Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • wp12 1/10 ipaax. 23-27
  • Mmwiiwelele Muluku Nto mwaakhele Mareeliho A anatiri awe

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Mmwiiwelele Muluku Nto mwaakhele Mareeliho A anatiri awe
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2012
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • OVARELEYA WAYA MUTEKO SAANA YOOLAIHERYA YA NATIRI
  • YOOLAIHERYA YA YEHOVA WA ABRAHAMU
  • ANATIRI A MULUKU
  • ANATIRI AKINA ANLI
  • ISARAYELI MUSYA A MULUKU
  • Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2022
  • Masu Anyu Owi Aayo Ekhaleke Aayo
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2012
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2012
wp12 1/10 ipaax. 23-27

Mmwiiwelele Muluku Nto mwaakhele Mareeliho A anatiri awe

‘Okhala wira kharivo mutthu mulupalexa onvikana yowo, wira amulaphele, ahìlaphela mmansawe’.​—AHÉB. 6:13.

MOONE AKHALA WIRA MUNNIWERYA WAAKHULA:

Nthowa xeeni ninkupali ahu wira anatiri a Muluku animwiiraneya?

Yolaiherya xeeni Muluku aapanke awe nuumala Adamu ni Eva ottheka?

Ninttottela sai mureerelo anatiri Muluku aalaihenrye awe Abrahamu?

1. Masu a Yehova anivirikana sai ni masu oopinaatamu?

YEHOVA ‘Pwiya [Muluku] òroromeleya’. (Esal. 31:6) Apinaatamu oottheka khaniroromeleya moomalela; masi ‘Muluku khanotha’. (aHéb. 6:18; mmusome Mothakoni 23:19.) Mareeliho othene onaalaiherya awe apinaatamu, anniiraneya. Mwa ntakiheryo, sotheene Muluku ahimmye awe wanipacerya apattuxaka itthu, ‘sothene sahìraneya’. Nto wanikisa wa nihiku na neethanu namosa na opattuxa itthu, ‘Muluku ahòna wira vorera’.​—Maph. 1:6, 7, 30, 31.

2. Nihiku na ophumurya wa Muluku exeeni, nto Muluku otteelinhe sai?

2 Nuumala oweha itthu aapanke awe, Yehova Muluku aahilaleya opacerya wa nihiku na neethanu nenli; masi nihiku nla, khahiyo nihiku na iwoora 24. Nintaphulela okathi munceene Muluku aphumuryaka wa miteko sawe valaponi. (Maph. 2:2) Nihiku noophumurya na Muluku khanimanle. (aHéb. 4:9, 10) Biibiliya khonihimya okathi nipacenrye aya. Owo waari okathi nuumala opattuxiwa Adamu ni Eva, iyaakha sowiiraka 6.000 sivinre. Nto hiyo ninniwehererya Olamulelo wa Yesu Kristu wa Iyaakha Ekonto Emosa wira yiiraneye anatiri a Muluku a opattuxa elapo esya wira ekhale eparayisu yoosareya atthu oomalela. (Maph. 1:27, 28; Wis. 20:6) Khamunikupali wira munrowa ohakalala muhoolo? Tthiri munnikupali! ‘Muluku ahireriha nihiku nla na nethanu nenli’. Ela yaari ethoonyeryo yoowi hata sikhumelelaka mixankiho, yootthuna ya Muluku yamwiiraneya wanikisa wa okathi wa ophumurya.​—Maph. 2:3.

3. (a) Nuumala opacerya nihiku na ophumurya wa Muluku, omwareya xeeni wiiranen’ye? (b) Yehova olavunle sai moota onkela awe omuhonona nammwareya?

3 Nuumala opacerya nihiku na ophumurya wa Muluku, sootakhala saahikhumelela. Satana yoowo aari nlaikha ni mwaana a Muluku, nahiipaka okhala muluku ni nwanani a Yehova. Satana ahinwoka Eva wira ahimwiiwelela Yehova. (1 Tim. 2:14) Eva nave aahimwiiriha iyawe ohiimwiiwelele Yehova. (Maph. 3:1-6) Pooti mmwaha mukhaani wa soowiraneya sa olumwenku vaavo ekeekhai ya Muluku yaahononiwa aya, Yehova khaaphavenle paahi waakhula ni masu wira yoolakela awe enimwiiraneya; ohiya vo, masu awe yooniherya itthu saakela wiiraneya muhoolo ni moota yaakela aya anammwareya opwetexiwa. ‘Miyo kinowìnaniha weyo [Satana], ni muthiyana, kinimwìnaniha nloko nawo ni nloko na muthiyana: Osùlu awe onimonyakela muru, weyo ophavelaka omuluma nnawu’.​—Maph. 3:15; Wis. 12:9.

OVARELEYA WAYA MUTEKO SAANA YOOLAIHERYA YA NATIRI

4, 5. Abrahamu aapanke exeeni wira ooniherye ekeehai ya masu awe?

4 Wanipacerya wa okumi wa apinaatamu, khivaatthuneya ommana natiri wala olapha, maana Yehova khaavahale Adamu ni Eva moolumo awo. Soopattuxiwa soomalela sinimphenta Muluku ni omukupali khasintthuneya olapha; okhala wira khuta okathi anlavula ekeekhai ni anniroromelana. Masi itthu sooturukeya mwaha wa etampi ni ohimalela wa apinaatamu. Okhala wira vano atthu annootha ni ohiroromeleya, nto vannitthuneya olapha okathi onilavuliwa aya myaha suulupale ni ekeekhai.

5 Mahiku a Abrahamu, olapha, waari etthu yuulupale; Abrahamu aahittottela mureerelo etthu yowiiraka ikwaha tthaaru. (Maph. 21:22-24; 24:2-4, 9) Eyo yaahiiraneya okathi Abrahamu aatthika awe okhottoni aamuxinttale awe mwene Elam ni akhwaawe. Mamwene a oSalemi ni oSodoma yaahikumana nuuwo. Melikhisedeki, mwene a oSalemi yoowo aari ‘namukuttho a Muluku Mulupalexa’. Nto owo aahimureeliha Abrahamu, nave aahinvuwiha Yehova anvahale ikuru wira aaxintte awanani awe. (Maph. 14:17-20) Okathi mwene oSodoma aaphavela awe omutthuvela Abrahamu mwaha wa owoopola atthu a mwene, Abrahamu aahimmana natiri wira: ‘Kinnilaphela vamaithoni v’Apwiya Muluku Mulupalexa, yowo opattunxe erimu n’ ilapo ya vathí. Kinnilaphela wira wa itthu sothene sirina anyu nkimphavela hatá emosá nnákhala nlinya, walá mukhoi wa ixapattho wira muhire komuthajiriha Abrahamu.’​—Maph. 14:21-23.

YOOLAIHERYA YA YEHOVA WA ABRAHAMU

6. (a) Ntakiheryo xeeni Abrahamu onniixuttiha awe? (b) Ninttottela sai mureerelo wiiwelela wa Abrahamu?

6 Wira aavahe mureerelo atthu oottheka, Yehova Muluku onnilapha arumeelaka masu ntoko ala: ‘Anihimya t’ Apwiya [Yehova] Muluku Mukumi’. (Ezek. 17:16) MBiibiliyani sihaavo ikwaha sinivikana 40 Yehova Muluku olamphe awe. Waaniheryasa matakiheryo oosuwelexiwa moota aamukhapelela awe Abrahamu. Mwa iyaakha sinceene, Yehova aanimutthukwela anatiri anci yaawo yaavarihana ni Mmiso wala osuulu awe orweela mwa mwana a Abrahamu, Isakhi. (Maph. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Nto, Yehova aahimukumiherya Abrahamu yoweeha yuulupale, wira ampake mukuttho mwanawe amphenta awe. Moohipisa, Abrahamu aahiiwelela khiyapacerya wira ampake mukuttho Isakhi, nto nlaikha na Muluku khumuhiiha. Nuuvira-vo, Muluku aahimutthukwela natiri ariki: ‘Kinnilipela nsina naka . . . wona muhìra sisa, khuhikìmana mwan’ inyu mmosene, miyo kinimorerihani, kinimwinjererya osùlu anyu, wira watteke ntoko itheneri sa wirimu ni ntoko mihava s’ophareya. Atthu a nloko nanyu animwawerya awanani aya. Maloko othene a mulaponi anorerihiwa mwaha wa nloko nanyu, okhala wira muhìwelela molumo aka.’​—Maph. 22:1-3, 9-12, 15-18.

7, 8. (a) Xeeni Muluku ammanenle awe natiri Abrahamu? (b) Sinkela oreeriwa sai ipwittipwitthi sikina’ sa Yesu mwaha wa anatiri a Muluku?

7 Nthowa xeeni Muluku ammanela awe natiri Abrahamu wira anatiri Awe yaamwiiraneya? Yaari ethoonyeryo ya olipiheriwa wa ale ankela olamulelaka ni Kristu, yaawo aniirela mpantta ‘osuulu’ woolaiheriwa wa epantta ya nenli wira elipihe waamini waya.(Mmusome aHéberi 6:13-18; aGal. 3:29) Ntoko otthokihenrye awe murummwa Paulo, Yehova ‘ahimmana natiri, khulapha-tho. Vavo, ahavo masu manli ahinweryaneya ovirikanyiwa, mwaha wa yawo Muluku ahinwerya awe wotha,  . . siso hiyo, ninlipa mwa yowo, ninnilipihiwa murima vanjene, wira nivareleke muteko sorera Muluku sinniroromelihawe’.

8 MaKristau oothanliwa, khahiyo anittottela mureerelo mekhaya anatiri ala Muluku ammanenle awe Abrahamu. Orweela mwa ‘nloko’ na Abrahamu, Yehova ahilipela wira ‘maloko othene a mulaponi anorerihiwa’. (Maph. 22:18) Mareeliho awo, annivahiwa ‘ipwittipwitthi sikina’ soowiiwelela sa Kristu seiyo sinilipelela okumi woohimala mparayiisu valaponi. (Yoh. 10:16) Hata nirina nlipelelo na orowa wiirimu wala mparayiisu valaponi, nivikaniheke omwiiwelela Muluku.​—Mmusome aHéberi 6:11, 12.

ANATIRI A MULUKU

9. Natiri xeeni Muluku aamanenle awe osuulu wa Abrahamu okathi yaaryaaya wEgitu?

9 Iseekulu sinceene vahinathi, Yehova aahilapha voohimya sa anatiri a muhoolo orweela mwa Moise wira alavule osuulu yoole wa Abrahamu waari weepotthani wEgitu. (Okh. 6:6-8) Alavulaka wa okathi ole Muluku aahimyale so: ‘nihiku naathanlalyaka atthu a Isarayeli, kahisoniherya mulaponi mwa wEjitu: kahalaphela kitexaka ntata naka,  .  khwahimerya wira kinimokumihani mulaponi mwa wEjitu kinimoroihani elapo yothanlenlyakani, elapo yoruweryexa, enikhowa eleti n’uravo.​—Ezek. 20:5, 6.

10. Muluku aalaihenrye exeeni anaIsarayeli nuumala owoopola wEgitu?

10 Nto, nuumala anaIsarayeli woopoliwa wEgitu, Yehova aahaamanela-tho natiri ariki: ‘Mwaìwelelaka molumo aka, mwattharihaka watàna waka, nyuwo munrowa okhala nloko naka, nyuwo pahi, muthanliwaka mwa maloko othene: tthirí elapo yothene ti yawaka. Nyuwo munrowa okhala omwene w’alipa a mukuttho, munrowa okhala nloko n’atthu òrera murima. (Okhum. 19:5, 6) Tthiri Muluku aahaavaha eparakha yuulupale anaIsarayeli. Eyo enithoonyerya wira akhala wira awo yaarowa omwiiwelelaka Muluku, awo yaamukhalana omwene ni onamukuttho wira yaareeliheke apinaatamu otheene. Muhoolo mwaya, alavulaka ele aapanke awe, Yehova oni: ‘miyo,  . . kiholaphelani wira kinrowa wophentani mahiku othene, kihatana ni nyuwo’.​—Ezek. 16:8.

11. AnaIsarayeli yoonenle sai nlattulo na Muluku wira yaataane nuuwo ntoko nloko noothanliwa?

11 Okathi owo, Yehova khaakhanyerenrye anaIsarayeli wira emwiiweleleke wala omulaphela; nave awo khiyaakhanyereriwe wataana nuuwo. Masi awo yaalavunle moothanla yiiraka: ‘Sothene Apwiya’ Yehova ‘ sinnihimeryaya nnimwettela’. (Okhum. 19:8) Nuumala mahiku mararu, Yehova Muluku ahaaleela anaIsarayeli etthu yaatthuneya aya opakaka ntoko nloko noothanliwa. Wanipacerya, yaahiwiriyana Malamulo Muloko, nto Moise aahivaha sooruma seiyo silempwe eliivuru Okhuma 20:22 mpakha Okhuma 23:33. AnaIsarayeli yaakhunle sai? ‘Atthu othene yahakhulela ni murima mmosá yiiraka: Ayo! Molumo othene arumalyaya Apwiya’ Yehova, ‘nnimwettelaka yawo’. (Okhum. 24:3) Nto, Moise ahilepa molumo awo ‘mulivuruni yo watàna’ nave aahisoma-tho wira nloko nothene niiwe. Nuumala-vo, ekwaha ya neeraru, atthu yaahilapha yiiraka: ‘Molumo othene arumalyaya Apwiya, hiyo nnimwiwelela, nnimwettelaka’.​—Okhum. 24:4, 7, 8.

12. Yehova aaweettiha sai anatiri aatthukwela awe atthu awe, nto anaIsarayeli yeettela sai nivarihano yaarina aya nuuwo?

12 Yehova aahipacerya wakwaniherya mpantta mmosa wa Nlamulo nowataana, khutthokiha opuro wa okhokhoreliwa, ni alipa a mukuttho wira yaakhweiheryeke apinaatamu oottheka wataana ni Muluku. Masi, anaIsarayeli mowaakuveya yaahiliyala wiivahererya waya wa Muluku, nave ‘yanimuripiha murima Muluku òwarya a Isarayeli’. (Esal. 78:41) Mwa ntakhiheryo, okathi Moise aixuttihiwa awe Omwaakho Sinai, anaIsarayeli khiyaawenrye olipelela; nto ehiya omwaamini Muluku yoonaka wira Moise ohaanyanyala. Nto yaahikuxa eweero khupaka elalatarato ya mwanyompe khuhimya wira: Ola ‘va Muluku anyu, yowo okumihaleni elapo ya wEjitu’. (Okhum. 32:1, 4) Awosa yaahiihana nihiku nlo okhala ‘nirá no watthapela Apwiya!’ Yehova; nto khiyaikokhorela elatarato ni opaherya mukuttho. Mwaha waivaavo, Yehova aahimuleela Moise wira: ‘Awo khapinse ohiya ephiro yalakihenryaka’. (Okhum. 32:5, 6, 8) Moothananiha, okhuma vaavale anaIsarayeli yaanimulaphela Muluku masi khiyamutthekela-tho.​—Moth. 30:2.

ANATIRI AKINA ANLI

13. Natiri xeeni Muluku aamutthukwenle awe Mwene Davidi, nto eyo enivarihana sai ni Osuulu waalaiheriwe?

13 Okathi wa olamulelo wa Mwene Davidi, Yehova aahaapaka anatiri anli mmureerelo wa ale otheene aniiwelela. Natiri oopacerya tuula: omwene wa Davidi khiwaarowa omala. (Esal. 89:36, 36; 132:11, 12) Ela entaphulela wira Osuulu ole waalaiheriwe aarowa wiihaniwaka ‘Mwana a Davidi’. (Math. 1:1; 21:9) Mowiiyeviha, Davidi aahiitthana osuulu owo wira ‘Pwiya’ aka, mwaha woowi Kristu aarowa okhala mukhulupale.​—Math. 22:42-44.

14. Natiri xeeni Yehova ammanne awe voohimya sa Osuulu, nto mureerelo xeeni oniphwanya ahu?

14 Epantta ya nenli, Yehova aahimuleela Davidi wira ohimye vahinathi wira Mwene ola muulupale aarowa okhala Mukhulupale Aanamukuttho. Wisarayeli, omwene ni onamukuttho sari itthu soovirikana. Alipa a mukuttho yaakhuma nloko na Levi, masi mamwene yaakhuma nloko na Yuda. Masi nlikanyiho nawe na mawene a muhoolo, Davidi aahilavula wira: ‘Apwiya Muluku ahahimerya Apwiyaka wira: ‘Mukilathi mono aka wolopwana: kinimwakuxa awanan’inyu ekhalé ipottha sanyu’. Apwiya [Yehova] àlipela, khanttharuwa: ‘Nyuwo mwá mulipa a mukuttho wa mahiku othene, enamuna y’onamukuttho wa Melikhisedeki’’! (Esal. 110:1, 4) Yaakhwaniheriwaka eprofesiya ela, Yesu Kristu ori Osuulu oolaiheriwa onilamulela oryeene moono woolopwana wa Muluku wiirimu. Nave Yesu onirumeela ntoko Mukhulupale Aanamukuttho aakhaliheryaka atthu owiittaruxa wataana ni Muluku.​—Mmusome aHéberi 7:21, 25, 26.

ISARAYELI MUSYA A MULUKU

15, 16. (a) Ikrupu xeeni piili sa aIsarayeli anilavuliwa mBiibiliyani, nto taavixa anaakhela mareeliho olelo-va? (b) Nlamulo xeeni Yesu aavanhe awe atthareli awe voohimya sa omutthukwa natiri?

15 Mwaha womukhootta Yesu Kristu, nloko na Isarayeli naahiyeleela wataana ni Muluku ni okhala nloko na ‘omwene ni anamukuttho’. Yesu aahilavula wira: ‘Munimwakhiwa omwene wa Muluku. Anovahiwa atthu a nloko nikina antthuna wimiha mihokorokho s’omwene’. (Math. 21:43) Nloko nno nsya naahiyariwa oPentekositi 33 .E C., vaavo munepa wootteela waakhuruwenle aya arummwa 120 a Yesu yaathukumanne oYerusalemu. Awo yaahikhalihiwa Isarayeli a Muluku, nave nummuru nno naahisariheleya khuphiyerya ikonto sene sa atthu a maloko otheene ni elapo yotheene.​—aGal. 6:16.

16 Moovirikana ni Isarayeli oopacerya, nloko nomunepani na Muluku ninnivikaniha wiimiha mihokorokho vaavo animwiiwelela aya. Awo aarummwa wira khuta mmosa ohaana ommana natiri a wiiwelela. Okathi wa Yesu atthu yaanilapha yoothaka wala olaphela itthu soohisuwanyeya. (Math. 23:16-22) Yesu aahiwiixuttiha atthareli awe wira: ‘Muhilipeleke . . . Olavula wanyu okhaleke Ayo!, wala Nnari! Molumo aninjereryanyu ankhuma mwa mutakhali’.—Math. 5:34, 37.

17. Nikoho xeeni ninrowa othokoreriwa muru onittharelana?

17 Nto niireke wira ti voohiloka ommana natiri? Mwaha muulupale tuula: Ontaphulela exeeni moolumo ahu okhala Ayo, wala Nnaari? Makoho ala anrowa waakhuliwa mwaha onittharelana. Vaavo nnuupuwelela ahu Nuulumo na Muluku nivikaniheke omwiiwelela Yehova. Nto owo onkela osiveliwa onreeliha okathi woohimala orweela wa anatiri awe.

[Elatarato epaaxina 27]

Anatiri a Muluku okathi wotheene anniiraneya

[Elatarato epaaxina 25]

Moohipisa Abrahamu onkela oweha wiiraneya wa anatiri a Yehova

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha