February

Jihova guọnọre nẹ oma vwerhen idibo rọyen eje. O sikẹrẹ avwanre ohwo vuọvo, o ji nẹ avwanre sua ọke rẹ ofu de dje avwanre. (Une 145:​18, 19) Roro kpahen oborẹ Jihova nabọ vwo oniso rẹ Ilaija vẹ obo rọ chọn rọ uko wan. Ọmraro yena rọ fuevun diarọ vwẹ ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl vwo hirharoku egbabọse egangan. Ọke yena, ihwo rehẹ ẹdia ride vwẹ Izrẹl muẹkpahen ihwo rẹ Ọghẹnẹ, ayen tobọ guọnọ hwe Ilaija. (1 Ivie 19:​1, 2) Vwọba, Ilaija rorori nẹ ọyen ọvo yen ọmraro ri Jihova ro chekọ, ọyena sa dia emu ọfa rọ nẹrhẹ ofu dje. (1 Ivie 19:10) Jihova da vwẹ ukẹcha kẹ kpakpata. O de ji amakashe rọyen ra vwẹ imuẹro kẹ nẹ ọ dia ọyen ọvo yen chekọ-ọ, ihwo rẹ Izrẹl efa buebun je herọ re je fuevun ga Jihova! (1 Ivie 19:​5, 18) Jesu da vwẹ imuẹro kẹ idibo rọyen nẹ ayen che vwo orua rode rẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ. (Mak 10:​29, 30) Jihova rọ dia Ọgbuyovwin rẹ orua na veri nẹ ọyen che bicha ihwo re guọnọ vwẹ ẹga kẹ.​—Une 9:10. w21.06 8-9 ¶3-4

Ophu muẹ ihwo buebun kidie ẹbe rẹ avwanre tueghe iyono rẹ ẹga rẹ efian. Ilori rẹ ẹga yono ihwo rẹ ishọshi rayen nẹ Ọghẹnẹ vwẹ oja ria ihwo vwẹ erhanre ri bẹdẹ. Ayen vwẹ iyono rẹ efian rayen vwọ yọnrọn ihwo na. Ẹkẹvuọvo, kerẹ idibo ri Jihova re ga Ọghẹne rẹ ẹguọnọ, avwanre nẹrhẹ ihwo riẹn nẹ ọyena uyono rẹ efian. Ilori rẹ ẹga rẹ efian ji yono ihwo nẹ erhi ghwẹ-ẹ. Avwanre dje kẹ ihwo nẹ ọ dia Baibol na yen uyono yena nurhe-e. Uyono yena da dia uyota, kọyen evrẹnushi cha sa dia-a. Vwọba, vwọ fẹnẹ uyono rẹ atarhe rẹ ẹga buebun yono, avwanre yono ihwo nẹ ohworakpọ vwo ugbomọphẹ, ọ sa jẹ ojẹ rọ vwọ ga Ọghẹnẹ. Die yen ọnana ghwa rhe? Ọnana nẹrhẹ ophu mu ilori rẹ ẹga na mamọ! Avwanre che rhiabọreyọ oborẹ Baibol na tare siẹrẹ e de vwo ẹguọnọ rẹ uyota na. (Jọn 8:​45-46) Vwọ fẹnẹ Idẹbono rọ dia Eshu, ofori nẹ avwanre yọnre uyota na kokoroko. Avwanre che se ru obo re vwọso esegbuyota rẹ avwanre-e. (Jọn 8:44) Ọghẹnẹ guọnọre nẹ ihwo rọyen ‘jẹn umwemwu tu ayen oma’ rere ayen “churu obọ mu obo ri yoma” kirobo rẹ Jesu ruru.​—Rom 12:9; Hib. 1:9. w21.05 10 ¶10-11

Die yen avwanre che ru siẹrẹ e de noso nẹ avwanre she ufi rẹ omaephuo yẹrẹ urhuru evwo? E se ru ewene! Ọyinkon Pọl tare nẹ ihwo rẹ Idẹbono ‘muru’ sa vrabọ rẹ ifi rọyen. (2 Tim. 2:26) Karophiyọ nẹ Jihova gan vrẹ Idẹbono. A sa vrabọ rẹ ifi rọyen siẹrẹ e de rhiabọreyọ ukẹcha ri Jihova. O che yovwin siẹrẹ a da sa kẹnoma kẹ ifi rẹ Idẹbono kare kare. Jihova ọvo yen sa chọn avwanre uko vwo ru ọtiọyen. Ọtiọyena, nẹrhovwo rhe Jihova kẹdẹ kẹdẹ rere wọ vuẹ nẹ ọ chọn wẹ uko vwọ riẹn sẹ erharhe uruemu yena shọrọ cha ememerha vwẹ iroro vẹ uruemu wẹn re. (Une 139:​23, 24) Davwẹngba vwọ kẹnoma kẹ omaephuo vẹ urhuru evwo! Vwẹ ikpe buebun rhire yen Eshu vwọ kpaufi cha re. Jẹ, o rhe che kri-i, ka cha gba, je ghwọrọ kare kare. (Ẹvwọ. 20:​1-3, 10) Avwanre rhẹro rẹ ọke yena. Bẹsiẹ ọke yena vwo te, wo mi nomaso kpahen ifi rẹ Idẹbono. Davwẹngba vwọ kẹnoma kẹ omaephuo vẹ urhuru evwo. We brorhiẹn rẹ ovwan vwo “hirhe aro ku idẹbono, rere ọ mrasan djẹ nẹ ovwan oma. w21.06 19 ¶15-17

Oma vwerhen Jihova siẹrẹ ohwo ọvo de rhiabọreyọ uyono ri Baibol, je vuẹ ihwo efa kpahen obo ro yonori. (Isẹ 23:​15, 16) O muẹro dẹn nẹ oma vwerhen Jihova mamọ rọ vwọ mrẹ ihwo rọyen ri ghwoghwo ota ji yono ihwo vẹ oruru nonẹna! Kerẹ udje, vwẹ ukpe rẹ ẹga ri 2020, dede nẹ ọga ro akpọeje, ihwo ra vwẹ Baibol yono te 7,705,765, ọyena nẹrhẹ a sa vwẹ ukẹcha kẹ ihwo 241,994 vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame. Ihwo kpokpọ nana je cha vwẹ Baibol na vwo yono ihwo efa, je chọn ayen uko vwọ dia idibo ri Jesu. (Luk 6:40) Aphro herọ-ọ, oma nabọ vwerhen Jihova ọke rẹ avwanre de vwobọ vwẹ iruo rẹ odibo egbe na. Iruo rẹ odibo egbe na ghwa lọhọ-ọ, ẹkẹvuọvo womarẹ ukẹcha ri Jihova, a sa chọn ihwo kpokpọ uko vwo vwo ẹguọnọ rẹ Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ obo odjuvwu. Obo re se vwo vwo ohwo ọvo ra cha vwẹ Baibol yono sa dia oborẹ avwanre vwọtua? Obo re cha phia se gbe avwanre unu siẹrẹ avwanre da reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ vwọ vuẹ ihwo nẹ ayen nene avwanre yono Baibol na. w21.07 6-7 ¶14-16

Ovie Devid vwẹ igho vẹ ekuakua eghanghanre efa romobọ rọyen vwọ kpahotọ vwo bicha ebanbọn rẹ uwevwin rẹ ẹga na. (1 Ikun 22:​11-16) Ọke rẹ avwanre rhe vwo ẹgba re vwo vwobọ vwẹ owian rẹ ebanbọn rẹ ukoko na kirobo ri jovwo-o, e ji se bicha ewian nana womarẹ utoro rẹ avwanre kirobo rẹ avwanre se ru te. Avwanre je sa chọn ighene uko vwọ mrẹ erere vwo nẹ obo rẹ avwanre rhiẹromrẹ re. Roro kpahen udje rẹ uruemu re vwo ruẹse rẹ ọyinkọn Pọl djephia. O durhie Timoti nẹ ọ vwomaba ọyen vwẹ owian rẹ imishọnare na, Pọl da nabọ yono eghene nana ena ro vwo ghwoghwo vẹ e ro vwo yono. (Iruo 16:​1-3) Ena ri Pọl na nabọ chọn Timoti uko vwọ dia uvi rẹ oghwoghwota kugbe oyono rẹ iyẹnrẹn esiri na. (1 Kọr. 4:17) Timoti je vwẹ ena ri Pọl na vwo yono ihwo efa. w21.09 12 ¶14-15

Die yen e se yono vwo nẹ udje rẹ Apolọs vẹ ọyinkọn Pọl? Ayen ihwo ivẹ na nabọ vwo erianriẹn rẹ Ọbe Ọfuanfon na. Ayen ihwo ivẹ na iyono rẹ ihwo buebun vugheri. Ayen je chọn ihwo buebun uko vwọ dia idibo ri Jesu. Ẹkẹvuọvo, ayen rioma kpahen ohwohwo-o. (Iruo 18:24) Ọke evo vwọ wan nu, Pọl da rhoma vuẹ Apolọs nẹ o rhivwin kpo Kọrẹnt. (1 Kọr. 16:12) O phẹnre dẹn nẹ Apolọs vwẹ okẹ rọyen vwo ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na, je bọn iniọvo na gan. O ji mu avwanre ẹro nẹ ọyen ohwo rọ vwomakpotọ. Kerẹ udje, o vwo asan vuọvo rẹ Baibol na da tanẹ o muophu ọke rẹ Akuila vẹ Prisila vwo ‘rhie idjerhe rẹ Ọghẹnẹ na kẹ gbagba-a.’ (Iruo 18:​24-28) Ọyinkọn Pọl riẹn iruo esiri rẹ Apolọs ruru. Dedena, oshọ muro nẹ a cha tanẹ o ru vrẹ ọye-en. Omaevwokpotọ, ẹro abavo, kugbe omamọ iroro ro rhe Pọl nabọ teyenphia vwẹ uchebro rọ vwọ kẹ iniọvo rehẹ ukoko rọhẹ Kọrẹnt.​—1 Kọr. 3:​4-6. w21.07 18-19 ¶15-17

Arogba yen Adam vẹ Ivi vwọ churhi ri Jihova, ọtiọyena ayen fo ihwo re si nẹ orua rọyen. Kẹ emọ rayen vwo? Kidie nẹ Jihova vwo ẹguọnọ rẹ ihworakpọ, o de vwo ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ emọ rayen ri nyo upho rọyen sa vwọ dia ẹbẹre ọvo rẹ orua rọyen. O ru ọnana womarẹ izobo ọtanhirhe rẹ Ọmọ ọghanghanre rọyen. (Jọn 3:16) Fikirẹ izobo rọ Ọmọ rọyen na, Jihova da jẹ ihwo 144,000 re fuevun reyọ kerẹ emọ rọyen. (Rom 8:​15-17; Ẹvwọ. 14:1) Vwọba, o ji vwo iduduru rẹ ihwo ri ruẹ ọhọre rẹ Ọghẹnẹ. Ayen vwo iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwọ dia evunrẹ orua rọyen siẹrẹ ayen da wan ọdavwini rọ koba vwẹ oba rẹ ẹgbukpe uriorin rẹ usuon ri Jesu na. (Une 25:14; Rom 8:​20, 21) Ayen tobọ se Jihova rọ dia Ọmemama rayen “Ọsẹ” enẹna. (Mat. 6:9) Ihwo ra cha rhọvwọn nushi, ji che vwo uphẹn rẹ ayen vwo yono kpahen oborẹ Jihova guọnọ miẹ ayen. Ihwo ri nyo upho rẹ Ọghẹnẹ je cha dia ẹbẹre ọvo rẹ orua rọyen. w21.08 5 ¶10-11

A vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na vwọ kẹ ọyinkọn Pọl, o de ji no nẹ iruo aghwoghwo na yen obo re ma ghanre kẹ vwẹ ikpe buebun. O ji ghwoghwo “vwẹ azagba ji nẹ uwevwi kpo uwevwi.” (Iruo 20:20) Vwọrẹ uyota, ọ reyọ uphẹn ro rhiephiyọ eje vwo ghwoghwo. Kerẹ udje, ọke rọ vwọ hẹrhẹ iniọvo na vwẹ Atẹns, o de ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vwọ kẹ ẹko ri ihwo evo ayen de segbuyota. (Iruo 17:​16, 17, 34) Ọke ra vwọ tobọ muo “phihọ uwodi” Pọl ji ghwoghwo kẹ ihwo re kẹrerẹ. (Fil. 1: 13, 14; Iruo 28:​16-24) Pọl vwẹ ọke rọyen vwo ruiruo vwẹ idjerhe ro fori. Ọkieje yen o vwo durhie ihwo efa vwọba oma vwẹ iruo rẹ agwhoghwo na. Kerẹ udje, vwẹ oyan ri imishọnare rọyen rẹsosuọ, ọ da reyọ Jọn Mak vwọba oma; ọke ro vwo kpo oyan rivẹ, ọ da rha reyọ Timoti nene oma. (Iruo 12:25; 16:​1-4) Aphro herọ-ọ, Pọl davwẹngba vwo yono eshare nana oborẹ a sa vwọ vwẹ ukoko mu, vwẹrote je vwẹ ọbọngan vwọ kẹ iniọvo na, kugbe oborẹ ayen sa vwọ dia iyono re tẹn ona.​—1 Kọr. 4:17. w22.03 27 ¶5-6

Ihwo evo vwo imuẹro kpahen Ọmemama na-a kidie ayen tare nẹ oborẹ ayen mrẹ ọvo yen ayen se vwo imuẹro kpahen. Ẹkẹvuọvo, ayen vwo imuẹro kpahen erọnvwọn re jẹmrẹ kerẹ ẹgba ri graviti, kidie nẹ ayen vwo obo ri nẹrhẹ o mu ayen ẹro. Oka rẹ esegbuyota ra ta ota kpahen vwẹ Baibol na churobọ si “imuẹro rẹ obo re jẹmrẹ.” (Hib. 11:1) E vwo yono kpahen obo re jẹmrẹ ji vwo imuẹro kpahan ayen cha reyọ ọke vẹ ẹgba kọyensorọ ihwo buebun guọnọ ruo-o. Ohwo ro guọnọ yono kpahọ-ọn, cha ta nẹ Ọghẹnẹ herọ-ọ. Egberianriẹn evo rhi vwo imuẹro nẹ Ọghẹnẹ yen ma erọnvwọn eje ọke rẹ ayen vwo yono kpahen erọnvwọn rọ mare. Ihwo evo se roro nẹ Ọmemama herọ-ọ, kidie nẹ ayen yono kpahọ-ọn. Ẹkẹvuọvo, ayen rhe mrẹ Ọghẹnẹ vughe ji vwo ẹguọnọ rọyen re. Obo rọhepha, o ji fo nẹ a bọn esegbuyota re vwo kpahen Ọghẹnẹ gan, otoro oborẹ avwanre yono ẹbe kodo te-e. w21.08 14 ¶1; 15-16 ¶6-7

Jesu reyọ udje rọ ọmọrosoghoro na vwo dje oborẹ Jihova vwo owenvwe ọgangan te ro vwo gbe arodọnvwẹ kẹ avwanre. Ọmọ na vrẹ nẹ uwevwin “ọ da rhaphiẹ ekuakua na ejobi kufia.” (Luk 15:13) Ukuotọ rọyen, o de kurhẹriẹ vwo nẹ orharhe akpọ ro yerẹn jovwo na, je vwomakpotọ rhivwin kpo. Die yen ọsẹ na ruru? Jesu da ta: “Ẹkẹvuọvo rọ vwọ cha vwẹ ogboko re, ọsẹ rọye da mrẹ, ehrọre rọye da riọ, ọ da djẹ ra gbanọ ọ da fiọnfiọn unu.” Ọsẹ na phọphọ ọmọ rọyen na-a. Ukperẹ ọtiọyen, kidie nẹ o vwo arodọnvwẹ o de vwo ghwovwo ọmọ na ji dede ruẹ orua na. Umwemwu rẹ ọmọ na ruru na ghini vwo ọkpa jovwo, ẹkẹvuọvo kidie nẹ o kurhẹriẹ, ọsẹ rọyen de vwo ghwovwo. Ọsẹ na ro gbe arodọnvwẹ vwẹ udje na mudiaphiyọ Jihova. Jesu vwẹ udje nana vwo yono avwanre nẹ Jihova vwo owenvwe ro vwo ghovwo irumwemwu ri kurhẹriẹ nẹ otọ rẹ evun rhe.​—Luk 15:​17-24. w21.10 8 ¶4; 9 ¶6

Nonẹna, ilori rẹ ẹga buebun davwẹngba rayen eje ayen vwo si oderhi rẹ Ọghẹnẹ nu. Ayen siro vwo nẹ efanfan ri Baibol rayen, vwẹ ẹdia evo dede, ayen tobọ tanẹ e se odẹ ri Jihova vwẹ ẹga raye-en. O phẹnri dẹn nẹ Iseri ri Jihova ọvo yen ihwo ri muọghọ ro fori vwọ kẹ odẹ ri Jihova. Avwanre yen vuẹ ihwo kpahen oderhi rẹ Ọghẹnẹ vwẹ akpọneje vrẹ ẹga efa. Avwanre davwẹngba vwo ruẹ nene odẹ rẹ avwanre na, Iseri ri Jihova! (Aiz. 43:​10-12) Avwanre tenye Baibol na New World Translation of the Holy Scriptures na ri bun vrẹ oduduru 240 phia re, Baibol nana vwo odẹ ri Jihova phia vwẹ asan rẹ ihwo evo re fan Baibol na si ayen nu jovwo. Avwanre je fan ẹbe re mu kpahen Baibol na ri ghwoghwo odẹ ri Jihova vwo kpo ejajẹ re vrẹ 1,000. w21.10 20-21 ¶9-10

