Mbalavipembe

Olonjanja vimue ove o sima hẽ okuti ka ca lelukile oku kala ukuepokolo? Eci oco Soma Daviti a simĩle kuenje wa likutilila ku Suku hati: “Ndi kokele oku kuata onjongole yoku ku pokola.” (Osa. 51:12) Daviti wa solele calua Yehova. Ndaño ndoco, olonjanja vimue ka ca lelukile kokuaye oku pokola. Eci oco ca siatavo oku pita letu. Momo lie? Catete, momo ka tua lipuile kuenda tua citiwa locituwa cesino. Cavali, Satana olonjanja viosi o tu seteka okuti tu sinĩla Yehova ndeci eye. (2 Va Kor. 11:3) Catatu, tua ñualiwa lomanu vakuesino voluali lulo okuti, ‘espiritu lioluali li kasi ndofela okuti, cilo li talavaya vomãla vesino.’ (Va Efe. 2:2) Tu sukila oku likolisilako calua oco ka tu ka yuliwe locituwa cetu cekandu kuenda oco tu tẽle oku tamalãla layonjo Eliapu loluali luaye lua siata oku tu vetiya oku kala vakuesino. Tu ci linga poku pokola ku Yehova kuenda ku vana a eca omoko yoku songola. w23.10 6 ¶1

Nye tu lilongisila kocikomo Yesu a linga coku pongolola ovava oco a linge ovinyu? Tu lilongisilako oku lekisa umbombe. Yesu ka lipandele omo liocikomo a linga; handi vali, eye kala lipanda omo liovina a tẽlisa. Pole, olonjanja viosi lumbombe, wa eca esivayo liosi ku Isiaye. (Yoa. 5:19, 30; 8:28) Nda tua setukula Yesu poku amamako lumbombe, ka tu ka lipanda omo liovina tua siata oku linga. Tu lipandela esumũlũho tu kuete lioku vumba Suku. (Yer. 9:23, 24) Tu eci esivayo liosi kokuaye. Lalimue eteke nda tua tẽla oku tẽlisa ocina cimue ciwa, nda ka tua kuatele ekuatiso lia Yehova. (1 Va Kor. 1:26-31) Eci tu lekisa umbombe, ka tu sandi oku pandiyiwa omo liovina viwa tua lingila vakuetu. Etu tu sanjuka omo tua kũlĩha okuti Yehova o ci lete kuenda wa kapako ovina tu linga. (Sokisa Mateo 6:2-4; Va Hev. 13:16) Ocili okuti, tu sanjuisa Yehova eci tu setukula Yesu poku lekisa umbombe.—1 Pet. 5:6. w23.04 4 ¶9; 5 ¶11-12

Upostolo Paulu wa vetiya Akristão oku sokolola kovina via vakuavo. Tu pondola oku kapako ndati elungulo eli vokuenda kuolohongele? Poku ivaluka okuti vakuetu va yongolavo oku eca etambululo, ndeci etu.Sokolola kocindekaise eci. Eci o kasi oku sapela lakamba vove, anga hẽ ove o vangula calua okuti ovo va kuata lika epuluvi litito lioku vangula? Ocili okuti sio! O yongola okuti ovo va pangavo onepa kombangulo. Cimuamue haico okuti, kolohongele tu yongola oku ecelela okuti vamanji valua, va ecavo etambululo. Omo liaco, vimue pokati kolonjila vioku pamisa vamanjetu, poku eca epuluvi kokuavo lioku situlula ekolelo liavo pocakati catambululo. (1 Va Kor. 10:24) Omo liaco amamako oku eca atambululo ateta onimbu, oco cecelele okuti vamanji valua va ecavo atambululo. Eci weca etambululo limue liateta onimbu, yuvula oku vangula atosi alua. Nda wa tukula atosi osi a sangiwa vocinimbu, ka pa ka siala vali lacimue oco vakuene va a tukulevo. w23.04 22-23 ¶11-13

Tu ivaluka okuti ca velapo vali oku amamako oku kuatisa vakuetu, ca piãla enene pocakati cupange woku kunda. Kupange wetu woku kunda tu sukila oku lekisa esunguluko. Tua siata oku sanga omanu va kuete etavo lovisimĩlo via litepa haivo va tunda kovitumãlo lo kapata a litepa. Upostolo Paulu wa kala ukuesunguluko kuenje tu pondola oku lilongisila kulandu waye. Yesu wa nõla Paulu oco a kale ‘upostolo wa vakualofeka.’ (Va Rom. 11:13) Vocikele caco Paulu wa kundila va Yudea, va Helasi, vana va loñolohele calua, olongunja, vana va kemãla kuenda olosoma. Oco Paulu a vetiye ovitima viomanu vaco va litepa eye wa “linga lomanu vosi ndukuavina viosi.” (1 Va Kor. 9:19-22) Eye wa kũlĩhĩsa lutate oku omanu vaco va tundilila, ovina ovo va tavele kuenje co kuatisa oku lekisa esunguluko poku sapela lomanu vaco loku va vetiya oku tava ku Suku. Etu tu pondolavo oku litunda ciwa kupange woku kunda nda tua lekisa esunguluko kuenda oku sokolola kolonjila vioku kuatisa omunu lomunu o tu yevelela. w23.07 23 ¶11-12

