Ceci tu Lilongisila Kolondaka Via Sulako Via Yakoba Eci a Kala Oku Panda Kolofa—Onepa 2

1. Nye tu lilongisa vocipama cilo?

OMÃLA va Yakoba va liongoluila konele yaye, loku yevelela lutate ovina eye a yonguile oku sapuila komunu lomunu. Ndomo tua ci lilongisa kocipama ca pita, Ruvene, Simeone, Lewi, kuenda Yuda citava okuti, va komõha calua omo liovina Yakoba a va sapuila. Pamue, ovo va kala oku li pula ovina Yakoba a laikele oku sapuila komãla vaye vakuavo ecelãla. Kaliye, tu konomuisa ovina tu lilongisila kolondaka eye a sapuila Sevulono, Isakare, Dani, Gadi, Asiyere, Nafitali, Yosefe kuenda Benjamini.a

SEVULONO

2. Nye Yakoba a sapuila Sevulono kuenda olondaka viaco via tẽlisiwa ndati? (Efetikilo 49:13) (Talavo okakasia.)

² Tanga Efetikilo 49:13. Yakoba wa popia okuti ovitumbulukila via Sevulono via laikele oku tungila ocipepi lohulo yokalunga, konepa yo konano Yofeka Yohuminyo. Noke lieci ci pitahãla 200 kanyamo olondaka viaco via tẽlisiwa. Ocikanjo ca eciwile kocikoti caco, ca kala pokati kokalunga ko Galilea kuenda okalunga ko Mediterraneo. Mose wa popele hati: “A Sevulono sanjukila oku litunda kuove.” (Esin. 33:18) Citava okuti eye wa popia olondaka viaco, momo ca lelukile calua kocikoti caco oku linga olomĩlu lomanu vo kovitumãlo vikuavo, omo okuti ocikanjo cavo ca kala pokati kolokalunga vivali. Pole, ovitumbulukila via Sevulono via kuatele asunga alua oku sanjuka.

3. Nye ci ka tu kuatisa oku sanjukila ovina tu kuete?

³ Nye tu lilongisilako? Ndaño tu kasi kovitumãlo via litepa ale tu kuete ekalo lia litepa, olonjanja viosi tu kuete asunga oku kuata esanju. Pole, oco tuamameko lesanju, tu sukila oku sanjukila ovina tu kuete. (Osa. 16:6; 24:5) Pamue ci leluka vali kokuetu oku tiamisila utima kovina ka tu kuete okuti, kovina viwa tu kuete hakoko. Omo liaco, seteka oku ivaluka ovina viwa o kuete kuenda oku sanjukila ekalo liove.—Va Gal. 6:4.

ISAKARE

4. Nye Yakoba a sapuila Isakare kuenda olondaka viaco via tẽlisiwa ndati? (Efetikilo 49:​14, 15) (Talavo okakasia.)

⁴ Tanga Efetikilo 49:​14, 15. Yakoba wa sokisa Isakare ndocimbulu cimue ci kuete akepa a pama, okuti ci pondola oku ambata ovina via lema. Ocili okuti olondaka viaco via kala viepandiyo, momo Isakare wa kala onalavayi yimue yiwa. Handi vali, Yakoba wa popia okuti Isakare wa laikele oku kuata ofeka yimue yiwa. Eci oco ceya muẽle oku lipita. Ovitumbulukila via Isakare via tambula ofeka yimue yima ciwa okuti, ongave yaco ya pitĩla toke Kolui Yordão. (Yeh. 19:22) Ndaño okuti ovo va talavaya calua oco va lime ofeka yavo, pole, va likolisilakovo oco va kuatise vakuavo. (1 Olos. 4:​7, 17) Ndeci, ocikoti ca Isakare ca likapeleleko oku yaka oco ci teyuile ofeka, ndeci ca lipita koloneke vionganji Baraka kuenda Devora uprofeto umue ukãi.—Olong. 5:15.

5. Momo lie tu sukilila oku likolisilako oku kala olonalavayi viwa?

⁵ Nye tu lilongisilako? Yehova wa kapako calua upange tu u lingila, ndeci a kapeleko upange uwa ocikoti ca Isakare ca linga. (Uku. 2:24) Sokolola vamanji va siata oku likolisilako calua oco va tate ekongelo. (1 Tim. 3:1) Ovo ka va sukila oku linga uyaki umue, pole, va siata oku likolisilako calua oco va teyuile afendeli va Suku konepa yespiritu. (1 Va Kor. 5:​1, 5; Yuda 17-23) Handi vali, ovo va siatavo oku likolisilako oku pongiya kuenda oku linga olohundo vi vetiya, havio vi pamisa ekongelo.—1 Tim. 5:17.

DANI

6. Ocikele cipi ocikoti ca Dani ca tambula? (Efetikilo 49:​17, 18) (Talavo okakasia.)

⁶ Tanga Efetikilo 49:​17, 18. Yakoba wa sokisa Dani ndonyõha yimue yi lumana ovanyãli vaye va pama, ndeci okavalu kuenda ukuakuendela kokavalu. Ndomo ocitumasuku caco ca lekisa, ocikoti ca Dani ca laikele oku kala vakuotõi, loku likapelako oku liyaka lovanyãli va va Isareli. Eci ceya oku tẽlisiwa. Vokuenda kungende wavo oco va iñile Vofeka Yohuminyo, ocikoti ca Dani ca “kala konyima” yovikoti viosi vikuavo oco ci teyuile ofeka. (Ate. 10:25) Omo liaco, ovikoti vikuavo ka via tẽlele oku mola ovina viosi ocikoti ca Dani ca kala oku linga. Pole, ndaño ndoco, ocikele caco ca kuatele esilivilo lialua.

7. Nye tu sukila oku ivaluka catiamẽla kovikele tu tambula kupange wa Yehova?

⁷ Nye tu lilongisilako? Anga hẽ wa lingile ale upange umue kuenje wa liyeva okuti lomue wa ci limbuka? Citava okuti wa kuatisa kupange woku yelisa Onjango Yusoma, oku yi semũlula, oku lieca olumue oco o talavaye kohongele yimue yimbo ale yofeka kuenda oku linga upange umue ukuavo. Nda oco, o sesamẽla epandiyo! Olonjanja viosi ivaluka okuti Yehova o lete kuenda wa kapako ovina viosi wa siata oku u lingila. Eye o sanjuka calua eci ove ku ci lingila locimãho coku muiwa lomanu vakuavo, pole, o ci lingila omo lioku sola Yehova lutima wosi.—Mat. 6:​1-4.

GADI

8. Momo lie ca lelukilile kovanyãli oku katukila ocikoti ca Gadi? (Efetikilo 49:19) (Talavo okakasia.)

⁸ Tanga Efetikilo 49:19. Yakoba wa popia okuti, Gadi wa laikele oku pundiwa locimunga cimue covingumba. Noke lieci ci pitahãla 200 kanyamo, ocikoti ca Gadi ca tungila konele Yutundilo Wolui Yordão okuti, ofeka yimue ya kala kohele omo liovanyãli. Omo liaco, ca lelukile ovanyãli vavo oku va katukila. Pole, ocikoti ca Gadi ca yonguile oku amamako oku kala kocitumãlo caco, momo kua kala ovisenge vialua vioku lisila ovinyama. (Ate. 32:​1, 5) Ocili okuti, ovitumbulukila via Gadi via kala vakuotõi. Handi vali, ovo va kolelele okuti Yehova wa laikelevo oku va kuatisa oku teyuila ofeka a ecele kokuavo. Ekolelo liavo ku Yehova lia luile calua okuti vokuenda kuanyamo alua, ovo va kuatisa ovikoti vikuavo oku yula onepa yikuavo Yofeka Yohuminyo, yina ya kala konele yikuavo Yolui Yordão. (Ate. 32:​16-19) Ovo va kolelele okuti Yehova wa laikele oku teyuila akãi vavo kuenda omãla vavo osimbu va enda kuyaki. Yehova wa va sumũlũisa omo liutõi wavo kuenda ocituwa cavo coku lieca olumue koku kuatisa vakuavo.—Yeh. 22:​1-4.

9. Tu lekisa ndati okuti tua kolela ku Yehova?

⁹ Nye tu lilongisilako? Nda tua kolela ku Yehova, tu kamamako oku u vumba, ndaño vakalo ana okuti ka a lelukile. (Osa. 37:3) Koloneke vilo, valua va siata oku lekisa okuti va kolela ku Yehova poku linga alikolisilo oco va kuatise kupange woku tunga olonjango viusoma kuenda ovitumãlo vikuavo viocisoko ca Yehova, oku ka kundila kovikanjo vina kuli esukila ale oku tẽlisa ovikele vikuavo. Ovo va linga ovina viaco momo, va kolela okuti Yehova olonjanja viosi o ka va tata.—Osa. 23:1.

ASIYERE

10. Nye ocikoti ca Asiyere ca sukilile oku linga? (Efetikilo 49:20) (Talavo okakasia.)

¹⁰ Tanga Efetikilo 49:20. Yakoba wa popia okuti, ovitumbulukila via Asiyere via laikele oku kuata ukuasi walua. Eci oco ceya oku lipita. Vocikanjo cocikoti ca Asiyere, mua kongelele alupale amue a ima ciwa, a kala ko Isareli. (Esin. 33:24) Handi vali, ocikanjo caco ca kalavo ocipepi lokalunga ko Mediterraneo kuenda letapu lio Sidono kuna kua enda oku kala omanu valua va linga olomĩlu. Pole, ocikoti ca Asiyere citava okuti omo liukuasi wavo kuenda omo lioku yapuisiwa la va Kanana vana ovo va sukilile oku lupuisa vocikanjo cavo, ombili va kuatelele efendelo liocili, yeya oku tepuluka. (Olong. 1:​31, 32) Ndeci, eci onganji Baraka a pinga ekuatiso ku va Isareli oco a yake lolohoka via va Kanana, ocitumbulukila ca Asiyere ca likala oku kuatisa. Omo liaco, va pumba epuluvi lioku mola eyulo Yehova a eca ku va Isareli “ocipepi lovava o Megido.” (Olong. 5:​19-21) Citava okuti Ocikoti ca Asiyere ca kuata osõi, eci ca yeva ocisungo Yehova a vetiya Baraka la Devora oku imba cokuti, “Asiyere wa tumãlele lowesi kohulo yokalunga.”—Olong. 5:17.

11. Momo lie tu sukilila oku kuata ovisimĩlo via sunguluka viatiamẽla kolombongo?

¹¹ Nye tu lilongisilako? Tu yongola oku linga cosi ci kasi vepondolo lietu kupange tu lingila Yehova. Omo liaco, tu sukila oku kuata utate oco ka tu ka setukuli omanu vo voluali, vana va sima okuti oku kuata olombongo oco ocina ca velapo komuenyo. (Olosap. 18:11) Tu sukilavo oku likolisilako oku kuata ovisimĩlo via sunguluka viatiamẽla kolombongo. (Uku. 7:12; Va Hev. 13:5) Ka tu yongola oku pesela otembo kuenda ongusu yetu koku sanda ovina ka tu sukila, momo oku ci linga ci pondola oku tepulula ombili yetu kupange tu lingila Yehova. Lilo olio epuluvi lioku linga cosi tu tẽla kupange wa Yehova, momo tua kũlĩha okuti eye o ka tu ĩha omuenyo umue wa velapo, haiwo wa koka, kovaso yoloneke.—Osa. 4:8.