Avwanre ga Jihova siẹrẹ a da chọn iniọvo re guọnọ ukẹcha uko. Jihova veri nẹ ọ cha hwosa kẹ ihwo rẹ Izrẹl re chọn ivwiogbere uko. (Urhi 15:10) Ọtiọyena, kọke kọke avwanre da chọn oniọvo rọ guọnọ ukẹcha uko, Jihova yen e ruo kẹ. (Isẹ 19:17) Kerẹ udje, ọke rẹ iniọvo rehẹ Filipae vwọ phare ọko vwo rhe Pọl rọhẹ uwodi, Pọl de dje phiyọ izobo re rhiabọreyo “ro je Ọghẹnẹ.” (Fil. 4:18) Roro kaphen ihwo rehẹ ukoko wẹn, wọ nọ oma wẹn, ‘O vwo ohwo ọvo vwẹ ukoko na me sa vwẹ ukẹcha kẹ?’ Oma vwerhen Jihova siẹrẹ ọ da mrẹ nẹ avwanre reyọ ọke, ẹgba, ona vẹ ekuakua re vwori vwọ chon ihwo efa uko. O no kerẹ ẹbẹre ọvo rẹ ẹga avwanre. (Jems 1:27) A guọnọ ọke vẹ ẹgba a ke sa ga Jihova. Ẹkẹvuọvo ọ dia oghwa-a. (1 Jọn 5:3) Diesorọ? E ruo fikirẹ ẹguọnọ e vwo kpahen Jihova vẹ oniọvo na. w22.03 24 ¶14-15

Avwanre ki se gbe arodọnvwẹ kẹ iniọvo rẹ avwanre, ofori nẹ avwanre riẹn ẹdia rẹ ayen hepha. Kerẹ udje, ọ sa dianẹ ọniọvo aye ọvo muọ okpọga ọvo. Ọ cha vuẹ avwanre kpahọ-ọn, jẹ oma cha vwerhọn rẹ ohwo ọvo da vwẹ ukẹcha kẹ. Avwanre sa chọn uko vwo chere emu yẹrẹ nene ru uwevwin rọyen fon? Yẹrẹ ọ sa dianẹ iruo va oniọvo ọshare ọvo abọ. A sa vwẹ imigho vwọ chọn uko rere ọ sa vwọ vwẹrote oma rọyen rhi te ọke rọ vwọ mrẹ iruo ọfa. E jẹ avwanre hẹrhẹ ọke rẹ iniọvo rẹ avwanre vwọ nokpẹn rẹ ukẹcha rẹ avwanre tavwen e ki gbẹ arodọvwẹ ke aye-en. Kerẹ Jihova, avwanre sa jẹ owọ ra vwọ chọn ayen uko tavwan ayen ke tobọ nọ miẹ avwanre dede. Ọ nẹrhẹ uvo rọyen muẹ avwanre ọ dia kidie nẹ avwanre nọ mie. Jẹ avwanre eje mrẹ erere nẹ uvo na cha, ọ dia ihwo ri dje ọdavwaro phia ọvo-o. Aphro herọ-ọ nẹ Jihova kẹ avwanre emu eje rẹ avwanre guọnọre, ọnana djerephia nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ avwanre. Avwanre vwo ẹguọnọ ri Jihova kidie ọyen ohwo ro ruẹse. w21.09 22-23 ¶12-13

Ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ ro jẹ rhẹriẹ na yen nẹrhẹ o vwo ghovwo. Jihova de vwo oniso rẹ orumwemwu ro kurhẹriẹ rọ je sen eruo rẹ obo re brare, ẹguọnọ ro jẹ rhẹriẹ ko muo vwo ghovwo ohwo ọtiọyena. Ọbuine Devid da ta kpahen Jihova: “O nene avwanre yere kirobo rẹ umwemwu rẹ avwanre epha-a, eyẹ hwa osa kẹ avwanre kirobo rẹ orukuruku rẹ avwanre epha-a.” (Une 103:​8-11) Devid komobọ riẹn oborẹ ẹwẹn rẹ obrorhiẹn se kpokpo ohwo te vẹ oborẹ ọ da ohwo te siẹrẹ orọnvwọn de kpokpo ubiudu. Ọ je riẹn nẹ Jihova muegbe “ro vwo ghovwo.” Die yen mu Jihova vwo ghovwo? A mrẹ ẹkpahọnphiyọ na vwẹ isese ri kẹdẹ kẹdẹ ri nonẹna. Ghini uyota, kirobo rẹ Devid ta vwẹ ẹrhovwo rọyen, Jihova vwo ghovwo kidie ọ vọnre vẹ ẹguọnọ ro jẹ rhẹriẹ vwọ kẹ ihwo ejobi ri sere. Avwanre de ru umwemwu, ọ dia obo re chọre e de muomaphiyọ-ọ, ọyena odjephia nẹ oborẹ avwanre ruru na da avwanre. O se mu avwanre vwo kurhẹrhiẹ ji ru ewene ra guọnọre. w21.11 5 ¶11-12