Oku kala omanu vomboka ka ci lomboloka oku hongua, pole, ocituwa cimue comanu va pama. Ci sukila oku likolisilako oku kala embombe poku liyaka locitangi cimue ka ca lelukile. Umbombe ocituwa cimue ci panga onepa ‘kepako liespiritu.’ (Va Gal. 5:22, 23) Kelimi lio Helasi ondaka oku “omboka,” ya enda oku kuamiwa poku lombolola okavalu kovusenge ka fukiwa. Noke lioku fukiwa ka fetika oku unjuka loku tulumũha. Pole, kamamako oku pama. Etu hẽ tumanu tuamamako ndati oku omboka, loku pama? Ka tu pondola oku ci linga lika wetu. Tu sukila oku likutilila oku pinga espiritu lia Suku, lina li tu kuatisa oku kuata ocituwa caco ca posoka. Ovolandu a lekisa okuti ci tẽliwa oku kuata ocituwa caco. Vamanji valua va siata oku lekisa umbombe ndaño muẽle ceci va sepuiwa lovanyãli kuenje ci eca uvangi uwa komanu vakuavo.—2 Tim. 2:24, 25. w23.09 15 ¶3

Vocinjonde cimue, upostolo Yoano wa mõla 24 kakulu kilu oku fendela Yehova. Ovo va sivaya Suku kuenda va popia okuti eye o “sesamẽla oku tambula ulamba, lesumbilo kuenda unene.” (Esit. 4:10, 11) Ovangelo va kuetevo esunga lioku sivaya kuenda oku sumbila Yehova. Ovo va kasi laye kilu kuenda vo kũlĩha ciwa. Ovo va siata oku mola ovituwa via Yehova kovina eye a linga. Eci ovo va mola ovilinga via Yehova, va vetiyiwa oku u sivaya. (Yovi 38:4-7) Etu tu yongolavo oku sivaya Yehova lolohutililo vietu, poku u situluila okuti tu u sole kuenda tuo sumbila. Eci o tanga loku lilongisa Embimbiliya, likolisilako oku limbuka ovituwa via Yehova vi ku komohĩsa vali calua. (Yovi 37:23; Va Rom. 11:33) Noke sapuilako Yehova ndomo o liyevite catiamẽle kovituwa viaco. Tu pondolavo oku sivaya Yehova omo eye o tu kuatisa kuenda vamanji vakuavo voluali luosi.—1 Sam. 2:1, 2. w23.05 3-4 ¶6-7

Kunyamo 1919, o Bavulono Yinene ka ya kuatele vali unene kafendeli va Suku. Kunyamo waco, “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” wa fetika oku talavaya oco vakuotima wa sunguluka, va endele ‘Vonjila yi Kola.’ (Mat. 24:45-47; Isa. 35:8) Upange wa lingiwa lalume vakuekolelo woku pongiwa “onjila” kosimbu, wa kuatisa omanu oku endela vonjila yaco, poku lilongisa eci catiamẽla ku Yehova kuenda kocipango caye. (Olosap. 4:18) Ovo va ponduilevo oku ambata omuenyo ndomo ci li kuata lolonumbi via Yehova. Yehova ka lavokaile oco afendeli vaye va linge apongoloko a sukiliwa vonjanja yimosi. Eye wa siata oku pengulula afendeli vaye kamue kamue. Tu ka kuata esanju lialua eci vosi tu ka tẽla oku sanjuisa Suku yetu kovina viosi tu linga! Olonjila viosi vi sukiliwa oku semũlũiwa olonjanja viosi oco vi kale ciwa. Tunde kunyamo 1919, upange woku endela ‘Vonjila yi Kola’ wa siata oku amamako oku kuatisa omanu oku tunda vo Bavulono Yinene. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16

Osungu Yolombangi Via Yehova ya siata oku pindisavo oloñuatisi viavo kovikele vialua viatiamẽla kovimunga Viosungu Yolombangi Via Yehova. Oloñuatisi viaco, vi kasi oku tẽlisa lekolelo ocikele caco ka ca lelukile vocisoko. Ovo va pongiyiwa ciwa, oco vamameko lupange woku songuila olomeme via Kristu. Eci olombuavekua via sulako vi ka ambatiwa kilu koku panda kuesulilo liohali ya piãla, afendeli va Yehova palo posi va kamamako oku u vumba lekolelo. Lekuatiso lia Yesu Kristu, afendeli va Suku lalimue eteke va ka liwekapo oku vumba Yehova. Ocili okuti, kotembo yoco ocimunga cimue colofeka Embimbiliya li tukula hati, Goge ya Magoge ci ka ñualelapo afendeli va Suku. (Esek. 38:18-20) Pole, uyaki waco ka u ka kuata onima yiwa; owo ka u ka tateka afendeli va Suku oku u vumba. Yehova o ka va yovola! Vocinjonde cimue upostolo Yoano wa mola “owiñi wakahandangala” wolomeme vikuavo via Kristu. Yoano vo sapuila okuti “owiñi wakahandangala” wa tunda “kohali ya piãla.” (Esit. 7:9, 14) Kuenje tua kolela okuti Yehova o ka va popela! w24.02 5-6 ¶13-14

