Lekisa Ekolelo Kovilinga Viosi Viomuenyo Wove
“Ekolelo ka li kuete ovilinga, lia fa muẽle.” —TIAGO 2:17.
1. Momo lie Akristão vatete va sukilile oku kapako ekolelo kuenda ovilinga viavo?
AKRISTÃO vokocita catete, va lekisile ekolelo liavo kovilinga. Ndonge Tiago wa va sapuila hati: “Lingi vakuakulinga ondaka, vakuakuyeva lika, haivo va likembisa ño, hacoko.” Noke wamisako hati: “Ndeci etimba ka li kuete efuimo liomuenyo liafa, haico ekolelo ka li kuete ovilinga laliovo lia fa.” (Tiago 1:22; 2:26) Eci papita 35 kanyamo tunde eci a soneha ukanda waco, Akristão valua vamamako oku lekisa ekolelo liavo kovilinga. Pole, vamue ka va cilingile. Yesu wa pandiya ekongelo lio ko Smurna. Pole, valua va kala vekongelo lio ko Sardesi, wa va sapuila hati: “Nda kũlĩha ovilinga viove. O kuete onduko okuti o kasi lomuenyo, haimo lumue wa fa.”—Esituluilo 2:8-11; 3:1.
2. Nye Akristão va sukila oku lipula catiamẽla kekolelo liavo?
2 Evetiyo Yesu a eca kekongelo lioko Sardesi, li tiamisiwila Kakristão vosi veya oku tanga olondaka viaco. Momo evetiyo liaco lia va kuatisa oku ivaluka ocisola cavo catete va kuatela olonumbi via Yehova kuenda oku lavulula konepa yespiritu. (Esituluilo 3:2, 3) Omo liaco, vosi yetu tu sukila oku lipula ndoco: ‘Ovituwa vipi nda siata oku lekisa? Anga hẽ ovituwa viange vi lekisa okuti, ndi kuete ekolelo lia pama? Nda siata hẽ oku lekisa ekolelo liaco kovina viosi ndi linga komuenyo wange ndaño okuti, ka viatiamẽlele kupange woku kunda ale vekongelo?’ (Luka 16:10) Kuli ovina vialua viomuenyo wetu tu sukila oku kapako. Pole, vocipama cilo tu konomuisa lika onepa yatiamẽla kovipito vimue vitito oku kongelamo ovipito viuvala Wakristão.
Ovipito Vitito
3. Nye Embimbiliya li popia catiamẽla kovipito vimue?
3 Valua pokati ketu tua siata oku sanjukila oku lalekiwa oku enda kocipito Cakristão. Yehova “Suku yesumũlũho” ale yesanju, o yongola okuti omanu vaye va kuata esanju. (1 Timoteo 1:11) Eye wa vetiya Salomone oku popia hati: “Nda sivaya esanju omo komunu vemehi liekumbi ka kuli cimue ciwa te oku lia loku nyua kuenda oku sanjuka; momo ovio vi kala laye vupange waye oloneke viomuenyo Suku a wiha.” (Ukundi 3:1, 4, 13; 8:15) Citava okuti esanju liaco tu li lekisa poku lia kumosi lepata lietu ale kapuluvi akuavo la vamanji.—Yovi 1:4, 5, 18; Luka 10:38-42; 14:12-14.
4. Omunu wosi wa sokiya oku linga ocipito, o sukila oku linga nye?
4 Nda wa sokiya oku linga ocipito cimue okuti haive o kuete ocikele coku ci songuila, kũlĩhĩsa ovina wa sokiya. Ndaño okuti, wa sokiya oku laleka vamanji vamue oco ulie kumosi konjo yove loku sapela, kũlĩhĩsa ndomo ci lingiwa. (Va Roma 12:13) Ove o sukila oku kũlĩha okuti, ‘ovina viosi vi sokiyiwa ciwa,’ kuenda vi endisiwa ‘lolondunge viokilu.’ (1 Va Korindo 14:40; Tiago 3:17) Upostolo Paulu wa popia hati: “Ndaño wu lia, ndaño wu nyua, cosi wu linga ci lingili ulamba wa Suku. Ko ka lingi cimue ci tẽla oku konyuisa.” (1 Va Korindo 10:31, 32) Ovina vipi o sukila oku kũlĩhĩsa? Oku kũlĩha ovina viaco, ci ku kuatisa oku lekisa ovilinga viekolelo liove, kuenda oku kuatisa akombe wa laleka.—Va Roma 12:2.