Jihova vwo ẹguọnọ rẹ odẹ rọyen, ọ guọnọre nẹ ihwo eje muọghọ kẹ. (Aiz. 42:8) Jẹ, e gbe odẹ na ku vwẹ uvwre rẹ ikpe uriorin esan re wanre. (Une 74:​10, 18, 23) A ton rọ phiyọ vwẹ ọke rẹ Eshu (ro mudiaphiyọ “Ovwegrẹn yẹrẹ Ọrọvwọsua”) vwọ vuẹ Adam vẹ Ivi nẹ Jihova si obo rẹ ayen guọnọre nu kẹ ayen. (Jẹn. 3:​1-5) Nẹ ọke yena rhe, kọyen e vwo guẹn efian nyẹ Jihova nẹ ọ djahen erhuvwu kẹ ihworakpọ. Jesu guọnọ phorho ekan nẹ odẹ rẹ Ọsẹ rọyen. Jihova vwo uturhi ro vwo sun odjuvwu vẹ akpọ; usuon rọyen yen me yovwin. (Ẹvwọ. 4:11) Ẹkẹvuọvo, Idẹbono guọnọ phiẹn emekashe vẹ ihworakpọ vwo roro nẹ Ọghẹnẹ vwo uturhi tiọye-en. Vwẹ ọmọke krẹn, a cha rhuẹrẹ ota ro sheri na phiyọ ofuọvo. Jihova cha womarẹ Uvie rọyen vwo phi ufuoma vẹ ofuvwegbe phiyọ akpọ na, ihwo ejobi ke cha riẹn nẹ ọyen vwo uturhi ro vwo sun. w21.07 9 ¶5-6

Ọyen ọdavwẹ rẹ ọgbuyovwin rẹ orua rọ vwọ vwẹ oborẹ orua rọyen guọnọre vwọ kẹ ayen, kerẹ emu rẹ ayen cha re, iwun rẹ ayen che kuphiyọ vẹ asan rẹ ayen cha dia. Ekuakua gan kẹ wẹ? Ọ da dia ọtiọyen, kọyen ẹdia wẹn na lọhọre-e. Ẹkẹvuọvo o vwo oborẹ ẹdia wẹn na bra te-e, wọ sa reyọ ọke nana vwọ bọn esegbuyota wẹn ganphiyọ. Se eta ri Jesu rehẹ Matiu 6:​25-34 wo ji roro kpahen ayen. Roro kpahen udje rẹ ihwo evo vwẹ ọke rẹ avwanre na ri djerephia nẹ Jihova vwẹrote ihwo ri muomaphiyọ ẹga rọyen. (1 Kọr. 15:58) Wo de ru ọtiọyen ko che mu we ẹro nẹ kirobo rẹ Ọsẹ wẹn rọhẹ obodjuvwu vwẹrote ọdavwẹ rẹ iniọvo yena, ọtiọyen ọ je cha vwẹrote we. Ọ riẹn obo wọ guọnọre, ọ je riẹn idjerhe ro fori ro vwo ruo kẹ wẹ. Kọke kọke wo da mrẹ oborẹ Jihova chọn wẹn uko wan vwẹ akpeyeren re, esegbuyota wẹn kọ cha ganphiyọ rere wo se vwo chirakon rẹ edavwini efa vwẹ obaro na. w21.11 20 ¶3; 21 ¶6

Uyono rẹ ọtanhirhe na bọn esegbuyota rẹ Inenikristi rẹ uyota gan. Buebun rayen vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na, dede nẹ ayen hirharoku ẹvwọsuọ, ayen ji chirakon rẹ koka koka rẹ edavwini tobọ re te ọke rẹ ọghwo rayen. Roro kpahen udje rẹ ọyinkọn Jọn. Ọ nabọ fuevun ghwoghwo uyota ro shekpahen Kristi kugbe ọtanhirhe na vwẹ omarẹ ikpe re vrẹ 60. O vwo siẹkẹrẹ ẹgbukpe 100 re, Usuon ri Rom de no nẹ ọ kpokpo ayen, ọtiọyena, e de muo phiyọ uwodi vwẹ Patmọs. Die yen o ruru? O ghwoghwo “ota rẹ Ọghẹnẹ” ji se “oseri [kpahen] Jesu.” (Ẹvwọ. 1:9) Ọyena omamọ udje rẹ esegbuyota vẹ akoechiro! Jọn dje ọdavwaro ro vwo kpahen ọtanhirhe na kugbe ẹguọnọ okokodo ro vwo kpahen Jesu phia vwẹ ẹbe ri Baibol ro siri. O djunute ọtanhirhe na yẹrẹ erere rọ ghwa rhe vrẹ abọ 100. (1 Jọn 2:2) Kọyen o phẹnre dẹn nẹ Jọn vwo ọdavwaro okokodo kpahen ọtanhirhe na. w21.04 17 ¶9-10

Jihova guọnọre nẹ ihwo rọyen dje erorokẹ phia vwọ kẹ ihwo rẹ emuọvo shechọ vwẹ oma rayen. Kerẹ udje, ọ vuẹ ihwo rẹ Izrẹl nẹ ayen dje odierhọn eka-an, ekan ọtiọyena se churobọsi obo re nene ohwo na yerẹn wan yẹrẹ eta ebrabra ra ta kpahọn. Ọyen obo re brare mamọ e de ru odierhọn ọtiọyen. O che se nyo oborẹ a ta kpahọ-ọn, fikirẹ ọtiọyena, ọ cha sa chochọn rẹ oma rọye-ẹn. Vwo kpobarophiyọ, e ji yono vwẹ Livitikọs 19:14 nẹ, idibo rẹ Ọghẹnẹ “she urhe gbere idjerhe rẹ Orhuẹro-o.” Ọbe ọvo da ta ota kpahen ihwo rẹ oma rayen shechọ: “Ọkieje yen vwo nẹ ihwo tiọyena kueku yẹrẹ gboja kẹ ayen vwẹ ẹbẹre rẹ ọnre van nẹcha vwẹ ọke rẹ awanre.” Erharhe rẹ ihwo evo tobọ phi urhe phiyọ obaro rẹ orhuẹro rere o vwo she yẹrẹ wonma ayen vwọ mrẹ hwẹ. Uruemu nana brare mamọ! Womarẹ urhi nana, Jihova chọn idibo rọyen uko vwo vwo ẹruọ rẹ oboresorọ rẹ ayen vwo dje erorokẹ phia kẹ ihwo rẹ emuọvo shechọ vwẹ oma rayen. w21.12 8-9 ¶3-4