Nye tu sukila oku linga oco tu tambule espiritu sandu? Tu sukila oku likutilila oku pinga espiritu sandu poku tanga Ondaka ya Suku kuenda oku tiamẽla kocisoko ca Yehova ci songuiwa lespiritu sandu. Oku ci linga ci ka tu kuatisa oku kuata “epako liespiritu.” (Va Gal. 5:22, 23) Suku eca espiritu liaye ku vana vamamako lovisimĩlo kuenda lovituwa via yela. Eye ka ka amamako oku tu ĩha espiritu liaye nda tua kuata ovisimĩlo via vĩha loku linga ovina ka via sungulukile. (1 Va Tes. 4:7, 8) Oco tu amameko oku tambula espiritu sandu ka tu ‘ka tativo leselula ovitumasuku.’ (1 Va Tes. 5:20) Vocinimbu eci ovitumasuku vi lomboloka esapulo Yehova a eca pocakati cespiritu liaye, oku kongelamo asapulo a lombolola catiamẽla keteke liaye kuenda esunga lieci tu sukilila oku liangiliya lonjanga. Ka tu ka simi okuti eteke lia Yehova, ale o Harmagedo ka yi ka pita. Pole, tu li kapelako loku kuata ovituwa via sunguluka kuenda oku kakatela kovilinga “vioku sumbila Suku” oloneke viosi.—2 Pet. 3:11, 12. w23.06 12 ¶13-14

Etu Tuakristão nye tu sukila oku linga nda vocimalẽho cetu mu molẽha ovina vi lekisa umbondo? Lonjanga yalua tu sukila oku nyõla ociluvialuvia caco. Tu pondola oku kuatisiwa poku nõla onjila yaco, nda tua ivaluka okuti ocina ca velapo kokuetu, ukamba wetu la Yehova. Ocili okuti, pamue oviluvialuvia vimue ka vi lekisa umbondo, pole, vi pondola oku tu vetiya oku kuata oloñei viukahonga. Momo lie tu sukilila oku vi yuvula? Momo ka tu yongola oku eca enanga limue ndaño litito lioku linga ukahokolo vutima wetu. (Mat. 5:28, 29) Ukulu umue wekongele wo ko Tailandia o tukuiwa David wa popia hati: “Nda siata oku lipula ndoco: ‘Ndaño okuti oviluvialuvia viaco ka vi lekisa ovina viumbondo, Yehova o ka ndi sanjukila hẽ nda ndamamako oku vi tala?’ Oku sokolola ndoco, ci ñuatisa oku nõla onjila yolondunge.” Oku kuata usumba woku linga cimue ci sumuisa Yehova, ci kuatisa oku nõla onjila yolondunge. Oku sumbila Suku oco “efetikilo” ale ono “yolondunge.” w23.06 23 ¶12-13

Ondaka yokuti “volohondo,” yi pondola oku tiamisiwila kakongelo etu. Vokuenda kuohali ya piãla, tu ka sanga eteyuilo Yehova a likuminya, nda tu amamako oku likuata omunga la vamanjetu. Omo liaco, tu sukila oku likolisilako cilo oku kuatela ocisola vamanji. Tu ka popeliwa lika nda tua linga ovina viaco! “Eteke linene lia Yehova” ka li ka leluka komanu. (Sof. 1:14, 15) Eteke liaco, ka li ka lelukavo kafendeli va Yehova. Pole, nda tua lipongiya cilo, tu ka tẽla oku tula utima kuenda oku kuatisa vakuetu. Tu ka tẽla oku pandikisa kovitangi viosi tu ka kuata. Eci vamanjetu va ka tala ohali, tu ka linga cosi tu tẽla oco tu va kuatise poku lekisa ocikembe kuenda oku eca kokuavo ovina va sukila. Nda cilo tua lilongisa oku kuata ukamba wa pama la vamanji, ci ka leluka oku lekisa ocisola kovaso yoloneke. Yehova o ka tu sumũlũisa lomuenyo ka u pui voluali luna okuti, ovilunga viosi kuenda ohali, ka vi ka sokoluiwa vali.—Isa. 65:17. w23.07 7 ¶16-17

