Nikoho 2: Exeeni Enrowa Wiiraneya Kakhwa?
ROMAN aari mmiravo mwaamukhaani, vaavo mpatthani aatepexa awe ophenta aphitiwa awe ni ekaaro akhwa. Owo onihimya so: “Okhwa wa mpatthani aka waahitepa okiphwanyiha owereya wuulupale, okhuma mwaakha ole mpakha va, kinimakela okoha exeeni eniiraneya okathi onikhwa ahu”.
Exeeni enimwiiriha mutthu okohaka siiso? Vanikhala ntoko wira okhwa khonilimaleleya. Moohicikha etthu sa iyaakha mutthu sirina awe khuuvo oniphavela ookhwa. ohisuwela eniiraneya nuumala okhwa, oniwiiriha atthu woova.
Nto atthu akina anaakhula sai? Atthu anceene anikupali wira nuumala okhwa ehaavo etthu enivikaniha okhala ekumi. Awo anikupali wira atthu ooloka anirowa wiirimu, nto atthu ootakhala anrowa ohukhummwa mahiku otheene mwaha wa itampi saya. Akina anikupali wira mutthu akhwa onoomala-mala, khonikhala-tho, nto nuuvira okathi onniliyaliwa khuluwi.
Nto waakhula mmoota owo onikumiherya exeeni? Waakhula woopacerya onniwiiriha wuupuwelaka wira mutthu okhwiiye ninleelo mukumi. Waakhula wa nenli onooniherya wira okumi wa mutthu khorina efaita. Nto ale arina muupuwelo owo wookiserya pooti okhalanaka mweettelo wootakhala ahimyaka so: “Nilyeke, niwuryeke, okhala wira melo nnimokhwa!”.—1 aKorinto 15:32.
Nto Biibiliya oniixuttiha exeeni? Biibiliya khoniixuttiha wira mutthu akhwa ehaavo etthu ekina ehinikhwa. Muluku aahimuupuxerya Mwene Salomoni olepa so: “Atthu akumi annisuwela wira anrowa okhwa, masi alipa-òkhwa khansuwela-tho etthu”. (Musuweli 9:5) Nto ‘ohisuwela etthu’ ontaphulela wira ale akhwiiye khaniwerya-tho osuwela etthu eniwiiraneela akina. Awo khaniwerya woona owereya, wala oreera, aahiiso opaka etthu. Tivonto alipa-ookhwa khaniwerya waakhaliherya wala owiiriha etthu yootakhala atthu akumi.
Moovirikana ni ele atthu anceene enikupali aya, Muluku khaaphavenle wira apinaatamu akhweeke. Owo aahimpattuxa Adamu, mulopwana oopacerya, wira okhaleke mahiku ootheene valaponi. Okathi omosa paahi onilavula awe sa okhwa waari okathi yoole aahimya awe sa ehukhumu mwaha wa ohiiwelela. Muluku ahaakhoottiherya Adamu olya muhokorokho wa mwiri mmosa, nto khohimya wira yalya vale, awo yaarowa ‘tthiri okhwa’. (Maphattuwelo 2:17) Vaakhanle wira Adamu ni Eva yaahimwiiwelela Muluku, awosa ni anaaya otheene oororomeleya, yaarowa okhalaka valaponi mahiku otheene.
Adamu aathanlale ohimwiiwelela Muluku. Tivonto aahimutthekela Muluku, nto khukhwa. (aRoma 6:23) Nuumala okhwa, khiivo etthu ya Adamu yaahanle erina okumi. Moovirikana ni eyo, Adamu yaromala-mala khuhikhala-tho. Muluku aahimyale so wa Adamu: “Munophwanyaka yolya n’uretthela w’owitho wanyu mpakha nihiku ninrowanyu otthikela mutthayani, okhala wira mùpiwé n’itthaya yeyo. Tthiri nyuwo mwetthaya, munotthikela-tho mutthayani memmo”. (Maphattuwelo 3:19) Okhala wira apinaatamu ayariwe ni adamu, nto Adamu ohaaraviha etampi ni okhwa.—aRoma 5:12.
Nnaamwi Adamu yaamutthekenle, Muluku onrowa waakhwaniherya yoolakela awe, yoowi aana a Adamu asareye valaponi. (Maphattuwelo 1:28; Yesaya 55:11) Voohipisa, Yehova onrowa waahihimuxa atthu anceene akhwiiye. Ahimyaka sa okathi owo Paulo aalempe so: “Atthu òrera murima n’ale òtakhala murima anohihimuwa mokhwani”.—Miteko s’Arummwa 24:15.
Mmiravo ole Roman ohimmwale wanipacerya, aahimusoma Biibiliya khusuwela ele eniixuttiha awe voohimya sa okhwa ni sa Yehova Muluku. Nto etthu ele yaaxuttale awe mBiibiliyani, yaahilipiha murima awe.
Wira mphwanye soohimmwa sikina sa ele eniiraneya nuumala mutthu okhwa, nwehe-tho muru 6 wa eliivuru Biibiliya Oniixuttiha Exeeni? Mutthu pooti obaxari-tho va www.jw.org
[Elatarato epaaxina 7]
Yesu Aahimyale Exeeni sa Okhwa?
Yesu khoonale okhala ekeekhai ele yaaxuttihiwa ni amahoolela a itiini mahiku ale, yaawo yaahimya wira ohihimuxiwa wa atthu khoniiraneya. (Luka 20:27) Khaaxuttihale hata vakhaani wira ehaavo etthu ehinikhwa nuumala mutthu okhwa. Yesu aaxuttihale so:
Okhwa onlikana ni orupa. Vaavo Laazaro mpatthani a Yesu aakhwiiye awe, Yesu aahimmye so: “Mpatthan’ihu Lázaro, onorupa: vano kinrowa onvenxa”. Awiixutti a Yesu khayiiwexexa saana ele Yesu yaahimyale awe. Nto awosa khwaakhula ariki: “Pwiya! Akhalá wira onorupa, onovona!”. Tivonto Biibiliya onitthokiherya awe oriki: “Yesu ahimya okhwa wa Lázaro: nto awixutti yanyiherya wira ahimya orupa wa ikhove. Vano Yesu ahahimeerya oratteene wira: Lázaro ohòkhwa”.—Yohani 11:11-14.
Alipa-ookhwa anrowa ohihimuxiwa. Okathi Yesu aaphiyale awe muttetthe wa Laazaro, ahimmaaliha Martha murokorawe Laazaro, ahimyaka so: “Murokor’inyu onohihimuwa mokhwani”. Numala-vo Yesu aahilaiherya etthu yuulupale: “Miyo ki ohihimuwa n’ikumi. Ole onikamini, hatá anakhwaru, onokhala-tho mukumi”. Masu ala a Yesu khahiyo ehantisi. Oriki mooniwa ni atthu anceene, Yesu aahimuhihimuxa Laazaro, nnaamwi yaavinre mahiku maxexe akhwiiye ene.—Yohani 11:23, 25, 38-45.
Wisupulula Yesu aamoninha awe murummwa Yohani, aahittikela-tho olaiherya ariki alipa-ookhwa anrowa ohihimuxiwa. Mwa nthoonyeryo Yesu aahimyale wira okhwa waarowa waataphula atthu otheene atthukiwe mookhwaani.—Wisupulula 20:13.