Әрләр, аялиңларға еһтирам билдүрүңлар

1. Йәһва Худа некани немә үчүн соға қилған?

ЙӘҺВА — «бәхитлик Худа». У бизниңму бәхитлик болушимизни халайду (Тим. 1-х. 1:11). У бәхитлик яшишимиз үчүн нурғун соғиларни бәргән (Яқуп 1:17). Уларниң бири — нека. Әр киши вә аял киши нека қурғанда, бир-бирини яхши көрүп, һөрмәтләшкә қәсәм бериду. Әр-аялниң муһәббәт риштиси мәһкәм болса, иккилиси бәхитлик болалайду (Пәнд н. 5:18).

2. Нурғун әр кишиләр аялиға қандақ муамилә қилиду?

² Әпсуски, нурғун әр-аяллар той қилған күни бәргән вәдисини унтуп қалиду. Нәтиҗидә, улар бәхитсиз болиду. Дуниявий саламәтликни сақлаш тәшкилатиниң ейтишичә, нурғун әр кишиләр аялини уруп-соқиду, сөзлири билән һақарәтләйду яки башқа усулда хорлайду. Бәзи әр кишиләр башқиларниң алдида өзлирини аялини яхши көргәндәк көрситиду, лекин ялғуз қалғанда, униңға рәһимсиз муамилә қилиду. Йәнә бир кәң тарқалған мәсилә — әр киши порнографияни көрсә, униң аяли өзини бәхитсиз вә қәдри йоқтәк һис қилиду.

3. Әр кишиниң аялиға яман муамилә қилишиниң сәвәви немә болуши мүмкин?

³ Бәзи әр кишиләр немә үчүн аялиға шундақ яман муамилә қилиду? Бәлким, кичигидин дадиси аписини хорлап өткән, шуңа у рәһимсиз атисини дорайду. Башқиларға болса, уларниң мәдәнийити тәсир қилиду. Улар «һәқиқий әр киши» қорқумсиз болуп, өйниң ғоҗайини ким екәнлигини көрситиш үчүн, муштумни пуритип қоюшум керәк дәп ойлайду. Айрим әр кишиләр өзини тутушқа вә аччиғини бесишқа үгәнмигән. Йәнә бәзилири порнография көрүп, аял кишиләргә вә җинсий мунасивәткә болған көзқариши бурмиланған. Аяли пәқәт униң җинсий хумарини қанаәтләндүрүш үчүнла керәк дәп ойлайду. Буниңдин башқа, тәтқиқатчиларниң ейтишичә, COVID-19 пандемияси вақтида аилиләрдики зорлуқ-зомбулуқ техиму көпийип кәтти. Амма әр кишиниң аялини таяқ астиға елишини һечнемә билән ақлашқа болмайду.

4. Худаға хизмәт қилидиған әр кишиләр немигә йол қоймаслиғи керәк вә немә үчүн?

⁴ Худаға хизмәт қилидиған әр кишиләр бу дуниядики адәмләрниң аялларға болған натоғра көзқаришини өзләштүрүштин нери туруши керәкa. Бу немишкә муһим? Чүнки адәттә адәмниң ойида немә болса, у иш-һәрикәтлиридә шуни көрситиду. Әлчи Паул Римдики майланған етиқатдашларни «бу дунияға башқа маслашмаңлар» дәп агаһландурған (Рим. 12:1, 2). Әлчи Паул Римдики қериндашларға хәт язғанда, улар Худаға бирнәччә жил хизмәт қилип кәлгән. Җамаәттики бәзи қериндашлар бу дуниядики көзқараш вә урп-адәтләрниң тәсиридә болған. Шу сәвәптин, Паул уларни иш-һәрикәтлири вә ой-пикрини өзгәртишкә дәвәт қилған. Бүгүнки күндиму җамаәттики әрләр бу нәсиһәткә қулақ селиши керәк. Ечинарлиғи, бәзилири бу дунияниң тәсиригә берилип, һәтта аялини хорлидиb. Йәһва Худа әр кишиниң аялиға қандақ муамилә қилишини тәләп қилиду? Бу соалниң җававини мақалиниң асасий айитидин тапалаймиз.

5. Петрусниң 1-хети 3:7-айәткә асасән, әр киши аялиға қандақ муамилә қилиши керәк?