Embimbiliya olonjanja vialua li tukula alume vo kosimbu vakuekolelo okuti, vakuotõi kuenda va pama. Pole, vana va pamele calua ka va li tendaile okuti va pama. Ndeci, vapuluvi amue Soma Daviti wa enda oku liyeva okuti ‘wa pama calua ndomunda’ pole, olonjanja vimue wa “kala lusumba.” (Osa. 30:7) Samisone wa kuatele ongusu yalua omo liekuatiso liespiritu lia Suku. Ndaño ndoco wa kũlĩhĩle okuti nda ka kuatele ekuatiso liaco, eye ‘nda wa pua ongusu loku kala ndalume vosi vakuavo.’ (Olong. 14:5, 6; 16:17) Alume vaco vakuekolelo va pamele momo Yehova wa ecele unene kokuavo. Upostolo Paulu wa kũlĩhĩlevo okuti, wa sukilile unene wa Yehova. (2 Va Kor. 12:9, 10) Ndeci ca siata oku pita letu, Paulu wa kala oku liyaka locitangi cimue coku vela. (Va Gal. 4:13, 14) Olonjanja vimue, eye wa sukililevo oku likolisilako calua oco a linge ovina via sunguluka. (Va Rom. 7:18, 19) Vapuluvi amue wa enda oku kuata usumba kueci ca ponduile oku lipita laye. (2 Va Kor. 1:8, 9) Ndaño ndoco, eci Paulu a enda oku hongua, oco a liyevaile okuti wa pama. Ndamupi? Yehova wa enda oku wĩha ongusu a sukilile oco a tẽle oku pandikisa kovitangi. w23.10 12 ¶1-2

Nda olonjanja vimue tu litenda okuti ka tu kuete esilivilo, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova wa tu kokela kokuaye. (Yoa. 6:44) Eye o vanja kovituwa vietu viwa kuenda wa kũlĩha eci tua tuwa vutima. (2 Asa. 6:30) Omo liaco, tu pondola oku kolela kokuaye eci a tu sapuila okuti tu kuete esilivilo. (1 Yoa. 3:19, 20) Osimbu ka tua fetikile oku lilongisa ocili, vamue pokati ketu, tua enda oku linga ovina vi pondola oku tu kokela oku livetela evelo. (1 Pet. 4:3) Ndaño muẽle afendeli vamue vakuekolelo va Yehova va siatavo oku liyaka lahonguo. Nye ci popiwa kokuove? Olonjanja vimue wa siata hẽ oku liyeva okuti Yehova ka pondola oku ku ecela? Nda oco, o pondola oku lembelekiwa poku kũlĩha okuti afendeli vamue va Yehova vakuekolelo, va liyakavo lovisimĩlo viaco. Ndeci, upostolo Paulu wa enda oku sumua calua poku sokolola akulueya aye. (Va Rom. 7:24) Ocili okuti, Paulu wa likekembelele akandu aye loku papatisiwa. Pole, wa litukula eye muẽle okuti o “sule koku velapo pokati kovapostolo” kuenda o ‘kuetepo’ vali ekandu.—1 Va Kor. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 27 ¶5-6

Ulandu tu lilongisila kolonjila ka via sungulukile via Soma Yoasi wowu wokuti, tu sukila oku nõla akamba vana va kuete ovituwa viwa, vana va sole Yehova, haivo va yongola oku u sanjuisa. Akamba vetu va pondola oku kala vakuavitunga via litepa. Ivaluka okuti Yoasi wa kala umalẽhe calua oku ci sokisa lekamba liaye Yehoyada. Catiamẽla kakamba vove lipula ndoco: ‘Ovo va ndi kuatisa hẽ oku pamisa ekolelo ndi kuetele Yehova? Va siata hẽ oku ndi vetiya oku ambata omuenyo u likuata lolonumbi via Suku? Ovo hẽ va vangula eci catiamẽla ku Yehova kuenda kocili Cembimbiliya? Va sumbila hẽ olonumbi via Suku? Ovo va vangula lika ovina vimue oco va ndi sanjuise, ale va kuete utõi woku nyĩha elungulo eci ndi sukila? (Olosap. 27:5, 6, 17) Ocili ceci okuti, nda akamba vove ka va sole Yehova, ku va sukila. Pole, nda o kuete akamba va sole Yehova kakatela kokuavo, momo va ka ku kuatisa otembo yosi!—Olosap. 13:20. w23.09 9-10 ¶6-7

Ondaka Alfa, oyo oletala yatete yo ambesendaliu kelimi lio Helasi kuenda ondaka Ômega oyo oletala ya sulako. Yehova poku li tukula okuti “Ame Alfa kuenda Ômega,” ci tu kuatisa oku kuata elomboloko liokuti, eci a fetika ocina cimue, o ka ci malusula. Eci Yehova a lulika ohueli yatete Adama la Eva, Eye wa va sapuila hati: “Liciti, siati kuenda yukisi ilu lieve loku lu viala.” (Efet. 1:28) Eci Yehova a popia catiamẽla kocipango caye onjanja yatete, ca kala ndu a kala oku vangula okuti “Alfa.” Eci ocipango caye ci ka tẽlisiwa kuenda ocitumbulukila ca Adama la Eva vakuepokolo ci ka yukisa ongongo, loku yi pongolola ocumbo celau, ci ka kala ndu okuti Yehova wa popia hati, “Ômega.” Noke yoku mala oku lulika “ovailu, ongongo lovina viosi vi kasimo,” Yehova wa popia ondaka yimuamue oco a lekise okuti, ocipango caye ca tẽlisiwa. Yehova wa likuminya oku tẽlisa ocipango caye catiamẽla komanu kuenda kongongo. Eci ci lomboloka okuti, nda ca tẽlisiwa keteke lia sulako liepanduvali.—Efet. 2:1-3. w23.11 5 ¶13-14