Oshọ mu Jekọp oma de ron ro vwo roro nẹ ivun rọyen ji miovwo oniọvo rọyen, ọ da nẹrhovwo rhe Jihova kpahen ẹdia na. O vwo ru ọyena nu, o de ji mu eranvwe buebun vwo ruẹse kẹ Isọ. (Jẹn. 32:​9-15) Ukuotọ rọyen, rọ vwọ mrẹ oniọvo rọyen re, Jekọp da jowọ rọ vwọ vwomakpotọ vwọ kẹ Isọ. Ọ nuẹ uyovwin kpotọ kẹ Isọ ọ dia obọ ọvo-o, ọ dia abọ ivẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo abọ ighwrẹn soso! Kidie nẹ Jekọp vwomakpotọ ji muọghọ vwọ kẹ oniọvo rọyen, ọ vẹ ọyen da rhuẹrẹ kugbe. (Jẹn. 33:​3, 4) Avwanre yono emu ọghanghanre vwo nẹ oborẹ Jekọp muegbe wan o ki rhi nene Isọ rhuẹrẹ kugbe. Jekọp vwomakpotọ nokpẹn rẹ ukẹcha vwo mie Jihova. O de ji ru nene obo rọ nẹrhovwo kpahen na je davwẹngba rere ọ vẹ oniọvo rọyen sa vwọ rhuẹre kugbe. Ọke rẹ ayen ihwo ivẹ na vwọ mrẹ ohwohwo, Jekọp guomariase-e. Ọdavwẹ ri Jekọp ọyen ayen ihwo ivẹ na vwọ rhuẹrẹ kugbe. Wọ sa vwẹrokere udje ri Jekọp?​—Mat. 5:​23, 24. w21.12 25 ¶11-12

Wo de roro kpahen ughwu rẹ Jesu ghwuru fikirẹ imwemwu wẹn, ọkiọvo wọ sa ta: ‘Mi fo ohwo ro ghwu kẹ-ẹ.’ Diesorọ wo vwo vwo ẹwẹn tiọyen? Ubiudu rẹ avwanre ro jẹgba na sa phiẹn avwanre, ọ me nẹrhẹ e ni oma kueku. (1 Jọn 3:19) Vwẹ ọke tiọyena, ofori nẹ a karophiyọ nẹ “Ọghẹnẹ rhonọ udu rẹ avwanre.” Evwoghovwo vẹ ẹguọnọ ri Jihova ganre dibidibi vrẹ kiroro kiroro echọchọ re sa dia evunrẹ ubiudu rẹ avwanre. Ofori nẹ e vwo imuẹro nẹ Jihova vwo ẹguọnọ rẹ avwanre. E se vwo vwo imuẹro yena, ofori nẹ e yono Baibol na kẹdẹ kẹdẹ, nẹrhovwo kọke kọke, ji kuomakugbe iniọvo na ọkieje. Diesorọ enana vwọ ghanre? Wọ cha mrẹ omamọ iruemu ri Jihova vrẹ obo ri jovwo. Wọ cha nabọ vwo ẹruọ rẹ obo ro vwo ẹguọnọ wẹn te. Wo de roro kpahen ẹkpo ri Baibol ọvo kẹdẹ kẹdẹ, ọ cha chọn wẹ uko vwọ ‘rhuẹrẹ’ iroro rẹ ubiudu wẹn phiyọ.​—2 Tim. 3:16. w21.04 23-24 ¶12-13

A sa vwọ bọn esegbuyota rọ nabọ ghwotọ vrẹ e di vwo vwo erianriẹn ọvo. Ofori nẹ e roro kokodo kpahen obo re yono. Roro kpahen ikuegbe rẹ ohwo ro si ọbe rẹ Une Rẹ Ejiro 77. Ofu djere kidie o rori nẹ Jihova kpairoro vrẹ ọyen vẹ ihwo rẹ Izrẹl ri chekọ. Ẹnwan nana kọ djẹ ovwerhẹn vwẹ ason. (Awọ 2-8) Kẹ die yen o ruru? Ọ da vuẹ Jihova: “Me sa jẹn iroro kpahe iruo wẹn ejobi, re omavwerhe ovwẹ kpahe uruemu rẹ ẹgba wẹn.” (Owọ 12) Vwọrẹ uyota, ọbuine na nabọ riẹn erọnvwọn eje rẹ Jihova ru vwọ kẹ ihwo Rọyen vwẹ ọke re wanre, ẹkẹvuọvo o ji gbe unu, ko roro: “Kẹ ehrọre chọrọ Ọghẹnẹ ẹro ḅedẹ? Kọ vwẹ ophu rọye huhu ẹchẹ gbe ebo rẹ ehrọre rọye?” (Owọ 9) Ọbuine na roro kpahen iruo ri Jihova kugbe ehrọre vẹ arodọnvwẹ ro dje kẹ ayen vwẹ ọke rọ wanre. (Owọ 11) Die yen nẹ obuko rọyen rhe? Ọbuine na de rhi vwo imuẹro nẹ Jihova cha sa kpairoro vrẹ ihwo Rọye-en. (Owọ 15) w22.01 30-31 ¶17-18

Mavọ yen oma ruẹ Jihova kpahen idibo rọyen ri ghwure? O rhẹro rẹ ọke rọ cha vwọ mrẹ ayen! (Job 14:15) Di roro oborẹ Jihova rhẹro rẹ ọke rọ cha vwọ rhoma mrẹ ugbeyan rọyen Ebraham! (Jems 2:23) Yẹrẹ obo ro rhẹro rẹ ọke rọ vwọ mrẹ Mosis rọ vẹ ọyen “hirhe aro ku” ohwohwo ta ota! (Eyan. 33:11) O ji rhẹro rẹ ọke rọ vwọ rhoma kerhọ rẹ ine rẹ ejiro ri Devid vẹ ibuine ichekọ na! (Une 104:33) Dede nẹ igbeyan rẹ Ọghẹnẹ nana vwerhẹn vwọrẹ ughwu, ayen cha sa chọrọ Jihova ẹro-o. (Aiz. 49:15) Ọ karophiyọ erọnvwọn eje vwẹ ugboma vẹ uruemu rayen. Ọ cha kpare ayen nushi ẹdẹ ọvo, ọ me rhoma nyo ẹrhovwo ji rhiabọreyọ ẹga rayen. E jẹ eta nana bọn wẹ gan siẹrẹ ohwo wo vwo ẹguọnọ kpahen de ghwu. E vwo gbevwọso Ọghẹnẹ vwẹ ogba rẹ Idẹn nu, Jihova da ghwa riẹn nẹ ekuakua cha braphiyọ tavwen e ke rhoma yovwin. O vwo utuoma kpahen umwemwu, oshenyẹ, kugbe ozighi-egbe ra mrẹ vwẹ akpọ na. w21.07 10 ¶11; 12 ¶12

Avwanre de dje ẹguọnọ tiọyena phia, ke se dje ọdavwaro phia kpahen ọtanhirhe na. Diesorọ? Kidie ọ dia avwanre ọvo yen Jesu ghwu kẹ-ẹ, o ji ru ọtiọyen kẹ iniọvo rẹ avwanre. Jesu ghwu kẹ ayen, kidie ayen pha ghanghanre kẹ. (1 Jọn 3:​16-18) Avwanre se dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ avwanre womarẹ obo re nene ayen yerẹn wan. (Ẹfe. 4:​29, 31–5:2) Kerẹ udje, avwanre chọn ayen uko ọke rẹ ayen da muọga, ọke rẹ ayen de chirakon rẹ edavwini egangan, yẹrẹ ọke rẹ oghwọrọ ri kpregede de te ayen oma. Ẹkẹvuọvo, die yen ofori nẹ e ru siẹrẹ ọniovọ rẹ avwanre de gbe avwanre ku? Ọ bẹn kẹ wẹ ọkiọvo wọ vwọ reyọ vwo ghovwo? (Liv. 19:18) Ọ da dia ọtiọyen, gbe nene uchebro nana: “Ovwan rhe chirakon rẹ ohwohwo, ohwohwo vwo ghovwo ohwohwo nẹ otọ rẹ evun rhe ọ da tobọ dianẹ e gbe avwanre ku. Kirobo rẹ Jihova vwo ghovwo ovwan na, eriyin we ji vwo ghovwo rhe.” (Kọl. 3:​13, NW ) Kọke kọke re de vwo ghovwo iniọvo rẹ avwanre, jẹ avwanre dje kẹ Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ obo odjuvwu nẹ avwanre vwo ọdavwaro kpahen ọtanhirhe na. w21.04 18 ¶12-13

Ọ sa dianẹ avwanre wian gangan vwẹ ẹga ri Jihova, avwanre je chọn ihwo buebun uko vwo bromaphiyame re. Ẹkẹvuọvo, avwanre riẹnre nẹ ebruphiyọ ri Jihova yen nẹrhẹ avwanre se ru enana eje. Udje rẹ Apolọs vẹ ọyinkọn Pọl yono avwanre nẹ uphẹn rẹ ẹga rẹ avwanre vwori vwo buẹnphiyọ ye, eriyin o ji fo nẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre vwo toroba ufuoma je ganphiyọ. Oma vwerhen avwanre siẹrẹ iniọvo re vwo mu de toroba oyerinkugbe vẹ ufuoma womarẹ uchebro rayen re mu kpahen Baibol na, kugbe ẹgbaẹdavwọn rẹ ayen vwọ kpọ urinrin na eje vwo rhe Jesu Kristi rọ dia oniru rẹ avwanre, ukperẹ oma rayen! (1 Kọr. 4:​6, 7) Ọghẹnẹ kẹ avwanre ohwo ọvuọvo ona yẹrẹ ẹgba. Avwanre se no nẹ oborẹ avwanre ruẹ na tumuku-u. Ẹkẹvuọvo, ẹgbaẹdavwọn re vwo toroba oyerinkugbe, họhọ omo oruru re vwo ko ẹbẹre sansan rẹ ewun soso. E jẹ avwanre wian gangan vwọ kẹnoma kẹ omaevwanvwọn riẹriẹriẹ. E jẹ avwanre brorhiẹn re vwo ru kemu kemu vwo toroba oyerinkugbe vẹ ufuoma rọhẹ ukoko na.​—Ẹfe. 4:3. w21.07 19 ¶18-19