Ocipito Caco ci Kala Ndati?
5. Omunu una wa laleka vakuavo, momo lie a sukilila oku kũlĩhĩsa nda eca ovina vikoluisa kuenda ovisikilo?
5 Omanu vana va sole oku laleka vakuavo, va siata oku liyaka locitangi coku nõla nda citava ale ka ci tava oku eca kakombe ovinyua vi koluisa. Ocili okuti, ovina vikoluisa havioko lika vi nena esanju komanu. Ivaluka okuti Yesu wa ecele okulia komanu veyile kokuaye oku u yevelela. Eye wa va lingila ocikomo coku vokiya olombolo kuenda olõsi. Pole, ulandu waco ka u lekisa okuti wa va lingila ocikomo covinyu, ndaño okuti, wa kuatele uloño waco. (Mateo 14:14-21) Omo liaco, nda wa sokiya oku eca ovinyua vi koluisa kakombe, kuata olondunge poku vi eca. Sapuila omanu wa laleka okuti, nda umue ka yongola oku nyua evi vi koluisa, kuli ovinyua vikuavo ka vi koluisa. (1 Timoteo 3:2, 3, 8; 5:23; 1 Petulu 4:3) Yuvula oku popia olondaka vi vetiya umue pokati kavo okunyua evi vi koluisa okuti noke vi lumana “ndonyoha.” (Olosapo 23:29-32) Nye ci popiwa catiamẽla kovisikilo ale kovisungo? Nda wa sokiya ovisikilo lovisungo, kũlĩhĩsa lutate olondaka viaco kuenda omiluko yaco. (Va Kolosai 3:8; Tiago 1:21) Akristão vamue va siata oku limbuka okuti, oku sika Ovisungo Viusoma ale oku imba ovisungo viaco, ci nena esanju. (Va Efeso 5:19, 20) Vokuenda kuepuluvi liaco, kũlĩhĩsa ocileñi covisikilo okuti ka ci tateka olombangulo viomanu ale oku lingila ombuanja omanu olisungue lavo posongo.—Mateo 7:12.
6. Catiamẽla koku sapela kuenda kovina vikuavo, ndamupi omunu wa laleka vakuavo a lekisa ekolelo liaye?
6 Akristão poku lia onanya ale ondalelo yimue kumosi la vamanji, va kuete ovina vialua viwa vioku vangula. Citava okuti va tanga ovipama vimue lolukandi, ale va lombolola ovolandu amue a pamisa kespiritu. Nda vamue va kasi oku tiamisila ombangulo kovina vikuavo, manji wa va laleka, o sukila oku yi pengulula lutate. Eye o kũlĩhĩsa okuti lomue o pitisa kovaso ombangulo yaye. Nda wa limbuka okuti, umue wa pitisa kovaso ondaka yaye, o sovola ombangulo yikuavo lutate okuti yecelela omanu vosi oku sapela. Omanu va kasi konanya yaco ale kondalelo oku kongelamo omãla, va sukila oku kongeliwa vovina viosi vi lingiwa vepuluvi liaco. Nda wa endisa ciwa ovina lutate, ‘esunguluko liove lika limbukiwa lomanu vosi’ veya konjo yove. (Va Filipoi 4:5) Ovo vaka limbuka okuti, ekolelo liove lia pama, kuenda li lekisiwa kovina viosi o linga komuenyo wove.
Uvala Kuenda Ocipito Caco
7. Momo lie Ukristão a sukilila oku kuata olondunge poku sokiya ovipito viuvala kuenda ovipito vimue vitito?
7 Ocipito cuvala, epuluvi limue liesanju komuenyo Wakristão. Omanu va Yehova kosimbu oku kongelamo Yesu kuenda olondonge viaye, va endale kovipito. (Efetikilo 29:21, 22; Yoano 2:1, 2) Pole, koloneke vilo via sulako, ovolandu a lekisa okuti, ka ca lelukile oku sokiya ovipito oku kongelamo ocipito cuvala. Momo Ukristão poku cilinga, o sukila oku lekisa esunguluko kuenda oku likandangiya kovina vimue. Omo okuti, ovipito viaco viatiamẽla komuenyo womanu, Ukristão o kuata epuluvi lioku lekisa ekolelo liaye.
