Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • bh muru 6 ipaax. 57-65
  • Alipa-Ookhwa Arii Woowi?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Alipa-Ookhwa Arii Woowi?
  • Biibiliya Oniixuttiha Exeeni Tthiri?
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • WOOKHWAANI ENIIRANEYA EXEENI TTHIRI?
  • ELE YAAHIMMYE YESU SA OKHWA
  • NTHOWA NAYA ATTHU VANIKHWA AYA
  • OSUWELA EKEEKHAI VOOHIMYA SA OKHWA ONNIRUUHA MUREERELO
  • Ninrowa Woowi Nakhwa Vale?
    Biibiliya Onniixuttiha Exeeni?
  • Nikoho 2: Exeeni Enrowa Wiiraneya Kakhwa?
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2012
  • Mureerelo Xeeni Onniphwanyiha Aya Okhwa ni Ohihimuxiwa wa Yesu?
    Owehaweha Elaleyaka Omwene Wa Yehova—2015
  • Exeeni Yaakhumelenle Mwaha wa Onwiriyana Satana?
    Munwiriyaneke Muluku Wira Mphwanye Ekumi Ehinimala
Nwehe Sikina
Biibiliya Oniixuttiha Exeeni Tthiri?
bh muru 6 ipaax. 57-65

Muruu Wa Neethanu Na Mosaa

Alipa-Ookhwa Arii Woowi?

Wookhwaani enniiraneela exeeni?

Nthowa xeeni vanikhwa ahu?

Niireke wira vanookhala voomaaliha osuwela ekeekhai voohimya sa okhwa?

ALA makoho yaawo atthu anikoha aya mu iyaakha sinceene. Ala makoho ootthuneya. Moohicalela etthu moota siry’ahu ni opuro onikhala ahu, waakhuliwa waya onninivara otheene ahu.

2 Mmuruu ovinre, noothokorerya moota mukuttho a yowoopola a Yesu Kristu ohunle awe ephiro ya okumi woohimala. Nihiixutta-tho wira Biibiliya aahihimya vahinatthi sa okathi yoowo ‘ohinrowa okhala-tho okhwa’. (Wisupulula 21:4) Okathi ola, otheene ahu ninnookhwa. Mwene a miruku Salomoni aahimmye so: “Atthu akumi annisuwela wira anrowa okhwa”. (Musuweli 9:5) Ninneererya wira nikhalee mahiku manceene. Hataa vari siiso, ninnixankiheya ni ele enrowa oniiraneela vaavo vanikhwa ahu.

3 Vaavo vanikhwa aya ale anaaphenta ahu, hiyo ninninla. Waaniheryasa ninnikoha wira: ‘Exeeni eniwiiraneela? Niireke wira anoohaaxiwa? Annoona sinivara ahu? Nnoowerya waakhaliherya? Nnootthikela-tho waaweha?’ Itiini sa mulaponi sinnivaha waakhula woovirikana wa makoho ala. Ikina siniixuttiha wi akhala wira nyuwo munivara sooloka, nyuwo munrowa wirimu, masi akhala wira nyuwo munivara sootakhala munrowa opahiwa omooroni. Itiini sikina siniixuttiha wira wookhwaani, mutthu onilapuwa orowaka mapuro ahinooneya wira akhaleke ni amuhavinre awe. Nlelo itiini sikina siniixuttiha wira alipa-ookhwa anirowa olumwenku mukina wira aphukeliwe ni othatuwa etthu ekina aahiiso otthikela oyariwa ni erutthu ekina.

4 Sowiixuttiha iyo sotheene sa itiini sookhalana muupuwelelo mmosaa muulupale, woowi etthu ekina ya erutthu ahu enihala eri ekumi nuumala okhwa erutthu. Vakhiviru-vakhiviru khuta etiini ya khalai ni ya vano, enihimya wira mmukhalelo mukina hiyo ninkhala moohimala ni khiyawerya woona, wiiwa, ni wuupuwelela. Itthu iyo sotheene, siniweryaneya sai? Mikhalelo sahu, vamosaa ni miyuupuwelelo sahu, sotheene soovaraana ni ivarelo muteko wa oramattha ahu. Wookhwaani, oramattha onnihiya ovara muteko. Muupuwelelo ahu, moonelo ahu, ni mikhalelo sahu, khisinvikaniha ovara muteko hataa mmukhalelo wootikiniha. Hiyo khinnivikaniha okhalana okumi nuumala ohononeya oramattha ahu.