Ungende woku tunda ko Bavulono toke ko Isareli ka wa lelukile, momo wa ponduile oku ambata olosãi vikuãla, pole, Yehova wa likuminyile okuti layimue ohele ya ponduile oku tateka ungende wavo. Va Yudea vakuekolelo, va kũlĩhĩle okuti esumũlũho linene oku tiukila ko Isareli, okuti oku sia ovina va kuatele ci sule. Vesumũlũho liaco mua kongelele efendelo liavo. Ka mua kaile onembele layimue ya Yehova ko Bavulono. Ka mua kaile utala laumue oco va Isareli va eceleko ocilumba ca kisikiwile Vocihandeleko ca eciwile ku Mose kuenda ka mua kalevo ovitunda via ponduile oku linga upange waco. Handi vali, volupale mua kala omanu valua va enda oku fendela olosuku viesanda, haivo ka va sumbilile Yehova kuenda olonumbi viaye. Kuenje va Yudea valua va solele Yehova va yonguile calua oku tiukila kofeka yavo kuna va ponduile oku tumbulula efendelo liocili. w23.05 14-15 ¶3-4

Tu sukila ekuatiso liespiritu sandu lia Suku, oco tu amameko oku endaenda “ndomãla vocinyi.” Momo lie? Momo ka ca lelukile oku amamako lovituwa via sunguluka voluali lulo lua vĩha. (1 Va Tes. 4:3-5, 7, 8) Espiritu sandu li pondola oku tu kuatisa oku yuvula ocisimĩlo coluali, oku kongelamo oviholo vialio kuenda ovisimĩlo vi lipatãla lolonumbi via Suku. Espiritu sandu li pondolavo oku tu kuatisa oku ima epako ‘liuwa wosi kuenda liesunga.’ (Va Efe. 5:9) Onjila yimue yoku tambula espiritu sandu, oku likutilila. Yesu wa popia hati, Yehova “o ka eca espiritu sandu ku vana vo pinga.” (Luka 11:13) Eci tu sivaya Yehova kumue la vamanji kolohongele vietu, tu tambulavo espiritu sandu. (Va Efe. 5:19, 20) Espiritu sandu lia Suku li pondolavo oku tu kuatisa oku ambata omuenyo umue u likuata locipango caye. w24.03 23-24 ¶13-15

Ove hẽ o sukia oku kuata vali epandi? Kuenje likutilila oco epandi liove li livokiye. Epandi li panga onepa kepako liespiritu. (Va Gal. 5:22, 23) Kuenje tu sukila oku likutilila ku Yehova oku pinga espiritu sandu kuenda oku tu kuatisa oku kuata ovituwa vi panga onepa kepako liespiritu. Nda tua lipita locitangi cimue okuti ci seteka ekolelo lietu, tu ‘lipilika oku pinga’ espiritu sandu oco li tu kuatise oku lekisa epandi. (Luka 11:13) Handi vali, tu pinga ku Yehova oco a tu kuatise oku tenda ocitangi caco ndeci eye a ci tenda. Ka tu sukila lika oku likutilila, tu sukilavo oku likolisilako oco tu lekise epandi eteke leteke. Eci tu likutilila oku pinga oco epandi lietu li li vokiye kuenda oku likolisilako konepa yaco, ocituwa caco ci ka kala vutima wetu loku panga onepa kekalo lietu. Tu kuatisiwavo poku sokolola kovolandu Embimbiliya. Embimbiliya li tukula omanu valua va kala vakuepandi. Eci tu sokolola kovolandu aco, tu lilongisa ndomo tu lekisa epandi. w23.08 22 ¶10-11

Yesu wa likuminyile kupostolo Petulu okuti Yehova wa laikele oku u kuatisa. Yesu noke yoku pinduiwa, wa lingisa okuti Petulu lovapostolo vakuavo locikomo va kuata olõsi vialua. (Yoa. 21:4-6) Ocili okuti, ocikomo caco ca vetiya Petulu oku limbuka okuti Yehova wa ponduile oku va ĩha ovina viosi va sukilile. Citava okuti Petulu wa ivaluka olondaka via Yesu viokuti, Yehova wa laikele oku tata vosi vana vamamako oku “sandiliya tete Usoma.” (Mat. 6:33) Cosi eci ca vetiya Petulu oku pitisa kovaso upange woku kunda okuti, upange waye woku pipa u sule. Eye wa lekisa utõi walua poku kunda kunyamo 33 keteke lio Pendekoste K.K., kuenje eci ca kuatisa omanu valua oku tava kolondaka viwa. (Ovil. 2:14, 37-41) Vokuenda kuotembo, Petulu wa kuatisa va Samaria la Vakualofeka oku lilongisa catiamẽla ku Kristu kuenda oku kala olondonge viaye. (Ovil. 8:14-17; 10:44-48) Ocili okuti Yehova wa kuatisa Petulu lonjila yimue yi komõhisa, oco a nene vekongelo omanu vakuapata osi. w23.09 20 ¶1; 23 ¶11

Noke lianyamo avali eci va Bavulono va nyõla o Yerusalãi. Soma Nevukandesa woko Bavulono wa lota onjoi yimue yi yokokisa yociñumañuma cimue cinene. Eye wa handeleka kalume vaye vakualumbu, oku kongelamo Daniele, oco vo lomboluile onjoi yaye kuenda elomboloko liaco. Nda ovo ka va ci lingile, wa laikele oku va ponda vosi. (Dan. 2:2-5) Daniele lonjanga yalua, wa nõla onjila yimue yolondunge, momo nda ka ci lingile, omanu valua nda va fa. Daniele “wa enda ku soma kuenje wa pinga ku soma oco o wecelele otembo yoku u sapuila elomboloko liaco.” (Dan. 2:16) Eci ca lekisa okuti Daniele wa kuata utõi kuenda ekolelo. Ndamupi? Embimbiliya ka li tukula onepa layimue okuti Daniele wa situluile ale, onjoi yimue. Eye wa pinga kakamba vaye oku “likutilila oco Suku yokilu a lekise ohenda catiamẽla kelumbu liaco.” (Dan. 2:18) Yehova wa tambulula olohutililo viaco. Lekuatiso lia Suku, Daniele wa tẽla oku situlula onjoi ya Nevukandesa. Kuenje, Daniele kumue lakamba vaye va puluka kolofa. w23.08 3 ¶4

Sokolola kasumũlũho a tunda koku kuata epandi. Omunu wosi ukuepandi o kuete esanju kuenda utima wa tula. Handi vali, epandi li mioñolola uhayele wetu ketimba kuenda kovisimĩlo. Nda okuti tuakuepandi la vakuetu, tu kuata ukamba uwa lavo. Handi vali, vekongelo tu kasi, mu kuata omunga. Nda umue o tu lingisa onyeño, ka tu ecelela okuti onyeño yetu yi livokiya. (Osa. 37:8 etosi; Olosap. 14:29) Ca velapo vali ceci okuti, tu kasi oku setukula Isietu wokilu kuenda oku pamisa ukamba wetu laye. Ocili okuti, epandi ocituwa cimue ca posoka ci tu kuatisa vosi yetu! Halonjanja viosiko ca leluka oku kala vakuepandi, pole, lekuatiso lia Yehova, tuamamako oku kuata ocituwa caco. Osimbu tu talamẽla lepandi oluali luokaliye, tu pondola oku kolela okuti, “ovaso a Yehova a lavulula vana vo sumbila vana va lavoka ocisola caye ka ci pongoloka.” (Osa. 33:18) Omo liaco, tu nõlipo oku amamako oku kala vakuepandi lietu muẽle. w23.08 22 ¶7; 25 ¶16-17

Tiago wa lekisa okuti, ulume umue wa kala ndu okuti wa kuatele ekolelo, pole, ovilinga viaye via ci situlula hẽ? (Tia. 2:1-5, 9) Tiago wa tukulavo omunu umue okuti wa mola ‘manji umue ulume, ale ukãi o kasi lepẽle, haeye ka kuete okulia’ pole, ka ecele ekuatiso li sukiliwa. Ndaño omunu waco wa litendele okuti o kuete ekolelo, pole, ovilinga viaye ka via lekisile okuti o kuete ekolelo. (Tia. 2:14-16) Tiago wa tukula Rahava ndongangu yiwa yekolelo omo liovilinga viaye. (Tia. 2:25, 26) Eye wa yevele eci catiamẽla ku Yehova kuenda wa limbukile okuti, wa kala oku kuatisa va Isareli. (Yeh. 2:9-11) Rahava wa lekisa ekolelo liaye kovilinga poku teyuila olondavululi vivali via va Isareli, eci omuenyo wavo wa kala kohele. Kuenje ukãi waco ka lipuile haiye ka kaile u Isareli, wa tendiwa okuti ukuesunga ndeci Avirahama. Ongangu yaye yi situlula esilivilo yoku kuata ekolelo li lekisiwa kovilinga. w23.12 5-6 ¶12-13

Omo okuti Tuakristão, ka tu yongola lika oku kuata elomboloko lialongiso atete Embimbiliya. Lekuatiso liespiritu sandu lia Yehova, tu pondola oku lilongisa “ndaño muẽle ovina via longa via Suku.” (1 Va Kor. 2:9, 10) Momo lie ku fetikila esokiyo limue lielilongiso lio pokolika oco o vokiye ukamba wove la Yehova? Ndeci, o pondola oku linga ekonomuiso ndomo Yehova a lekisa ocisola kafendeli vaye vo kosimbu kuenda ndomo ci situlula ocisola a tu kuetelevo. O pondolavo oku konomuisa ndomo efendelo lia Yehova lia sokiyiwile kotembo ya va Isareli kuenda ndomo Yehova a yongola okuti tu u vumba koloneke vilo. Ale citava okuti o lilongisa ondongosi ovitumasuku Yesu a tẽlisa vokuenda kupange waye woku kunda palo posi. O pondolavo oku talavaya lo Índice das Publicações da Torre de Vigia ale Elivulu Lioku Konomuisa Liolombangi Via Yehova. Oku linga elilongiso Liembimbiliya ondongosi ci ku kuatisa oku pamisa ekolelo liove kuenje “o ka sanga ukũlĩhĩso wa Suku.”—Olosap. 2:4, 5. w23.10 18-19 ¶3-5

