кийимини улардин йошурғанму? Бәлким у шундақ қилишни халиған. Бирақ Яқуп шу кийимни Йүсүпкә меһир-муһәббити вә разиллиғини көрситиш үчүн бәргән еди. Әлвәттә Йүсүп дадисиниң үмүтини ақлашни халиған, шуңа у шу кийимни кийип жүргән. Шундақ қилип, Йүсүп бизгә яхши үлгә көрсәткән. Асмандики Атимиз үз-хәтир қилмисиму, бәзи садиқ хизмәтчилиригә алаһидә көңүл бөлиду. Шундақла, Йәһва Өз хизмәтчилириниң мошу рәзил һәм әхлақсиз дуниядин пәриқлинидиғанлиғини күтиду. Йүсүпниң кийимигә охшаш, Худаниң һәқиқий хизмәтчилириниң жүрүш-туруши башқа адәмләрдин пәриқлиниши керәк. Бәзи вақитларда шундақ һәрикәт һәсәтхорлуқни пәйда қилип, гайибирлириниң аччиғини кәлтүрүши мүмкин (Петрусниң 1-хети 4:4). Худаниң һәқиқий хизмәтчилири өзлириниң ким екәнлигини йошуруши керәкму? Әлвәттә яқ! Йүсүп өз кийимини йошурмиғандәк, бизму, ким екәнлигимизни йошурмаймиз (Луқа 11:33).
w14 1/8 13-б., 2—4 абз.
«Маңа қандақ чүш киргәнлигини аңлап беқиңлара»
Йүсүп көргән чүшләр Худадин болған. Бу чүшләр пәйғәмбәрлик чүшләр еди. Шуңа Йәһва Худа Йүсүп көргән чүшни башқиларға йәткүзүшни халиған. Пәйғәмбәрләр Худаниң хәвирини һәм һөкүмини тәрса хәлиқкә йәткүзгәндәк, Йүсүпму шу хәвәрни йәткүзүши керәк еди.
Йүсүп қериндашлириға мундақ дегән: «Маңа қандақ чүш киргәнлигини аңлап беқиңлара». Акилириға униң чүши яқмай: «“Сән бизниң үстимиздин падиша боламсән немә? Үстимиздин һөкүмранлиқ қиламсән немә?”— дейишти. Һәм улар Йүсүпни униң чүшлири вә сөзлири үчүн техиму өч көрүп кәтти. У бу чүшни пәқәт акилириғила әмәс, бәлки атисиғиму ейтип бәргән вә атиси униңға тәнбиһ берип: “Саңа киргән бу чүш немини билдүриду? Һәҗәва, мән, анаң вә ака-укилириң алдиңға келип, саңа йәргичә тазим қилаттиқму немә?”— деди». Шундақ дегән болсиму, Яқуп оғлиниң сөзлирини есидә тутқан. Бәлким, Йәһва Йүсүп арқилиқ сөзлигән (Яритилиш 37:6, 8, 10, 11).
Йүсүп пәйғәмбәрләрниң бири болуп, башқиларға яқмайдиған, һәтта зиянкәшликкә әкелидиған Худаниң хәвирини йәткүзиши керәк еди. Әйсаму Улуқ хәвәр йәткүзгүчи болуп, шагиртлириға мундақ дегән: «Әгәр мени қоғлиған болса, силәрниму қоғлайду» (Йоһан 15:20). Йүсүпниң етиқади вә җасурлиғи Худаниң һәм яш, һәм яшанған хизмәтчилиригиму яхши үлгә болмақта.
Роһий гөһәрләрни издәйли
it «Едом», 1-абз.
(Едо́м) [Қизил], Едомлиқлар (Едо́митес)
Бу Яқупниң гезиги Әсавқа берилгән иккинчи исим (Яр 36:1). Әсав өзиниң тунҗилиқ һоқуқини бир қача қизил тамаққа сетивәткәнлиги үчүн, Едом дәп аталған (Яр 25:30—34). Қизиқарлиқ йери шуки, Әсав туғулғанда у қизил болған, һәм униң әвлатлири турған йәрниң тописиму қизил болған (Яр 25:25).
it «Хәвәр елиш», 3-абз.
