Điềm tĩnh

VIỆC một diễn giả cảm thấy hồi hộp khi đứng lên nói bài giảng không có gì lạ, nhất là trường hợp không nói bài giảng thường xuyên. Một người công bố có thể cảm thấy hơi hồi hộp khi gõ cửa vài nhà đầu tiên trong khi rao giảng. Khi được giao phó sứ mạng làm nhà tiên tri, Giê-rê-mi đáp: “Tôi chẳng biết nói chi, vì tôi là con trẻ”. (Giê 1:5, 6) Đức Giê-hô-va đã giúp Giê-rê-mi, và Ngài cũng sẽ giúp bạn. Với thời gian, bạn có thể phát triển sự điềm tĩnh.

Một diễn giả điềm tĩnh là một người bình tĩnh. Sự điềm tĩnh này biểu hiện ở dáng bộ. Dáng điệu của diễn giả tự nhiên và thích hợp với tình huống. Tay diễn giả làm những động tác có ý nghĩa. Diễn giả nói với giọng diễn cảm và làm chủ được giọng nói của mình.

Dù bạn có thể nghĩ rằng mình không điềm tĩnh như được miêu tả ở trên, bạn vẫn có thể trau dồi. Như thế nào? Chúng ta hãy xét xem tại sao một diễn giả cảm thấy hồi hộp và thiếu điềm tĩnh. Nguyên nhân có thể là do thể chất.

Khi đứng trước một thách thức và muốn thành công nhưng lại không chắc chắn là sẽ đạt được, bạn cảm thấy lo. Vì vậy, não báo cho cơ thể tiết thêm chất adrenaline. Phản ứng này có thể làm tim đập nhanh hơn, thay đổi nhịp thở, mồ hôi toát ra thêm, hoặc thậm chí làm cho tay, đầu gối cũng như giọng nói run rẩy. Cơ thể đang cố giúp bạn đối phó với tình huống bằng cách gia tăng mức năng lượng của bạn. Cái khó là chuyển năng lượng ấy vào sự suy nghĩ hữu ích và trình bày hăng hái.

Làm thế nào để giảm bớt lo lắng? Hãy nhớ rằng việc cảm thấy hơi lo là điều bình thường. Tuy nhiên, để giữ được sự điềm tĩnh, bạn cần giảm bớt mức độ lo lắng và xử trí tình huống một cách bình tĩnh và đường hoàng. Có thể thực hiện điều này thế nào?

Hãy sửa soạn kỹ lưỡng. Đầu tư thì giờ vào việc soạn bài giảng. Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rõ đề tài. Nếu là bài giảng mà bạn tự chọn những điểm trình bày, hãy xét xem cử tọa đã hiểu biết gì về đề tài rồi và những gì mà bạn hy vọng thực hiện được. Điều này sẽ giúp bạn lựa chọn tài liệu nào hữu ích nhất. Nếu lúc đầu thấy khó, hãy thảo luận vấn đề với một diễn giả có kinh nghiệm. Anh ấy có thể giúp bạn được lợi ích qua việc phân tích tài liệu và thành phần cử tọa. Khi chắc chắn mình đã có tài liệu sẽ đem lại lợi ích cho cử tọa và nhớ rõ trong trí, thì ước muốn chia sẻ với cử tọa sẽ bắt đầu làm tan dần sự lo lắng của bạn về bài giảng.

Hãy đặc biệt để ý đến phần nhập đề. Bạn phải biết sẽ bắt đầu như thế nào. Một khi đã bắt đầu nói, bạn chắc sẽ bớt hồi hộp hơn.

Những bước cơ bản trên cũng áp dụng trong việc chuẩn bị cho thánh chức rao giảng. Không những xem xét đề tài bạn định thảo luận mà còn loại người bạn sẽ làm chứng. Soạn kỹ lời nhập đề. Hãy tận dụng kinh nghiệm của những anh chị công bố thành thục.

Có thể bạn nghĩ rằng mình sẽ điềm tĩnh hơn nếu sử dụng một bài giảng đã viết sẵn khi nói trước một nhóm người. Thực ra, điều này có thể làm cho bạn lo lắng hơn mỗi khi nói bài giảng. Sự thật là một số diễn giả dùng giấy ghi chép quá nhiều chi tiết, còn những người khác thì dùng ít. Nhưng điều làm thay đổi sự tập trung tư tưởng của bạn và làm giảm bớt mức độ lo lắng không phải là những lời trên trang giấy, mà chính là niềm tin chắc trong lòng rằng những gì bạn đã soạn cho cử tọa thật sự hữu ích.

Hãy tập dượt bài giảng lớn tiếng. Việc tập dượt như thế sẽ giúp bạn tự tin rằng bạn có thể diễn đạt các ý tưởng thành lời nói. Khi tập dượt, bạn ghi vào trí nhớ những ý tưởng có thể sẵn sàng được gợi lại khi bạn nói bài giảng. Hãy tập dượt như thật vậy. Hình dung cử tọa. Hãy ngồi vào bàn hoặc đứng, y như khi bạn sẽ nói bài giảng.

Cầu xin Đức Giê-hô-va giúp đỡ. Ngài sẽ đáp lời cầu nguyện như thế không? “Nầy là điều chúng ta dạn-dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý-muốn Ngài mà cầu-xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta”. (1 Giăng 5:14) Nếu bạn ước muốn tôn vinh Đức Chúa Trời và giúp người ta hưởng lợi ích của Lời Ngài, thì chắc chắn Ngài sẽ đáp lời cầu xin của bạn. Sự bảo đảm đó có thể cho bạn thêm sức mạnh để thực hiện công việc được giao phó. Ngoài ra, khi vun trồng trái của thánh linh—tình yêu thương, sự vui mừng, bình an, mềm mại, và tính tự chủ—bạn sẽ phát triển thái độ cần có để xử trí các tình huống với sự điềm tĩnh.—Ga 5:22.

Thu thập kinh nghiệm. Càng rao giảng nhiều, bạn càng ít bị hồi hộp. Càng bình luận tại các buổi họp, bạn càng thấy dễ nói trước những người khác. Khi số bài giảng bạn cho trong hội thánh nhiều lên, mức độ lo lắng trước khi nói bài giảng có lẽ sẽ giảm xuống. Bạn muốn có nhiều cơ hội nói bài giảng hơn không? Nếu vậy, hãy tình nguyện thế anh chị nào đó không thể nói bài giảng của họ trong trường học.

Sau khi đã thực hiện những bước kể trên, bạn sẽ thấy có lợi khi xem xét những biểu hiện rõ ràng cho thấy bạn thiếu sự bình tĩnh. Xác định được những biểu hiện ấy và tập để vượt qua sẽ giúp bạn nói với sự điềm tĩnh. Biểu hiện có thể qua thể chất hoặc giọng nói.

Biểu hiện qua điệu bộ. Dáng điệu của bạn và cách bạn dùng tay cho thấy bạn có điềm tĩnh hay không. Trước hết, hãy xem xét tay bạn. Chắp tay sau lưng, tay buông xuôi cứng đơ hay bám chặt lấy bục giảng, liên tiếp đút tay vào túi xong lại lấy ra, tháo nút áo rồi cài lại, vu vơ đưa tay lên sờ má, mũi, mắt kiếng; tay mân mê đồng hồ, viết chì, nhẫn, hay giấy ghi chép; tay có điệu bộ nửa chừng—tất cả động tác này biểu hiện sự thiếu điềm tĩnh.

Thiếu tự tin cũng được biểu hiện qua việc chân luôn xê dịch, người đong đưa bên này sang bên kia, tư thế đứng thẳng đơ như khúc gỗ, khom người xuống, liếm môi không ngớt, nuốt nước bọt luôn và thở hổn hển.

Nếu thận trọng cố gắng, bạn có thể kiểm soát được những biểu hiện hồi hộp nêu trên. Hãy tập sửa từng biểu hiện một. Xác định biểu hiện ấy và suy nghĩ trước cần làm gì để ngăn ngừa. Nếu cố làm được như vậy, bạn sẽ cho thấy mình điềm tĩnh trong dáng bộ.

Biểu hiện qua giọng nói. Sự hồi hộp biểu hiện qua giọng nói có thể bao gồm giọng nói có âm cao bất thường hoặc run run. Có lẽ bạn cứ hay hắng giọng hoặc nói quá nhanh. Có thể vượt qua được những chứng tật này bằng cách chịu khó cố gắng kiểm soát giọng nói.

Nếu cảm thấy hồi hộp, hãy tạm ngưng để hít một vài hơi dài trước khi bước lên bục. Cố thư giãn toàn thân thể bạn. Thay vì nghĩ đến hồi hộp, hãy tập trung ý nghĩ vào lý do bạn muốn chia sẻ với cử tọa những điều mà bạn đã chuẩn bị. Trước khi bắt đầu nói, hãy dành một vài giây để nhìn cử tọa, chọn một khuôn mặt thân thiện, và mỉm cười. Hãy nói chậm rãi phần nhập đề, và rồi để hết tâm vào việc trình bày bài giảng của bạn.

Bạn có thể trông mong gì? Đừng trông mong là mọi cảm giác hồi hộp sẽ biến mất. Nhiều diễn giả có nhiều năm kinh nghiệm trong việc trình bày trên bục vẫn cảm thấy hồi hộp khi đứng lên trình bày trước cử tọa. Tuy nhiên, họ đã tập kiềm chế sự hồi hộp. Một diễn giả ở trong trường hợp như thế phát biểu: “Tôi vẫn còn cảm thấy bồn chồn, nhưng bây giờ tôi kiềm chế được rồi”.

Nếu bạn thành thật cố gắng loại bỏ những biểu hiện hồi hộp, cử tọa sẽ xem bạn là một diễn giả điềm tĩnh. Có thể bạn vẫn còn cảm thấy hồi hộp, nhưng cử tọa không hề hay biết.

Hãy nhớ là sự tiết thêm chất adrenaline một mặt tạo ra những biểu hiện hồi hộp, nhưng cũng làm tăng năng lượng. Hãy dùng nó để nói với sự diễn cảm.

Không cần phải chờ đến khi bạn lên bục giảng mới áp dụng tất cả những lời khuyên trên. Hãy tập có sự điềm tĩnh, tự chủ và nói với sự diễn cảm thích hợp như trong đời sống hàng ngày. Điều này sẽ giúp bạn rất nhiều để tự tin khi ở trên bục giảng và khi đi rao giảng, là lúc mà phẩm chất này cần yếu nhất.