Onepa yatete yocinimbu cecelãla yi lekisa ocisola tu sukila oku kuata okuti ‘ocisola ca pama.’ Ondaka ‘ca pama’ vupopi uteta onimbu, yi lomboloka “oku nyanyumula.” Onepa yavali yocinimbu yi lekisa onima yi tunda koku lekisa ocisola ca pama. Oyo hati, ocisola ci tuvika akandu a vamanjetu. Tu pondola oku ci sokisa ndoco: Sokolola okuti omesa yimue yi kuete atime alua. Citava okuti o kuata onanga yimue kuenje o yi yala komesa yosi oco o sitike atime aco. Cimuamue haico, nda tu kuetele ocisola ca pama vamanjetu, ka tu ka ecela lika akulueya amue, pole, tu ka tuvika “akandu alua.” Ocisola tu kuetele vakuetu ci sukila oku pama, oco tu tẽle oku ecela akulueya a vamanjetu ndaño pamue ka ca lelukile. (Va Kol. 3:13) Eci tu ecela vakuetu tu lekisa okuti ocisola cetu ca pama kuenda tu yongola oku sanjuisa Yehova. w23.11 11-12 ¶13-15

Eci Soma Yosiya a kuata 26 kanyamo, wa fetika oku semũlũla onembele. Vokuenda kupange waco, kua sangiwa “elivulu Liocihandeleko ca Yehova cina ca eciwile ku Mose.” Eci soma a yeva eci elivulu lia popia, lonjanga yalua wa linga apongoloko oco a pokole kovina via sonehiwamo. (2 Asa. 34:14, 19-21) Ove hẽ wa setekele ale oku tanga Embimbiliya oloneke viosi? Nda oco, o kasi hẽ oku litunda ciwa? Wa siata hẽ oku soneha ovinimbu vimue okuti vi pondola oku ku kuatisa? Eci Yosiya a kuata 39 kanyamo, wa linga ekandu limue linene lio kokela ovitangi komuenyo waye. Eye ka sandele olonumbi via Yehova, pole, wa likolela eye muẽle. (2 Asa. 35:20-25) Tu pondola oku lilongisilako kulandu owu. Ndaño tu kuete anyamo alua, ale tu kasi otembo yalua oku vumba Yehova, tu sukila oku amamako oku pamisa ukamba wetu la Yehova. Omo liaco, tu sukila oku likutilila olonjanja viosi ku Yehova oku pinga olonumbi viaye, oku lilongisa Embimbiliya kuenda oku yevelela alungulo Akristão va pama konepa yespiritu. Nda wa ci linga, o ka yuvula oku linga akandu anene kuenje o ka kuata esanju lialua.—Tia. 1:25. w23.09 12 ¶15-16

Embimbiliya li tukula akãi valua va solele Yehova loku u vumba. Ovo ‘va likandangiyile kovituwa’ kuenda va koleliwile kovina viosi.’ (1 Tim. 3:11) Handi vali, vamanji akãi va pondola oku sanga vekongelo liavo vamanji akãi Akristão vakuangangu yiwa yoku setukula. Ene a vamanji afeko, momo lie ka vu likolisililako oku kũlĩha vamanji vamue akãi va pama konepa yespiritu vana vu pondola oku kuama ongangu yavo? Limbuki ovituwa viavo viwa, noke sokololi ndomo vu pondola oku lekisa ovituwa viaco. Ocituwa cimue ci kuete esilivilo koku kula konepa yespiritu umbombe. Nda ukãi umue embombe, o ka kuata ukamba uwa la Yehova kuenda la vakuavo. Ndeci, ukãi umue o sole Yehova, lumbombe o likolisilako oku kuama olonumbi vioku songola Isiaye wokilu a tumbika. (1 Va Kor. 11:3) Olonumbi viaco vi pondola oku kapiwako vekongelo kuenda vepata. w23.12 18-19 ¶3-5

Yehova o lavoka okuti ulume o kuele o sola ukãi waye, poku wĩha ovina a sukila konepa yoketimba, kovisimĩlo kuenda konepa yespiritu. Oku kuata uloño woku sokolola, oku sumbila akãi kuenda oku koleliwa, vi ka ku kuatisa oku kala ulume uwa volohuela. Noke lioku kuela pamue o kala isia. Nye o pondola oku lilongisila ku Yehova catiamẽla koku kala isia umue? (Va Efe. 6:4) Yehova wa sapuila komõlaye Yesu hati, o soliwe kuenda wo sanjukila. (Mat. 3:17) Nda okuti wa linga isia umue, li kapelako oku sapuila olonjanja viosi komãla vove okuti o va sole. Va pandiya lutima wosi kovina viwa ovo va linga. Va isia vana va setukula ongangu ya Yehova, va kuatisa omãla vavo oku kala alume kuenda akãi va pama konepa yespiritu. O pondola oku lipongiyila cilo ovikele viaco, poku tata locisola omanu vakuavo vakuepata liove, la vamanji vekongelo, loku va sapuila okuti o va sola kuenda wa va kapako.—Yoa. 15:9. w23.12 28-29 ¶17-18

Ndaño okuti tuafendeli va Yehova vakuekolelo, tu liyakavo lovitangi kuenda oku vela ndeci ca siata komanu vosi. Tu sukilavo oku pandikisa kelambalalo liomanu vana va suvuka afendeli va Suku. Ndaño Yehova ka tateka okuti tu pita lovitangi viaco, pole, eye o tu kuatisa. (Isa. 41:10) Lekuatiso liaye, tu pondola oku kuata esanju, oku nõla olonjila viwa kuenda oku amamako oku kolela kokuaye ndaño lovitangi. Yehova o likuminya oku eca eci Embimbiliya li tukula hati, “ombembua ya Suku.” (Va Fil. 4:6, 7) Ombembua yaco yi lomboloka oku kuata utima wa tula u tunda kukamba tu kuete laye. Ombembua yaco yina “ya piãla olondunge viosi;” yi komõhisa calua okuti ovina tu sima vi sule. Ndeci, ove wa li yevele ale okuti wa tula utima noke lioku likutilila ku Yehova? Wa liyeva ndoco momo Yehova wa ku ĩha ‘ombembua yaye.’ w24.01 20 ¶2; 21 ¶4

Oku sola Suku ci vetiya omanu vakuekolelo oku sivaya onduko yaye lutima wosi. Soma Daviti wa kũlĩhĩle okuti eci tu sivaya onduko ya Yehova, tu kasi oku u sivaya eye muẽle. Eci tu yeva onduko ya Yehova tu sokolola ekalo liaye, ovituwa viaye viosi kuenda ovilinga viaye vi komõhisa. Daviti wa tenda onduko ya Isiaye wokilu okuti, yi kola kuenda wo sivaya. Eye wa ci linga ‘lovina viosi vi kasi vokati’ kaye, ci lomboloka okuti lutima wosi. Cimuamue haico va Lewi va linga, poku kuata ocikele coku sivaya Yehova. Ovo lumbombe va popia okuti, olondaka viavo lalimue eteke via ponduile oku situlula lonjila ya suapo esivayo onduko yi kola ya Yehova yi sesamẽla. (Neh. 9:5) Ocili okuti, esivayo liaco liumbombe halio liutima wosi, lia sanjuisa utima wa Yehova. w24.02 9 ¶6

Yehova ka ka sima okuti omo okuti kua tẽlisile ocimãho caco ka cu ku sesamẽla. (2 Va Kor. 8:12) Lilongisila ka tateko a pondola oku pita. Tiamisila utima kueci wa tẽlisa ale. Embimbiliya li popia okuti, “Suku hokuanyako okuti ivalako upange wene.” (Va Hev. 6:10) Kuenje ka ivalelekovo eci wa siata oku linga. Sokolola kueci wa tẽlisa ale ndeci, oku kuata ukamba la Yehova, oku sapuila vakuene catiamẽla kokuaye, ale oku papatisiwa. Omo okuti wa kula ale kuenda wa tẽlisa ovimãho vimue konepa yespiritu, o pondola oku vokiya ombili yove kocimãho wa litumbikila cilo. Lekuatiso lia Yehova ove o pondola oku tẽlisa ocimãho cove. Nda wamamako oku likolisilako kocimãho cove konepa yespiritu, o ka sanjukila ndomo Yehova a ku kuatisa loku ku sumũlũisa. (2 Va Kor. 4:7) Nda kua konyõhele, o ka tambula asumũlũho alua.—Va Gal. 6:9. w23.05 31 ¶16-18

Yehova wa tu ĩha Embimbiliya. Eye o sanda olonjila vioku lekisa kafendeli vaye okuti o va sole kuenda wa va sanjukila. Ovisonehua vi tukula olonjanja vivali Yehova a sapuila ku Yesu okuti, eye omõlaye wa soliwa, haye a sanjukila. (Mat. 3:17; 17:5) Ove hẽ o yongola oku yevelela Yehova oku ku sapuila okuti wa ku sanjukila? Yehova ka vangula letu oku upisa kilu, pole, o ci linga pocakati Cembimbiliya. Eci tu tanga olondaka viocisola Yesu a sapuila kolondonge viaye, ci kasi ndoku “yevelela” Yehova oku popia olondaka viaco kokuetu. Yesu wa setukula ciwa ekalo lia Isiaye. Omo liaco, eci tu tanga ndomo Yesu a situlula okuti wa sanjukilile olondonge viaye vakuekolelo, ndaño ka via lipuile, tu pondola oku sokolola Yehova oku tiamisila olondaka viaco kokuetu. (Yoa. 15:9, 15) Nda tu liyaka lovitangi, ka ci lomboloka okuti Suku ka tu sanjukilile vali. Eci ci tu ĩha epuluvi lioku lekisa kokuaye ocisola tu u kuetele kuenda ekolelo lietu.—Tia. 1:12. w24.03 28 ¶10-11