SOOKHUMELELA SA MOOKUMINI
Omurumeela Yehova ti Muteko Aka
Elavuliwe ni: Bill Walden
Okathi kaamalinhe aka ensino médio mweeri wa janero 1937, kaahirowa osoma Universidade ya Estado de Iowa epooma ya mpantta onikhuma nsuwa wEstados Unidos. Osoma ni ovara muteko okathi omosaru wira kiphwanyeke musurukhu wooliverya Universidade epooma ele, waanikiiriha ohikhalana okathi. Okhuma emiravo aka, kaari mutthu oosiveliwa osoma ipredio soorakama ni iponte suulupale.
Mwaakha wa 1942, Estados Unidos yaahikela mukhottoni ya Nenli ya Olumwenku Wotheene. Okathi owo saahivira iyaakha 5 kisomaka Universidade ni saahala myeeri vakhaani wira kivahiwe certificado aka a bacharelado ntoko engenheiro ooteka inupa ni iponte. Miyo kaakhala vamosa ni apatthani aka anli. Nto, mpatthani aka mmosa aahikitumererya wira kilavule ni mutthu “aaxukurya anaxikola”. Kaahimusuwela mulopwana iitthaniwa John O. (Johnny) Brehmer, yoowo aari Namoona a Yehova. Nto kaahitikinihiwa mwa enamuna aawerya awe ophwanya waakhuliwa wa Biibiliya wa makoho otheene kaarina aka. Nto, kaaheemya osomihiwa Biibiliya ni Johnny moohihiyererya, ni kaahipacerya orowaka hoothe mmutekoni woolaleerya.
Atiithi awe Johnny, yiitthaniwa Otto, yaahikhala Namoona a Yehova vaavo yaari aya presidente a ebanko Walnut, Iowa. Otto aahihiya okhala muhooleli a ebanko eyo wira okele mmuteko wa orummwa wa okathi wotheene. Ntakiheryo nawe nooloka, vamosa ni ntakiheryo na emusi awe naahikitumererya opaka yoothanla yooloka.
OKATHI WA SOOTHANLA
Nihiku nimosa, muhooleli a Universidade aahikileela wira inoota saka sa iprova khisaalonke, ni wira nkaarowa owerya ograduwari mwaha wa osuwela waka wa khalai. Kinnuupuwela okathi mmosa kanvekenle aka Yehova mooluttuweliwa, wira okivahe malakiheryo. Moohipisa, kaahitthaniwa ni prusoore a kursu aka. Owo aahikileela wira ahaakhela etelegrama ya empresa emosa yamphavela engenheiro. Nto prusoore aka ole aahakhulela wira miyo kaamurowa ovara muteko empresa eyo. Miyo kaahimuxukhurela prusoore ole, masi kaahimutthokiherya nthowa naya kaathanlale aka omurumeela Yehova ntoko muteko aka. Mahiku yeettaka 17 mweeri wa Junyo, 1942, kaahibatiziwa ni moohipisa kaahithanliwa okhala pioneero, ntoko siniitthaniwa aya Anamoona a Yehova anilaleerya okathi wotheene.
Muhoolo mwaya nlelo mwaakha wa 1942, kaahiitthaniwa wira kiine nikuruta na etoropa. Nto kaahirowa nipuro naathanliwa atthu orowa etoropa, nto kitthokiherya wira yowuupuxerya ya murima aka khiyaakeemererya orowa okhottoni. Nto, kahooniherya edukumento yaalempwale ni maprofesore a universidade yaasoma aka yeeyo yaahimya mweettelo aka wooreera ni itthu kaawerya aka opaka ntoko engenheiro ooteka inupa ni iponte. Masi, nnaamwi kaalavuliwa saana ni maprofesore ale, miyo kaahilivihiwa idoolare 10.000 sa wAmerica ni otthukweliwa iyaakha 5 ekhatteya yuulupale ya oLeavenworth, Kansas, EUA.
OKATHI KAARYAKA MUKHATTEYA
Amiravo yaavikana 230 yaawo yaari Anamoona, yaahitthukweliwa ni khuroihiwa imatta sa ekhatteya yuulupale ya oLeavenworth. Eyo yaari ematta yuulupale naavara ahu muteko nihooleliwaka ni maguarda manceene. Maguarda makina yaanisuwela voohimya sa ohiirela wahu mpantta myaha sa elapo ni yaanikupaleela moonelo ahu.