8, 9. Ovipito vimue viuvala, vi lekisa ndati uvangi wolondaka vi sangiwa kelivu lia 1 Yoano 2:16, 17?
8 Omanu vana ka va kũlĩhĩle olonumbi via Yehova, va tenda ovipito viuvala ndepuluvi lioku linga ovina viosi va yongola. Vukanda umue wasapulo kocifuka co Europa, ukãi umue wa lombolola ndomo ocipito cuvala waye ca lingiwa. Eye wa popia hati: ‘Tua endela kokalosa ka kokiwa lovimbulu vikuãla via kuamiwa leci ci soka 12 kovimbulu vikuavo. Vokalosa kaco, mua kala ovisikilo. Noke, tua lia ovikulia vimue vi pepa kuenda tua yevelela ovisikilo viwa. Nda tẽlisa ovina viosi nda yonguile. Momo keteke liaco, nda kala onasoma.’
9 Ocili okuti, ofeka lofeka yi kuete ovituwa viayo. Pole, ulandu tua konomuisa ndeti u lekisa uvangi wolondaka upostolo Yoano a popia hati: “Ovina viosi vi kasi voluali, okuti, oñeyi yetimba, loñeyi yovaso, kuenda oku litunila ovina viomuenyo waluo, ka via tundile ku Isia, te koluali.” Ukristão wosi wa loñoloha kespiritu ka lingi uvala woku komõhisa omanu. Momo ivaluka okuti, “u o lingainga ocipango ca Suku o kala oloneke ka vi pui.”—1 Yoano 2:16, 17.
10. (a) Momo lie ci sukilila oku linga eliangiliyo poku sokiya ocipito cuvala? (b) Esokiyo lioku laleka omanu li lingiwa ndati?
10 Akristão vana okuti, olohueli, va yongola oku lekisa esunguluko liavo. Kuenje Embimbiliya li pondola oku va kuatisa. Ovo va kũlĩha okuti eteke liuvala li kuete esilivilo. Pole, eteke liaco li lomboloka ño efetikilo liomuenyo wolohueli vi yongola oku kuata omuenyo ko pui. Omo liaco, ka va kisikiwa oku linga ocipito cinene cuvala. Nda va nõlapo oku linga ocipito, va kũlĩhĩsa epese liaco kuenda ndomo ocipito caco ci lingiwa. (Luka 14:28) Veliangiliyo lia Yehova liatiamẽla kolohuela, ulume eye utue wepata. (1 Va Korindo 11:3; Va Efeso 5:22, 23) Omo liaco, sandombua eye o kuete ocikele coku nõla ndomo uvala waco u lingiwa. Eye o kũlĩhĩsavo ndombua yaye catiamẽla kovina va yongola oku linga kuenda omanu va yongola oku laleka. Ka citava oku laleka omanu vosi ndeci akamba kuenda epata. Poku sokiya ovina viaco, va ci linga lesunguluko. Ovo va sukila oku ivaluka okuti, vamanji vamue ndaño okuti ka va tambuile elaleko, ka va sumua. Pole, ci va lomboloka.—Ukundi 7:9.
‘Usongui Wocipito Cuvala’
11. ‘Usongui wocipito’ cuvala o kuete ocikele cipi?
11 Nda olohueli via nõlapo oku linga ocipito cuvala, va ci linga ndati lesumbilo? Tunde osimbu, Olombangi via Yehova via siata oku limbuka esilivilo lioku kuama ovina via lingiwa kuvala wo ko Kana ko Galilea Yesu a endele. Kuvala waco, kua kala ‘usongui wocipito.’ Usongui waco wa kuata ocikele coku kũlĩhĩsa ovina viosi vi pita puvala. (Yoano 2:9, 10) Omo liaco, sandombua o sukila oku nõla manji umue wa loñoloha kespiritu oco a songuile ocipito cuvala. Usongui o kũlĩhĩsa ovisimĩlo via sandombua. Noke, osimbu ocipito ka ca fetikile o sokiya ovina viaco. Vokuenda kuocipito o sukilavo oku kũlĩhĩsa ndomo ovina vi kasi oku endisiwa.
