June

Ọ vẹ Jihova vwo uvi rẹ oyerinkugbe. O vwo orua rode ri yerẹn kuẹgbe vẹ omavwerhovwẹn, o ji fe mamọ. (Job 1:​1-5) Ẹkẹvuọvo, erọnvwọn ro vwori eje da vabọ ẹdẹ ọvuọvo. Ẹsosuọ, okọn rọyen eje ghwru vabọ. (Job 1:​13-17) Vwọba, emọ rọyen de rhe ghwu jovwo. De vwẹ ẹwẹn roro uguegue, ọmiaovwẹn, kugbe oborẹ ọ da Job vẹ aye rọyen te ọke rẹ ayen vwọ riẹn nẹ emọ rayen ihwe ghwuru. A gbe ta rẹ Job vwọ bẹre ewun rọyen ji she teyen otọ ọke ro vwo vwere uvweri! (Job 1:​18-20) Emu ọfa rẹ Eshu rhoma ru, ọyen ọ vwọ reyọ okpọga vwo mu Job. (Job 2:​6-8) Job ọyen ohwo re muọghọ kẹ vwẹ ọkiọvo rọ wanre. Ihwo bro ra siẹrẹ ayen da guọnọ uchebro. (Job 31:18) Enẹna kẹ ayen kẹnoma kẹ. Ọ pha kerẹ ohwo ra djẹ nẹ oma, iniọvo rọyen, idibo rọyen, kugbe ihwo rọ vẹ ayen gba dia ekogho ọvo da rha siọn!​—Job 19:​13, 14, 16. w22.06 21 ¶5-6

Ofori nẹ a reyọ uchebro rẹ ọyinkọn Pọl vwọ kẹ Inenikristi rehẹ Ẹfesọs vwo ruiruo ọke re de bromaphiyame nu. Ọ vuẹ ayen nẹ ayen dia Inenikristi ri yerin te ẹdia rẹ “omiragua.” (Ẹf 4:13) Ọyena mudiaphiyọ nẹ, ofori nẹ ayen ‘rha yanphiaro.’ Enẹna, wo vwo ẹguọnọ ri Jihova mamọ re. Ẹkẹvuọvo, ẹguọnọ ru wo vwo kpahọn na ji se kodophiyọ. Vwẹ idjerhe vọ? Ọyinkọn Pọl djunute idjerhe ọvo re se vwo ru ọtiọyen ra niyẹnrẹn rọyen phiyọ Filipae 1:9. Pọl nẹrhovwo nẹ e jẹ ẹguọnọ rẹ iniọvo ri Filipae “dje ebuo ebuo.” Ọtiọyena, ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova se kodophiyọ. Avwanre se ru ọyena siẹrẹ avwanre de vwo “erianriẹn kugbe ẹmrẹ vughe.” Avwanre vwo yono kpahen Jihova phiyọ ye, ẹguọnọ re vwo kpahọn ko che kodophiyọ, ka je cha vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni iruemu rọyen kugbe obo ro ruẹ erọnvwọn wan. Kidie nẹ avwanre vwo owenvwe ọgangan re vwo ru obo re vwerhọn oma, avwanre rha guọnọ kuophiyotọ-ọ. Avwanre davwẹngba vwo vwo ẹruọ rẹ obo rọ guọnọ mie avwanre rere avwanre se vwo ru nene. w22.08 2-3 ¶3-4

Ọ dia ihwo eje yen siẹ obo rehẹ ọbe rẹ Evwọphia na kẹ-ẹ ẹkẹvuọvo vwọ kẹ avwanre, idibo rẹ Ọghẹnẹ re vwomakpahotọ kẹ. Kerẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ, e jẹ o gbe avwanre unu-u nẹ avwanre vwobọ vwẹ orugba rẹ aroẹmrẹ rọhẹ ọbe nana-a. Ọyinkọn Jọn rọ ghwore na ta ota kpahen ọke rẹ aroẹmrẹ na che vwo rugba. Ọ da ta: “Me da hẹ evun rẹ Erhi na vwẹ ẹdẹ rẹ Ọrovwohwo na.” (Ẹvw 1:10) Ọke ri Jọn vwo si eta yena vwẹ omarẹ 96 C.E., jẹ “ẹdẹ rẹ Ọrovwohwo na” ji sherabọ. (Mt 25:​14, 19; Lu 19:12) Ẹkẹvuọvo vwo nene aroẹmrẹ ri Baibol na, ẹdẹ yena tonphiyọ vwẹ 1914 ọke ra vwọ reyọ Jesu vwo mu kerẹ Ovie vwẹ odjuvwu. Nẹ ukpe yena yanran, aroẹmrẹ rọhẹ ọbe Ẹvwọphia ri shekpahen ihwo rẹ Ọghẹnẹ, da ton orugba phiyọ. Uyota, avwanre yerẹn vwẹ “ẹdẹ rẹ Ọrovwohwo na”!​—Ẹvw 1:3. w22.05 2 ¶2-3

E de mu ayen ivẹ na, eranvwe na kugbe ọmraro rẹ efian na ọkpokpọ teye ẹtẹrhe rẹ erhanre rọ torhẹ vẹ ibiosio rẹ erhanre. Kọyen ọke rẹ ayen da je hẹ ẹdia rẹ usuon ji suẹn na, ka cha ghwọrọ ayen kufia bẹdẹ bẹdẹ. Die yen ọnana mudiaphiyọ kẹ avwanre? Kerẹ Inenikristi, a guọnọre nẹ avwanre fuevun kẹ Ọghẹnẹ kugbe Uvie rọyen. (Jọ 18:36) Ofori nẹ a ka ẹbẹre vuọvo rẹ akpọ na-a. Vwọrẹ uyota, e vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka pha bẹnbẹn, kidie isun rẹ akpọ na guọnọre nẹ avwanre bicha ayen vwọrẹ ota vẹ uruemu. Ihwo re vwo uphẹn kẹ okeke nẹ o mu ayen rọ ji bicha isun rẹ akpọ na, vwẹ oka rẹ eranvwe na. (Ẹvw 13:​16, 17) Kohwo kohwo ro vwo oka na cha mrẹ aroesiri rẹ Ọghẹnẹ-ẹ, uphẹn rẹ arhọ ri bẹdẹ na je cha va abọ. (Ẹvw 14:​9, 10; 20:4) Mavọ yen ọghanre te, avwanre ohwo ọvuọvo vwọ kẹnoma kare kare, rere e vwo jẹ ayen biẹcha o toro okeke rẹ avwanre hirharoku-u! w22.05 10-11 ¶12-13

