OVAANELA VOOHIMYA SA BIIBILIYA
Omwene wa Muluku Opacenrye Silini Olamulela?—Mpantta 1
Moolumo anittharelana, ori ovaanela okhanle owiiraneya eriyari ya Namoona a Yehova ni mwaneene etthoko. Nilikanyihe wira Namoona mmosa oniitthaniwa Antoonio oophiya owannyawe mulopwana oniihaniwa Tomaas.
“MPHAVELEKE” WIIWEXEXA
Antoonio: Nkahaya ihaali atokweene? Miyo okisivela omusoma Biibiliya ni nyuwo.a Mukwaha wookiserya naavaanenle ahu, munnuupuwela wira mwaahikoha etthu voohimya sa Omwene wa Muluku? Nyuwo mwiirale wira mwaaphavela osuwela nthowa naya Anamoona Yehova anikupali aya wira Omwene wa Muluku opacenrye olamulela eyaakha ya 1914.
Tomaas: Salaama. Tthiri, ehaavo erevista anyu kisomme aka, enihimya wira Omwene wa Muluku opacenrye olamulela 1914. Tivonto kiniphavela aka osuwela nthowa naya, maana nyuwo munihimya wira sookupali sanyu sotheene sinikhuma mBiibiliyani.
Antoonio: Vaareera.
Tomaas: Miyo koomusoma Biibiliya otheene. Masi nkoonale etthu enilavula sa 1914. Nto kaahimphavela Biibiliya a Interneti wira kitokose mwaha ola, masi khuhiphwanya etthu.
Antoonio: Kinnoottottopelani mwaha wa itthu piili. Yoopacerya: Nyuwo moomusoma Biibiliya otheene. Kinoona wira munniphenta Nuulumo na Muluku.
Tomaas: Aayo okisivela. Khiivo eliivuru enilikana ni Biibiliya.
Antoonio: Ekeekhai. Etthu ya nenli eniphavela aka woottottopelani mwaha woomurumeela Biibiliya wira mphwanye waakhuliwa wa nikoho nanyu. Nyuwo moopaka yeele Biibiliya onnitumererya awe, eyo piiyo: ‘Ophavelasa’ wiiwexexa.b Wiimananiha wanyu etthu yooreera.
Tomaas: Kooxukhurela. Miyo kiniphavela ovikaniha wiixutta. Tthiri, kaahivikaniha otokosa mwaha ola nto khuphwanyaka muhina mwa eliivuru ela enisoma ahu epantte enilavula sa 1914. Kinoona wira yaalavula sa mwene aalohenrye mwiri muulupale yoowo waikitthiwe, nto khutthikelaka ophuwa.
Antoonio: Aah, kihuupuwela. Eprofesia eyo eniphwanyaneya eliivuru ya Daniyeli ekapiitulu 4. Enilavula sa oloha wa Mwene oBabilonia, Nabukhodonosori.
Tomaas: Ti yeeyo tthiri. Koosoma eprofesia eyo ikwaha sinceene. Masi, nkinoona ovarihana waya ni Omwene wa Muluku wala eyaakha ya 1914.
Antoonio: Moosuwela, hata profeta Daniyeli khaiwexexa saana itthu sotheene saarummwa awe ni Muluku wira olepe!
Tomaas: Ekeekhai?
Antoonio: Aayo. Moone ele aalempe awe va Daniyeli 12:8: “Miyo kahìwa molumo awo, masi nkasuwela sahimyaya”.
Tomaas: Eversiikulu ela yookilipiha.
Antoonio: Daniyeli khaasuwela saana moolumo otheene aalepa awe, okhala wira khiwaaphiyale okathi wa Muluku wira apinaatamu yiiwexexe iprofesia sa Daniyeli. Masi vano, woophiya okathi aya.
Tomaas: Munsuwela sai?
Antoonio: Moone eversiikulu enittharelana. Daniyeli 12:9 onihimya so: ‘Molumo ala animwipitheya mpakha okathi wokiserya’. Eyo enooniherya wira iprofesia iya saarowa wiiwexexiwa muhoolo, eyo piiyo, “okathi wokiserya”. Nave, iprofesia sotheene sinnooniherya wira ninkhala okathi yoowo. Masi muhixanke. Muhoolo yoosoma ahu yeela enoonikhaliherya wiiwexexa mwaha owo.c
Tomaas: Xontte, mukikhaliherye wiiwexexa eprofesia ela.
Antoonio: Aayo, kinoomananiha.
OLOHA WA NABUKHODONOSORI
Antoonio: Wira nipacerye, niwehe toko ele Mwene Nabukhodonosori aalonhe awe. Nuumala-vo, nilavuleke sa yootaphulela aya.
