NYUWO MWAANISUWELA?
Khalai aYuda yaalokiherya sai murutthu wira ovithiwe?
Khalai aYuda khiyaapisa onvitha mutthu ookhwa, imaara sinceene aavithiwa nihiku nenle nikhwiiya awe. Eyo yaniiraneya mwaha wa mathowa manli. Nthowa noopacerya, okhala wira muttetthe ole wa Oriente Médio oviha nthaapu, nuumala okhwa erutthu yaanaakuva wuutta. Nthowa na nenli, atthu a okathi ole yuupuwela wira ovira mahiku manceene ohivithiwe wooniherya ohimuttittimiha ole okhwiiye vamosa ni emusi awe.
Eliivuru ya Miteko vamosa ni Ivangelyo, aalempwa masikho a atthu oowiiraka axexe, yaawo yaavithiwe nihiku naakhwiiye aya. (Matheyo 27:57-60; Miteko 5:5-10; 7:60–8:2) Khalai, okathi Yakobe ni emusi awe yeetta aya mukwaha, aahikhwa Rakheli mwaara awe Yakobe, yoowo aatepa awe omphenta. Yakobe khaatexale murutthu a mwaara awe wira asikhiwe omahiye wa emusi, masi Yakobe anvinthe ‘ephiro ya . . . oBethelehemu’.—Maphattuwelo 35:19, 20, 27-29.
Soohimmwa siri mBiibiliyani sinooniherya wira aYuda yaanivaha efaita yuulupale omuthokorerya mutthu ookhwa wira ovithiwe. Amusi ni apatthani yaanimurapiha namukhwi, omoottiha makhura oreera ni sowunkhela sikina, ni onwariha esanta. (Yohani 19:39, 40; Miteko 9:36-41) Atthu owaattamana ni akina yaanirwa khiyanla, aahiiso wamaaliha amusi akhweliwe.—Marko 5:38, 39.
Niireke Yesu aavithiwe mwa enamuna aYuda yaavithana aya?
Imusi sinceene sa aYuda yaanaavitha amusi aya erumeelaka makhuku wala mahiye yaathimpwa vamwala woohitepa olipa, maana elapo ya wIsarayeli sinnaatta myala soohilipa. Yaanipaka eyo ettharaka yoolema ya amuhavinre aya. Maana Abrahamu, Sara, Yakobe, ni atthu akina yaavithiwe nikhuku na Makepela, waattamela oHebroni.—Maphattuwelo 23:19; 25:8, 9; 49:29-31; 50:13.
Yesu aavithiwe mahiye yaathimpwale vamwala. (Marko 15:46) Mahiye awo yaanikhalana mukhora aya. Mpuwa mwaya yaanikhala mapuro yaakhakiwa wira opwehiweke murutthu wa mmusi okhwiiye. Nuumala murutthu wuntta ni omala-mala, makhuva ale yaanikuxiwa khupwehiwa mukaaxani ya nluku yiitthaniwa ossuário; eyo yaari etthu yoolema okathi wa Yesu. Nto mwa enamuna eyo amusi yaaniwerya okhalana opuro mmahiye wira muhoolo ovithiweke mutthu mukina.
Ophumurya wa eSaabadu moovarihana ni Nlamulo na Moise, wanakhoottiherya aYuda opaka mareheryo a osikha nihiku na esaabadu. Nto, okhala wira Yesu akhwaale iwoora tthaaru nihinatthi opacerya nihiku na esaabadu, Yosefe a wArimathaya ni atthu akina yahinvitha Yesu ohimalelihiwe olokiherya murutthu awe wira ovithiwe. (Luka 23:50-56) Tivonto, apatthani akina yaahirowa omahiye nuuvira esaabadu, aphavelaka omaliherya itthu sihaapanke aya.—Marko 16:1; Luka 24:1.
[Elatarato epaaxina 8]
[Elatarato epaaxina 8]