NAFITALI

12. Olondaka Yakoba a sapuila ku Nafitali via tẽlisiwa ndati? (Efetikilo 49:21) (Talavo okakasia.)

¹² Tanga Efetikilo 49:21. “Olondaka viwa” Yakoba a tukula, citava okuti vi tiamisiwila konjila ndomo Yesu a vangula vokuenda kupange waye woku kunda. Yesu una wa kũlĩhĩwile okuti ulongisi uwa, wa enda oku kala otembo yalua ko Kafarinau olupale lumue lua kala vocikanjo cocikoti ca Nafitali. Eli olio esunga lieci olupale luaco lua kũlĩhĩwile okuti, ‘olupale luaye muẽle.’ (Mat. 4:13; 9:1; Yoa. 7:46) Isaya wa popelevo okuti, Yesu wa laikele oku kala “ocinyi cimue cinene” komanu va Sevulono kuenda va Nafitali. (Isa. 9:​1, 2) Yesu pocakati calongiso aye, wa situlula okuti wa kala “Ocinyi cocili okuti ceca ocinyi komanu vosi.”—Yoa. 1:9.

13. Nye tu sukila oku linga oco olondaka vietu vi sanjuise Yehova?

¹³ Nye tu lilongisilako? Yehova o luluvalela lutate kolondaka vietu kuenda konjila ndomo tu vangula. Tu vangula ndati “olondaka viwa” havio vi sanjuisa Yehova? Catete, poku vangula ocili. (Osa. 15:​1, 2) Handi vali, tu pondola oku pamisa vakuetu, oku va pandiya okuti ka tu va pisa kuenda oku yuvula oku lisiosiõla. (Va Efe. 4:29) Tu sukilavo oku litumbikila ocimãho coku mioñolola uloño wetu, woku fetika ombangulo yi kuatisa oku eca uvangi.

YOSEFE

14. Ocitumasuku catiamẽla ku Yosefe ca tẽlisiwa ndati? (Efetikilo 49:​22, 26) (Talavo okakasia.)

¹⁴ Tanga Efetikilo 49:​22, 26. Citava okuti Yakoba wa sanjukilile calua omõlaye Yosefe. Yehova wo ‘nõlele pokati ka vahuvaye’ oco a talavaye laye lonjila yimue yilikasi. Yakoba wa tukula Yosefe hati, “ocanja cuti umue wima apako.” Yakoba eye wa kala uti waco kuenda Yosefe eye wa kala ocanja cuti waco. Yosefe eye omõla watete Yakoba a cita la Rahele, ukãi a solele calua. Yakoba wa popele okuti, Yosefe wa laikele oku tambula esumũlũho lialua, lina Ruvene omõla watete a cita la Lea a pumbile. (Efet. 48:​5, 6; 1 Asa. 5:​1, 2) Ocitumasuku caco ca tẽlisiwa eci Efarimi la Manase omãla va Yosefe va linga ovikoti vivali okuti, ocikoti locikoti ca tambula ocikanjo cimue ca litepa Cofeka Yohuminyo.—Efet. 49:25; Yeh. 14:4.

15. Nye Yosefe a linga poku liyaka lekambo liesunga?

¹⁵ Yakoba wa tukulavo vakualohonji vana va ‘asa Yosefe lovisongo kuenda vamamako oku u suvuka.’ (Efet. 49:23) Vahuva a Yosefe ovo va kala vakualohonji vaco, momo vo kuatelele onya loku u kokela ohali lovina vialua vĩvi. Pole, Yosefe ka kuatelele ocikumbiti vahuvaye kuenda ka kapele eko ku Yehova omo liovina viaco. Omo liaco, Yakoba poku vangula catiamẽla ku Yosefe wa popia hati: “Ohonji yaye yamamako oku kala pocitumãlo cayo kuenda ovaka aye amamako oku pama hao amia.” (Efet. 49:24) Yosefe, kovitangi viosi a liyaka lavio wa kolelele ku Yehova. Eye wa ecela vahuvaye kuenda wa va tata lohenda. (Efet. 47:​11, 12) Yosefe wa ecelela okuti ovitangi viosi a liyaka lavio, vi u kuatisa oku kala omunu umue uwa. (Osa. 105:​17-19) Omo liaco, Yehova wa talavaya laye oco a linge ovina vialua vi komõhisa.

