Ove wa Kũlĩha Ndomo o Kevelela?

OVE o pondola oku sokolola otembo yakahandangala omanu va pesela ulima lulima loku kevelela? Ovo va kevelela kulala woku landa vovenda ale kulala wongasolina. Va kevelela eci vavavela volonjo viokulia kuapia. Ovo va kevelela poku sanda cimbanda ale yu ukuakutukula ovayo. Ovo va kevelela atokalu lolomboyo. Ocili, ondunda yakahandangala yotembo yikomohisa komuenyo womunu yi peseliwa kovina vi pita lomanu. Ndeci ulandu umue womanu voko Alemanya, lika liavo wa pesela 4.7 kohuluwa yolowola vulima umosi, oku kevelela kulala wakãlu! Umue wa linga hati, olowola vialua vikasi loku keveleliwa komuenyo womanu vasoka 7.000.

Oku kevelela ci pondola oku lingisa calua owesi. Oloneke vilo ka kua la mõleha otembo yitẽla, yoku linga cosi kuenda oku sima ovina vina nda tu yongola oku linga, kuenje cilingisa okuti oku kevelela ovina viaco kualinga ocitangi. Umue omitavaso o tukuiwa Alexander Rose onjanja yimue hati: “Ocakati cupongo womuenyo oku kevelela.”

Benjamim Flanklin nguluvulu woko Amerika wa walimbuka okuti, oku kevelela citava okuti calingavo epese. Papita ale 250 kalima tunde eci a popia hati: “Otembo olombongo.” Eci oco vakuamilu va sandiliyila olonjila vioku yuvula eci ci ciluisa vokuenda kupange. Vialua vi lingiwa votembo yitito vi pondola oku kala onganyo yalua. Vakuamilu vana okuti va talavaya lowiñi va seteka oku linga upange lonjanga, leci ci liwa lonjanga, lovopange ombango, lovina vikuavo, omo ovo va kuliha okuti oku sanjuisa u o landa mua kongela oku teta onimbu otembo.

Oku Pumba Ovimuenyo Vietu

Umue usonehi wokocita ekui lecea ko Amerika londuko Ralph Waldo Emerson, Onjanja yimue wa lisiõsiõla hati: “Handundakuoyo yovimuenyo viomanu vikasi loku pumbiwa ño kenyõleho!” Ndopo eci, usonehi Lande Marrow wa lisiõsiuilavo eci ca tiamẽla kowesi kuenda esakalalo lioku kevelela. Kuenje, wa vangula uvi woku kevelela.” Nye caco eci? Ukulihiso wa pondolo vamue valua, lotembo, kuenda limue etepiso liomuenyo wa vamue valua, likasi loku vikasi loku nyaniwa, loku pumbiwa pe. Cilinga ohenda, pole ocili. Otembo ya pumbiwa mekonda lioku kevelela ya pumbiwa muẽle muenda hu.

Ocili, nda omuenyo ka wa kaile umbumbulu, oku kevelela nda kua kala kutito. Puãi, omuenyo ukasi umbumbulu. Olohulukãi vialima konyima, ukualosamo Vembimbiliya hati: “Oloneke vietu kulo kilu lieve vi tẽla akui epanduvali kanyamo, pamue, mekonda liongusu, akui ecẽlãla kanyamo. Haimo lumue upami wao upange lika, lesumuo. Momo u nyõleha ndopo kuenje tu taka.” (Osamo 90:10) Kuosi tu sangiwa kuenda nda tuvelie, ovimuenyo vietu−voloneke, volowola, akukutu tukuete eci tu citiwa−ambumbulu. Handi, etu ka tu yuvula akalo ana okuti a tu siliñinya oku pesela otembo yisilivila calua koku kevelela ovolandu ale omanu.

Lilongisa Ndomo O Kevelela

Valua pokati ketu tua kuliha ndeci oku kala lu okasi lokuendisa ekãlu, okuti olonjanja viosi o seteka oku pitahãla ekãlu likasi kovaso aye. Olonjanja vialua kakuli esukila lionjanga yalua, u endisa kakuete otembo yonjanga. Handi vali, okuamako kuaye kaku pondola oku tumiliwa lukuavo okasi lokuendavo. Ekambo liaye liepandi li lekisa okuti ka lilongisile oku kevelela. Wa lilongisa? Oco, oku kuliha ndomo okevelela, ocina cimue ci sukiliwa calua oku ci lilongisa. Lomue wa citiwa locituwa caco. Olonãnã vi siliha eci vayongola vonjanja yaco nda vikasi lonjala, ale ka vi kasi ciwa. Te lika eci va kula, oco va limbuka noke okuti puãi ci sukila oku kevelela nda va yongola cimue. Handi vali, ndaño oku kevelela ka ku yuvuiwa komuenyo, lopo oku kuliha ndomo o kevelala lepandi nda ci sukiliwa, eyi ondimbukiso yomunu umue wamako kespiritu.

Ocili, kuli akalo amue onjanga okuti cikuete esunga oku lekisa olukonyo. Ukuenje umue okuele eci a ka tuale lonjanga ukãi waye ko sipitali omo okuti omõlavo wokaliye wa laika oku citiwa, wa kuata esunga lioku lekisa olukonyo mekonda lioku cilua. Ovangelo va vetiya lonjanga Lote oco a siepo o Sodoma, ka va kevelilile toke Lote a liangiliya. Enyõleho liakala ocipepi, kuenje omuenyo wa Lote lepata liaye wa kala kohele. (Efetikilo 19:15,16) Olonjanja vialua, ovimuenyo ka vi kala kohele eci omanu va silihiwa oku kevelela. Konepa eyi, ovina nda via kala vali lesanju nda omunu lomunu wa lilongisile epandi, ndaño okuti oku kevelela ku lingiwa la umue ukuehonguo ale umue kakuete ocisola lomanu. Okasia kemẽla 5 yikuete ovisimilo vimue ndomo citava oku kevelela, hepandiko lika, pole lesilivilo.