WOOKHWAANI ENIIRANEYA EXEENI TTHIRI?

5 Ele eniiraneya wookhwaani khahiyo etthu yootikiniha wa Yehova, Mpattuxa a oramattha. Owo onnisuwela ekeekhai, nto orumeelaka Masuu awe Biibiliya, owo onnihimya mukhalelo wa alipa-ookhwa. Moowiiwanyeya eniixuttih’awe tiila: Vaavo mutthu vanikhwa awe, owo onoomala-mala tu. Okhwa ohikhala ni okumi. Alipa-ookhwa khanwerya woona etthu aahiiso wiiwa aahiiso wuupuwelela. Kokhanle mpantta wa erutthu ahu onivikaniha okhala nuumala okhwa erutthu. Khinrina erooho aahiiso munepa ohinikhwa.a

6 Nuumala Salomoni woona wi atthu akumi annisuwela wira anrowa okhwa owo aalempe wira: “Masi alipa-òkhwa khansuwela-tho etthu”. Owo aahinnuuherya muupuwelelo wekeekhai ohimyaka wira alipa-ookhwa khanwerya ophenta hataa onyokha ni wira “khuvo-vo muteko nnákhala osuwela walá otthokelela nnákhala ankhili [omahiye]”. (Musuweli 9:5, 6, 10) Moolikana mmo, Esalimo 146:4 enihimya wira vaavo apinaatamu vanikhwa aya “sowupuwela saya sothene sinomala”. Hiyo ninnookhwa ni khinnivikaniha okhala akumi nuumala okhwa erutthu ahu. Okumi orina ahu onlikana ni nlumi na mooro wa eveela. Vaavo nlumi na mooro vanittipihiwa aya, nno khinnirowa opuro mukina. Nlumi nno na mooro nnoolakaseya paahi.

ELE YAAHIMMYE YESU SA OKHWA

7 Yesu Kristu aahilavula sa mukhalelo wa alipa-ookhwa. Yesu aahilavula eyo mu yowiiraneya ya Laazaro, mulopwana yoowo aamusuwela awe saana ni yoowo aakhwiiye. Yesu aahaaleela awiixutti awe wira: “Mpatthan’ihu Lázaro, onorupa”. Awiixutti yaapuwela wira Yesu aahimya wira Laazaro ammumula orupaka, wira ovone eretta yanwereya. Masi Yesu khaaphavela ohimya yeeyo. Yesu aahaaleela wira: “Lázaro ohòkhwa”. (Yohani 11:11-14) Nwehee wira Yesu aalikanyihenrye okhwa ni omumula vamosaa ni orupa. Laazaro khaaronwe hataa wirimu nnakhala omooroni. Khaakumanne ni malaikha aahiiso amuhavinre. Laazaro khaayariwe vasyaa ntoko mutthu mukina. Owo ammumula wookhwaani, ntoko orupa woohiloha mu ikhove suulupale. Soolepa sikina sinilikanyiha-tho okhwa ni orupa. Mwa ntakiheryo, vaavo mwiixutti Siteefano vaavonyiwa awe maluku mpakha okhwa, Biibiliya onihimya wira “owo aahirupa”. (Miteko s’Arummwa 7:60, NM) Moolikana mmo, murummwa Paulo aahilepa sa atthu akina a mahiku awe yaawo “yaarupa” mookhwaani.—1 aKorinto 15:6, NM.

8 Niireke wira yaari yotthuna yoopacerya ya Muluku wira atthu akhweeke? Nnaari! Yehova aahaapaka apinaatamu wira akhaleke valaponi moohimala. Ntoko siixuntta ahu wanipacerya wa eliivuru ela, Muluku aahaakuha anamathelana oopacerya mparayiisu ooreera. Owo aahaareeliha awo ni okumi wooloka. Yehova aaphavela etthu yooloka paahi wa awo. Niireke wira ookhala tiithi oophenta oniphavela wira an’awe ahaaweke mwaha wa wuuluvala ni okhwa? Mowooneya khuuvo! Yehova aanaaphenta an’awe ni aaphavela wira akhalaneke ohakalala woohimala valaponi. Voohimya sa apinaatamu Biibiliya onihimya wira: “Owo [Yehova] ònivaha otthuna osuwela sivinre ni s’oholo [“moohimala”, NM]”. (Musuweli 3:11) Muluku oonipaka ni yotthuna ya okhala moohimala. Nto oopaka marehereryo wira aakhwaniherye yotthuna eyo.

