Makoho empakiwa ni ale ansoma irevista sahu
Namalepa a Miruku 30:18, 19 ohimme weera “ephiro enamuroiha mulopwana wa muthiyana” ‘khaiwexexa.’ Entthuna ohima eheeni masu ala?
Atthu antxipale enniikoha etthu heeni eversu ela entthunaaya ohima, waahela mpuwa asomi a Biblya. Biblya a Tradução do Novo Mundo ohimme ha: ‘sookhala itthu tthaaru kihinaiwexexaaka [naari neere, ‘sootikiniha vantxipale,’ enoota], ni sookhala itthu ixexe kihinaiwexexaaka: ephiro ya xaaka wiirimu, ephiro ya enowa vamwala ni, ephiro ya navio mphareya ni ephiro enamuroiha mulopwana wa muthiyana.’ — Mir. 30:18, 19.
Khalayi, masu ooweera “ephiro enamuroiha mulopwana wa muthiyana” naaiwexexa weera enhimmwa etthu yoonanara. Mwaha wa heeni? Iversu ikina sa ekapiitulu ela sinhima itthu soohireerela, seiyo sihinahima weera “wòkwana!” (Mir. 30:15, 16) Ni eversu ya 20 ennamuhima “[muthiyana] namararuwa,” yoowo onhima weera khapanke etthu yoonanara. Mwaha wa yeeyo, nuupuwela weera hiihaale ntoko xaaka onvavaawe, enowa eniipurulaaya vamwala, navio oneettaawe mmaahini, pooti weeraka mutthu aamurowa opaka etthu, yeeyo atthu akina yahaarowaaya osuwela. Moovarihana ni muupuwelo owo, naaiwexexa weera “ephiro enamuroiha mulopwana wa muthiyana” yaahimmwa etthu yoohireerela, yeeyo mmiravo onanwokaawe mwali, weera apake okonihana woohireerela.
Menento, aakhala mathowa ooreera enneeriha osuwela weera enhimmwa etthu yooreera. Namalepa a eversu ela aarootikiniheya paahi ni itthu iya simphwanyeya eversu ela.
Soolepa sa eheberi sinnoonihera-tho weera eversu ela enhima etthu yooreera. Moovarihana ni liivuru Theological Lexicon of the Old Testament, masu a eheberi entaphuleliwa ‘ohiiwexexa’ eri va Miruku 30:18 “enhima etthu yeeyo mutthu . . . onoonaawe okhala etokweene, yoohiwereya, naari yootikiniha.”
Prusoore Crawford H. Toy a wUniversidade ya Harvard wEstados Unidos, ohimme-tho weera yoolepa ela khenhima etthu yonanara. Owo ohimme ha: “Namalepa a eversu ela, oniiwaanyeiha otikiniha wa itthu seiyo simphwanyeya eversu ela.”
Mwa yeeyo, onooneya weera masu elempwale va Miruku 30:18, 19 enhima itthu seiyo mweekhaikhai siri sootikiniha ni nihinweraahu wiiwexexa. Hiihaale ntoko namalepa a eversu ela, hiyo-tho ninnaakhala ootikiniheya wa moota xaaka onvava awe, moota enowa ehikhanleno metto eniipurulaaya vamwala, moota navio oolemela oneettaawe mphareya ni moota mwali ni mmiravo ensivelanaaya ni enkhala ni ekumi yoohakalala vamoha.