“Xin dạy chúng tôi cầu-nguyện”
“LẠY CHÚA, xin dạy chúng tôi cầu-nguyện”. Đó là lời thỉnh cầu của một môn đồ của Giê-su Christ (Lu-ca 11:1). Dù Kinh-thánh không nêu đích danh, môn đồ này rõ ràng là một người rất coi trọng việc cầu nguyện. Tương tự như thế, ngày nay những người thờ phượng thật nhận thức tầm quan trọng của sự cầu nguyện. Nói cho cùng, cầu nguyện là phương tiện nhờ đó chúng ta được Đấng Chí cao của vũ trụ chú ý lắng nghe chúng ta! Và hãy thử nghĩ! “Đấng nghe lời cầu-nguyện” đích thân chú ý đến những mối quan tâm và nỗi lo lắng của chúng ta (Thi-thiên 65:2). Quan trọng hơn nữa, qua lời cầu nguyện, chúng ta tạ ơn và ca ngợi Đức Chúa Trời (Phi-líp 4:6).
Tuy vậy, những lời “xin dạy chúng tôi cầu-nguyện” khiến người ta nêu ra vài câu hỏi quan trọng. Trên khắp thế giới, các tôn giáo khác nhau dùng nhiều cách để đến gần Đức Chúa Trời. Nhưng phải chăng có cách đúng và cách sai để cầu nguyện? Để trả lời, trước hết chúng ta hãy xem một số phong tục tôn giáo thịnh hành có liên quan đến sự cầu nguyện. Chúng ta sẽ chú ý đến những phong tục thực hành ở châu Mỹ La-tinh.
Các hình tượng và “các thánh bảo hộ”
Nói chung, các nước ở châu Mỹ La-tinh rất là mộ đạo. Thí dụ, trên khắp nước Mễ Tây Cơ, người ta có thể thấy thực hành phổ biến là cầu nguyện “các thánh bảo hộ”. Thật vậy, những thị xã ở Mễ Tây Cơ có phong tục cử hành lễ cho “các thánh bảo hộ” vào những ngày nào đó. Người Công giáo ở Mễ Tây Cơ cũng cầu nguyện với rất nhiều hình tượng khác nhau. Tuy nhiên, người sùng bái cầu khẩn “thánh” nào thì tùy thuộc vào điều người ấy muốn xin. Nếu một người muốn kiếm bạn trăm năm, người đó có lẽ thắp một cây nến cho “Thánh” Anthony. Một người sắp đi xa bằng xe có lẽ phó thác mình cho “Thánh” Christopher, thánh của các du khách, đặc biệt của những người lái xe ô tô.
Nhưng những phong tục đó bắt nguồn từ đâu? Lịch sử cho thấy rằng khi người Tây Ban Nha đến Mễ Tây Cơ, họ thấy dân chúng tôn sùng thờ phượng các thần thánh tà giáo. Trong sách Los Aztecas, Hombre y Tribu (Dân Aztec, con người và bộ lạc), Victor Wolfgang von Hagen nói: “Người ta có các thần riêng, mỗi cây có thần của nó, mỗi hoạt động có thần hay nữ thần của nó, thậm chí những người toan tự tử cũng có thần riêng. Yacatecuhtli là thần của các thương gia. Trong thế giới đa thần này, tất cả các thần đều có khuynh hướng và mục đích xác định”.
Các thần này và “các thánh” của đạo Công giáo có nét tương đồng nổi bật đến nỗi khi những người Tây Ban Nha đến chinh phục và tìm cách cưỡng bách dân địa phương theo đạo đấng Christ, dân chúng giản dị hướng lòng tôn sùng vào “các thánh” của Giáo hội thay vì vào các tượng chạm của mình. Một bài báo trong The Wall Street Journal nhìn nhận đạo Công giáo được thực hành tại một vài nơi ở Mễ Tây Cơ có nguồn gốc ngoại giáo. Bài báo nhận xét rằng tại một vùng nọ, hầu hết 64 “vị thánh” mà dân chúng tôn sùng đều tương ứng với “các thần riêng biệt của người Maya”.