12. Sandombua o sukila oku kũlĩhĩsa nye catiamẽla kovinyua vikoluisa?
12 Ndomo ca lomboluiwa kocinimbu 5, olohueli vimue pocipito cavo cuvala ka via siatele oku eca komanu ovinyua vi koluisa. Momo va yongola oku yuvula ombuanja pocipito. (Va Roma 13:13; 1 Va Korindo 5:11) Pole, nda va sokiya ovinyua vi koluisa, sandombua o sukila oku kũlĩhĩsa okuti, vieciwa lolondunge. Kuvala wa lingiwa ko Kana kuna Yesu a endele, kua kala ovinyu. Handi vali, Yesu wa linga ocikomo coku eca ovinyu yiwa. Kuenje, usongui wocipito caco wa popia hati: “Omanu vosi va tangola tete ovinyu viwa, kuenje noke, eci okuti va nyua ale, oco va tangola evi viaño. Ove puãi, wa soleka ovinyu viwa toke cilo.” (Yoano 2:10) Yesu ka vetiyile uholua pocipito caco. Momo wa kũlĩhĩle okuti, uholua ka u taviwa kovaso a Yehova. (Luka 12:45, 46) Usongui wocipito poku limbuka ovinyu yiwa, wa eca uvangi wokuti, wa kala oku lavulula ndomo akombe va nyua okuti, ka va kolua. (Ovilinga 2:15; 1 Va Tesalonike 5:7) Omo liaco, sandombua kuenda usongui wocipito, va sukila oku kũlĩhĩsa okuti, omanu vosi va kasi pocipito va pokola kolondaka Viembimbiliya vi popia hati: “Ko ka kolui lovinyu, momo oco ci koka oku nyõleha.”—Va Efeso 5:18; Olosapo 20:1; Hosea 4:11.
13. Nye olohueli vi sukila oku linga nda via sokiya ovisikilo puvala, kuenda momo lie?
13 Nda wa sokiya ovisikilo pocipito, kũlĩhĩsa ocileñi caco okuti ka ci tateka ombangulo yomanu. Manji umue ukulu wekongelo poku lombolola catiamẽla kovipito viuvala, wa popia hati: ‘Osimbu uteke wamamako, omanu va fetika oku sapela lesanju kuenda oku piluka. Noke ocileñi covisikilo ci vokiyiwa. Ovisikilo via kala oku sika levando, vi fetika oku linga onjuela loku tateka olombangulo viomanu. Ocili okuti, uvala ocipito cimue ceca epuluvi liesanju Kakristão. Pole, nda ocileñi covisikilo ci tateka epuluvi liaco liesanju, ci nena esumuo.’ Omo liaco, sandombua kuenda usongui wocipito, va sukila oku yuvula oku eca ocikele covisikilo komunu umue ka kũlĩhĩle olonumbi via Yehova, ale ka kũlĩhĩle oku sika levando. Upostolo Paulu wa popia hati: “Cosi vu linga, ci kale ondaka yi popiwa, ci kale ovilinga, ci lingili vonduko ya Ñala Yesu.” (Va Kolosai 3:17) Noke yocipito cuvala omanu va lalekiwile, va tiukila kolonjo viavo. Anga hẽ omanu vaco vaka ivaluka okuti, ovisikilo via eca uvangi wokuti, olohueli via linga ovina viosi vonduko ya Yesu? Eci oco olohueli vi sukila oku ivaluka.
14. Nye Akristão va sukila oku ivaluka catiamẽla kovipito viuvala?
14 Nda uvala wa sokiyiwa ciwa uka eca onjivaluko yesanju komanu. Manji umue Adam lukãi waye Edita okuti tunde eci va likuela papita ale ci soka 30 kanyamo, va lombolola ulandu wa pita kuvala umue. Ovo va popia hati: ‘Kuvala waco kua kala lika olombangulo viespiritu. Kua kalavo ovisungo vioku sivaya Yehova kuenda olomapalo viwa. Omanu ka va pitisile kovaso olomiluko lovisikilo. Kua kala lika esanju lovina vi pamisa omunu kespiritu. Momo ocipito caco ca lingiwa loku kuama olonumbi Viembimbiliya.’ Omo liaco, sandombua la ndombua yaye va sukila oku lekisa uvangi wekolelo liavo.
Olombanjaile Viuvala
15. Elungulo lipi tu sukila oku ivaluka poku eca olombanjaile viuvala?
15 Kolofeka vimue akamba kuenda epata, va siata oku eca olombanjaile kolondombua. Nda wa sokiya oku eca ombanjaile, nye o sukila oku ivaluka? O sukila oku ivaluka olondaka viupostolo Yoano viatiamẽla koku “litunila ovina viomuenyo.” Eye wa lekisa okuti oku litunila ovina viomuenyo, ka ci lekisa uvangi uwa wekolelo Liukristão. Pole, citiamisiwila kocituwa ‘coluali lulo lu kasi oku takata.’ (1 Yoano 2:16, 17) Anga hẽ, olondaka via Yoano ka vi kuatisa olondombua oku yuvula oku tukula olonduko viomanu va eca kokuavo olombanjaile? Akristão voko Makedonia kuenda ko Akaia, va ecele olombanjaile vioku kuatisa vamanji va kala ko Yerusalãi. Pole, ka kuli uvangi u lekisa okuti, va situlula olonduko viavo. (Va Roma 15:26) Akristão valua poku eca olombanjaile viuvala, ka va siatele oku tukula olonduko viavo kowiñi. Ovo va pokola kelungulo lia Yesu li sangiwa kelivulu lia Mateo 6:1-4.
16. Catiamẽla kolombanjaile ndamupi olondombua vi yuvula oku sumuisa vakuavo?
16 Oku tukula onduko yomunu wa eca ombanjaile yuvala, ci tuala ‘koku lipanda.’ Momo ci vetiya omunu oku sima okuti, ombanjaile yaye ya velapo ale ya tĩla calua. Omo liaco, olondombua vina okuti Akristão, ka vi tukula olonduko viomanu va eca kokuavo olombanjaile. Momo ocituwa caco ci sumuisa omanu vakuavo ka va kuatele epondolo lioku eca olombanjaile. (Va Galatia 5:26; 6:10) Ocili okuti, ka cĩviko olondombua oku kũlĩha olonduko viomanu va eca kokuavo olombanjaile. Ovo va pondola oku kũlĩha olonduko viomanu vaco poku tanga okokanda ka kuama kombanjaile yaco. Pole, okokanda kaco ka ci sukila oku ka tangela kovaso yomanu. Eci tu eca ombanjaile ale ceci tu tambula ombanjaile komunu umue, tu kuata epuluvi lioku lekisa ovilinga viekolelo lietu.
17. Nye Akristão va sukila oku linga catiamẽla kekolelo liavo kuenda kovilinga?
17 Voku lekisa ekolelo lietu, ka mua kongelele lika oku kuata ovituwa viwa, loku enda kolohongele kuenda kupange woku kunda. Omo liaco, tu sukila oku pamisa ekolelo lietu kovina viosi tu linga. Tu pondola oku ci linga poku yukisa ‘ovilinga’ viekolelo lietu, oku kongelamo ovina viosi via lomboluiwa kovinimbu viatete.—Esituluilo 3:2.
18. Olondaka vielivulu lia Yoano 13:17, vi tiamisiwila ndati kovipito viuvala kuenda kovipito vikuavo?
18 Yesu noke yoku eca ongangu yiwa kolondonge viaye poku sukula olomahi viavo, wa va sapuila hati: “Nda wa kũlĩhĩ ovina evi, vu sumũlũha nda vu vi linga.” (Yoano 13:4-17) Koloneke vilo, kovaimbo etu, pamue ca sunguluka oku sukula kolomahi viakombe veya konjo yetu. Pamue ka ci sukila oku sukula olomahi viavo. Pole, vocipama cilo tua lilongisa okuti, kuli ovina vialua viomuenyo wetu tu sukila oku lekisa ovilinga viekolelo lietu. Vovina viaco mua kongela ovipito vioku laleka omanu konjo yetu kuenda ovipito viuvala Wakristão. Omo liaco, poku sokiya ocipito cuvala wetu, ale ceci tu lalekiwa kocipito caco kuenda kolonjo via vakuetu, tu amamiko oku lekisa ovilinga viekolelo lietu.
O Tambulula Ndati?
O lekisa ndati ekolelo liove:
• Poku laleka omanu vamue konjo yove?
• Poku linga ocipito cuvala?
• Poku eca ale poku tambula olombanjaile viuvala?
[Elitalatu kemẽla 18]
Ndaño wa laleka omanu vatito konjo yove, tava oku songuiwa ‘lolondunge via Yehova’