Trình bày theo lối nói chuyện

NGƯỜI TA thường cảm thấy thoải mái khi trò chuyện với bạn bè. Lời nói của họ phát ra tự nhiên. Có người phát biểu sôi nổi; có người kín đáo hơn. Dù sao, tính tự nhiên trong cách nói như thế có sức lôi cuốn.

Tuy nhiên, khi gặp người lạ mà nói một cách quá thân mật hay suồng sã thì không thích hợp. Thật vậy, trong một số nền văn hóa, tất cả những cuộc nói chuyện với người lạ bắt đầu một cách rất trịnh trọng. Sau khi đã biểu lộ sự tôn trọng thích đáng thì mới suy xét có thể nên dùng ngôn ngữ ít trịnh trọng hơn và diễn đạt theo kiểu nói chuyện.

Bạn cũng phải thận trọng khi nói trên bục. Phong cách quá thân mật làm giảm đi tính trang trọng của buổi họp đạo Đấng Christ và tầm quan trọng của những điều được phát biểu. Trong một số ngôn ngữ, cần dùng những từ nào đó khi xưng hô với người lớn tuổi, thầy cô, một viên chức, hay cha mẹ. (Hãy chú ý những từ ngữ được dùng trong Công-vụ 7:2 và 13:16). Những từ khác được dùng khi xưng hô với người hôn phối hay bạn thân. Mặc dù cung cách nói năng của chúng ta trên bục không cần phải quá trịnh trọng, nhưng phải tỏ ra tôn trọng.

Tuy nhiên, có những yếu tố có thể làm cho sự trình bày mang vẻ gượng gạo hay trịnh trọng một cách không cần thiết. Một trong các yếu tố này là cấu trúc câu, tức cách đặt câu. Vấn đề nảy sinh khi diễn giả cố lặp lại đúng y như những lời diễn đạt trong sách. Văn viết thường rất khác với văn nói. Công nhận là khi chuẩn bị bài giảng, bạn thường nghiên cứu những tài liệu đã xuất bản. Có lẽ một dàn bài in sẵn cung cấp cơ sở cho bài giảng. Nhưng nếu bạn diễn đạt ý tưởng giống hệt như trên giấy hoặc đọc thẳng từ dàn bài in sẵn khi trình bày, thì chắc là sự trình bày của bạn sẽ không giống lối nói chuyện. Để duy trì phong cách trình bày theo kiểu nói chuyện, hãy diễn đạt các ý tưởng bằng lời lẽ riêng và tránh những câu có cấu trúc phức tạp.

Một yếu tố khác là việc thay đổi nhịp độ nói. Cách nói gượng ép và trịnh trọng thường khiến giọng nói đều đều và với nhịp độ không thay đổi. Trong cuộc trò chuyện bình thường, nhịp độ nói thay đổi và thường có sự ngừng giọng lâu hay ngắn khác nhau.

Dĩ nhiên, khi nói trước một cử tọa đông đảo, bạn phải phối hợp sử dụng lối nói chuyện với giọng nói lớn, mạnh và nhiệt tình để giữ được sự chú ý của họ.

Muốn dùng lối nói chuyện thích hợp với việc rao giảng, hàng ngày bạn cần tập thói quen nói trôi chảy. Điều này không có nghĩa là bạn phải có trình độ học vấn cao. Nhưng nên trau dồi thói quen nói năng khiến người khác tôn trọng lắng nghe những điều bạn nói. Nhằm mục tiêu này, hãy để ý xem trong cuộc nói chuyện hàng ngày bạn có cần thực tập những điểm sau đây không.

1. Tránh những câu nói sai hẳn quy tắc ngữ pháp hoặc những câu khiến người ta liên kết bạn với những người có lối sống trái với tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời. Để phù hợp với lời khuyên nơi Cô-lô-se 3:8, hãy tránh ngôn ngữ thô lỗ hay tục tằn. Mặt khác, có thể sử dụng lối nói thường ngày. Những câu nói phổ thông, tức những câu nói hàng ngày, không trịnh trọng nhưng vẫn phù hợp với những tiêu chuẩn ngôn ngữ đã được công nhận.

2. Tránh dùng đi dùng lại cùng những từ ngữ và nhóm từ để truyền đạt những ý tưởng khác nhau. Hãy tập sử dụng những từ ngữ diễn tả rõ ràng ý bạn muốn nói.

3. Tránh lặp lại một cách không cần thiết những điều vừa nói, bằng cách suy nghĩ rõ ràng điều muốn diễn đạt, rồi mới bắt đầu nói.

4. Tránh nói dài dòng; quá nhiều lời sẽ che lấp những ý tưởng hay. Tập thói quen phát biểu rõ ràng điều người nghe cần nhớ bằng một câu đơn giản.

5. Nói theo cách cho thấy mình tôn trọng người khác.