⁵ Петрусниң 1-хети 3:7ни оқуң. Йәһва Худа әрләргә аялини һөрмәтләшкә буйриған. Аялини һөрмәтләйдиған әр киши униңға меһрибанлиқ вә меһир-муһәббәт билән муамилә қилиду. Бу мақалидә биз әр кишиниң аялиға қандақ һөрмәт көрситәләйдиғанлиғини көрүп чиқимиз. Лекин авал қандақ иш-һәрикәтләр аялиниң қәдир-қиммитини чүширидиғанлиғини муһакимә қилайли.

АЯЛИҢИЗНИҢ КӨҢЛИНИ АҒРИТИДИҒАН ИШЛАРДИН НЕРИ БОЛУҢ

6. Йәһва Худа аялиға қол көтәргән әрләргә қандақ қарайду? (Колосилиқларға 3:19)

⁶ Аялиға қол көтириш. Йәһва Худа зораван кишиләрни өч көриду (Зәб. 11:5). Болупму, аялиға қол көтиридиған әрләрдин нәпрәтлиниду (Мал. 2:16; Колосилиқларға 3:19ни оқуң). Мақалиниң асасий айити, Петрусниң 1-хети 3:7гә асасән, йолдиши аялиға рәһимсизлик көрсәтсә, униң Худа билән болған мунасивити бузулиду. Йәһва һәтта униң дуалирини тиңшимай қоюши мүмкин.

7. Әфәсликләргә 4:31, 32-айәтләргә мас, әр киши аялиға қандақ сөзлимәслиги керәк? («Сөз-ибарә мәнасиға» қараң)

⁷ Аялиға қопал сөзләш. Бәзи әрләр аялиға қопал, көңлини ағритидиған сөзләрни ейтиду. Лекин Йәһва Худа «һәрқандақ явузлуқ, ғәзәп, қәһәрлик, җедәл һәм аһанәтни» өч көридуc (Әфәсликләргә 4:31, 32ни оқуң). У һәммини аңлап туриду. Ери аяли билән ялғуз қалғанда, униңға қандақ сөзләйдиғанлиғи Худа үчүн муһим. Әр киши аялиға аччиғи билән сөзлигәндә, пәқәт некасиға әмәс, Худа билән болған мунасивитигиму зиян кәлтүриду (Яқуп 1:26).

8. Йәһва Худа порнографиягә қандақ қарайду вә немишкә?

⁸ Порнографияни көрүш. Йәһва Худа порнографияни өч көриду. Шуңа шәһваний нәрсиләрни көридиған әр киши Униң билән болған мунасивитини бузиду вә аялиниң қәдир-қиммитини аяқ асти қилидуd. Йәһва Худа әрләрдин аялиға пәқәт иш-һәрикәтлиридә әмәс, һәтта ойидиму вападар болушини тәләп қилиду. Әйса Мәсиһ ейтқандәк, «кимки бир аялға көзини үзмәй қарап, шәһваний ой-хиялда болса, аллиқачан көңлидә зина қилған болиду»e (Мәт. 5:28, 29, ЙД).

9. Немә үчүн Йәһва әр кишиләрниң аялини җинсий җәһәттин хорлаштин нәпрәтлиниду?

⁹ Җинсий җәһәттин хорлаш. Бәзи әр кишиләр җинсий алақә вақтида аялини униң үзини йәр қилидиған вә вижданини азаплайдиған напак ишларни қилишқа мәҗбурлайду. Йәһва Худа шундақ шәхсийәтчи вә көйүмсиз иш-һәрикәтләрдин нәпрәтлиниду. Худаниң нийити бойичә, әр киши аялини яхши көрүши, униңдин көйүнүши вә униң сезимлирини һөрмәтлиши керәк еди (Әфәс. 5:28, 29). Йәһва гувачиси болған әр киши аялиниң көңлини ағритидиған вә уни хорлайдиған нәрсиләрни қилсичу? Мәсилән, қол көтәрсә, қопал сөзлисә, хорлиса яки порнографияни көрсә, у ой-пикрини вә иш-һәрикәтлирини қандақ өзгәртәләйду?

АЯЛИҢИЗНИҢ КӨҢЛИНИ АҒРИТМАСЛИҚ ҮЧҮН НЕМӘ ҚИЛАЛАЙСИЗ?

10. Әрләр Әйсадин қандақ үлгә алалайду?

¹⁰ Әр кишигә өзгирип, аялиға көйүмсиз муамилә қилишни тохтитишиға немә ярдәм берәләйду? У Әйса Мәсиһтин үлгә елишқа тиришса болиду. Әйса өйләнмигән болсиму, әрләр униң шагиртлириға қилған муамилисидин үгинип, аялиға шундақ муамилә қилиши керәк (Әфәс. 5:25). Келиңлар, Әйсаниң шагиртлириға қандақ муамилә қилғанлиғи, сөзлигәнлиги вә әрләр уни қандақ үлгә қилалайдиғанлиғини көрүп чиқайли.

