Phải chăng Đấng Christ bị lãng quên trong Lễ Giáng Sinh?
“Tôi không hề chấp nhận được những hội hè trong mùa Lễ Giáng Sinh. Đối với tôi, dường như chúng không phù hợp với đời sống và sự dạy dỗ của Chúa Giê-su”.—Mohandas K. Gandhi.
NHIỀU người sẽ hoàn toàn bất đồng ý kiến với Gandhi. Họ có thể tự hỏi: ‘Một chính khách Ấn Độ Giáo thì có thể biết gì về ngày lễ đạo Đấng Christ?’ Nhưng phải nhận rằng Lễ Giáng Sinh phổ biến khắp thế giới, ảnh hưởng đến mọi nền văn hóa. Cứ vào tháng 12 mỗi năm, ngày lễ này dường như ở trong mọi nền văn hóa.
Thí dụ, khoảng 145 triệu người Á Châu cử hành Lễ Giáng Sinh, 40 triệu người nhiều hơn so với một thập kỷ trước đây. Và nếu qua “hội hè” Gandhi muốn nói về khía cạnh thế tục của Lễ Giáng Sinh thời nay, chủ nghĩa tiêu xài cuồng nhiệt mà tất cả chúng ta đều nhìn thấy, thì khó mà phủ nhận rằng khía cạnh này của lễ hội thường nổi bật nhất. Tạp chí Asiaweek lưu ý: “Phần lớn Lễ Giáng Sinh ở Á Châu—từ những ánh đèn trong ngày lễ ở Hồng Kông đến những cây Nô-en cao vút trong những khách sạn ở Bắc Kinh, đến mô hình cảnh giáng sinh dưới phố Singapore—là việc thế tục (buôn bán)”.
Có phải là trong mùa Lễ Giáng Sinh thời nay người ta quên mất Đấng Christ rồi chăng? Ngày 25 tháng 12 được chính thức xem là ngày lễ kể từ thế kỷ thứ tư CN, khi Giáo Hội Công Giáo định ngày đó làm ngày lễ tôn giáo ăn mừng sự sinh ra của Chúa Giê-su. Nhưng gần đây theo cuộc thăm dò dư luận ở Mỹ, chỉ có 33 phần trăm những người cho ý kiến nghĩ rằng sự sinh ra của Đấng Christ là khía cạnh quan trọng nhất của Lễ Giáng Sinh.
Bạn nghĩ sao? Bạn có đôi lúc nghĩ rằng trong mọi sự này—nào là sự quảng cáo không ngớt, nào là sự phiền phức của việc mua quà, nào là việc trang trí cây Nô-en, nào là việc tổ chức và đi dự những buổi liên hoan, nào là việc gửi thiệp—thì bằng cách này hay cách khác người ta đã quên mất Chúa Giê-su không?
Xem chừng nhiều người nghĩ rằng một cách để nhớ đến Đấng Christ trong Lễ Giáng Sinh là trưng bày cảnh Chúa giáng sinh, hay mô hình cảnh giáng sinh. Rất có thể bạn đã thấy những pho tượng nhỏ được sắp thành nhóm cho thấy em bé Giê-su trong một máng cỏ, chung quanh là Ma-ri, Giô-sép, vài người chăn chiên, “ba nhà thông thái” hoặc “ba vị vua”, một số gia súc, và một số người đứng xem. Người ta thường nghĩ rằng mục đích của các mô hình cảnh giáng sinh này nhắc họ nhớ lại ý nghĩa thật sự của Lễ Giáng Sinh. Theo tạp chí U.S. Catholic, “mô hình cảnh giáng sinh cho ta thấy được một hình ảnh đầy đủ hơn sự mô tả của bất cứ sách Phúc Âm nào, dù rằng nó cũng nhấn mạnh tính chất phi lịch sử của những câu chuyện này”.
Tuy nhiên, một cảnh Chúa giáng sinh gợi ý thế nào rằng những câu chuyện tường thuật trong các sách Phúc Âm của Kinh-thánh là phi lịch sử? Phải nhận rằng những bức tượng khéo được sơn phết này làm sự sinh ra của Đấng Christ có một vẻ huyền thoại, hoang đường. Được phổ biến đầu tiên bởi một thầy dòng vào thế kỷ 13, cảnh Chúa giáng sinh đã có một thời khá khiêm tốn. Ngày nay, giống nhiều điều liên quan đến ngày lễ này, cảnh Chúa giáng sinh đã được thương mại hóa. Ở Naples, Ý, có hàng dãy những cửa tiệm quanh năm bán những bức hình dùng trong cảnh Chúa giáng sinh, hay presepi. Một số những bức hình thông dụng không phải hình của những nhân vật trong các sự tường thuật của Phúc Âm, nhưng của những nhân vật nổi tiếng hiện nay, chẳng hạn như Công Chúa Diana, Mẹ Teresa, và nhà vẽ kiểu y phục Gianni Versace. Ở những chỗ khác, presepi được làm bằng sô-cô-la, bằng mì, thậm chí bằng vỏ sò. Bạn có thể hiểu tại sao khó thấy được lịch sử trong những sự trưng bày như thế.
Vậy như thế nào mà những cảnh Chúa giáng sinh như thế có thể cho thấy “một hình ảnh đầy đủ hơn sự mô tả của bất cứ sách Phúc Âm nào”? Những sự tường thuật trong Phúc Âm không phải lịch sử thật ư? Ngay cả những người có thái độ hoài nghi cứng rắn cũng phải nhận rằng Chúa Giê-su là một nhân vật lịch sử có thật. Vì vậy có thời ngài ắt phải là một em bé thật sự, sinh ra ở một nơi có thật. Để có được một hình ảnh đầy đủ về các sự kiện xoay quanh sự sinh ra của ngài, thì chắc phải có một cách tốt hơn là chỉ ngắm cảnh Chúa sinh ra!
Thật ra thì có cách. Có hai sử gia đã ghi lại hai sự tường thuật riêng về sự sinh ra của Chúa Giê-su. Nếu có lúc bạn cảm thấy phần đông người ta quên Đấng Christ trong dịp Lễ Giáng Sinh, thì tại sao chính bạn không xem xét các sự tường thuật này? Trong những câu chuyện này, bạn sẽ không thấy những điều huyền thoại, hoang đường, nhưng thấy một câu chuyện làm bạn say mê—câu chuyện có thật về sự sinh ra của Đấng Christ.
[Hình nơi trang 3]
Đường viền nơi trang 3-6, 8, và 9: 50 năm nghệ thuật Sô Viết