Orọnvwọn ọvo wọ sa tẹnrovi yen wo vwo yono uvi rẹ ona. Avwanre de ru ena avwanre yovwinphiyọ, ke se ru bunphiyọ vwẹ ẹga ri Jihova. Vwẹ ẹwẹn roro uche ewiowian ra guọnọre vwẹ iruo rẹ ebanbọn vwẹ Bẹtẹl, Eguan rẹ Emẹvwa, kugbe Eguan Ruvie. Buebun rẹ ewiowian nana yono ena sansan mie iniọvo re tẹn ona re vẹ ayen gba wian kugbe. Nonẹna, iniọvo eya vẹ eshare yono ena ra guọnọre rere a sa vwọ vwẹ ukẹcha phia vwẹ ẹroevwote rẹ Eguan rẹ Emẹvwa kugbe Eguan Ruvie. Vwẹ idjerhe nana vẹ efa, Jihova Ọghẹnẹ rọ dia “Ovie ri bẹdẹ,” kugbe Jesu Kristi rọ dia “Ovie ro vwo ivie ejobi,” ruẹ emu rẹ igbevwunu womarẹ ewiowian re tẹn ona. (1Ti 1:17; 6:15) Avwanre guọnọ wian gan vwọ reyọ ena avwanre vwo jiri Jihova ukperẹ oma rẹ avwanre.​—Jọ 8:54. w22.04 24 ¶7; 25 ¶11

Solomọn ọyen ohwo ro fe dierhọn, o ji vwo uvi uwevwin yoyovwin rọ dia. (1Iv 10:​7, 14, 15) Ekuakua akpeyeren ri Jesu vwori te emu ọvo-o, o ji vwo uwevwin romobọ rọyen rọ dia-a. (Mt 8:20) Dedena, eshare ivẹ nana vwẹ ẹro abavo vwo nẹ ekuakua akpeyeren kidie obọ ri Jihova Ọghẹnẹ yen aghwanre rayen nurhe. Solomọn tare nẹ igho da herọ, ka sa dẹ obo ra guọnọre ji te obo ri je ohwo. Dede nẹ Solomọn ọdafe, ọ riẹnre nẹ erọnvwọn efa herọ re ghanre vrẹ igho. Kerẹ udje, o de si: “Odẹ esiri yovwin nọ efe buebun.” (Isẹ 22:1) Solomọn je tanẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ igho ghwe vwo omavwerhovwẹn kpahen oborẹ ayen vwori-i. (Agh 5:​10, 12) Fikirẹ ọnana o de si avwanre orhọn nẹ a vwẹroso igho-o, kidie kigho kigho rẹ avwanre vwori eje sa va avwanre abọ.​—Isẹ 23:​4, 5. w22.05 21 ¶4-5

E de roro kpahen ebruphiyọ ra riavwerhen rọyen asaọkiephana, ọ cha bọn oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova ganphiyọ. E de ji roro kpahen ebruphiyọ rẹ Jihova sẹro rọyen hẹrhẹ avwanre vwẹ obaro na, o che ru iphiẹrophiyọ ra vwọ ga bẹdẹ na ganphiyọ. Enana cha chọn avwanre uko vwọ ga Jihova vẹ aghọghọ. Jihova cha vwẹ “oma rọye kpenu” vwọ chochọn rẹ avwanre ọke rọ da cha vwẹ eyenren nana toba. O mu avwanre ẹro nẹ Jihova “Ọghẹnẹ rẹ ọsoso” na cha vwẹ uphẹn kẹ akpọ rẹ Eshu nana nẹ ọ dia vrẹ ẹdẹ ro bru kẹ na-a. (Aiz 25:9) Avwanre vwẹ erhiorin hẹrhẹ Jihova bẹsiẹ ẹdẹ rẹ usivwin yena che vwo te. Asaọkiephana, e jẹ avwanre brorhiẹn ra vwọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn rẹ ẹrhovwo, e vwo yono je vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo ruiruo kugbe e vwo roro kokodo kpahen ebruphiyọ rẹ avwanre ọkieje. E de ru ọtiọyen, Jihova cha chọn avwanre uko vwo chirakon vẹ aghọghọ vwẹ ẹga ra vwọ kẹ. w22.11 13 ¶18-19

Dede nẹ Baibol ta ota kpahen omaebrophiyame ri Timoti-i, ọ bẹnre e vwo roro oborẹ oma ru oni ri Timoti ẹdẹ yena-a. (Isẹ 23:25) Yunaisi nabọ phi egbabọse obo ro se vwo yono ọmọ rọyen vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova kugbe Jesu kristi kparobọ. Ọ dia ẹga vuọvo yen ọsẹ rẹ Timoti vẹ oni rọyen ra ọke rọ vwọ ghwanre-e. Ọsẹ rọyen ohwo ri Grik, oni rọyen kugbe oni rọyen rode ke rha ihwo ri Ju. (Iru 16:1) Ọ sa dianẹ ọke rẹ Timoti vwọ hẹ eghene yen Yunaisi vẹ Lọis vwọ dia Inenikristi. Dedena, ọsẹ rọyen dia Onenikristi-i. Ẹga vọ yen Timoti cha vwomaba? Nonẹna, emiọvwọn re dia Inenikristi ji vwo ẹguọnọ rẹ orua rayen mamọ. Orọnvwọn ọvo rọ ma ghanre, ọyen ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo oyerinkugbe rọ kpẹkpẹre vẹ Jihova. Ọghẹnẹ nabọ nẹ ẹgbaẹdavwọn rayen na ghanghanre. (Isẹ 1:​8, 9) Jihova vwẹ ukẹcha kẹ ini buebun re rere ayen sa vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo ẹguọnọ rọyen je vwẹ ẹga kẹ. w22.04 16 ¶1-3