Cuốn New Catholic Encyclopedia (Tân Bách khoa Tự điển Công giáo) biện luận rằng “giữa vị thánh và những người trên đất có một mối liên kết tin tưởng mật thiết,... một mối liên lạc chẳng những không làm giảm giá trị của mối liên lạc với đấng Christ và với Đức Chúa Trời, mà còn làm cho mối liên lạc ấy càng phong phú và sâu đậm hơn”. Nhưng làm sao một mối liên lạc rõ ràng có dấu vết của tà giáo lại có thể khiến cho mối liên lạc của một người với Đức Chúa Trời thật trở nên sâu đậm hơn chứ? Những lời cầu nguyện “các thánh” ấy có thể thật sự làm đẹp lòng Đức Chúa Trời không?
Nguồn gốc của chuỗi hạt
Một phong tục thịnh hành khác liên quan đến việc lần chuỗi hạt. Cuốn Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano (Bách khoa Tự điển Hispanic-Hoa Kỳ) miêu tả chuỗi hạt là một “sợi dây có năm mươi hay một trăm năm mươi hạt được chia thành mười bằng những hạt khác lớn hơn và nối liền bằng cây thánh giá, hiện có ba hạt xỏ trước đó”.
Giải thích về cách dùng chuỗi hạt, một sách Công giáo nói: “Phép lần chuỗi hạt Mân côi là một hình thức cầu nguyện ngoài miệng và trong tâm hồn về những sự Mầu nhiệm cứu chuộc. Mỗi chuỗi hạt chia ra thành mười lăm phần, mỗi phần có mười hạt. Mỗi mười hạt, ta đọc đi đọc lại kinh Lạy Cha, mười kinh Kính Mừng và một kinh Sáng danh. Mỗi mười hạt, ta suy nguyện về một sự mầu nhiệm”. Những sự mầu nhiệm là những giáo lý hay sự dạy dỗ mà người Công giáo phải biết, trong trường hợp này thì nói đến sự sống, sự đau khổ và cái chết của Giê-su Christ.
Cuốn The World Book Encyclopedia (Bách khoa Tự điển Thế giới) nói: “Trong đạo đấng Christ, những hình thức cầu nguyện lần chuỗi hạt bắt đầu vào thời Trung cổ, nhưng mãi đến thế kỷ 15 và thế kỷ 16 mới trở nên thịnh hành”. Có phải chỉ người Công giáo mới dùng chuỗi hạt thôi không? Không. Cuốn Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano nói: “Những chuỗi hạt tương tự được dùng trong sự thờ phượng của người Hồi giáo, tín đồ Lạt Ma cũng như người đạo Phật”. Quả thật, cuốn The Encyclopedia of Religion and Religions (Bách khoa Tự điển Tôn giáo) ghi nhận: “Người ta đề nghị ý tưởng cho rằng những người theo đạo Hồi du nhập chuỗi hạt từ đạo Phật, và rồi những người theo đạo Gia-tô du nhập chuỗi hạt từ đạo Hồi trong thời Thập tự Chiến”.
Một số người biện luận rằng chuỗi hạt chỉ dùng đặng giúp trí nhớ khi phải đọc đi đọc lại một số lời cầu nguyện. Nhưng Đức Chúa Trời có tán thành việc lần chuỗi hạt không?
Chúng ta không cần phải suy đoán hay tranh luận về việc các phong tục ấy có thích hợp hoặc chính đáng hay không. Chúa Giê-su đưa ra lời giải đáp dứt khoát cho lời thỉnh cầu của các môn đồ ngài nhằm dạy họ cầu nguyện thế nào. Những gì ngài nói sẽ làm sáng tỏ vấn đề và có lẽ làm một số độc giả ngạc nhiên nữa.
[Hình nơi trang 3]
Người Công giáo thường dùng chuỗi hạt. Nguồn gốc của chuỗi hạt là gì?