Хәвәр елиш
Падичи яки чопан падиға қарап туримән яки күзитип туримән дегәндә, у өз бешиға җавапкарчилиқни елип, маллардин хәвәр елип турушқа мақул болатти. У ғоҗайиниға маллириниң ач қалмайдиғанлиғиға яки оғурлап кәтмәйдиғанлиғиға капаләт берәтти. Чүнки әгәр шундақ вәзийәт йүз бәрсә, у ғоҗайиниға төләм төлиши керәк еди. Бирақ, падичиниң җавапкарчилиғи чәклик болған, сәвәви униңға бағлиқ болмиған вәзийәтләр йүз бериши мүмкин еди. Мәсилән, явайи һайванларниң һуҗуми сәвәвидин мал өлүп кәтсә, падичи униңға әйипкар болмиған. У өзиниң әйипкар әмәслигини дәлилләш үчүн хоҗайиниға өлгән малниң қалдуғини көрситиши керәк еди. Кейин ғоҗайин һәммә дәлил-испатларни тәкшүрүп, падичиниң һеч әйиви йоқлиғини етирап қилалатти.
Шундақла бу принцип һавалә қилинған мал-мүлүккә һәм қандақту бир адәм үчүн ғәмхорлуқ қилишқа тегишлик болған. Бу принцип һәтта аилә әзалириғиму мунасивәтлик. Мәсилән, аилидики тунҗа оғул қериндашлиридин хәвәр алатти. Шу сәвәптин, Яритилиш 37:18—30 айәтләрдә йезилған сөзләрни чүшинишкә болиду. Бу айәтләрдә, Йүсүпниң қериндашлири уни өлтүрмәкчи болғанда, әң чоң акиси Рубән уни һимайә қилишқа тиришип, мундақ дегән: «Униң җенини алмайли... Қан төкмәңлар». Рубән Йүсүпни қериндашлириниң қолидин қутқузуп, атисиниң қешиға қайтурувәтмәкчи болған. Кейин Йүсүпниң йоқлиғини көрүп, Рубән кийимини житип: «Бала йоқ! Әнди мән немә қилимән?»— дәп вақириди. У Йүсүп үчүн өзиниң җавапкар екәнлигини чүшәнгән. Йүсүпниң қериндашлири болса, өзлирини ақлаш үчүн қувлуқ қилған. Улар Йүсүпни жиртқуч һайван өлтүрүвәтти дәп униң кийимини өшкиниң қениға миләп, дадисиниң алдиға шу кийимни дәлил сүпитидә әкәлгән. Яқуп, аилиниң беши вә сотчиси болуп (бурунқи қанун бойичә), Йүсүпниң вапат болғанлиғиниң дәлиллирини көргәндә, тунҗа оғли Рубәнни әйипсиз дәп һесаплиған (Яр 37:31—33).
11—17 май
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЯРИТИЛИШ 38, 39
«Йәһва Йүсүпни һечқачан ташлимиған»
w14 1/11 12-б., 4, 5-абз.
«Мән қандақму бундақ әхлақсиз ишни қилай?»
«Йүсүпни Мисирға елип кәлди вә пирәвнниң сарийидики әмәлдар, пасибанларниң башчиси, мисирлиқ Потипар уни шу йәргә елип кәлгән исмаиллиқлардин сетивалди» (Яритилиш 39:1). Яш жигит йәнә бир қетим сетилғанда, у өзини қандақ һис қилғанлиғини тәсәввур қилип көрүң. Бәлким у өзини мүлүктәк һис қилған. Мисир башлиғи болған ғоҗайинниң кәйнидин маңған Йүсүпни көз алдиңизға кәлтүрүң. Улар қалаймиқан қайнап турған базарниң кочилири арқилиқ йеңи өйгә кетип бариду.
Йүсүпниң йеңи макани өзиниң турған жутидин бәк пәриқләнгән. Униң аилиси қой беқип, бир йәрдин йәнә бир йәргә көчүп, чедирларда туратти. Потипарға охшаш, бай мисирлиқлар болса, рәңлик боялған һәшәмәтлик өйләрдә турған. Археологларниң ейтишичә, қедимий замандики мисирлиқлар там билән қоршалған егиз дәрәқләргә толған бағларни яхши көрәтти. Шу бағларниң оттурисида папирус, нелупәр вә башқа су өсүмлүклиригә толған көлчәк бар еди. Бәзи өйләр бағларниң арисиға селинған болуп, шамалдап арам алидиған айванлири вә бөлүмләрниң һава алмаштуридиған деризилири болған, йәнә тамақ йәйдиған вә хизмәткарлар үчүн арам алидиған бөлмиләрму болған.
w14 1/11 14, 15-б.
«Мән қандақму бундақ әхлақсиз ишни қилай?»
Биз шу замандики Мисир түрмилириниң қандақ болғанлиғини ениқ билмәймиз. Археологлар бөлүмләр вә йәр асти зинданлири бар чоң түрмиләрниң харабилирини тапқан. Кейинирәк Йүсүп өзи олтарған зинданни тәсвирләп, сөз мәнаси бойичә «ора» дәп атиған. Бу қап-қараңғу вә адәмниң үмүтини йоқ қилидиған йәрдәк билинәтти (Яритилиш 40:15). Йүсүп қандақ азапларни баштин өткүзгәнлигини Зәбур китавидин биләләймиз: «Униң путлири зәнҗирдә ағриди, Униң җени төмүргә кирип қисилди» (Зәбур 105:17, 18). Мисирлиқлар бәзи вақитларда адәмләрни зинданға ташлиғанда, уларниң қоллирини кәйнигә қарип, җәйнәктин қаттиқ тартип кишән салатти. Башқиларға болса, бойниға төмүрдин ясалған тақақ салатти. Йүсүпниң һечқандақ әйиви болмисиму, у яман муамилидин қанчилик азап тартқанлиғини тәсәввур қилип көрүң!
Әпсуски, Йүсүп үчүн әң ямини, униң әркинликкә чиқиши нәмәлум еди. Муқәддәс китапта «Йүсүп у йәрдә қамақта болуп қалди», дәп йезилған. У шу дәһшәтлик зинданда көплигән жиллар давамида болған. Йүсүп қачан азат қилинидиғанлиғини билмигән. Түрмидә олтарғанда күнләр, һәптиләр вә айлар өтсиму, у үмүтини үзмәй чүшкүнлүккә чүшмигән. Униңға немә ярдәм бәргән?
Муқәддәс китапта: «Йәһва Йүсүп билән болди. У униңға сөйүмлүк меһриванлиғини көрситишни тохтатмай... илтипат тепишни яратти»,— дәп йезилған (Яритилиш 39:21). Йәһваниң Өз хизмәтчилиригә болған меһир-шәпқитидин мәйли түрмә тамлири, мәйли кишәнләр, мәйли зиндан орилири болсун, һечнемә айриветәлмәйду (Римлиқларға 8:38, 39). Йүсүп Худаға өз дәрдини төкүп, чин қәлбидин дуа-тилавәт қилғанда, Худаниң кишиләрниң ойлиғинидинму ешип чүшидиған течлиғиға еришкән (Коринтлиқларға 2-хәт 1:3, 4; Филипиликләргә 4:6, 7). Йәһва Худа Йүсүпкә йәнә қандақ ярдәм бәргән? Муқәддәс китапта Худа Йүсүпкә зиндан башлиғиниң көзидә илтипат тепишқа пурсәт яратқанлиғи йезилған.
w14 1/11 15-б., 2-абз.
«Мән қандақму бундақ әхлақсиз ишни қилай?»
Муқәддәс китапта: «Йәһва Йүсүп билән болди. У униңға сөйүмлүк меһриванлиғини көрситишни тохтатмай... илтипат тепишни яратти»,— дәп йезилған (Яритилиш 39:21). Йәһваниң Өз хизмәтчилиригә болған меһир-шәпқитидин мәйли түрмә тамлири, мәйли кишәнләр, мәйли зиндан орилири болсун, һечнемә айриветәлмәйду (Римлиқларға 8:38, 39). Йүсүп Худаға өз дәрдини төкүп, чин қәлбидин дуа-тилавәт қилғанда, Худаниң кишиләрниң ойлиғинидинму ешип чүшидиған течлиғиға еришкән (Коринтлиқларға 2-хәт 1:3, 4; Филипиликләргә 4:6, 7). Йәһва Худа Йүсүпкә йәнә қандақ ярдәм бәргән? Муқәддәс китапта Худа Йүсүпкә зиндан башлиғиниң көзидә илтипат тепишқа пурсәт яратқанлиғи йезилған.
Роһий гөһәрләрни издәйли
it «Онан»
Онан
(Она́н) [Сөз йилтизиниң мәнаси «қозғатқучи күч, һәрикәт энергияси»].
Йәһуда билән Шуаниң қизидин туғулған иккинчи оғул (Яр 38:2—4; Т1я 2:3). Онанниң акиси Ир Пәрвәрдигарниң нәзәридә яман адәм болғанлиқтин, Худа уни өлтүрди. Кейин Йәһуда Онанни өлгән акисиниң аяли Тамарни аяллиққа елишини сориған. У Ирниң нәслини давамлаштуруш үчүн шундақ қилған. Әгәр Онан билән Тамардин оғул туғулған болса, у бала Онанниң әмәс, Ирниң тунҗа оғли болуп, мирас шу тунҗа оғлиға қалатти. Амма әгәр оғул туғулмиса, ундақта Онан өзи мирасқа егә болалатти. Шуңа Онан Тамар билән җинсий мунасивәттә болғанда, уни уруқландурмаслиқ үчүн «уруқни йәргә аққузуветәтти». Әшу вақитта, Онан қолда ләззәтлиниш (мастурбация), йәни қолда зина қилмиған. Сәвәви Муқәддәс китап «йәңгиси билән бир орунда ятқанда», Онан уруғини аққузувәткән дәйду. Демәк, Онан қаримаққа җинсий мунасивәтни тохтитип турувелиш арқилиқ мәхсәтлик һалда уруғини Тамарниң җинсий йолиға кириштин тосуп қалған. Онан өзини хорлап қолда зина қилғини үчүн әмәс, бәлки дадисиға итаәтсизлик қилғини, шәхсийәтчи, ачкөз болғини вә Худаниң нека орунлаштурушиға қарши гуна қилғини үчүн өлүмгә һөкүм қилинған. Униң өзиниң һәм һеч бир пәрзәнди болмиған (Яр 38:6—10; 46:12; Сн 26:19).
w04 15/1 30-б., 4, 5-абз.
Оқурмәнләрниң соаллири
Йәһуда Тамарни өзиниң үчинчи балиси Шелаһқа аяллиқа беримән дегән вәдисидә турмай хаталиқ өткүзгән. Шундақла Йәһуда паһишә дәп ойлиған аял билән җинсий мунасивәттә болған. Худаниң ирадиси бойичә киши пәқәт нека қурғандила җинсий мунасивәттә болалайду. Шуңа Йәһуда әхлақсиз һәрикәт қилип, Худаниң қануниға қарши чиққан (Яритилиш 2:24). Йәһуда паһишә дәп ойлап, җинсий мунасивәттә болған аял, паһишә әмәс, өзиниң келини Тамар болуп чиқти. Нәтиҗидә, у өз оғли Шелаһниң орнини бесип, нәсилни давамлаштурған һәм қанун бойичә әвлатниң атиси болуп қалған.
Тамарниң Йәһуда билән болған мунасивити әхлақсиз болмиған. Униң туғулған гезәк балилири әхлақсизлиқ мунасивәттин туғулған дәп һесапланмиған. Бәйтләһәм шәһиридин болған Боаз моаблиқ аял Рутни аяллиққа алғанда, Бәйтләһәмниң ақсақаллири Тамарниң оғли Парәс һәққидә мундақ дегән: «Мошу яш аялдин Йәһва саңа бәргән әвладиң, Йәһудаға Тамар туғуп бәргән Паресниң өйидәк, өй болсун» (Рут 4:12). Парәс йәнә Әйса Мәсиһниң нәсәпнамисида тилға елинған (Мәтта 1:1—3; Луқа 3:23—33).
18—24 май
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЯРИТИЛИШ 40, 41
«Йәһва Йүсүпни қутқузған»
w15 1/2 14-б., 4 ,5-абз.
«Чүшкә тәбир бериш Худадин әмәсму?»
Шарап қуйғучи Йүсүп һәққидә унтуп кәткән, бирақ Йәһва Худа уни һечқачан унтимиған. Бир күни Пирәвн Худадин болған алаһидә икки чүшни көргән. Пирәвн башта йәттә сағлам һәм семиз кала Нил дәриясидин чиққанлиғини, андин арқидин сәт вә қотур йәттә кала чиққанлиғини көргән. Кейин бу йәттә қотур кала һелиқи йәттә семиз калини йәвәткән. Пирәвн йәнә бир түп буғдайниң толуқ вә йетилгән йәттә данә башақ чиқарғанлиғини көргән. Улардин кейин йәнә йәттә башақ чиққан, улар һәм оруқ вә пучәк болуп, шәриқ шамилида солишип қалған еди. Бу оруқ башақлар йәттә семиз, тоқ башақни жутуп кәткән. Падиша охинип, өзини беарам сәзгән. Шуңа у Мисирдики һәммә палчи-җодигәрләр билән барлиқ данишмәнләрни чақиртип, өз чүшини уларға ейтип бәргән. Лекин һечким Пирәвнгә чүшләрниң тәбирини ейтип берәлмигән, йәни өрүп берәлмигән (Яритилиш 41:1—8). Улар әнсирәп, падишаниң алдида һодуққанму яки уларниң сөзлири бир-биригә қарши болғанму, буни ениқ билмәймиз. Мәйли қандақ болмисун, Пирәвн көргән чүшләрниң тәбирини һечким берәлмигәнликтин, у бу сирниң мәнасини билишни бәк халиған.
Ахири шарап қуйғучиниң есигә Йүсүп чүшкән. Уни виждани азаплиғач, у Пирәвнгә берип, икки жил авал болған вақиәни ейтип бәргән. У түрмидә болғанда, чүш көргән, һәм бир ибраний жигит униңға вә навайчиға шу чүшниң тәбирини тоғра ейтип бәргән. Буни аңлиған Пирәвн дәрру Йүсүпни зиндандин әкелишини буйриған (Яритилиш 41:9—13).
w15 1/2 14, 15-б.
«Чүшкә тәбир бериш Худадин әмәсму?»
Йәһва кәмтәр вә садиқ адәмләрни яхши көриду. Шуңа У чүшләрниң мәнасини һелиқи палчи-җодигәрләр билән данишмәнләргә әмәс, Йүсүпкә ачқан. Йүсүп Пирәвнгә икки чүшниң бир мәнаси бар екәнлигини ейтқан. Йәһваниң шу чүшләрни икки қетим көрсәткәнлиги, уларни җәзмән әмәлгә ашуридиғанлиғини, йәни чоқум орунлайдиғанлиғини көрсәткән. Йәттә семиз кала вә йетилгән йәттә данә башақ Мисирда болидиған йәттә баяшат жилни билдүриду. Йәттә қотур кала вә йәттә оруқ башақ Мисирда йәттә баяшат жиллардин кейин йәттә жил давамида болидиған ачарчилиқни билдүриду. Бу ачарчилиқ Мисирни қаплап, илгирики баяшат жилларни кишиләрниң ядидин чиқириветиду (Яритилиш 41:25—32).
w15 1/2 15-б., 3-абз.
«Чүшкә тәбир бериш Худадин әмәсму?»
Пирәвн өз сөзидә турған. Падиша өз бармиғидики мөрлүк үзүкни чиқирип, Йүсүпниң қолиға салди вә учисиға кәндир рәхттин тоқулған есил тон кийдүрүп, бойниға алтун зәнҗир есип қойди. У йәнә Йүсүпни ординиң вәзирлик һарвусиға олтарғузди. Шундақла Пирәвн Йүсүпкә пүткүл мәмликәтни арилап, планини толуқ әмәлгә ашурушқа һоқуқ бәргән (Яритилиш 41:42—44). Шундақ қилип, түрмидә олтарған Йүсүп бир күнниң ичидә падиша сарийидин орун алған. Әтигәндә тутқун болған жигит, ахшими Пирәвндин кейин иккинчи һөкүмран болуп чиққан. Йүсүпниң Худаға болған ишәнчиси мукапатланғанлиғи сөзсиз! Йәһва Худа көп жиллар бойи садиқ хизмәтчиси Йүсүп дуч кәлгән адаләтсизликни көргән. Йәһва қийин вәзийәтләрни өз вақтида вә әң яхши йол билән һәл қилған. Пәрвәрдигар пәқәт Йүсүпкә қилинған зиянкәшликни йоқ қилипла қоймай, һәтта келәчәктики Исраил хәлқиниму сақлап қалған. Бу һәққидә келәрки мақалидин биләләймиз.
Роһий гөһәрләрни издәйли
w15 1/11 9-б., 1—3 абз.
Сиз биләмсиз?
Немә үчүн Йүсүп Пирәвнниң алдиға келиштин авал, чач-сақаллирини чүшәргән?
Яритилиш китавиға асасән, Пирәвн көргән чүшни өрүп бериши үчүн, униң алдиға Йүсүпни түрмидин елип келишни буйриған. Шу вақитта Йүсүп түрмидә бирнәччә жил олтарған еди. Пирәвнниң җиддий буйруғиға қаримастин, Йүсүп чач-сақаллирини чүшүрүш үчүн вақит тапқан (Яритилиш 39:20—23; 41:1, 14). Яритилиш китавиниң язғучиси бу ушшақ-чүшшәк нәрсини тилға алғанлиғи, униң Мисир хәлқиниң урп-адәтлирини яхши билгәнлигини көрситиду.
Қедимий заманда көплигән хәлиқләр, шу җүмлидин ибранийларму сақал өстүргән. Макклинток вә Стронгниң қамусида: «Шәриқ хәлиқлириниң арисида пәқәт мисирлиқлар сақал қоймиған»,— дәп йезилған (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature).
Мисирлиқлар пәқәт сақилинила чүшәргәнму? Бир журналда, бәлким мисирлиқларниң урп-адити бойичә, адәттә адәм ибадәтханиға қандақ тазилинип киргән болса, Пирәвнниң алдиға кириштин авал адәм өзини дәл шундақ тәйярлатти (Biblical Archaeology Review). Шуниңға охшаш, Йүсүпму өз тенини баштин-аяқ қирип жуюши керәк еди.
w09 15/11 28-б., 14-абз.
Худаниң хизмәтчиси сүпитидә әдәплик болайли
14 Қедимий заманда, Худадин әйминидиған ата-анилар балилириға асасий әдәп-қаидиләрни өйдә болғанда үгәткән. Яритилиш 22:7дә Ибраһим билән оғли Исһақ бир-биригә қандақ муамилә қилғанлиғи йезилған. Шундақла Йүсүпму ата-анисидин яхши тәрбийә алған. У түрмидә олтарған башқа адәмләр билән яхши муамилидә болған (Ярит. 40:8, 14). Униң Пирәвнгә ейтқан сөзлиридин, өзидин үстүн турған адәмләр билән қандақ сөзлишиш керәклигини яхши билгәнлиги көрүнүп туриду (Ярит. 41:16, 33, 34).
25—31 май
ХУДА СӨЗИДИКИ ҒӘЗНӘ | ЯРИТИЛИШ 42, 43
«Йүсүп өзини қаттиқ тутқан»
w15 1/5 13-б., 5-абз.
«Мән Худа әмәсқу!»
Йүсүп болса, қериндашлирини дәрру тонуған. У қериндашлириниң егилип тазим қилғанлиғини көргәндә, балилиқ чеғида Худа униңға көрсәткән чүшлири дәрһал есигә кәлгән. Йүсүпниң қериндашлири униңға егилгәндә, бурун көргән чүшлириниң дәл шу вақитта орунлиниватқанлиғини көргән (Яритилиш 37:2, 5—9; 42:7, 9). Йүсүп әнди немә қилиду? У қериндашлирини бағриға басамду яки өч аламду?
w15 1/5 14-б., 1-абз.
«Мән Худа әмәсқу!»
Бәлким сиз Йүсүпкә охшаш вәзийәткә чүшмәйдиғансиз. Бирақ бүгүнки күндә аилиләрдә җаңҗалларниң вә келишмәсликләрниң болуватқанлиғи сир әмәс. Биз шундақ мәсилиләргә дуч кәлгәндә, һис-туйғулиримизға берилип кетишимиз мүмкин. Шундақ вәзийәтләрдә, биз Йүсүптин үлгә елип, Худаниң ирадисини чүшинишкә тиришсақ, дана иш қилған болумиз (Пәнд-нәсиһәтләр 14:12). Есиңиздә болсун, аилидә инақ-иттипақлиқни сақлаш муһим. Бирақ Йәһва Худа вә Униң Оғли билән яхши мунасивәттә болуш нәқәдәр муһимдур (Мәтта 10:37).
w15 1/5 14-б., 2-абз.
«Мән Худа әмәсқу!»
Йүсүп қериндашлириниң нийәтлирини билиш үчүн, уларни бирнәччә қетим синимақчи болған. У қериндашлири билән тәрҗиман арқилиқ қопал сөзләп, уларни чәт әллик җасуслар дәп әйиплигән. Улар өзлирини ақлимақчи болуп, өз аилиси һәққидә, һәтта кәнҗә инисиниң өйдә қалғанлиғини Йүсүпкә ейтип бәргән. Йүсүп иниси һәққидә яхши хәвәр аңлисиму, өз һис-туйғусини көрсәтмигән. У немә қилиш керәклигини билгән. Йүсүп қериндашлириға: «Араңлардин бириңларни иниңларға әвәтиңлар, қалғанлириңлар солинисиләр һәм шундақ қилип, биз силәрниң сөзлириңларниң раст екәнлигини тәкшүрәймиз»,— дәп ейтқан. Бирнәччә күндин кейин, Йүсүп уларниң бирини зинданда қалдуруп, қалғанлирини өйигә инисини елип келиши үчүн қайтурған (Яритилиш 42:9—20).
it «Йүсүп»/«Қериндашлири озуқ-түлүк елиш үчүн кәлгән», 2-абз.
Йүсүп
Бу вақиәләр йүз бәргән чағда, Йүсүпниң акилири көп жиллар бурун өз инисини сетивәткәнлиги үчүн Худа бизни җазалаватиду дәп ойлиған. Улар техичә инисини тонумай, униң алдида өзлириниң әйивини ейтишқа башлиған. Уларниң пушайман қилғанлиғини аңлиған Йүсүп, өз-өзини туталмай, сиртқа чиқип көз йешини төккән. Кейин Йүсүп қайтип кирип, улар инисини елип кәлмигичә, Шимонни зинданда тутуп турушқа буйруқ бәргән (Яр 42:21—24).
Роһий гөһәрләрни издәйли
it «Рубән»/«1-мәнаси», 2-абз.
Рубән
Рубән тоққуз инисидин Йүсүпни өлтүрмәй, сүйи йоқ қудуққа ташлашни сориғанда, униң яхши хисләтлири бар екәнлиги ениқ болған. Рубән қайтип келип, Йүсүпни қутулдурмақчи болған (Яр 37:18—30). Тәхминән 20 жилдин кейин Мисирда Йүсүп уларни җасус дәп әйиплигәндә, акилири өз инисини сетивәткәнлиги үчүн Худа бизни җазалаватиду дәп ойлиған. Шу сөһбәттә, Рубән өзиниң әйиплик әмәслигини уларниң есигә салған (Яр 42:9—14, 21, 22). Йүсүпниң акилири Мисирға беришни халиғанда, уларниң дадиси Яқуп Биняминни қоюп бәргүси кәлмигән. Шу чағда Рубән дадисиға мундақ деди: «Әгәр мән Биняминни қайтуруп кәлмисәм, мениң икки оғлумни өлтүрүветиң» (Яр 42:37).
w04 15/1 29-б., 1-абз.
Яритилиш китавидики пайдилиқ ой-пикирләр (2-қисим)
43:32: Немә үчүн мисирлиқлар ибранийлар билән бир дәстиханда тамақ йейишни жиркиничлик дәп саниған? Буниң сәвәплири, асасән диний вә ирқий камситишлар болуши мүмкин. Шундақла мисирлиқлар чопанларни өч көрәтти (Яритилиш 46:34). Немә үчүн? Сәвәви чопанларниң иҗтимаий орни төвән болған. Мисирда дехан егилиги аз болғанлиқтин, қойларни бақидиған яйлақни издигәнләрни өч көрәтти.