O rhe che kri-i, Jihova ko che phio phiyọ ubiudu rẹ ihwo ri suẹn rere “ayen vwo ru iroro rọye.” Die kọyen che nẹ obuko rẹ ọnana rhe? Ẹgba rẹ usuon re vwo dje “ivie ihwe” na cha vwọso ẹga rẹ efian eje je ghwọrọ ayen. (Ẹvw 17:​1, 2, 12, 16) Mavọ yen avwanre ru riẹn nẹ oghwọrọ ri Babilọn rode sikẹre re? A vwọ kpahenphiyọ onọ yena, ofori nẹ a karophiyọ nẹ orọnvwọn ọvo rọ sẹro rẹ orere ri Babilọn rẹ awanre yen ame rọhẹ Urhie rode ri Yufretis. Ọbe rẹ Ẹvwọphia reyọ iduduru rẹ ihwo ri biẹcha Babilọn rode vwo dje “ame” rọ sẹro rọyen. (Ẹvw 17:15) Jẹ ọ je tanẹ ame na cha “kpọ yamu,” ro djerephia nẹ ihwo buebun ri biẹcha okugbe rẹ ẹga rẹ efian eje cha yan jovwo. (Ẹvw 16:12) Nonẹna, aroẹmrẹ yena ghini ruẹgba kidie ihwo buebun yanjẹ ẹga rẹ efian vwo kpo asan efa da ra guọnọ ukẹcha vwọ kẹ ebẹnbẹn rẹ ayen vwori. w22.07 5-6 ¶14-15

A da reyọ vwo ghovwo jẹ e dje ọdavwaro phia. Vwẹ itẹ ọvo rẹ Jesu kperi, ọ da reyọ Jihova vwo dje onini ro vwo ghovwo odibo rọyen rọ riosa rọ sa hwa-a. Dedena, odibo re vwo ghovwo na se vwo ghovwo odibo ọfa rọ riosa rọye-en. (Mt 18:​23-35) Die yen itẹ ri Jesu na yono avwanre? Avwanre de ghini vwo ọdavwaro kpahen arodọnvwẹ rẹ Jihova djephia vwọ kẹ avwanre, ko che mu avwanre vwọ reyọ vwo ghovwo ihwo efa. (Un 103:9) Vwẹ ikpe evo re wanre Uwevwin Orhẹrẹ na de dje vwẹ idjerhe ọtiọna: “O toro ichabọ ra reyọ vwo ghovwo irivẹ avwanre re-e, a cha sa vwọ vwanvwe ichabọ rẹ Jihova reyọ vwọ ghovwo avwanre womarẹ Kristi-i.” Avwanre de vwo ghovwo ihwo, ke ji vwo ghovwo avwanre. Ihwo ri gbe arodọnvwe kẹ ihwo efa yen Jihova ji gbe arodọnvwẹ kẹ. (Mt 5:7) Jesu nabọ dje ọnana phephẹn ọke ro vwo yono idibo rọyen obo ra nẹrhovwo.​—Mt 6:​14, 15. w22.06 10 ¶8-9

Jesu ọyen ohworakpọ ọke rọ vwọ hẹ otọrakpọ na. Ọ nabọ vwẹrokere uruemu rẹ Ọsẹ rọyen gbagba. (Jọ 14:9) Ọtiọyena, avwanre de yono kpahen Jesu, ka sa riẹn ji vwo ẹguọnọ ri Jihova Ọghẹnẹ. Avwanre je mrẹ erere vwo nẹ iyono vẹ odjekẹ, kugbe oborẹ Jesu sun ukoko rẹ Inenikristi wan nonẹna. O yono avwanre oborẹ avwanre yeren akpọ wan rere a sa vwọ mrẹ aroesiri ri Jihova. Ughwu ri Jesu ji fierere kẹ avwanre eje. A vwọ kpare Jesu nẹ ughwu nu, Jihova de rhiabọreyọ izobo ọgbagba rọyen, rọ “hworhẹ avwanre nẹ umwemwu ejobi.” (1Jọ 1:7) Asaọkiephana ọyen Ovie ro vwo ẹgba, ro jeghwo vwẹ odjuvwu. (Jẹ 3:15) Mavọ yen oma cha vwerhen idibo rẹ Ọghẹnẹ te siẹrẹ a da ghwọrọ Eshu no nu! Bẹsiẹ ọke yena ki te, wo jẹ oma rhọ wẹ-ẹ. Kidie Ọghẹnẹ rẹ avwanre ku ohwo phiyotọ-ọ. O che ku ebruphiyọ buebun ku “ẹgborho rẹ akpọ na ejobi.” w22.07 18 ¶13; 19 ¶19

Ofori nẹ avwanre dia ihwo re nuẹ siẹrẹ a da sane oboravwọtua. Diesorọ? Kidie avwanre riẹn oborẹ odẹ rọ cha na cha dia-a. Kerẹ udje: Pọl vwẹ ukoko kpokpọ mu vwẹ Tẹsalonaika. Ẹkẹvuọvo ihwo re vwọsua da nẹrhẹ ọ djẹ nẹ orere na. (Iru 17:​1-5, 10) Pọl rhe phi arhọ rẹ iniọvo rọyen phiyọ ẹdia imuoshọ, ọ da dianẹ ọ djẹ nẹ orere na-a. Ẹkẹvuọvo Pọl kuobọphiyotọ-ọ. Ukperẹ ọtiọyen, ọ nuẹ nene ẹdia na. Ukuotọ rọyen, o de ji Timoti kpo Tẹsalonaika ra vwẹ ukẹcha kẹ Inenikristi kpokpọ na. (1Tẹ 3:​1, 2) Oma vwerhen Inenikristi ri Tẹsalonaika. E se yono nẹ obo ri Pọl rhiẹromrẹ vwẹ Tẹsalonaika. Ọ sa dianẹ avwanre davwẹngba re vwo yerin te uphẹn ẹga ọvo, ẹkẹvuọvo ẹdia rẹ avwanre hepha rha sa nẹrhẹ o te avwanre obọ-ọ. (Agh 9:11) Ọ da dianẹ ọtiọyen ọ hepha kẹ wẹ, gba sane oboravwọtua ru wọ sa yanmu. w22.04 25-26 ¶14-15