Wo ji se vwo imuẹro nẹ wọ cha rhoma mrẹ ihwo wo vwo ẹguọnọ kpahen ri ghwure. Oviẹ rẹ Jesu viẹre ọke rọ vwọ vwẹ uchebro vwọ kẹ igbeyan rọyen ri vwere uvweri na djerephia nẹ o vwo owenvwe ọgangan rọ vwọ rhọvwọn ihwo ri ghwuru nushi. (Jọn 11:35) Wo se bicha ihwo ri vwere uvweri. Ọ dia Jesu di nene Mata vẹ Meri viẹ-ẹ, ọ je nabọ kerhọ rayen je ta ota rẹ uduephiophiyawọ vwọ kẹ ayen. (Jọn 11:​25-27) E ji se ru ọtiọyen vwọ kẹ ihwo ri vwere uvweri. Dan rọ dia ọkpako rọ dia Australia da ta: “Me guọnọ obicha ọke rẹ aye mẹ vwo ghwu nu, te ason te uvo yen iniọvo eya gbe eshare vwo muegbe ayen vwọ kerhọ mẹ. Ayen kẹ vwẹ uphẹn ri me vwọ ta obo ri keke uvwe udu phia, ofu rẹ oviẹ mẹ dje aye-en. Ayen chọn vwẹ uko vwo ru erọnvwọn evo kerẹ ayen vwọ hworhẹ imoto mẹ, chọn vwẹ uko vwọ dẹ erọnvwọn re me guọnọre vwẹ uwevwin ji chere emu kẹ vwẹ ọ da dianẹ mẹ vwẹ ọvo se ru erọnvwọn nana komobọ-ọ. Ayen ji nene uvwe nẹrhovwo kugbe. Ayen dje oma rayen phia kerẹ uvi rẹ igbeyan kugbe iniọvo re vwiẹ kpahen ohwo ‘fiki rẹ ẹdoja.’ ”​—Isẹ 17:17. w22.01 16 ¶8-9

Jihova riẹn obo ri me yovwin kẹ avwanre. (Isẹ 4:​20-22) Ọ reyọ Ota rọyen, ẹbe rẹ ukoko na, yẹrẹ oniọvo ro tedje vwọ ghwọku avwanre, ọnana odjephia rẹ ẹguọnọ rọyen vwọ kẹ avwanre. (Hib. 12:​9, 10) Tẹnrovi ovuẹ na, ọ dia obo ra vwerọphia wa-an. Ọkiọvo, e se roro nẹ obo ra vwẹ ovuẹ phia wan ghwe shephiyọ-ọ. O yovwin siẹrẹ ohwo rọ vwẹ ọghwọku na vwọphia de ruo rere ohwo rọ vwọ kẹ na se vwo rhiabọreyo. (Gal. 6:1) Jẹ, ọ da dianẹ avwanre yen a ghwọku, e jẹ a tẹnrovi ovuẹ na vẹ obo ra sa vwọ reyọ vwo ruiruo, ọ da tobọ dianẹ e niro nẹ o vwẹ idjerhe ọfa ro me yovwin a sa vwọ reyọ vwọphia. Wọ sa nọ oma wẹn: ‘E gbe dje nẹ obo ra vwẹ ovuẹ na phia wan je vwe-e, o vwo obo mi se yono norhe? Me sa kpairoro vrẹ oruchọ rẹ ohwo na, me da reyọ uchebro na vwo ruiruo?’ Ọyen emu rẹ aghwanre ra vwọ guọnọ idjerhe ro oborẹ uchebro na se vwo fierere kẹ avwanre. w22.02 12 ¶13-14

Jihova riẹnre nẹ ọ cha reyọ ọke vẹ ẹgba a ke sa kẹnoma vwọ kẹ iroro echọchọ vẹ erharhe rẹ iruemu. (Une 103:​13, 14) Ẹkẹvuọvo, Jihova womarẹ Baibol na, ẹwẹn ọfuanfon rọyen, kugbe ukoko rọyen vwọ kẹ avwanre aghwanre, ẹgba kugbe obicha ra guọnọre e se vwo ru ewene. Reyọ Baibol na vwọ fuẹrẹn oma wẹn. Ota rẹ Ọghẹnẹ họhọ ughegbe rọ sa chọn wẹ uko vwọ nabọ fuẹrẹn oborẹ wo roro, obo wọ ta ota wan kugbe obo wo ruẹ erọnvwọn wan. (Jems 1:​22-25) Jihova muegbe rọ vwọ chọn wẹ uko ọkieje. Ọ riẹn idjerhe ro me yovwin rọ sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ wẹ, ọ je riẹn obo rehẹ ubiudu wẹn. (Isẹ 14:10; 15:11) Ọtiọyena, gbe muomaphiyọ ẹrhovwo ẹnẹ kugbe eyono rẹ Ota rọyen kẹdẹ kẹdẹ. Jẹ o muwẹro nẹ iwan ri Jihova yen me yovwin. A sa mrẹ erere vwo nẹ kemu kemu rẹ Jihova guọnọre nẹ e ru eje rhe. Ihwo ri yeren akpọ nene iwan rọyen, riomaghwa, yeren omamọ rẹ akpọ, ji vwo uvi rẹ omavwerhovwẹn vwẹ akpeyeren.​—Une 19:​8-11. w22.03 4 ¶8-10

Avwanre ga Jihova siẹrẹ e de vwobọ vwẹ iruo rẹ ebanbọn vẹ ẹrhuẹrẹ rẹ asan ra da ga ẹga. Baibol na tare nẹ Jihova nẹ iruo rẹ ebanbọn rẹ Itabanako na vẹ ekuakua rehẹ evun rọyen kerẹ ẹga ọfuanfon. (Eyan. 36:​1, 4) Nonẹna, Jihova ji nẹ iruo rẹ ebanbọn rẹ Eguan Ruvie kugbe iruo ebanbọn efa kerẹ ẹga ọfuanfon ra vwọ kẹ. Iniọvo evo ghwọrọ ọke buebun vwo ruiruo nana. E jẹ e dje ọdavwaro phia kẹ iniọvo nana ri toroba ẹyan-obaro rẹ iruo Ruvie na. Ayen ji vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. Evo usun rayen tobọ guọnọ dia ekobaro. Ekpako se bicha iniọvo nana re dia egbowian siẹrẹ ayen da vwẹ ayen vwo mu ekobaro ọke ayen de muwan. Avwanre eje se vwobọ vwẹ orufon vẹ ẹrhuẹrẹ rẹ asan ra da ga ẹga ọ da tobọ dianẹ avwanre tẹn ona rẹ iruo rẹ ebanbọ-ọn. w22.03 22 ¶11-12