NTHOWA NAYA ATTHU VANIKHWA AYA

9 Vano, nthowa xeeni atthu vanikhwa aya? Wira niphwanye waakhuliwa, nohaana othokorerya ele yiiranen’ye vaavo vaary’awe mulopwana ni muthiyana mmosaa paahi valaponi. Biibiliya onihimya wira: “Apwiya Muluku yahimeliha mmatta memmo mirí sa khula enamuna, sarèra wona, sasiva olya mihokorokho saya”. (Maphattuwelo 2:9) Masi yaahikhala etthu yaakhoottihiwa. Yehova aahimuleela Adamu wira: “Munowerya olya mihokorokho sothene siri mmatta-mu: muhilyé pahi mihokorokho sa mwirí onsuweliha oreriwa n’utakhaliwa. Mwalyá vale mihokorokho iya, tthiri munimokhwa”. (Maphattuwelo 2:16, 17) Yooruma ela khiyaahiyo yoovila wiiwelela. Saahikhala mihokorokho sikina sinceene seiyo Adamu ni Eva saatthun’aya olyaaka. Masi vano awo yaahikhalana okathi wooreerela wira yooniherye omuxukhurela waya Muluku yoowo aavanhe itthu sinceene, ohela muhina okumi wooloka. Wiiwelela waya waarowa wooniherya-tho wira awo yaanttittimiha otokweene wa Tiithi aya a wirimu ni wira yaaniphavela yoohoolela awe ya niphento.

10 Mooriipiha murima, anamathelana oopacerya, yaahithanla ohimwiiwelela Yehova. Orumeelaka enowa, Satana aahimukoha Eva wira: “Ekekhai wira Muluku òhokhottiheryani olya mihokorokho sa mirí sothene sa mmatta?” Eva aahaakhula wira: “Ninniwerya olya mihokorokho sa mirí sa mmatta, nto muhokorokho wa mwirí ori mmatta eriyari, Muluku ohimyalé wira: ‘Muhilyé-ru yowo, nnákhala muhivaré-ru yowo. Mwalya-ru, munimokhwa’”.—Maphattuwelo 3:1-3.

11 Satana aahimwaakhula wira: “Nnari, khamunokhwa! Muluku orosuwela wira nihiku ninkelanyu olya, maitho anyu anotthukuwa, nyuwo munokhala ntoko Muluku, musuwelaka oreriwa n’utakhaliwa”. (Maphattuwelo 3:4, 5) Satana aaphavela waakupaliha Eva wira yaarowa ottottela mureerelo yalya muhokorokho wookhoottihiwa. Moovarihana ni owo, Eva yanwerya wiithanlela mmensaya ele yaari yooreera ni ele yaari yootakhala; awo yanwerya opaka ele yaatthuna aya. Satana aahimootherya-tho Yehova wira aahootha sa yookhumelela ya olya muhokorokho. Eva yaahimukupali Satana. Nto Eva aahikuxa muhokorokho mmosaa olya. Nuumala vo aahinvaha muhokorokho iyawe, nto owo-tho aahilya. Awo khiyaapanke ela moohisuwela. Awo yaahisuwela wira yaapaka yeele tthiri Muluku yaahimmye awe wira ahipake. Mwaha woolya muhokorokho, awo moolakela khiyiiwelenle yooruma yookhweya ni yookhalela. Awo yaahimuramusa Tiithi aya a wirimu ni otokweene awe. Ohimuttittimiha waya nno Mpattuxa aya oophenta waari woohileveleleya!

12 Wira nlikanyiherye: Mwaarowa woonela sai vaakhanleke wi moomuhuwa ni omukhapelela mwaana mwaamulopwana aahiiso mwaamuthiyana yoowo onithanla ohiwiiwelelani mmukhalelo onooniherya ohoottittimihani aahiiso ohoophentani? Eyo yaamookumiheryani oriipiwa murima. Moolikana mmo, muupuwele moota Yehova oonaly’awe owereya vaavo Adamu ni Eva yaakunxa aya mweettelo wonvaanyiha.