Ka ci tava oku tatãla okuti espiritu limue liolukonyo likoka ocituwa cepela, oku liyeva okuti omunu osilivila calua oku amamako oku kevelela. Catiamẽla kocituwa caco, olondaka vikuaimo Viembimbiliya vi silivila calua oku vi kuama, okuti: “Ava va kasi lutima wepandi ovo va velapo, ava va kuete utima woku lisola ovo va sule.” (Ukundi 7:8) Oku litunula ale epela, etime limue linene komunu, kuenda olusapo Luembimbiliya luti: “Yehova o nyale ukuepela.” (Olosapo 16:5) Oku lilongisa epandi loku lilongisa oku kevelela, ci sukila okuti tu li kulihisa etu muẽle kuenda ukamba wetu lomanu va tu ñuala.

Epandi Lika Nena Onima

Tuasiata oku kevelela lulelu nda tua kuliha okuti caco tu kevelela cisukila muẽle otembo yalua, ndaño cilua, tua kolela okuti ciya muele ocili. Konepa eyi, ciwa oku sokolola okuti, afendeli vosi va Suku vakasi loku kevelela oku tẽlisiwa kuolohuminyo vi komohisa vi sangiwa Vembimbiliya. Ndeci tukasi loku sapuilua lunene wa Suku kosamo okuti: “Olondingesunga vi piñala ofeka, vi tungamo oloneke ka vi pui.” Ohuminyo eyi ya popiwa vali lupostolo Yoano eci a linga hati: “U o lingainga ocipango ca Suku o kala oloneke ka vi pui.” (Osamo 37:29; 1 Yoano 2:17) Ocili muẽle, nda tu yongola oku ka kala otembo yenda hu, oku kevelela ka ci kala ocitangi cinene. Puãi, otembo yilo ka tu kasi handi muenda ño hu. Anga ci silivila calua oku vangula catiamẽla komuenyo ko pui?

Apa handi kua tambuluile, kulihisa okuti Suku wa lulika olonjali vietu via tete lelavoko lioku kala otembo yosi. Ovo va pumba ño elavoko liaco mekonda va linga ekandu, kavali kavo lomãla vavo, oku kongelamo etu. Kuenje, lonjanga yaco noke eci va linga ekandu, Suku wa linga esapulo liocipango caye coku nyõla eci ca supa kehuko liavo. Eye wa likuminya okuiya “kuombuto,” una weya oku kala Yesu Kristu.​—⁠Efetikilo 3:15; Va Roma 5:18.

Cikale etu omunu lomunu tuka kuata esumuluho kolohuminyo viaye, pole, oku nõla kua tiamẽla kokuetu muẽle. Oku ci linga ci sukila epandi. Oco tu kuatisiweko oku kuata ocituwa cepandi, Embimbiliya li tu vetiya oco tu sokolole ongangu yukuaku kula. O kula ombuto yaye, eye ka nõla, pole o kevelela lepandi loku linga cosi citava oco a popele osongo yaye toke kotembo yoku ungula. Kuenje epandi liaye liuwiha onima, kuenda omõla apako upange waye. (Tiago 5:7) Upostolo Paulu wa tukula ongangu yikuavo yepandi. Eye o tu ivaluisa vakuekolelo alume lakãi vo kosimbu. Ovo va vanja kokulingiwa kuovipango via Suku, pole ovo va kevelela kotembo ya sokiyiwa la Suku. Paulu o tu vetiya oku setukula “ava va piñala olohuminyo omo va kasi lekolelo lepandi.”​—⁠Va Heveru 6:11, 12.

Ocili, okuti oku kevelela ocina cimue okuti ka ci tava oku ci yuvula komuenyo. Pole, ka ci tava oku kala esumuo olonjanja viosi. Kuvana vakasi loku kevelela oku lingiwa kuolohuminyo via Suku, eci ci tava oku kala ono yesanju. Ovo otembo va yi pesila koku kevelela oku kuata ukamba la Suku, loku linga ovopange a lekisa ekolelo liavo. Vohutililo, lelilongiso, kuenda voku sokolola lutate, ovo va kuata ekolelo lia koka okuti cosi Suku a likuminya ci ka tẽlisiwa kotembo a sokiya.

[Okakasia Lalitalatu kemẽla 5]

TEPULULA UPONGO WOKU KEVELELA!

Ocisimilo co kovaso! Nda wa kuliha okuti o ka kevelela, liangiliyila oku tanga, oku soneha, leci o tuta, lo kolosie yoku tuta, ale cimue ciñi ci silivila.

Kuata otembo yoku sokolola, cimue okuti cikasi oku vokiya ovitangi, voluali lulo lu ñuañuala lonjanga yalua.

Tanga ulandu umue ocipepi lo telefone nda o kasi loku kevelela; kuenje vakukutu atãlo ale ekui, ove o pondola oku tanga amẽla alua ulandu.

Nda o kasi loku kevelela ocimunga, sanga epuluvi nda citava, oco o fetike ombangulo la vakuene, kuenda oku kolisa lovisimilo viwa.

Osimbu o kasi vekãlu liove, tanga ulandu umue vokalivulu o sonaiha kalivala ana oku kevelela calua.

Patako, puyuka, ale likutilila.

OKU KEVELELA LETUNDILO LIWA OCITUWA CIMUE CA VELAPO KUENDA EPANDI.