16. Tu setukula ndati ongangu ya Yosefe poku liyaka lovitangi?

¹⁶ Nye tu lilongisilako? Ka tu ka eceleli okuti ovitangi tu liyaka lavio vi tu tepa ku Yehova kuenda ku vamanjetu. Olonjanja viosi ivaluka okuti, Yehova ecelela okuti tu liyaka lovitangi vi seteka ekolelo lietu oco a tu pindise. (Va Hev. 12:7) Epindiso liaco, li pondola oku tu kuatisa oku kuata ovituwa via Yehova loku vi setukula ndeci, ohenda kuenda oku ecela. (Va Hev. 12:11) Omo liaco, tu koleli okuti nda tua pandikisa, Yehova o ka tu sumũlũisa ndeci a linga la Yosefe.

BENJAMINI

17. Ocitumasuku catiamẽla ku Benjamini ca tẽlisiwa ndati? (Efetikilo 49:27) (Talavo okakasia.)

¹⁷ Tanga Efetikilo 49:27. Yakoba wa popia okuti ocitumbulukila ca Benjamini ca laikele oku kala ndombinji ale nda vakuakuyaka va loñoloha. (Olong. 20:​15, 16; 1 Asa. 12:2) Ca kala “komẽle,” ale kefetikilo liulandu wolosoma via va Isareli, eci Saulu umue ukuacitumbulukila ca Benjamini a linga osoma yatete ya va Isareli. Saulu wa yaka lutõi walua la va Filisiti. (1 Sam. 9:​15-17, 21) “Koñolosi,” ale kesulilo liulandu wolosoma via va Isareli, omanu vavali vo kocikoti ca Benjamini okuti Nasoma Estere kuenda Mordekai epalanga liatete, va kuata ocikele cimue ci kuete esilivilo lialua. Ovo va yovola va Isareli loku tateka okuti uviali wa va Persia u va kundula.—Este. 2:​5-7; 8:3; 10:3.

18. Tu setekula ndati ocituwa coku kala vakuacili cocikoti ca Benjamini?

¹⁸ Nye tu lilongisilako? Citava okuti Ovitumbulukila via Benjamini via kuata esanju lialua, eci ovo va mola okuti Saulu ukuacikoti cavo wa linga osoma. Pole, eci Yehova a nõla Daviti ukuacikoti ca Yuda oco a kale osoma yokaliye, ocikoti ca Benjamini ca kuatisa kepongoloko liaco. (2 Sam. 3:​17-19) Noke lioku pita anyamo amue eci ovikoti vikuavo via lekisa esino, ovitumbulukila via Benjamini viamamako oku kala vakuacili kocikoti ca Yuda kuenda kosoma ya nõliwile la Yehova. (1 Olos. 11:​31, 32; 12:​19, 21) Cimuamue haico okuti, tu sukilavo oku kuatisa lutima wosi vana va nõliwa la Yehova oco va songuile afendeli vaye.—1 Va Tes. 5:12.

19. Tu kuatisiwa ndati poku lilongisa ocitumasuku ca tukuiwa la Yakoba eci a kala oku panda kolofa?

¹⁹ Esumũlũho kokuetu oku lilongisa eci catiamẽla kocitumasuku ca tukuiwa la Yakoba eci a kala oku panda kolofa. Oku sokolola ndomo olondaka viaco via tẽlisiwa, ci vokiya ekolelo lietu kovitumasuku vikuavo via Yehova vi sangiwa Vembimbiliya. Handi vali, oku mola ndomo omãla va Yakoba va sumũlũisiwa, ci tu kuatisa oku kuata elomboloko lia suapo ndomo tu pondola oku sanjuisa Yehova.