13 Mwaha wa ohiiwelela waya, Yehova khaarina yookhanyererya ya ovikaniha waakhaliherya Adamu ni Eva moohimala. Awo yaahikhwa, ntoko yaaleeliwe aya wira yaarowa wiiraneya. Adamu ni Eva khiyaakhanle-tho. Awo khiyaaronwe mapuro ahinooneya. Ninsuwela eyo mwaha wa ele Yehova yaamuhimenrye awe Adamu nuumala omutthekela. Muluku aahimmye wira: ‘munotthikela mutthayani, okhala wira mùpiwé n’itthaya yeyo. Tthiri nyuwo mw’ètthayá, monotthikela-tho mutthayani memmo’. (Maphattuwelo 3:19) Muluku aapanke Adamu orumeelaka etthaya ya vathii. (Maphattuwelo 2:7) Muluku ohinatthi opaka ela, Adamu khiyaakhanle. Ti maana aya, vaavo Yehova aahimmye awe wira Adamu yaarowa otthikela vatthayani, Owo aaphavela ohimya wira Adamu yaarowa otthikela ohikhala-tho. Adamu khiyaarowa okhalana okumi ntoko etthaya yeeyo yaapakaniwa aya.

14 Adamu ni Eva yanwerya okhala mpakha olelo va, masi ahookhwa okhala wira yaahithanla ohimwiiwelela Muluku nto khittheka. Hiyo ninnookhwa nthowa noowi ottheka ni okhwa wa Adamu, woophwanya osuulu aya wotheene. (aRoma 5:12) Yoottheka eyo enilikana ni eretta yootakhalexa yooyaraniwa yeeyo nnakhala mutthu mmosaa ohiniwerya awe ohuluwa. Yookhumelela ya okhwa, olamphwa. Okhwa nwanani, khahiyo mpatthani. (1 aKorinto 15:26) Moota ninkhala ahu oomuxukhuru Yehova mwaha woowi oovaha yowoopola wira onaakiherye nwanani ola ootakhala!

OSUWELA EKEEKHAI VOOHIMYA SA OKHWA ONNIRUUHA MUREERELO

15 Ele eniixuttiha Biibiliya voohimya sa mukhalelo wa alipa-ookhwa etthu yoomaaliha. Ntoko soonaly’ahu, alipa-ookhwa khanoona owereya nnakhala oriipiwa murima. Khivakhanle nthowa nowoova, okhala wira khanwerya oniiriha yootakhala. Awo khanivekela nikhaliheryo nahu, ni khanwerya onikhaliherya. Khinniwerya olavulana, ni awo khanwerya olavula ni hiyo. Ahooleli anceene a itiini anihimya mowootha wira anoowerya waakhaliherya ale akhwiiye, nto atthu anaakupali ahooleli awo annaavaha musurukhu. Masi osuwela ekeekhai onninaakiherya wira nihiwokiwe ni ale aniixuttiha itthu iyo sowootha.

16 Niireke wira itiini sinceene sinnaakhulela sowiixuttiha iyo voohimya sa alipa-ookhwa? Sinceene khisinaakhulela. Nthowa xeeni? Nthowa noowi sowiixuttiha saya soonanarihiwa ni Satana. Owo onirumeela etiini yoowoka wira aakupalihe atthu wira nuumala irutthu saya okhwa, awo onoovikaniha okhala akumi mmapuro ahinooneya. Nno wootha weiwo Satana onitakaaha awe ni sowootha sikina wira aahapuxe atthu mu omukokhorela Yehova Muluku. Moota xeeni?

17 Ntoko soonaly’ahu wanipacerya, itiini sikina siniixuttiha wira akhala wira mutthu onivara sootakhala, nuumala okhwa onrowa ohukhummwa ni mooro wira ohaawe moohimala. Yowiixuttiha ela ennimunyohola Muluku. Yehova ti Muluku a ophenta, nto khaarowa owiiriha atthu ohaawa mmukhalelo ola. (1 Yohani 4:8) Mwaarowa woonela sai sa mulopwana onimulaka mwanawe ohiniiwelela opahaka matata a mwanawe va mooroni? Mwammuttittimiha mulopwana owo? Niireke wira mwamphavela omusuwela? Nnaari! Moolikana mmo nyuwo mwaarowa wuupuwela wira owo tootakhalexa. Siiso, Satana oniphavela onikupaliha wira Yehova onnaahaaxa atthu omooroni mu iyaakha ibilyau sinceene, aahiiso moohimala!

