Muthinto Xeeni Wa Munepa Onooniherya Anyu?
‘Mahala Àpwiya Yesu Kristu ekhale ni munep’anyu’.—FIL. 25, (Biblya Exirima)
MUNNIWERYA WAAKHULA?
Xeni vanitthuneya ahu okhalana ephoole muthinto wa munepa onooniherya ahu?
Mweettelo xeeni nintthuneya ahu osyaka, nto ninrowa osyaka sai?
Ninrowa wooniherya sai munepa wooloka onlipiha muloko?
1. Nlipelelo xeeni murummwa Paulo oonihenrye awe vaavo aalepenle awe axinnawe?
OKATHI aalepela awe maKristau akhwaawe, murummwa Paulu ikhwaha sincene aahilavula okupali wawe wira Muluku ni Kristu aarowa weemererya munepa wooniheriwa ni miloko. Mwa ntakiheryo, ahaalepela aGalasia ariki so: “Asinna, mahala Apwiy’ahu Yesu Kristu ekhale ni munep’anyu. Amen”.(aGal. 6:18, Biblya Exirima) Exeeni aaphavela awe ohimya ni masu oowi: ‘munepa anyu’?
2, 3. (a) Ikwaha sikina, masu a Paulo oowi ‘munepa’, antaphulela exeeni? (b) Niikoheke sai voohimya sa munepa onooniherya ahu?
2 Masu Paulo orumenle awe owi, ‘munepa’, awo anoooniherya ikuru sinimwiiriha mutthu olavula wala opaka itthu. Mutthu mmosa pooti okhala ooreera murima, waathokorerya akwaawe, wiimaaliha, ovaha wala oolevelela. Biibiliya onnilavula sa ‘orera wa murima womàla ni wamurettele’. (1 Ped. 3:4; Mir. 17:27) Nave mutthu mukina, pooti okhala oowali, osiveliwa musurukhu, waakuva onanariwa, wala weettela murima awe paahi. Vootepexa, aakhala akina arina mweettelo woohiloka, ohiiwelela ni onammwareya.
3 Okathi Paulo aalavunle awe wira ‘Apwiya ekhale ni munepa’ onooniherya anyu, owo aalipiha axinna awe wira ekhalaneke munepa woovarihana ni Muluku ni mikhalelo sa eKristau. (2 Tim. 4:22; Mmusome aKolosi 3:9-12.) Ti vooloka mahiku ala wiikohaka wira: “Muthinto xeeni wa munepa onooniherya aka?” ‘Kinrowa wooniherya sai oratteene munepa onimuhakalaliha Muluku? Kiireke kinniimananiha wooniherya munepa wooloka mmulokoni?’ Ntakiheryo: Ematta emosa ya ifilori, khula efilori ehaana mukhalelo aya eniiriha nivuuru na ifilori oreera. Niireke hiyo niri ntoko “ifilori”, wira nireeriheke muloko wotheene? Tthiri nihaana wiilipiha opaka eyo. Nkahaya noone moota wowooniherya munepa onimuhakalaliha Muluku.
MUSYAKE MUNEPA WA MULAPONI
4. Munepa wa ‘mulaponi’ ti xeeni?
4 Soolempwa sinihimya wira: ‘Hiyo khinakhenle [munepa] osuwela w’olumwenku yola, masi novahiwa ni Muluku eroho awe, wira enisuwelihe sorera Muluku sinivahalyawe mahala’. (1 aKor. 2:12) Munepa wa ‘mulaponi’ ti xeeni? Munepa yoowo oniromoliwa ni yoolepa ya aÉfeso 2:2 onihimya wira: ‘Okathi uwo, nyuwo mwanettela makhalelo òtakhala a vathí-va: mwamwiwelela mukhulupale a ikuru sotakhala siri osulú, Satana yowo oniwettiha vano ale ahinimwiwelela Muluku’. ‘Ikuru iyo’, ti siri munepa wa mulaponi wala muupuwelo woohiloka onnirukurerya ntoko epheyo. Munepa owo ori khula opuro. Owo onnoonihereya ni mweettelo woowi, nyuwo khamunikileela etthu yowiira; muhaana owanela ehakhi anyu ntoko atthu akina. Atthu awo ari ntoko ‘anamwane ahiniiwananeya’ a Satana.
5. Munepa xeeni woohiloka yoonihenrye aya anaIsarayeli akina?
5 Mikhalelo iyo soohiloka khahiyo sinoopacerya. Mahiku a Moise, aahikhumelela Koré yoowo aalupattha okhulupale wa muloko wa Isarayeli. Owo aamukhalela nrima Aroni ni anaawe yaari alipa a mukuttho. Waaniheryasa Koré aawehexexa soovonya saya. Owo oona wira iparakha sa muteko Moise aavaha awe anamwane a Aroni ni anaawe, mwaha woowi yaari amusi awe. Nto Koré aahipacerya okhalana moonelo wa opinaatamu anaalavula moohiloka ale yaavahiwe okhulupale ni Yehova. Owo iira so: ‘Nto vano vaphiyerya! . . . Vano nyuwo, owerya xeni onikhalelanyu aholeli a nloko n’Apwiya?’ (Moth. 16:3) Moolikanasa, Datani ni Abirami yaanimulavula moohiloka Moise ehimyaka wira Moise oniphavela wiipaka mukhulupale ovikana ovahiwa awe. Okathi yiihaniwe aya ni Moise, yahaakhulasa mowiixinnuuha yiiraka: ‘Hiyo khaninrowa!’ (Moth. 16:12-14) Nto Yehova khaasiveliwa ni munepa aya, eyo piiyo, mweettelo aya. Owo aahiwiiva anammwareya otheene.—Moth. 16:28-35.
6. Eseekulu yoopacerya mweettelo xeeni woohiloka akina yaarina aya, nto nthowa xeeni?
6 Eseekulu yoopacerya, yaahikhala anna yaalavula moohiloka ahooleli a mmulokoni, nto ‘enamukhotta Yesu Kristu’. (Yuda 8) Woonasa wene, axilopwana ale khiyaaphiyeriwe ni iparakha yaarina aya mmulokoni, nto enaawoka akina wira yaalavuleke moohiloka anna yaavahiwe miritti mmulokoni.—Mmusome 3 Yohani 9, 10.
7. Enamuna xeeni vanitthuneya ahu okhalana ephoole mmulokoni?
7 Mweettelo owo woohiloka khoniphaveliwa mmulokoni weKristau. Ti nthowa naya vanitthuneya ahu okhalana ephoole mmwaha ola. Axitokweene a mmulokoni khahiyo atthu oomalela; ntoko okathi wa Moise ni mahiku a Yohani yaaryaaya atthu oohimalela. Axitokweene pooti onitthekela. Akhala wira eyo enimwiiraneya, yaarowa okhala etthu yoohiloka wa khula munna a mmulokoni akhala wira onkela wooniherya munepa wa mulaponi; wakhumelela mwaha siiso ohaana ophukiwa mwa ‘xariya’ wira “akhaliheriwe munna owo”! Yehova khanithokorerya soovonya samukhaani. Nto hiyo khivaniweryaneya wira siiso? Mwaha wa soovonya samukhaani sa axitokwene akina, aakhala anna yaatonko opaka itampi suulupale yaahikhootta orowa okhaliheriwa ni ekomisau yaathanliwe ni axitokwene awo. Eyo enlikana ni muretta onikhootta olooliwa ni dotore, mwaha woowi khanimphavela dotore owo.
8. Soolepa xeeni sinrowa onikhaliherya, ovikaniha waattittimiha ale anihoolela muloko?
8 Wira nisyake munepa owo woohiloka, nuupuweleke masu Biibiliya onihimya awe wira Yesu ‘ni ntata nawe nolophwana onnivarelela itheneri thanu na pili’. ‘Itheneri’ sintaphulela axitokweene oowoottihiwa, ohela muhina axitokwene ari mmilokoni. Yesu onneettiha ‘itheneri’ iyo mwa enamuna onoona awe oreerela. (Wis. 1:16, 20) Okhala wira owo Muru wa muloko wa eKristau, Yesu tonaakhapelela axitokweene otheene. Akhala wira munikhuuruni mme ookhala onitthuneya olokiheriwa, Yesu yoowo orina ‘maitho anlikana ni malumi a moro’, onookupali wira munna owo ookhaliheriwa ntoko Yesu siniphavela awe. (Wis. 1:14) Vanonto, nihaana waattittimihaka yaale athanliwe ni munepa wootteela. Paulo oolepa wira: ‘Nwìweleleke ale anettiha muthukumano, [muloko] mutthareke molumo aya okhala wira annokhapelelani mutthu ti mutthu, yawo anrowa okohiwa mwaha wa nyuwu. Mwawìwelelaka vale awo anovara muteko n’utteliwa murima, khahiyó n’ujikula: etthu ene yela khiyòphwanyihani etthu’.—aHéb. 13:17.
9. (a) Yoweeha xeeni muKristau orina awe okathi onikhaliheriwa awe wala opwapweliwa? (b) Nikhaleke sai okathi onipwapweliwa ahu?
9 Nave-tho munepa wa muKristau pooti weehereriwa okathi onivahiwa awe nikhaliheryo wala oruliwa miritti sa mmulokoni. Munna mmosa mmiravo, aahilopoliwa moophenta ni axitokwene wira attharuwe oweetta axuuku ootakhala. Moothananiha, owo khaiwelenle miruku iye, nto aahikumihiwa okhala murumeyi oorumeela okhala wira khaavarihana ni soovekela sa Biibiliya. (Esal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Nto munna owo aahipacerya otepa ohiiwelela, vaavo ikwaha sinceene aalepa awe ipaphelo aroihaka oBetheli, khiyaalavula moohiloka axitokweene; nave anaatumererya anna akina a mmulokoni opakaka itthu owo aapaka awe. Tthiri wira siiso, ori othoiwa miruku, ohonona murettele mmulokoni, vaavo mutthu ohinikupali awe wira miteko sawe ti soohiloka. Nto, ti vooloka wiiwelela opwapweliwa wira noone otteettheya wahu weiwo hiyo nahaasuwela ahu; nto nihaana weemererya olokiheriwa.—Mmusome Wikhupanyerya 3:28, 29.
10. (a) Mutthokiherye moota wookhalana munepa wooloka ni osyaka munepa woohiloka onilavuliwa ni Yakobo 3:16-18. (b) Iparakha xeeni sinikhumelela nakhalana ‘ankhili a Muluku’?
10 Yakobo 3:16-18 onnihimya moota wowooniherya munepa wooloka mmulokoni, ni osyaka mweettelo woohiloka. Owo oni: ‘Vavo vari-vo nrima n’uhìwanana, vavo-tho wokhala owanawana ni miteko sothene sonanara. Vavo, ankhili ankhuma wa Muluku t’òrera, annivaha murettele t’òmàla, t’àxariya, t’òsareya othunku ni miteko sorera, khanathanla atthu, kharina mirima mili. Ale anaphavelela murettele atthu othene, annàla murettele, annìmiha exariya’. Vaavo ninvara ahu muteko ni ‘ankhili a Muluku’, mikhalelo sahu sooloka, sinookumiherya munepa wooloka eriyari ya axinnahu.
MOONIHERYE MUNEPA WOOTTITTIMIHA MMULOKONI
11. (a) Ovikaniha okhalana munepa wooloka, onkela onisyakiha opaka exeeni? (b) Ntakiheryo na Davidi ninniixuttiha exeeni?
11 Nihiliyaleke wira Yehova ohaathanla axitokwene wira ‘yettiheke sana [muloko ] wa Muluku’. (Mit. 20:28; 1 Ped. 5:2) Hiyo ninnisuwela wira nittittimiheke malokiheryo a Muluku pooti niryeene axitokwene wala nihikhanle axitokweene. Okhalana munepa wooloka, onoonikhaliherya ohaakhalela nrima atthu avahiwe okhulupale. Okathi Mwene Sawuli a wIsarayeli aasuwenle awe wira Davidi aarowa okhala mwene, Sawuli ‘animukhalela nrima Davidi’. (1 Sam. 18:9) Mwene ole aahipacerya okhalana munepa wootakhala anaphavela omwiiva Davidi. Moovirikana ni Sauli aawehexexa okhulupale awe paahi, Davidi aahikhalana mweettelo oniloka hiyo otthara. Moohicikha sootakhala sotheene iireliwe awe, mmiravo Davidi aahivikaniha omuttittimiha mukhulupale aathanliwe ni Muluku.—Mmusome 1 Samuweli 26:23.
12. Exeeni enrowa okumiherya murettele mmulokoni?
12 Mwaha wa ovirikana wa moonelo, pooti okhumelelaka onyakulihana mmulokoni, hata eriyari ya axitokweene. Miruku sa Biibiliya sinoonikhaliherya mmwaha ola. Owo oni: ‘murerelaneke murima, mulipiheryeke ottittimihana mukina ni mukh’wawe’ nave ‘muhisupuweleké okhala asuweli’. (aRom. 12:10, 16) Nihithipeleleke wira hiyo ti nirina moonelo wooloka; nihaana osuwela wira sihaavo inamuna sinceene sa moota woothokorerya mwaha. Naattittimihaka moonelo wa annihu akina, nnimuncererya murettele mmulokoni.—aFil. 4:5.
13. Nooneleke sai muupuwelo ahu, nto Biibiliyani onooniherya sai?
13 Niireke eyo enitaphulela wira nihilavuleke moonelo ahu akhala wira ehaavo etthu enireerela olokiherya mmulokoni? Nnaari. Eseekulu yoopacerya waahikhala mwaha waakumihenrye onyakulihana wuulupale. Anna yahimuruma ‘Paulo ni Bárnaba n’atthu akina a weiwo wira erowé oYerusalemu, ovanela n’arummwa ni mahumu mwaha w’etthu ela yavanyihaniwa’. (Mit. 15:2) Moohihova, khula mmosa a anna ala, yaahikhalana moonelo woovirikana mmwaha yoole waatthuneya ophukiwa. Nto, nuumala khula munna olavula moonelo awe moovarihana ni malakiheryo a munepa, ni ophukiwa mwaha ole, anna ale khiyaavikanihale olavula-tho moonelo aya. Nuumala oroihiwa ipaphelo mmilokoni sa mwaha ole waaphukiwe, ‘atthu othene yahitteliwa murima’, nave ‘yanilipiherya wamini’. (Mit. 15:31; 16:4, 5) Olelo va okathi nnaalela ahu axitokwene muxankiho orina ahu, nihaana ohakalalaka ni waattittimihaka.
MWEETTELO ANYU WOONIHERYEKE MUNEPA WOOLOKA
14. Ninrowa wooniherya sai munepa wooloka mmyaha sahu.
14 Myaha sa mutthu mmansawe, wookhala okathi munceene woreerela wooniherya munepa wooloka. Khula mmosa a hiyo onimwiira saana akhalana munepa woolevelela okathi onitthekeliwa ahu. Nuulumo na Muluku ninnihimeerya so: ‘Nvilelaneke, mulevelelaneke imara sothene muntthekelana anyu. Ntoko Muluku òlevelenlyaweni nyuwo, siso-tho nyuwo mwaleveleleke akhw’inyu’. (aKol. 3:13) Nuulumo noowi: ‘mwatthekelana’, nintaphulela wira pooti okhala mathowa animwiiriha mukina onyoonyiheya. Masi, nihitepeke onyoonyiheya iwo wira nihihonone murettele wa mmulokoni, nihaana omutakiha Yehova wira nileveleleke moomalela, nivaraka muteko vamosa.
15. (a) Onniixuttiha exeeni olevelela wa Yobi? (b) Nivekelo ninrowa onikhaliherya sai okhalana munepa wooloka?
15 Voohimya sa olevelela, hiyo pooti wiixutta ntakiheryo na Yobi. Apatthani awe araru, yaaphwanelela omukhaliherya, awo yahinveeha ni masu oohiloka. Nnaamwi vari siiso, Yobi wahaalevelela. Moota xeeni? Owo anaavekelela apatthani awe. (Yobi 16:2; 42:10) Waavekelela akina, onnirukunuxa moota oniwoonela ahu. Waavekelela maKristau akhwiihu otheene, oninivaha mikhalelo sa munepa wooloka. (Yoh. 13:34, 35) Nave-tho, naavekelelaka annihu, nivekeke munepa wotteela. (Luka 11:13) Munepa wa Muluku onooniiriha wooniherya mikhalelo sa eKristau moota onikhapelelana ahu.—Mmusome aGalasia 5:22, 23.
MOONIHERYE MUNEPA WOOLOKA MMULOKIHERYONI WA MULUKU
16, 17. Voohimya sa munepa onooniherya ahu, exeeni eniphavela ahu opakaka okathi wotheene.
16 Ti voohakalaliha akhala wira khula munna mmulokoni onniimananiha wooniherya munepa wooloka! Nuumala othokorerya myaha iya, nto otheene ahu niimananihe wira nooniheryeke munepa woolipihana. Niira siiso, khaninrowa woovelelaka otokosiwa ni Nuulumo na Muluku. (aHéb. 4:12) Paulo yoowo oonela othunku miloko, aahilavula wira: ‘Ekekhaí wira ankhili aka khankùlumela etthu, nto eyo khenòniherya wira miyo nkirina etampi. Ankilamula t’Apwiya’, Yehova.—1 aKor. 4:4.
17 Vaavo vaniimananiha ahu okhala moovarihana ni ankhili anikhuma wa Muluku, ohiya othokoreryaxa okhulupale ahu, ninrowa wooniherya munepa wooloka mmulokoni. Naalevelelaka akina ni owoonela okhala atthu ooloka, ninrowa wataana saana ni annihu ni okumiherya murettele. (aFil. 4:8) Opaka itthu iyo, onitaphulela omuroromela Yehova, nave Yesu onrowa ohakalala ni munepa onooniherya ahu.—Fil. 25.
[Elatarato epaaxina 20]
Wuupuwelela okhulupale wa Yesu onrowa onikhaliherya sai wiiwelela miruku?