Tomaas: Kihiiwa.
Antoonio: Nabukhodonosori aahiloherya mwiri muulupale yoowo iritta saya saaphiya wiirimu. Moottharelana owo aahiiwa yooruma yaakhuma wiirimu yaahimya wira mwiri ole waahaana wiikitthiwa, masi iritta saya saahaana oriheliwa ota. Nuuvira “iyakha thanu na pili” mwiri ole waamutthikela ophuwa.d ABiibiliya akina nuulumo nla noowi “iyakha thanu na pili”, nitaphuleliwe okhala ‘imaara thanu na piili’. Wanipacerya, eprofesia ela yaamuhimya Mwene Nabukhodonosori. Nnaamwi aari mwene oowerya ntoko mwiri waaphiya wiirimu, Nabukhodonosori aahiikitthiwa olamulelo mwa ‘imaara thanu na piili. Nyuwo munnisuwela ele yaakhumelenle?
Tomaas: Nnaari.
Antoonio: Biibiliya onihimya wira Nabukhodonosori aanilya malaxi ntoko enama mpakha iyaakha 7. Okathi owo, mwene ole khaawerya olamulela. Masi, wanikisa wa iyaakha iya 7, Nabukhodonosori aahihiya olya malaxi nto khutthikela olamulela.e
Tomaas: Kinniiwa enihimya anyu. Masi, eprofesia ela enivarihana sai ni Omwene wa Muluku wala eyaakha ya 1914?
Antoonio: Kinoomananiha otthokiherya. Eprofesia ela enniiraneya ipantte piili. Yoopacerya, yiiranen’ye okathi Nabukhodonosori aahiihiwa awe olamulela. Ya nenli, yiiranen’ye okathi Omwene wa Muluku aahiyale awe olamulela mwa okathi vakhaani. Nto epantte ya nenli ya eprofesia ela, tenivarihana ni Omwene wa Muluku.
Tomaas: Munisuwela sai?
Antoonio: Eprofesia ya Daniyeli enniiwanyeiha mwaha owo. Moovarihana ni Daniyeli 4:14, eprofesia eyo yaahilempwa wira “atthu othene esuwele wira Muluku a wirimu onniruma omwene wothene wa mulaponi: Muluku onnavaha omwene ale anatthunawe”. Kiira muhoona nuulumo nla noowi “onniruma omwene wothene wa mulaponi”?
Tomaas: Aayo, kinoona wira onihimmwa ‘Muluku a wirimu yoowo oniruma omwene wothene wa mulaponi’.
Antoonio: Ekeekhai. ABiibiliya akina nuulumo nla noowi “Muluku a wirimu”, nitaphuleliwe okhala ‘a Vasuluxa’. Nto ti pani onihimmwa okhala ‘a Vasuluxa’?
Tomaas: Kinoona wira onihimmwa Muluku Mpattuxa.
Antoonio: Muhaakhula saana. Tthiri eveersu ela ennooniherya wira eprofesia eyo khiyaamuhimya Nabukhodonosori paahi. Masi, onniheliwa muhina Muluku a wiirimu yoowo ‘oniruma omwene wothene wa mulaponi’. Eyo etthu yookhalela akhala wira ninnitokosa saana eprofesia yotheene.
Tomaas: Nto eyo ennikitikiniha. Muniphavela ohimyani?
MWAHA MUULUPALE A ELIIVURU YA DANIYELI
Antoonio: Eliivuru ya Daniyeli enniromola Omwene wa Muluku ikwaha sinci. Eyo ennilavula sa okathi Omwene wa Muluku waarowa aya opacerya olamulela weettihiwaka ni Mwanawe, Yesu. Mwa ntakiheryo, nrowe nitthikele ottuli vakhaani wira niwehe ikapiitulu sikina. Xontte, mmusome Daniyeli 2:44.
Tomaas: Khiva mwaha. Onihimya so: “Mahiku òmwene owo, Muluku a wirimu onokumiherya omwene ohinrowa omala, nnákhala oweriwa n’umwene mukina. Omwene owo onohonona n’upwetexa omwene wothene wa mulaponi, numalá onrowa okhalaka wa mahiku othene”.
Antoonio: Kooxukhurela. Kiireke eveersu ela ennivarihana ni Omwene wa Muluku?
Tomaas: Hmm, woonasa wene.
Antoonio: Moone wira eversiikulu ela enihimya wira Omwene ola “onrowa okhalaka wa mahiku othene”. Moohaaniherya, Omwene onihimmwa-va ti Omwene wa Muluku, ohiya eguvernu ya apinaatamu, kiira?
Tomaas: Kinoona wira aayo.
Antoonio: Ehaavo-tho eprofesia ekina enilavula sa Omwene wa Muluku. Eniphwanyaneya va Daniyeli 7:13, 14. Elavulaka sa mwene aya, eprofesia eyo eni: Owo “òvahiwa owerya n’uttittimihiwa n’umwene: atthu a ilapo sothene ni a maloko othene ni a ilavulelo sothene yanimurumela. Owerya wawe khunimala, khanakhiwa: omwene awe khunipwetexiwa-tho”. Niireke ehaavo etthu eromoliwe-va enivarihana ni eversiikulu esomme ahu ottuli?
Tomaas: Aayo, onniromoliwa omwene.
Antoonio: Ekeekhai. Nave ola omwene wa vameekhaaya. Daniyeli onihimya wira Mwene aya aarowa waalamulelaka “atthu a ilapo sothene ni a maloko othene ni a ilavulelo sothene”. Mmasu makina, Omwene ola waarowa weettihaka olumwenku wotheene.
Tomaas: Moosuwela, mi nkaasuwela ele yaataphulela aya yoolepa ela, masi vano enniiweya.
Antoonio: Eprofesia ya Daniyeli yoomuromola Mwene aya. Ehimyale wira ‘owerya wawe khunimala, khonakhiwa: omwene awe khunipwetexiwa-tho’. Niireke moolumo awo annivarihana ni Daniyeli 2:44 nimusomme ahu?
Tomaas: Aayo.
Antoonio: Nrowe nuupuwelele vakhaani ele nixuntte ahu. Mpakha-va, nihoona wira eprofesia ya Daniyeli ekapitulu 4 yaahilempwa wira “atthu othene esuwele wira Muluku a wirimu onniruma omwene wothene wa mulaponi”. Eyo enooniherya wira eprofesia ela yookhalana yootaphulela ekina, ohiya paahi sa Nabukhodonosori. Nave, eliivuru ya Daniyeli yookhalana iprofesia sinooniherya olamulela wa Omwene wa Muluku weettihiwaka ni Mwanawe. Kookoheeni so: Niireke ti vookhalela okupali wira eprofesia ya Daniyeli ekapitulu 4 ennivarihana ni Omwene wa Muluku?
Tomaas: Woonasa wene. Masi nlelo nkinoona ovarihana waya ni eyaakha ya 1914.
‘MPAKHA IMAARA THANU NA PIILI’
Antoonio: Nkahaya nuupuwelele vakhaani sa Mwene Nabukhodonosori. Mwa epantte yoopacerya ya eprofesia ya Daniyeli, owo aalikanyihiwe ni mwiri. Nabukhodonosori aahihiya olamulela mwa ‘imaara thanu na piili’ wala iyaakha 7, okathi yoole mwiri wa eprofesia waikitthiwe aya. Iyaakha iyo saamanle okathi yoole Nabukhodonosori aahiyale awe olya malaxi, nto khutthikela olamulela. Mwa epantte ya nenli ya eprofesia, Omwene wa Muluku waahihiya olamulela mwa okathi vakhaani, masi eyo khentaphulela wira Muluku khaalamulela saana.
Tomaas: Muniphavela ohimyani?
Antoonio: Khalai, mamwene a wIsarayeli yaawo yaalamulela oYerusalemu yaanihimmwa wira yaakilaathi ‘vehijeni va Yehova’.f Awo yaanilamulela ntoko atthu yaarummwale ni Muluku. Olamulela wa mamwene ala waathoonyerya eguvernu ya Muluku. Masi muhoolo mwaya mamwene manceene yaahihiya omwiiwelela Muluku; nave atthu anceene yaahitthara ntakiheryo naya. Nto mwaha wa yeeyo, Muluku aaheemya wira aIsarayeli axinttiwe ni aBabilonia mwaakha wa 607 AEC. Okhuma mwaakha yoole, khuuvo mwene aalamulela oYerusalemu waathoonyerya eguvernu ya Yehova. Nto, hiyo pooti ohimya wira mwaakha wa 607 AEC, Omwene wa Muluku waahihiya olamulela. Kiireke niri hoothe mpaka-va?
Tomaas: Aahe.
Antoonio: Nto mwaakha wa 607 AEC, sipacenrye aya ‘imaara thanu na piili’ sa eprofesia ya Daniyeli, kiire so, okathi yoole Omwene wa Muluku waahiyale aya olamulela mwa okathi vakhaani. Wanikisa wa ‘imaara thanu na piili’, Muluku aarowa omukumiherya mwene musya. Masi mwene owo aarowa okhuma wiirimu. Okathi owo saarowa wiiraneya iprofesia sikina sinisoma ahu muliivuruni mwa Daniyeli. Nto nikoho nuulupale tinla. Simanle silini ‘imaara thanu na piili’? Akhala wira nnoophwanya waakhuliwa wa nikoho nlo, nnoosuwela mwaakha opacenrye aya olamulela Omwene wa Muluku.
Tomaas: Kinoona wira ‘imaara thanu na piili’ simanle eyaakha ya 1914.
Antoonio: Muhaakhula saana!
Tomaas: Masi ninsuwela sai?
Antoonio: Okathi Yesu aari awe valaponi, aahihimya wira ‘imaara thanu na piili’ khisaamanle nlelo.g Nto waahaana ovira okathi munceene. Iyo saapacenrye Yesu ohinatthi orwa valaponi, ni saahivikaniha mpakha okathi vakhaani nuumala Yesu otthikela wiirimu. Muupuweleke wira iprofesia sinceene sa Daniyeli saarowa wiiwexexiwa “okathi wokiserya”.h Iyaakha sa 1800, alipa-oomusoma Biibiliya a nthiti yaahitokosa eprofesia ela ni iprofesia sikina. Nto yaahipacerya wiiwexexa wira ‘imaara thanu na piili’, saarowa omala 1914. Itthu sinceene siniireya okhuma mwaakha yoowo, sinnooniherya wira Omwene wa Muluku woopacerya olamulela wiirimu eyaakha ya 1914. Olumwenku ola topacenrye aya mahiku wala okathi wookiserya. Kinoona wira noolavula itthu sinci sinivila wiiwexexa okathi omosaru!
Tomaas: Ee, aayo. Kinrowa otthikela osoma mwaha ola wira kiiwexexe saana.
Antoonio: Muhixanke. Ni miyo kaahaana oviriha okathi wira kiiwexexe saana iprofesia iya. Masi, kinoona wira ovaanela wahu ohookhaliheryani osuwela wira sookupali sahu sotheene sinikhuma mBiibiliyani.
Tomaas: Aahe. Nave kihoona wira nyuwosa munimurumeela Biibiliya wira mwaakiherye atthu akina.
Antoonio: Nto kinoona wira ni nyuwo munniphavela opaka etthu emosaru. Masi ntoko sihimyale aka, ola mwaha wooxankiha wiiwexexa! Woonasa wene, nlelo mookhalana makoho makina. Mwa ntakiheryo, olelo nooxutta wira ‘imaara thanu na piili’ sa Omwene wa Muluku, sipacenrye 607 AEC. Masi, ninsuwela sai wira okathi owo omanle mwaakha wa 1914?i
Tomaas: Nlo nikoho nootthuneya tthiri.
Antoonio: Biibiliya onninikhaliherya osuwela olokela wa imaara thanu na piili. Esumana eyo nnoothokorerya mwaha owo, munoonela sai?
Tomaas: Vaareera, kinimoolipelelakani.
Niireke nyuwo muhaana mwaha mukina a Biibiliya onootikinihani? Wala muniphavela osuwela sookupali ni sowiira sa Anamoona a Yehova? Akhala wira ti siiso, muhoovelele omukoha Namoona a Yehova. Owo onrowa osiveliwa othokorerya myaha iyo ni nyuwo.
[Inoota]
a Anamoona Yehova animakela ovaanela naatthu voohimya sa Biibiliya, arumeelaka eprograma ya vatthokoni yoomusoma Biibiliya ehiniliviwa etthu.
c Moone eliivuru Biibiliya Oniixuttiha Exeeni Tthiri?, muru 9, yoolaleiwa ni Anamoona a Yehova. Nave-tho enniphwanyaneya va www.jw.org/vmw.
g Mwa eprofesia awe voohimya sa mahiku ookiserya, Yesu aahimyale so: “oYerusalemu [yoowo waathoonyerya eguvernu ya Muluku] ononyakattiwa n’amalapo mpakha omalela okathi w’amalapo yawo”. (Luka 21:24) Moolumo ala anooniherya wira okathi wa Yesu, nlelo Omwene wa Muluku iira ohilamulelaka, ni wanvikaniha ohilamulela mpakha opacerya mahiku ookiserya.
i Moone eliivuru Biibiliya Oniixuttiha Exeeni Tthiri?, ipaaxina 215-218. Nave-tho enniphwanyaneya va www.jw.org/vmw.
Muru onittharelana wa epantte ala, onrowa othokorerya iversiikulu sa Biibiliya sinnikhaliherya osuwela olokela wa imaara thanu na piili.