Jihova vwẹ uchebro kẹ avwanre womarẹ iphiẹrophiyọ re vwo kpahen obaro na. Roro kpahen ikuegbe ri Baibol evo re sa vwẹ uchebro kẹ avwanre ọke re de hirharokuẹ edavwini. Vwẹ Baibol na, Jihova kẹ avwanre imuẹro nẹ, o vwo emu vuọvo tobọ ji te edavwini egangan dede re cha “sa hẹriẹ avwanre nẹ ẹguọnọ” rọye-en. (Ro 8:​38, 39) Ọ je kẹ avwanre imuẹro nẹ ọyen “si kẹrẹ otu ri sere ejobi” vwẹ ẹrhovwo. (Un 145:18) Jihova vuẹ avwanre nẹ a da tobọ rioja dede, e ji se vwo omavwerhovwẹn, ji chirakon rẹ kọdavwini kọdavwini siẹrẹ a da vwẹrosuọ. (1Kọ 10:13; Jem 1:2) Ota rẹ Ọghẹnẹ je karophiyọ avwanre nẹ edavwini re hirharokuẹ, eyen ọ rọ ọmọke siẹrẹ a da reyọ vwọ vwanvwe osaẹhwa rẹ arhọ ri bẹdẹ rọ cha vwọ kẹ avwanre. (2Kọ 4:​16-18) Jihova kẹ avwanre uvi rẹ iphiẹrophiyọ nẹ ọyen cha ghwọrọ Eshu rọ dia Idẹbono rọ sua ebẹnbẹn rẹ avwanre eje kugbe ihwo umwemwu re vwẹrokere no. (Un 37:10) O vwo ẹkpo ri Baibol evo ru wọ riẹn kuyovwin re sa chọn wẹ uko vwo chirakon rẹ edavwini re cha vwẹ obaro na? w22.08 11 ¶11

Wọ ro ẹnwan jovwo re sẹ wo se yerin nene iwan iyoyovwin ri Jihova nẹdẹ ra ruẹdẹ, nukpe fi ukpe? Jihova veri nẹ ọvwata rẹ avwanre cha dia kerẹ “omimi rẹ urhie.” (Aiz 48:18) Vwẹ ẹro roro nẹ wo mudia orhoma rẹ urhie ru wo vwo nẹ ọgbogho na rọ mwavwan cha mwavwan kpo jẹ ọ domajẹ-ẹ. Vwẹ ẹdia yena rẹ ẹwẹn wẹn da dia dọe na, udu bru we sẹ ọgbogho na cha domaji ẹdẹ ọvo? Ẹjo! Wọ riẹnre nẹ ọtiọtiọyen ọ cha rha mwavwan. Ọvwata wẹn sa dia kerẹ omimi rẹ urhie! Vwẹ idjerhe vọ? Wọ da guọnọ brorhiẹn, gba ka fọ wo roro kpahen oborẹ Jihova guọnọre nẹ wo ru. Wo mi ji ru nene. O toro oborẹ orhiẹn na gan te-e, Ọsẹ wẹn ro vwo ẹguọnọ na cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ ọkieje wo se vwo yeren akpọ ri kẹdẹ kẹdẹ wẹn vwo nene iwan ọsoso rọyen.​—Aiz 40:​29-31. w22.08 30 ¶15-17

Vwẹ oba rẹ ẹgbukpe 1,000 na, ke che si Eshu nẹ uwodi rhe. Vwẹ ọke yena, kọ cha davwẹngba vwọ phiẹn ihworakpọ re gbare na. Vwẹ ọke rẹ ọdavwini yena, ihworakpọ eje re gbare, ki che vwo uphẹn rẹ ayen vwo djephia phenphẹn sẹ ayen bicha usuon rẹ Ọghẹnẹ ji titi odẹ rọyen. (Ẹvw 20:​8-10) Uruemu rẹ ayen djephia yen cha nẹrhẹ a riẹn sẹ ofori re vwo si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na bẹdẹ. Baibol na vuẹ avwanre nẹ ihwo evo che jẹ evun ẹfuọn kerẹ Adam vẹ Ivi je sen usuon rẹ Jihova. Die yen cha phia kẹ ayen? Ẹvwọphia 20:15 vuẹ avwanre nẹ, “a rha mrẹ odẹ rẹ ohwo re siri phihọ ọbe rẹ arhọ na-a, ka kparẹ phihọ ẹtẹrhe rẹ erhanre na.” Vwọrẹ uyota, a cha ghwọrọ ihwo nana ri che gbevwọso na karekare. Ẹkẹvuọvo, buebun rẹ ihwo re gbare je cha wan ọdavwini rọ koba na vrẹn. w22.09 23-24 ¶15-16

ihwo evo vwẹ ukoko rẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ si ufi rọyen nẹ ofori rẹ Igiye ri kurhẹriẹ vwọ yanvwe, ọ sa dianẹ ayen ru ọnana fikirẹ oborẹ ihwo ri Ju cha ta kpahen ayen. (Ga 6:12) Ọyinkọn Pọl rhọnvwephiyọ iroroẹjẹ yena kakaka-a, ẹkẹvuọvo ukperẹ o vwo churumu iroroẹjẹ rọyen ọvo, ọ da vwomakpotọ mu ota na vwo brẹ iyinkọn na vẹ ekpako na ra vwẹ Jerusalẹm. (Iru 15:2) Ukuotọ rọyen, oborẹ Pọl ruru na da cha Inenikristi na uko vwọ sẹro rẹ aghọghọ vẹ ufuoma rọhẹ ukoko na. (Iru 15:​30, 31) E toroba ufuoma siẹrẹ a da nokpẹn rẹ odjekẹ vwo mie ihwo rẹ Jihova vwo mu nẹ e vwẹrote ukoko na ọke rẹ okpota de she. Ọke buebun, a sa mrẹ odjekẹ ri Baibol na vwẹ ẹbe vẹ odjekẹ sansan rẹ ukoko na vwọphia. A da tẹnrovi obo ra sa vwọ vwẹ odjekẹ nana vwo ruiruo ukperẹ ọromobọ rẹ avwanre, ke se toroba ufuoma rẹ ukoko na. w22.08 22 ¶8-9

O se vwo ọkievo vwẹ akpeyeren rẹ avwanre ra vwọ guọnọ ta ọdavwẹ rẹ avwanre kẹ ugbeyan rọ kerẹ avwanre. Jẹ ọnana ghwa dia obo re lọhọre-e. Ọ sa dianẹ ọ dia ẹkuruemu rẹ avwanre ra vwọ vuẹ ihwo efa kpahen ota rẹ odjahọn rẹ avwanre-e, ọ je cha da avwanre mamọ siẹrẹ e de nyo nẹ ugbeyan rẹ avwanre vuẹ ihwo efa ota rẹ odjahọn ra vuẹrẹ na. Ẹkẹvuọvo, oma vwerhan avwanre siẹrẹ e de vwo ugbeyan ra sa vuẹ ota rẹ odjahọn, ra je vwẹroso nẹ ọ cha vuẹ ihwo efa kpahọ-ọn. Ekpako re sẹro rẹ ota rẹ odjahọn pha kerẹ “asan odjahọ vwọ kẹ aphopho, urhurho” vwọ ke iniọvo rayen. (Aiz 32:2) Avwanre riẹnre nẹ e se rhievun ta ota kẹ eshare nana vẹ imuẹro nẹ ayen cha vuẹ ihwo efa kpahọ-ọn. Avwanre je kanrhiẹ ayen unu rẹ ayen vwọ vuẹ avwanre kpahen erọnvwọn ro fori nẹ ayen djahe-en. Vwọba, avwanre ji muọghọ kẹ eya rẹ ekpako kidie ayen davwẹngba vwọ kanrhiẹ eta rẹ odjahọn vwọ nẹ unu rẹ eshare raye-en. Vwọrẹ uyota, ọyen emu erhuvwu dẹn siẹrẹ ọkpako rha vuẹ aye rọyen kpahen eta rẹ odjahọn rẹ iniọvo rẹ ukoko na-a. w22.09 11 ¶10-11

Avwanre se vwo imuẹro nana nẹ Jihova che sivwin ihwo rọyen re fuevun kẹ ọke rẹ ‘ukpokpogho rode’ na. (Mt 24:21; Da 12:1) O che ru ọnana ọke rẹ okugbe rẹ ẹgborho na ra rien phiyọ Gọg ri Magọg cha vwọ reyọ vwọso idibo ri Jihova re fuevun kẹ vwẹ akpọneje. Ọ da tobọ dianẹ ẹkuotọ ri te 193 rehẹ ukoko rẹ United Nations na eje yen kuomakugbe, ayen cha sa họnre vwọso Ọ ro Me Kpenu ejobi vẹ ituofovwin rẹ odjuvwu rọyen na-a. Jihova veri: “Ọtiọye ke me cha vwẹ ọrho mẹ vẹ ẹfuọn mẹ phia ra da riẹn vwẹ irharo rẹ ẹgborho buebu na. Etiyin ayen ke cha riẹn nẹ mẹvwẹ Ọrovwohwo na.” (Izi 38:​14-16, 23) Ẹvwọsua rẹ Gọg cha ghwa ofovwin rẹ Amagidọn rhe rọ dia ọke rẹ Jihova cha vwọ ghwọrọ “ivie rẹ akpọ na ejobi.” (Ẹvw 16:​14, 16; 19:​19-21) Vwọ fẹnẹ ọyena, “ihwo rẹ udu rayen dia ọsoso cha dia evun rẹ otọ na, ihwo ri vwo evun ọfuanfon [ihwo re sẹro rẹ ọyọnregan rayen, NW] re cha dia otọ na bẹdẹ.”​—Isẹ 2:​21, eta rehẹ obotọ. w22.10 16-17 ¶16-17

O vwo ohwo ọvuọvo rọ sa riẹn obo rehẹ evunrẹ ubiudu rẹ ohwo ọfa-a; jokparẹ Jihova ọvo. (Isẹ 16:2) Jihova vwo ẹguọnọ rẹ koka koka rẹ ihwo eje ri nẹ asan sansan rhe vẹ ẹkuruemu re fẹnẹ ohwohwo. Jihova ji jiro kẹ avwanre nẹ e “rhie udu rẹ [avwanre] phihọ.” (2Kọ 6:13) Avwanre guọnọ idjerhe kidjerhe re vwo dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ avwanre ukperẹ a vwọ reyọ ayen vwo guẹdjọ. Ọnana ji mudiaphiyọ nẹ a je cha reyọ ihwo rehẹ ukoko na-a vwo guẹdjọ-ọ. Wọ reyọ ohwo rẹ orua wẹn ro vwo esegbuyota ru wo vwori-i vwo guẹdjọ-ọ, ru wọ vwọ tanẹ, “Ohwo nana che se rhiabọreyọ uyota na-a.” Ọyen omaẹkparọ, re vwo no nẹ a fonre. Jihova je vwẹ uphẹn vwọ kẹ “ihwo ejobi vwi kasan kasan” nẹ i kurhẹriẹ. (Iru 17:30) E ja vwẹ ọkieje vwọ karophiyọ nẹ uruemu rẹ afonre dia ophiọnphiọ-ọn. E jẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen iwan ọsoso ri Jihova ri shekpahen obo re phiọnre titi aghọghọ, mu ihwo efa vwo ru obo ri yovwinrin, je chọn ayen uko vwo sikẹrẹ avwanre vẹ Ọghẹnẹ rẹ avwanre. w22.08 31 ¶20-22

E ji se rhẹro rọyen nẹ e che rhiẹromrẹ ẹvwọsuọ e vwo ruiruo rẹ aghwoghwo na. Ẹvwọsuọ yena je sa ganphiyọ vwẹ obaro na. (Da 11:44; 2Ti 3:12; Ẹvw 16:21) Dedena, e se vwo imuẹro nẹ Jihova cha kẹ avwanre ukẹcha ra guọnọre. Diesorọ? Kidie ọkieje yen Jihova vwọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen vwo ruiruo rọ vwọ kẹ ayen wiẹn, o toro obo rẹ iruo na gan te-e. Roro kpahen ọmraro Izikiẹl ro ghwoghwo ota kẹ ihwo ri Ju re mu kpo ighuvwu vwẹ Babilọn. Oka rẹ ihwo vọ yen Izikiẹl ghwoghwo ota kẹ? Jihova tare nẹ ihwo na “ẹkpa vẹ udu gangan kpoi,” ayen je ihwo rẹ “okpetu.” Ayen wan ihwo oma kerẹ inwe, ayen ji muoshọ kerẹ ekpakpasimagha. A gbe ta-a, rẹ Jihova vwọ vuẹ Izikiẹl abọ buebun nẹ “wọ djẹ” oshọ-ọ! (Izi 2:​3-6) Izikiẹl ru iruo rẹ aghwoghwo re jiro na wiẹn kidie (1) Jihova yen jiro, (2) ẹwẹn ọfuanfon na kẹrẹ ẹgba (3) Ota rẹ Ọghẹnẹ je bọn esegbuyota rọyen gan. w22.11 2 ¶1-2

Emama ri vwo arhọ rẹ Jihova mare vwẹ akpọ na cha sa dia bẹdẹ-ẹ, jokparẹ ihworakpọ ọvo. Ayen ọvo yen ọ kẹre uphẹn ayen vwọ dia bẹdẹ. Ẹkẹvuọvo, o ji vwo iroro efa re sorọ avwanre vwo vwo imuẹro nẹ, e se vwo arhọ ri bẹdẹ. Jihova je ma avwanre vẹ owenvwe ọgangan re vwo yerin bẹdẹ. Baibol na ta kpahen ihworakpọ nẹ, Ọghẹnẹ “phi iroro rẹ arhọ ri bẹdẹ phihọ” ubiudu rayen. (Agh 3:11) Ọyen emu ọvo rọ sorọ avwanre vwo nẹ ughwu kerẹ ọvweghrẹn. (1Kọ 15:26) Avwanre de shero okpọga, e ghwe phioma otọ kẹ ọga na rere e vwo je sivwo? Ẹjo. Emuọvo avwanre ruẹ ọkieje yen, e vwo bru idọktọ ra yẹrẹ ọkiọvo a me reyọ ihuvwun ri che sivwin ọga na kpo. Vwọrẹ uyota, avwanre ruẹ erọnvwọn eje ri fori nẹ e ru re vwo jeghwo. Ohwo re vwo ẹguọnọ kpahen de ghwu, te ọ dianẹ eghene yẹrẹ ọmare, a mrẹ vwo dje ọmiaovwẹ rọ sua kẹ avwanre vwẹ ọke grongro-on. (Jọ 11:​32, 33) Vwọrẹ uyota, ọ rha dia ọhọre rẹ ọmemama ro vwo ẹguọnọ na ra vwọ dia bẹdẹ-ẹ, ọ rha kẹ avwanre ẹgba kugbe owenvwe re vwo ru ọtiọye-en. w22.12 3 ¶5; 4 ¶7

O se vwo iniọvo rẹ avwanre evo rẹ oshọ muẹ, re muọga yẹrẹ rehẹ ẹdia rẹ ọruvwohwo vwẹ ọke ọgangan re a hepha na. Davwẹngba wẹ vẹ iniọvo wẹn vwọ ta ota kugbe. Ọga rọ hra nene asan eje da vwomaphia, a sa guọnọ nẹ avwanre tephe kẹ ohwohwo ọ da tobọ dianẹ avwanre vẹ iniọvo rẹ avwanre gba hẹ asan ọvo. Vwẹ ọke tiọyena, oma se ru avwanre kerẹ ọyinkọn Jọn. Ọ guọnọre nẹ ọyen vẹ ugbeyan rọyen Gayọs mrẹ ohwohwo. (3Jọ 13, 14) Dedena, Jọn riẹnre nẹ ọyen cha sa mrẹ Gayọs uvwre rẹ ọke evo-o. Ọtiọyena, Jọn de ru obo ro se ru; o de si ileta vwo rhe Gayọs. Ọ da dianẹ wọ rha sa kọn brẹ iniọvo wẹn ra-a, davwẹngba wẹ vẹ ayen sa vwọ ta ota kugbe vwẹ idjerhe efa. Wẹ vẹ iniọvo na da nabọ ta ota kuẹgbe ọkieje, ẹwẹn wẹn ko che totọ wo rhe che roro nẹ wẹwẹ ọvo yen herọ-ọ. Se ekpako na ọ da dianẹ ẹnwan mu we rọ, wo mi ji rhiabọreyọ uchebro rẹ ayen vwọ kẹ wẹ.​—Aiz 32:​1, 2. w22.12 17-18 ¶6-7

Baibol na djere nẹ o ji vwo ọke ọvo ra vwọ reyọ igoni vwọ gba awọ rọyen, a da rha vwẹ ọghrọrọn vwọ kanre ohọre rọyen. (Un 105:​17,18) Ẹdia ri Josẹf na kọ rhoma miovwẹnphiyọ. Ẹdia rọ hepha kerẹ ọviẹn ra vwẹroso de rhi wene kpo ohwo ra kanre. Wo hirharoku ẹdia ọvo rọ pha gangan jovwo re, dede nẹ wọ nẹrhovwo nẹ otọ rẹ ubiudu rhe, jẹ erọnvwọn rhoma miovwẹnphiyọ? Ọyen obo ra sa mrẹ. Jihova dobọ rẹ ebẹnbẹn jẹ rere i vwo jẹ avwanre oma e te vwevunrẹ akpọ nana rẹ Eshu suẹn na-a. (1Jọ 5:19) Jẹ, wo se vwo imuẹro nana: Jihova nabọ riẹn obo wo hirharokuẹ, o ji vwo ọdavwẹ wẹn. (Mt 10:​29-31; 1Pi 5:​6, 7) Vwọba, Jihova veri nẹ, “Me sa phiẹn wẹ-ẹ eyẹ me sa sen wẹ-ẹ.” (Hib 13:5) Jihova sa chọn wẹ uko vwo chirakon ọ da tobọ dianẹ ofu rẹ akpọ dje we hwe. w23.01 16 ¶7-8

Baibol na kẹ avwanre imuẹro nẹ Ọghẹnẹ cha kpairoro vrẹ avwanre ọke re de ru obo re chọre-e. Ihwo rẹ Izrẹl ru umwemwu vwọso Jihova abọ buebun; ẹkẹvuọvo, ọke rẹ ayen vwo kurhẹriẹ nẹ otọ rẹ ubiudu rhe, Ọghẹnẹ de vwo ghovwo ayen. Inenikristi ẹgbupke ujorin rẹsosuọ je riẹn kpahen ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ. Womarẹ ẹwẹn ọfuanfon na, ọyinkọn Pọl de jiro kẹ inenikristi nẹ ayen vwo “ghovwo” je vwẹ uchebro kẹ ọshare ọvo ro kurhẹriẹ nẹ umwemwu ọgangan rọyen. (2Kọ 2:​6, 7; 1Kọ 5:​1-5) Ọyen emu ra sa jokaphiyọ nẹ Jihova sen ihwo re vwẹ ẹga kẹ kidie nẹ ayen ru obo re chọre-e! Ukperẹ ọtiọyen, kọ vwẹ uchebro kẹ ayen vwọrẹ ẹguọnọ, kpọ ayen viẹ, ji se ayen te oma. O veri nẹ o ji che ru ọtiọyen kẹ irumwemwu ri kurhẹriẹ nonẹna. (Jem 4:​8-10) Baibol na djẹ aghwanre, orhiebro abavo, kugbe ẹguọnọ Ọghẹnẹ phia kẹ avwanre. Ọbe nana djerephia nẹ Jihova guọnọre nẹ avwanre riẹn ji vughe ọyen. Ọ je guọnọ nẹ avwanre dia igbeyan rọyen. w23.02 7 ¶16-17

O vwo oboresorọ o vwo fo nẹ, a riẹn oborẹ erọnvwọn re phia vwẹ akpọ na vwo ru orugba rẹ aroẹmrẹ ri Baibol. Kerẹ udje, Jesu djunute erọnvwọn kiriguo re cha phia re sa chọn avwanre uko vwọ riẹn nẹ oba rẹ eyeren rẹ Eshu nana sikẹre re. (Mt 24:​3-14) Ọyinkọn Pita jiriro kẹ avwanre nẹ e vwo oniso rẹ urugba rẹ aroẹmrẹ ri Baibol rere esegbuyota rẹ avwanre sa vwọ ghwotọ phiyọ. (2Pi 1:​20, 21) Ọ guọnọre nẹ avwanre vwẹ ẹro abavo vwo ni aroẹmrẹ ri Baibol. O jiriro kẹ avwanre nẹ a “hẹrhẹ ẹcha rẹ ẹdẹ ri Jihova je kọn phiyọ ẹwẹn ọkieje.” (2Pi 3:​11-13) Diesorọ? Ọ dia kidie avwanre guọnọ riẹn “ọke vẹ ẹdẹ” rẹ Jihova cha vwọ reyọ Amagidọn vwọ ghwọrọ akpọ na-a, ẹkẹvuọvo avwanre guọnọ reyọ ọke ro chekọ na vwo yeren akpọ rẹ “ẹfuọn kugbe uyoyovwi.” (Mt 24:36; Lu 12:40) Avwanre guọnọ vwo uvi rẹ uruemu je reyọ obo rẹ avwanre ruẹ vwẹ ẹga rọyen eje vwo djephia nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rọyen. E se vwo ru ọtiọyen, ko fori nẹ avwanre nomaso. w23.02 16 ¶4, 6

O vwo erọnvwọn ro fori nẹ “igodẹ efa” na ru enẹna rere ayen sa vwọ dia vwẹ Iparadaisi. Ofori re vwo dje ọdavwaro phia kẹ Jesu. Kerẹ udje, avwanre dje ẹguọnọ re vwo kpahọn phia womarẹ oborẹ e nene iniọvo rọyen ra jẹreyọ na yerẹn wan. Jesu tare nẹ ọnana yen o che ni vwo guẹdjọ rẹ igodẹ na. (Mt 25:​31-40) Avwanre se bicha ayen vwẹ iruo rẹ aghwoghwo vẹ odibo egbe na. (Mt 28:​18-20) Ofori nẹ a hẹrhẹ te ọke ra vwọ dia Iparadaisi na tavwen a ke dia oka rẹ ohwo rẹ Jihova guọnọre nẹ ọ dia etiyi-in. Enẹna, a sa davwẹngba vwọ dia ihwo rẹ uyota vwẹ eta vẹ uruemu rẹ avwanre ji yeren akpọ abavo. Avwanre je sa fuevun kẹ Jihova, ọrivẹ orọnvwe avwanre vẹ iniọvo rehẹ ukoko na. A da davwẹngba vwo yerin nene iwan rẹ Ọghẹnẹ vwẹ akpọ rẹ umwemwu nana, kẹ ọ je cha lọhọ re vwo ru ọtiọyen vwẹ Iparadaisi. E ji se yono ena vẹ iruemu ri djerephia nẹ e muegbe e vwo yerin vwẹ akpọ yena. w22.12 11-12 ¶14-16

Avwanre vwo ẹguọnọ rẹ Jesu kerẹ Ovie rẹ avwanre kidie ọyehẹ Osun ro me yovwin. Jihova komobọ yen yono Ọmọ rọyen je reyọ vwo mu kerẹ Osun. (Aiz 50:​4, 5) Ji roro kpahen ẹguọnọ omaevwoze rẹ Jesu djephia. (Jọ 13:1) Ofori nẹ wo vwo ẹguọnọ ri Jesu kidie ọyehẹ Ovie wẹn. Ọ tare nẹ ihwo ri ghini vwo ẹguọnọ rọyen rọ je reyọ kerẹ igbeyan, djephia nẹ ayen vwo ẹguọnọ rọyen womarẹ ayen vwo nene iji rọyen. (Jọ 14:15; 15:​14, 15) Ọnana okpuphẹn rode ra vwọ dia ugbeyan rẹ Ọmọ ri Jihova! Wọ riẹnre nẹ Jesu vwomakpotọ je vwẹrokere iruemu rẹ Ọsẹ rọyen gbagbga. Wo yonori nẹ Jesu vwẹ emu ghẹre ihwo rẹ owẹnvwe hwe, vwẹ uchebro kẹ ihwo rẹ udu rayen kuọnre, ji sivwin ihwo re muọga. (Mt 14:​14-21) Wọ mrẹ oborẹ o suẹn ukoko rọyen wan nonẹna. (Mt 23:10) Wọ je riẹn nẹ o che ru obo re vrẹ ọtiọyen vwẹ ọke rọ cha vwẹ obaro na ọ da rhe dia Ovie rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ. Mavọ wo se vwo djephia nẹ wo vwo ẹguọnọ rọyen? Ọyen wo vwo nene udje rọyen. Wọ sa ton ọnana phiyọ womarẹ wọ vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame. w23.03 4 ¶8, 10

Avwanre se yono nẹ erọnvwọn ri Jihova ma phiyọ odjuvwu, otọrakpọ kugbe abadi na. (Un 104:​24, 25) De vwẹ ẹwẹn roro oborẹ Ọghẹne ma avwanre wan. Ọ ma avwanre vwẹ idjerhe rẹ a da mrẹ obo ri yovwirin, ke se vughe. Ọ kẹ avwanre erọnvwọn iyorin kerẹ ẹro, erhọn, obọ, ẹrẹnvwe kugbe uwen rere avwanre sa vwọ riavwerhen rẹ obo rọ mare. Baibol na vuẹ avwanre iroro ọghanghanre ọfa rọ sorọ a vwọ fuẹrẹn emama. I yono avwanre kpahen iruemu rẹ Ọghẹnẹ vwori. (Ro 1:20) Kerẹ udje, roro kpahen igbevwunu rehẹ oborẹ Jihova mare. I dje aghwanre ri Jihova phia? Roro kpahen eka rẹ emu sansan rẹ avwanre riavwerhen rọyen. Ọnana ghini odjephia nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ ihworakpọ. Siẹrẹ a da fuẹrẹn erọnvwọn rẹ Jihova mare, ọ nẹrhẹ e vughe je riẹn iruemu ri rhere ọnana ko muẹ avwanre vwo siẹkẹrẹ phiyọ. w23.03 16 ¶4-5

Akpọ na vwo miovwẹnphiyọ na, a cha davwẹn ẹroẹvwọsuọ rẹ avwanre vwo kpahen uyota na ni. Ihwo sa davwẹnẹgba vwọ nẹrhẹ avwanre vwo iroro ivivẹ kpahen uyota rọhẹ Baibol na yẹrẹ sẹ Jihova ghini vwo ẹko rẹ ihwo evo vwo mu re vwẹ odjekẹ vwọ kẹ ihwo rọyen re ga nonẹna. Ẹkẹvuọvo o de mu avwanre ẹro nẹ ọkieje yen Ota ri Jihova vwọ dia uyota, kẹ avwanre sa sen ọdavwini tiọyena rọ vwọso esegbuyota rẹ avwanre na. Kẹ e che brorhiẹn a vwọ vwẹ udu avwanre “kpahe iji wẹn [kọyen Jihova] re mi ru ayen rhiri bẹdẹ, re te oba.” (Un 119:112) “Oma gbe rha vo” avwanre ra vwọ vuẹ ihwo efa kpahen uyota na re ji vwo jiro kẹ ayen nẹ ayen reyọ vwo ruiruo vwẹ akpeyere-en. (Un 119:46) Avwanre ki ji se chirakon rẹ edavwini egangan ji te omukpahen vẹ aghọghọ “vwẹ evun rẹ oja.” (Kọl 1:11; Un 119:​143, 157) Uyota yena ru avwanre gan, ọ kẹ avwanre iphiẹrophiyọ ro muẹro kugbe uvi rẹ odjekẹ vwẹ akpọ na. Ọ kẹ avwanre iphiẹrophiyọ ro shekpahen omamọ rẹ akpọ vwẹ obaro na vwẹ otọ rẹ usuon Uvie rẹ Ọghẹnẹ. w23.01 7 ¶16-17

Vwẹ ason rọ koba tavwen Jesu ki ghwu, ọ da ghwọrọ ọke grongron vwọ nẹrhovwo kẹ idibo rọyen, rọ vwọ rẹ Ọsẹ rọyen nẹ ọ “sẹro rẹ ayen nẹ obọ rẹ ohwo umwemwu na.” (Jọ 17:15) Ọnana djerephia nẹ Jesu ghini vwo ẹguọnọ rayen! O ji vwo ọdavwẹ rẹ iyinkọn rọyen dede nẹ ọ riẹnre nẹ o rhe che kri-i, kẹ ọyen che hirharoku ọdavwini ọgangan. Kidie nẹ avwanre vwẹrokere Jesu, ofori ra vwọ kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ tẹnroviẹ ọdavwẹ romobọ ọvo. Ukperẹ ọtiọyen, e gbe ja nẹrhovwo kẹ iniọvo rẹ avwanre ọkieje. Avwanre de ru ọtiọyen, jẹ avwanre nene iji ri Jesu rọ tare nẹ, e vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo, jẹ e ji dje kẹ Jihova nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre. Ẹrhovwo rẹ avwanre nẹ kẹ iniọvo rẹ avwanre ọ dia ọke ẹghwọrọ-ọ, ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ ayen. Baibol na tare nẹ “ẹrhovwo rẹ ọvwata sẹ nọ umuesia.” (Jem 5:16) Iniọvo rẹ avwanre hirharokuẹ edavwini buebun. w22.07 23-24 ¶13-15