11. Әйса әлчилиригә қандақ муамилә қилған?

¹¹ Әйса Мәсиһ шагиртлириға дайим меһрибанлиқ вә һөрмәт билән муамилә қилған. У һечқачан қаттиқ қол яки қопал болмиған. Гәрчә Әйса шагиртлиридин күчлигирәк болған болсиму, у өз күчини шагиртлириға бесим қилиш яки өз абройини көтириш үчүн ишләтмигән. Әксинчә, Әйса уларға кәмтәрлик билән хизмәт қилған (Йоһ. 13:12—17). Әйса әлчилиригә: «Мән мулайим вә кәмтәрмән,. . . мәндин үгиниңлар. Шундақ қилип җениңлар арам тапиду»,— дегән (Мәт. 11:28—30, ЙД). Бу айәттин көргинимиздәк, Әйса мулайим болған. Мулайим киши аҗиз әмәс, әксичә, униң өзини тутушқа күчи бар. Сәвирчанлиғи синалған чағда мулайим киши аччиқланмай, сәвирликни сақлап, өзини туталайду.

12. Әйса башқиларға қандақ сөзлигән?

¹² Әйса Мәсиһ башқиларға тәсәлли вә илһам-мәдәт беридиған сөзләрнила ейтқан. У шагиртлириға һечқачан қопал сөзлимигән (Луқа 8:47, 48). Һәтта дүшмәнлири униңға яман сөзләрни ейтип, әтәй униң аччиғини кәлтүрмәкчи болғанда, «һақарәт сөзгә һақарәт билән җавап қайтурмиған» (Пет. 1-х. 2:21—23). Бәзидә сөз қайтурушниң орниға у үнчиқмай, җим турушни таллиған (Мәт. 27:12—14). Әйса әрләр үчүн немә дегән әҗайип үлгә!

13. Мәтта 19:4—6 айәтләрдә йезилғандәк, әр киши қандақ қилип «аяли билән бағлиниду»? (Рәсимгиму қараң.)

¹³ Әйса Мәсиһ әрләр аяллириға вападар болуши керәклигини ейтқан. У Атиси Йәһваниң сөзлирини тәкрарлап, әр киши «. . . өз аяли билән бағлиниду» дегән (Мәтта 19:4—6ни оқуң, ЙД). Бу айәттики «бағлиниш» дегән грек сөзи удул мәнада «чаплишиш» дегәнни билдүриду. Демәк, әр-аялниң өз-ара мунасивити худди улар йелим билән чаплашқандәк күчлүк болуши керәк. Әгәр уларниң бири җүптисиниң көңлини ағритидиған бир ишни қилса, чоқум иккилисиму азап чекиду. Аялини чин дилидин сөйидиған әр киши порнографияниң һәрқандақ түрини рәт қилиду. У дәрһал «налайиқ нәрсидин» көзлирини қачуруп, тәтүр қарайду (Зәб. 119:37). Башқичә ейтқанда, у аялидин башқа һечқандақ аялға хумарлиқ билән қаримаслиқ үчүн көзи билән келишим түзиду (Аюп 31:1).

14. Аялини хорлайдиған әр Йәһва Худа вә аяли билән болған мунасивитини әксигә кәлтүрүш үчүн немә қилалайду?

¹⁴ Аялиға қол көтиридиған яки қопал сөзләйдиған әр киши аяли вә Йәһва Худа билән болған мунасивитини әслигә кәлтүрүш үчүн бирнәччә қәдәмләрни қилиши керәк. Бу қандақ қәдәмләр? Биринчиси, у натоғра иш қиливатқанлиғини етирап қилиши лазим. Йәһва Худа униң һәрбир ишини көрүп, һәрбир сөзини аңлайду (Зәб. 44:21; Вәз 12:14; Ибр. 4:13). Иккинчиси, аялини хорлашни тохтитип, иш-һәрикәтлирини өзгәртиши керәк (Пәнд н. 28:13). Үчинчиси, у аялидин вә Йәһвадин кәчүрүм сорап, кәчүрүмгә еришиш үчүн бар күчини селиши муһим (Әлч. 3:19). Шундақла, у Йәһваға ялвуруп дуа қилип, өзгиришкә болған арзу-истәкни ойғитишини вә ойлири, сөзлири, иш-һәрикәтлирини башқурушқа ярдәм беришини сориши лазим (Зәб. 51:10—12; Кор. 2-х. 10:5; Флп. 2:13). Төртинчиси, дуасиға мас һәрикәт қилип, яман сөзләр вә зорлуқ-зомбулуқниң һәрқандақ түрини өч көрүшни үгиниши һаҗәт (Зәб. 97:10). Бәшинчиси, у дәрру ақсақалларға берип, улардин ярдәм сориши керәк (Яқуп 5:14—16). Алтинчиси, яман ишларни қайта қилмаслиққа ярдәм беридиған план түзүши лазим. Порнографияни көридиған әрләрму дәл мошу алтә қәдәмни қилиши тегишлик. Йәһва Худа өзгиришкә бар күчини чиқарған әрләрни чоқум бәрикәтләйду (Зәб. 37:5). Бирақ әрниң аялини рәнҗитидиған ишларни тохтитиши йетәрлик әмәс. У аялиға иззәт-һөрмәт көрситишниму үгиниши муһим. У буни қандақ қилалайду?

АЯЛИҢИЗҒА ҚАНДАҚ ҺӨРМӘТ КӨРСИТӘЛӘЙСИЗ?

15. Әр киши аялини сөйидиғанлиғини қандақ көрситәләйду?

¹⁵ Уни сөйидиғанлиғиңизни көрситиң. Яри билән бәхитлик яшап келиватқан бәзи бурадәрләр аялини яхши көридиғанлиғини һәр күни иш-һәрикәтлири билән көрситиду (Йоһ. 1-х. 3:18). Әр киши аялиға көйүмини аддий ишларда, мәсилән, қолини тутуш яки аялини қучақлап қоюш арқилиқ көрситәләйду. Йә болмиса, аялиға «Сизни сеғиндим» яки «Күниңиз қандақ өтүватиду?» дегән қисқа учур әвәтиләйду. Анда-санда йолдиши меһир-муһәббитини ипадиләш үчүн аялиға гүл яки бир соға берәләйду. Мошуниңға охшаш ишларни қилғанда, у аялиға һөрмәт көрситип, нека риштисини күчәйтиду.

16. Йолдиши аялини махтиши немә үчүн муһим?

¹⁶ Уни махтаң вә миннәтдарлиқ билдүрүң. Аялини һөрмәтләйдиған әр киши дайим униң қәдир-қиммитини көтирип, униңдин иллиқ сөзлирини айимайду. Мәсилән, аяли уни қоллап-қувәтлигәнлиги вә аилиси үчүн тинмай әмгәк қилғанлиғи үчүн рәхмәт ейтишни унтумайду (Кол. 3:15). Йолдиши аялини чин жүрәктин махтайдиған болса, аяли гүлдәк ечилип жүриду. Йолдишиниң меһир-муһәббити вә һөрмитини сәзгән аял — көңли хатирҗәм, бәхитлик аял (Пәнд н. 31:28).

17. Әр киши аялиға һөрмәтни қандақ көрситәләйду?

¹⁷ Көйүмчан болуң вә һөрмәт көрситиң. Аялини яхши көридиған әр уни пәпиләйду вә қәдирләйду. У аялиға Йәһва Худадин кәлгән қиммәтбаһа соға дәп қарайду (Пәнд н. 18:22; 31:10). Шуңа һәтта һечким көрмигәндиму, мәсилән, җинсий алақә вақтида, униң қәдрини чүшәрмәй, назук муамилә қилиду. Әр киши аялини у халимайдиған, пәскәш яки вижданини азаплайдиған ишларни қилишқа мәҗбурлимайдуf. Әрниң өзиму Йәһваниң алдида вижданини пак сақлиши муһим (Әлч. 24:16).

18. Әрләр немә қилишқа интилиши керәк? («Аялиңизға һөрмәт көрситишниң төрт усули» намлиқ рамкиға қараң.)

¹⁸ Әрләр, Йәһва Худа аялиңларға гәп-сөзләр билән иш-һәрикәтләрдә һөрмәт көрситиш үчүн күч чиқириватқиниңларни байқап, чоқум бәрикәтләйду. Аялиңизниң қәдир-қиммитини чүширидиған һәрқандақ һәрикәттин нери туруң. Әксинчә, аялиңиздин көйүнүп, уни һөрмәтләп, меһир-муһәббитиңизни көрситиң. Шу чағда аялиңизни чин дилдин сөйүп, қәдирләйдиғанлиғиңизни испатлайсиз. Аялиңизға иззәт-һөрмәт көрсәтсиңиз, Яратқучиңиз Йәһва билән болған достлуғиңизни сақлап қалисиз (Зәб. 25:14).