Maguarda vakhaani yaahinikhaliherya wira nivikanihe okhalana mithukumano sahu sa omusoma Biibiliya. Nave-tho, yaahinikhaliherya waakhela mukhatteya mme iliivuru sinimwiixuttiha Biibiliya. Ohiya-vo, muhooleli a ekhatteya aahiveka wira aakheleke khuta mweeri erevista Consolação (vano Despertai!).
OTAPHULIWA MUKHATTEYA NI MUTEKO WA OMISIONAARIO
Nuuviriha iyaakha 3 kiryeene mukhatteya, kaahitaphuliwa 16 a feverero 1946, nuuvira myeeri vakhaani paahi vaavo Ekhotto Yanenli ya Olumwenku Wotheene yaamanle aya. Moohipisa kaahitthikela-tho okhala pioneero. Nto kaahirummwa otthikela orowa olaleerya epooma ya oLeavenworth, Kansas. Miyo kaahoova mwaha woowi Anamoona a Yehova yaaninyokhiwa muttetthe owo. Ohiya-vo, vaanixankiha wira kiphwanye muteko wira kiikhaliherye, ni opuro wookhala.
Kinnuupuwela okathi omosa kilaleeryaka, guarda mmosa aahikhuwela iiraka: “Mukhume vate vaka!” Vaavo kaawehale aka wira guarda ole aahikuxa taco de beisebol (mwiri onimananiha boola), nto kaahoova ni kikhuma mowaakuveya. Enupa ekina, muthiyana mmosa aahimyale so: “Mukilipelele vakhaani”. Nuumala-vo, owo aahiwala mukhora. Vano kimulipelelaka siisaale, mootutuxerya kahoona ejanela ehuleyaka nto muthiyana ole khukimwarexela maasi oonanara. Hata vaari siiso, Yehova aanireeliha muteko aka woolaleerya. Muhoolo mwaya, kaahisuwela wira atthu akina yeemerenrye iliivuru kaavahale aka yaahikhala Anamoona.
Mwaakha wa 1943, yaahipacerihiwa exikola ya mamisionaario epooma ya oNova Iorque. Nihiku 8, mweeri wa feverero, 1948, kaahilattuliwa wiirela mpantta, ni kaahigraduwari eturma ya na muloko. Exikola eyo yaahiitthaniwa Exikola Enimwiixuttiha Biibiliya ya oGileadi. Nuumala ograduwari, kaahirummwa orowa oGold Coast, vano ori oGana.
Okathi kaaphiyale aka oGold Coast, kaahirummwa waalaleerya makhulupale a guvernu ni atthu a wEuropa. Woomalani wa esumana, kaanivara muteko ni muloko wa Anamoona a Yehova ni okhaliherya olaleerya khula enupa. Nave-tho, kaanixukurya mapuro yaakhala aya Anamoona a Yehova ootteivela kiwiixuttihaka wa moota woolaleerya. Ohiya-vo, kaahirumeela ntoko mutokweene ooweetteetta waattamela elapo ya Ivory Coast, vano ori oCosta do Marfim.
Vaavo kaarumeela aka mittetthe iyo, kaahiixutta okhala ntoko atthu yaale ephattu aya ori wAfrika, kiire so: orupa enupa ya malaxi, olya ni ikatha, ni orowa otakhwani wira kamumule ntoko saapaka aya aIsarayeli moothakoni. (Otumererya 23:12-14) Opaka eyo, waahikikhaliherya miyo ni apatthani aka mamisionaario okhalana mweettelo woottottopeliwa ni atthu a mmuttettheni. Axaaraya makhulupale makina, yaahipacerya omusoma Biibiliya. Nto vaavo anamalupattha yaaphavela aya onikumiherya mixankiho, ni yaaphavela aya wira idokumento sahu sa okhala elapo ele simalamalihiwe, axaaraya makhulupale ale yaahaakhanyererya axiiyaya wira etthu eyo ehiireye. Nto nnaavikaniha okhala elapo ele!
Ntoko siniiraneya aya ni mamisionaario manceene anirowa wAfrika, miyo kaahiwereiwa malaaria. Ikwaha sinceene, erutthu yaanikiriirya ni kaaniwereiwa efeebre yaakiiriha othukumela. Ikwaha sikina, miyo kaanivarela eyano aka wira ehitepeke othukumela. Masi, hata vari siiso, muteko aka waanivikaniha okihakalaliha vanceene.
Iyaakha saka 4 soopacerya wAfrika, kaanivaanela ni Eva Hallquist, yoowo kaamusuwenle aka kihinatthi okhuma wEstados Unidos. Nto kaahiiwa wira owo aarowa ograduwari eturma Nummuru 21 ya Exikola ya oGileadi mahiku yeettaka 19 mweeri wa Julyo, 1953, oKongresuni a Anamoona a Yehova a ilapo sotheene oNova Iorque, Ostadio ya Yankee. Nto kaahivaanela ni kapitau a pakiti wira kivare mpakitini mwawe, mwaha woowi nkaarina musurukhu woophiya wEstados Unidos.
Nuuvira mahiku 22 keettaka ni pakiti, kaahiphiya wEstados Unidos ni kirowa okumana ni Eva yoowo aakhala osedi wa Anamoona a Yehova oBrooklyn. Vano niryeene vasulu va epredio yoorakamexa oNova Iorque, kaahinvekela Eva wira nithelane. Muhoolo mwaya, nuumala othelana, Eva aahirwa oGold Coast wira orumeeleke ni miyo.
OTHOKORERYA MIRITTI SA EMUSI
Nuuvira iyaakha sinceene kirumeelaka ni Eva wAfrika, kaahaakhela epaphelo ya amaama yaahimya wira Apaapa yaaniwereiwa eretta ya kanser. Nuumala weemereriwa orowa waakhaliherya Apaapa, miyo ni Eva naahitthikela wEstados Unidos. Masi, Apaapa yaahitepa owereiwa, nto khukhwa moohipisa.
Muhoolo mwaya, naahitthikela oGana. Masi nuuvira iyaakha 4, naahiiwa wira Amaama yaahipacerya owereiwa vanceene. Apatthani akina yaahinitumererya wira naahaana otthikela owaani wira naakhapeleleke yena. Nto khivaakhweyale opaka yoothanla eyo. Nuuvira iyaakha 15 sa muteko wa omisionaario, 11 kaari aka hoothe ni Eva, nto hiyo naahitthikela wEstados Unidos.
Mwa iyaakha sinceene, naahakhapelela Amaama, naakhaliheryaka orowa omuthukumanoni akhala wira yaaniwerya. Masi, nihiku 17, mweeri wa janero 1976, awo yaahikhwa arina ene iyaakha 86. Masi etthu ekina yoowereya vanceene, yaakiphwannye nuuvira iyaakha 9. Eva aahimwaleiwa ni mameediku nto khuphwanyaniwa eretta ya kanser. Nto hiyo naahiphavelasa olooliwa wa inamuna sotheene. Masi Eva aahixinttiwa ni eretta ya kanser nto khukhwa 4 a junyo 1985, orina ene iyaakha 70.
MARUKUNUXO MAKINA MMUTEKONI WOOHAKALALIHA
Mwaakha wa 1988, kaahilattuliwa wiirela mpantta ovahereriwa wa inupa isya efiliyaali ya oGana. Tthiri okathi owo nkinliyala! Okathi kaaphiyale aka oGana nuumala ograduwari exikola ya oGileadi iyaakha sowiiraka 40 ottuli, yaari Anamoona vakhaani paahi elapo ele. Masi mwaakha wa 1988, yaahikhala Anamoona yaavikana 34.000; vano aakhala Anamoona oowiiraka 114.000!
Nuuvira Iyaakha piili vaavo khaalattuliwe aka orowa oxukurya oGana, kaahimuthela Betty Miller 6 a Agosto 1990. Owo aari mwaapara awe Eva. Hoothe ni Betty, ninnivikaniha onvarela muteko Yehova. Ninnilipelela nihiku ninrowa ahu otthikela owoona axitaata ahu, axipiipi ahu, anamuyari ahu, ni Eva okathi anirowa ya ohihimuxiwa oParayiisu ya valaponi.—Miteko 24:15.
Maithori aka annimora vaavo kinuupuwela aka sa eparakha yooreera ya orumeeliwa ni Yehova mwa iyaakha sinivikana 70 mmuteko awe. Ikwaha sinceene kinnimuxukhurela mwaha wookikhaliherya onvarela muteko awe. Nnaamwi vano kirina ene iyaakha sinaattamela 90, Yehova, yoowo ori engenheiro muulupalexa a molumwenkuni, onnikivaha ikuru ni olipa murima wira kivikaniheke ovara muteko awe mahiku otheene.
[Elatarato epaaxina 10]
Hoothe ni Betty
[Elatarato epaaxina 9]
Ekhatteya yuulupale ya oLeavenworth, Estados Unidos. Anna oowiiraka 230, yaatthukweliwe ekhatteya yeela
[Elatarato epaaxina 9]
Kiryeene ni mukhulupale a mmuttettheni, elapo ya oGold Coast, vano ori oGana
[Elatarato epaaxina 8]