18 Satana onnirumeela-tho itiini sikina wira siixuttiheke wi nuumala okhwa, mutthu onipakeya munepa yoowo onitthuneya ottittimihiwa ni olemelihiwa ni atthu akumi. Moovarihana ni yowiixuttiha ela, minepa sa alipa-ookhwa sinoowerya okhala apatthani oororomeleya aahiiso awanani ootakhala. Atthu anceene annikupali wootha nno. Awo anniwoova alipa-ookhwa ni annaattittimiha ni waakokhorela. Moovirikana ni eyo, Biibiliya oniixuttiha wira alipa-ookhwa anoorupa ni wira nohaana omukokhorela paahi Muluku eekeekhai, Yehova, Mpattuxa ahu ni Namavaha.—Wisupulula 4:11.

19 Osuwela ekeekhai voohimya sa alipa-ookhwa onowaakiheryani wira muhithweelelihiwe ni wootha wa itiini. Onimookhaliheryani wiiwexexa-tho sowiixuttiha sikina sa Biibiliya. Mwa ntakiheryo, vaavo vanisuwela anyu wira wookhwaani mutthu khonrowa mapuro ahinooneya, yooleiheriwa ya okumi woohimala mparayiisu vathii ennikhalana yootaphulela aya wa nyuwo.

20 Khalai, mulopwana a xariya Yobi aahipaka nikoho nna: “Masi mutthu okhwiye onowerya okhala-tho mukumi?” (Yobi 14:14) Niireke wira mutthu ohirina okumi yoowo onrupa mookhwaani, onoowerya ottikiheriwa okumi? Ele Biibiliya eniixuttih’awe sa mwaha owo ti yoomaaliha vanceene, ntoko sinrowa awe wooniherya muruu onittharelana.

[Footnote]

a Wira musuwele akhala wi apinaatamu aakhalana etthu enivikaniha okhala ekumi nuumala okhwa, xontte mwaawehe Apendice, ipaaxina 208-11.

ELE BIIBILIYA ENIIXUTTIH’AWE

▪ Alipa-ookhwa khanoona ni khaniiwa aahiiso wuupuwela etthu.—Musuweli 9:5.

▪ Alipa-ookhwa anoomumula; awo khanihaaxiwa.—Yohani 11:11.

▪ Ninnookhwa mwaha woorava yoottheka ya Adamu.—aRoma 5:12.

[Study Questions]

1-3. Voohimya sa okhwa, atthu anipaka makoho xeeni, nto waakhula xeeni woovirikana onivaha aya itiini sinceene?

4. Muupuwelelo xeeni mmosaa muulupale orina itiini voohimya sa okhwa?

5, 6. Biibiliya oniixuttiha exeeni voohimya sa mukhalelo wa alipa-ookhwa?

7. Yesu aalikanyihenrye exeeni okhwa?

8. Ninsuwela sai wira khiyaahiyo yotthuna ya Muluku wira atthu akhweeke?

9. Yehova aakhoottihenrye exeeni Adamu, ni nthowa xeeni yooruma ela yahaary’aya yoovila wiiwelela?

10, 11. (a) Moota xeeni anamathelana oopacerya yahaamwiiwelenly’aya Muluku? (b) Nthowa xeeni ohiiwelela wa Adamu ni Eva waary’aya mwaha muulupale?

12. Exeeni ennikhaliherya wiiwexexa moota Yehova oonaly’awe vaavo Adamu ni Eva yaakunxa aya mweettelo wonvaanyiha?

13. Exeeni Yehova yaahimmye awe yaarowa owiiraneela Adamu wookhwaani, nto eyo yaataphulela exeeni?

14. Nthowa xeeni vanikhwa ahu?

15. Nthowa xeeni ory’aya woomaaliha osuwela ekeekhai voohimya sa okhwa?

16. Tanii onanarinhe sowiixuttiha sa itiini sinceene, nto mu ephiro xeeni?

17. Nthowa xeeni yowiixuttiha ya ohaaxiwa moohimala vanimunyohola aya Yehova?

18. Wootha xeeni wa itiini okhanle mathipelo a waakokhorela alipa-ookhwa?

19. Osuwela ekeekhai voohimya sa okhwa onnikhaliherya wiiwexexa yowiixuttiha xeeni ekina ya Biibiliya?

20. Nikoho xeeni ninrowa ahu othokorerya mmuruu onittharelana?

[Picture on page 59]

Nronwe woowi nlumi na mooro wa eveela?

[Picture on page 60]

Yehova ohaapaka apinaatamu wira akhaleke moohimala valaponi

[Picture on page 62]

Adamu aakhumme vatthayani, ni otthikenle vatthayani

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha