MWAHA ONITHOKORERIWA 11
Biibiliya Onimookhaliheryani Ovilela Mixankiho
“Muluku . . . yoowo onnikhaliherya ovilela”.—AROM. 15:5.
NSIPO 94 Ninnixukhurela Nuulumo na Muluku
ELE NINROWA AHU WIIXUTTAa
1. Mixankiho xeeni arumeyi a Yehova anikumana aya?
NIIREKE wookhala muxankiho muniwanana anyu? Woonasa wene, ookhala munna wala murokora a mmulokoni oonyoonyiiheni. (Yak. 3:2) Aahiiso, ale munvarana anyu muteko wala munisomana anyu oxikola annooveehani mwaha wookhala Namoona a Yehova. (1 Ped. 4:3, 4) Nave pooti wira amusi anyu akina, anniimananiha weererya woohiihani orowela mithukumano ni olaleerya. (Math. 10:35, 36) Akhala wira muxankiho anyu muulupale, woonasa wene munuupuwela wira vaamuloka ohiya omurumeela Yehova. Masi, moohicikha muxankiho muniwanana anyu, mukupaliki ni murima wotheene wira Yehova onimoovahani ankhili ni ikuru wira nwerye ovilela mixankiho sanyu.
2. Moovarihana ni aRoma 15:4, omusoma Biibiliya onrowa onikhaliherya sai?
2 Yehova oohela mBiibiliyani sowiiraneya sa arumeyi awe yaawo yaavilenle mixankiho. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi aanisuwela wira naamuttottela mureerelo itthu anniixuttiha aya. Eyo ti etthu Yehova aamurumme awe Paulo olepa. (Mmusome aRoma 15:4.) Moohaanyiherya, osoma sowiiraneya iyo siri mBiibiliyani sinoonimaaliha ni onivaha nlipelelo. Masi wira nittottele mureerelo sowiiraneya iyo, nihaana opaka etthu ekina ohiya paahi omusoma Biibiliya. Nihaana omweemererya Biibiliya oturuka enamuna nnuupuwela ahu ni ovara murima ahu. Naaphavelaka malakiheryo wira nivilele muxankiho, etthu xeeni ninreerela ahu opaka? Nihaana opaka itthu iya xexe sinittharelana: (1) Ovekela, (2) Wuupuwela, (3) Wuupuwelela, ni (4) Ovarihela muteko. Nto mwaha ola, ninrowa othokorerya moota nikhanle ahu oopaka itthu iyo.b Nave, ninrowa woona enamuna yooloka ya omusoma Biibiliya nithokoreryaka itthu saamwiiranenle Mwene Davidi ni murummwa Paulo.
1. OVEKELA
Muhinatthi opacerya omusoma Biibiliya, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni woona moota mukhanle anyu oottottela mureerelo mpantta munrowa anyu osoma (Nwehe ettima 3)
3. Muhinatthi omusoma Biibiliya, etthu xeeni munireerela anyu opaka ni nthowa xeeni?
3 (1) Ovekela. Muhinatthi opacerya omusoma Biibiliya, munvekeleke Yehova wira moone moota woottottela mureerelo ele munrowa anyu osoma. Mwa ntakiheryo, akhala wira munaavya malakiheryo a moota woovilela muxankiho, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni ophwanya malakiheryo a mBiibiliyani anrowa wookhaliheryani osuwela etthu yoopaka.—aFil. 4:6, 7; Yak. 1:5.
2. WUUPUWELA
Mwiimananiheke wiihela nipuro na mutthu owo onilavuliwa mBiibiliyani (Nwehe ettima 4)
4. Etthu xeeni enrowa wookhaliheryani woovarani murima sowiiraneya sa mBiibiliyani?
4 (2) Wuupuwela. Yehova oonivaha etthu yootikiniha yuulupale ori wuupuwela. Wira sowiiraneya sa mBiibiliyani sinivare murima, nihaana wuupuwela moota itthu iyo siiraneya aya, opuro saakhumelela aya ni atthu anilavuliwa. Mmananiheke oweha itthu aapaka awe, aaweha awe ni moonelo awe okathi owo.
3. WUUPUWELELA
Muupuweleleke oratteene ele munisoma anyu ni moota woovarihela muteko khula eponto (Nwehe ettima 5)
5. Wuupuwelela exeeni ni munrowa owerya sai wuupuwelela?
5 (3) Wuupuwelela. Wuupuwelela onitaphulela wuupuwela oratteene ele munisoma anyu ni oweha moota mukhanle anyu oovarihela muteko khula eponto. Opaka eyo enimookhaliheryani oweha moota mwaha owo onivarihana awe ni myaha sikina ni wuncererya osuwela wanyu myaha sa mBiibiliyani. Omusoma Biibiliya mutthu ohinuupuwelela, onoolikana ni oweha itempeero sinheliwa mmathaapani. Mwa ntakiheryo, oweha ntikwa, mattuvi, ikhamparawu, koroxo ohinatthi waapeiwa pooti ohoona oreera. Masi nuumala itthu iyo waapeiwa oratteene, ntikwa ninnisiva vanceene. Mwa enamuna emosaru, wira nwerye wuupuwelela oratteene, nyuwo muhaana wiipakela makoho ala: ‘Etthu xeeni yuulupale yaamukhalihenrye mutthu ola oxintta muxankiho awe? Yehova aamukhalihenrye sai? Etthu ela kiniixutta aka, enrowa okikhaliherya sai ovilela muxankiho aka’?
4. OVARIHELA MUTEKO
Nvariheleke muteko itthu mwiixuntte anyu wira mpake soothanla sooloka, okhalana murettele ni olipiha waamini wanyu (Nwehe ettima 6)
6. Xeeni vari ya vooloka ovarihela muteko ele nniixutta ahu?
6 (4) Ovarihela muteko. Yesu aahimmye wira mutthu ohinivarihela muteko etthu oniixutta awe onoolikana ni mulopwana oniteka empa awe vamihaavani. Muteko wotheene onivara awe oniyeeha okathi awe mahala. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi akhumelela munamukhaya wala epheyo yuulupale, empa eyo enoomora. (Math. 7:24-27) Mwa enamuna emosaru, akhala wira ninnisoma, ninnivekela, ninnuupuwela ni ninnuupuwelela masi nihinavarihela muteko ele nniixutta ahu, ninhonona okathi ahu mahala. Maana, okathi ninrowa ahu weehereriwaka, ntoko mixankiho wala olupatthiwa, khaninrowa owerya ovilela mixankiho iyo. Masi vaavo ninvarihela ahu muteko ele nnixutta ahu, nnoowerya opaka soothanla sooloka, nnookhalana murettele ni waamini wahu onoolipa vanceene. (Yes. 48:17, 18) Vano, ninrowa oweha moota woovarihela muteko iponto iyo xexe vaavo ninsoma ahu nithokoreryaka itthu saamwiiranenle Mwene Davidi.
ITTHU NNIIXUTTA AHU NI MWENE DAVIDI
7. Yowiiraneya xeeni ya mBiibiliyani ninrowa ahu othokorerya?
7 Niireke ookhala mpatthani anyu wala mmusi anyu oonyoonyinheni? Akhala wira ti siiso, etthu enrowa wookhaliheryani ori othokorerya etthu yaamwiiranenle Mwene Davidi vaavo mwanawe iihaniwa Absalomi ammwarenle awe ni aaphavela awe omwaakha omwene.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8. Muhaana opaka exeeni wira Yehova ookhaliheryeni?
8 (1) Ovekela. Muupuwelaka yowiiraneya ela ya Mwene Davidi, munvekele Yehova mmuleelaka etthu ewiirinheni oriipiwa murima. (Esal. 6:7-10) Okathi munivekela anyu, mmuleeleke Yehova muxankiho anyu mooluluwanya. Nuumala-vo, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni ophwanya malakiheryo a mBiibiliyani anrowa wookhaliheryani osuwela etthu yoopaka.
9. Etthu xeeni yaamwiiranenle Davidi ni Absalomi?
9 (2) Wuupuwela. Muupuweleke moota itthu siiraneyale aya ni moota Davidi oonenle awe. Wanipacerya, mwanawe Davidi iihaniwa Absalomi moolavilavi aaniphavela wooniwa saana ni atthu akina. (2 Sam. 15:7) Nuumala-vo, owo aahiphavelasa okathi wooreerela ni aahaaruma anamahottela orowa wIsarayeli wira yaalokiherye atthu omweemererya okhala mwene. Nave, Absalomi aahinwoka mpatthani ni namiruku awe Davidi iihaniwa Ahitofeli wira omukhaliherye ommwareela Davidi. Nto Absalomi aahiikhaliha mwene ni aaphavela omwiiva Davidi. Musuweleke wira itthu iyo sotheene siiraneyale okathi Davidi ahaareere awe owereiwa. (Esal. 41:2-10) Muhoolo mwaya, Davidi aahimusuwela palano a Absalomi ni aahitthyawa oYerusalemu. Moottharelana, anakhotto a Absalomi yaahiwana ni anakhotto a Davidi. Nto anakhotto awe Absalomi yaahixinttiwa nuuwo aahiiviwa.
10. Etthu xeeni Davidi aapanke awe?
10 Nkahaya muupuwele moota Davidi oonenle awe itthu sotheene saakhumelenle. Owo aanimphenta Absalomi ni aanimuroromela Ahitofeli. Hata vaari siiso, atthu awo aaroromela awe yaahimmwareela. Moohaanyiherya, yaahimuriipiha murima vanceene ni yaaheererya omwiiva. Vanweryaneya Davidi ohaaroromela apatthani awe akina ni owaanyiherya wira awo nave yaamurowa otakaahana ni Absalomi. Nave, vaaniweryaneya owo opacerya wiisuupuwela mmansawe paahi ni otthyawa mekhawe. Nave-tho, vaaniweryaneya Davidi okhulumuwa vanceene ni ohipaka etthu. Masi Davidi khaapanke eyo. Ohiya-vo, owo aahiwerya oxintta okathi ole wootepa oxankiha wa okumi awe. Davidi awenrye sai opaka eyo?
11. Etthu xeeni Davidi aapanke awe okathi wooxankiha wa okumi awe?
11 (3) Wuupuwelela. Etthu xeeni muniixutta anyu ni yowiiraneya ela ya Mwene Davidi? Niireke munoowerya waakhula nikoho nla: “Etthu xeeni Davidi aapanke awe wira omalihe muxankiho awe?” Davidi aahipaka itthu ni ankhili ni khaakhummwale murima. Davidi khaikhuraanale mwaha wa woova. Ohiya-vo, owo aahipaka etthu. Davidi aahinvekela Yehova wira omukhaliherye. Nave, aahaavekela nikhaliheryo apatthani awe. Moohipisa, aahivarihela muteko etthu oonale awe oreerela opaka. Nnaamwi aariipihiwe murima vanceene, Davidi khaahiyale waaroromela atthu akina ni khaanyokha. Owo aahivikaniha omuroromela Yehova ni apatthani awe.
12. Etthu xeeni Yehova aapanke awe wira omukhaliherye Davidi?
12 Yehova aamukhalihenrye sai Davidi? Akhala wira munootokosa oratteene, nyuwo munimoona wira Yehova aahinvaha Davidi ikuru wira owerye ovilela. (Esal. 3:2-9; masu oopacerya) Yehova, aahireeliha yoothanla ya Davidi. Nave aahaakhaliherya apatthani oororomeleya a Davidi, vaavo yaawana aya wira amukhapelele Mwene ole aathanliwe ni Yehova.
13. Akhala mutthu onoonyoonyihani, munrowa otthara sai ntakiheryo na Davidi? (Matheyo 18:15-17)
13 (4) Ovarihela muteko. Mwiikoheke so: ‘Kinrowa omutakiha sai Davidi’? Mpakeke etthu moowakuveya wira mphuke muxankiho anyu. Moohicikha makhalelo anyu, nvariheleke muteko malakiheryo Yesu aavanhe awe ari eliivuru ya Matheyo ekapiitulu 18. (Mmusome Matheyo 18:15-17.) Muhipakeke soothanla mwaha wookhummwa murima wala munanariwe ene. Ohiya-vo, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni okhala oomaaleleya ni woovahani ankhili anrowa wookhaliheryani ovilela muxankiho anyu. Muhihiye waaroromela apatthani anyu, nave mweemereryeke nikhaliheryo anoovahaayani. (Mir. 17:17) Masi etthu yootepexa oloka, ori otthara miruku Yehova onoovahaaweni omurumeelaka Biibiliya.—Mir. 3:5, 6.
ETTHU NNIIXUTTA AHU NI YOWIIRANEYA YA MURUMMWA PAULO
14. Okathi xeeni, yoolepa ya 2 Timootheyo 1:12-16 ni 4:6-11, 17-22, enrowa aya wookhaliheryani ni woomaalihani?
14 Niireke nyuwo munoolupatthiwa ni amusi anyu? Niireke munikhala elapo muteko ahu onikhoottihiwa aya ni kuvernu? Akhala wira ti siiso, yoolepa ya 2 Timootheyo 1:12-16 ni 4:6-11, 17-22, enimookhaliheryani ni woomaalihani vanceene.c Paulo aalempe iversiikulu iyo otthukweliwe ene mukhatteya.
15. Etthu xeeni mukhanle anyu onvekela Yehova?
15 (1) Ovekela. Muhinatthi osoma yowiiraneya eyo, munvekele Yehova mmuleelaka muxankiho anyu ni moota munoonela anyu. Okathi munivekela anyu, muhimyeke muxankiho anyu mooluluwanya. Nuumala-vo, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni oweha malakiheryo a yowiiraneya ela ya Paulo ni moota enrowa aya wookhaliheryani woona etthu mukhanle anyu oopaka.
16. Etthu xeeni yaamwiiranenle Paulo?
16 (2) Wuupuwela. Mwiimananiheke wiihela nipuro na murummwa Paulo. Owo aahitthukiwa ni ikwirinti oRoma. Ekeekhai wira aahitoko otthukiwa khalai ene, masi ekwaha ela aanisuwela oratteene wira aamwiiviwa. Apatthani awe akina yaahimutthyawa. Nave aahikhulumuwa vanceene.—2 Tim. 1:15.
17. Etthu xeeni Paulo aapanke awe wira omalihe muxankiho awe?
17 Vanweryaneya Paulo omakela owehexexa itthu saakhumelenle khalai ni omakela wuupuwela so: “Kaahaana opaka itthu mwa enamuna ekina, kinoona wira nkaarowa otthukweliwa mukhatteya”. Nave, vanweryaneya ohiya waaroromela apatthani awe a edistritu ya wÁsia, yaawo yaamuhiyale mekhawe. Masi Paulo kaapanke eyo. Etthu xeeni yaamukhalihenrye ohihiya waaroromela apatthani awe ni omuroromela Yehova?
18. Etthu xeeni Paulo aapanke awe wira ovilele mixankiho sawe?
18 (3) Wuupuwelela. Mwaakhule nikoho nna: “Etthu xeeni Paulo aapanke awe wira omalihe muxankiho awe?” Nnaamwi oopopihiwa wira aamwiiviwa, Paulo khaaliyanle etthu ya faita aakhanle awe oopaka, eyo piiyo, ohihiya onvuwiha Yehova. Owo, aahivikaniha wuupuwelela inamuna aakhanle awe oowaalipiha atthu akina. Nave, aanimuroromela Yehova onvekelaka moohihiyererya. (2 Tim. 1:3) Paulo, khaayihale okathi awe omakelaka owuupuwela anna ale yaamutthyanwe. Ohiya-vo, owo aanaaxukhurela ni murima wotheene apatthani awe oororomeleya yaawo yahaahiyale omukhaliherya. Nave Paulo khaahiyale osoma Nuulumo na Muluku. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Etthu yootepa otthuneya okhala wira Paulo aanikupali ni murima wotheene wira Yehova ni Yesu yaanimphenta.
19. Yehova aamukhalihenrye sai Paulo?
19 Yehova, aahimuleela Paulo wira aamulupatthiwa mwaha wookhala muKristau. (Mit. 21:11-13) Masi Yehova aamukhalihenrye sai Paulo? Yehova aahaakhula mavekelo a Paulo ni aamakela onvaha ikuru. (2 Tim. 4:17) Paulo aahileiheriwa wira aamutthuveliwa mwaha wa muteko wotheene aavanre awe. Nave Yehova aahaaruma apatthani oororomeleya a Paulo wira amukhaliheryeke.
20. Moovarihana ni aRoma 8:38, 39 ninrowa otakiha sai waamini wa Paulo?
20 (4) Ovarihela muteko. Mwiikoheke so: ‘Kinrowa otthara sai ntakiheryo na Paulo?’ Ntoko Paulo, nilipeleleke wira nnoolupatthiwa mwaha woomurumeela Yehova. (Mar. 10:29, 30) Wira nihihiye ororomeleya wa Yehova hata nirina ene mixankiho, nihaana ohihiya ovekela ni omusoma Biibiliya khula nihiku. Nave, nihikhala-khale niliyalaka wira etthu yuulupale nikhanle ahu oopaka ori onvuwiha Yehova. Nikupaliki ni murima wotheene wira Yehova khonikhala-khala oninyanyalaka ni khiivo etthu apinaatamu akhanle aya oopaka enrowa omuhiiha Yehova oniphenta.—Mmusome aRoma 8:38, 39; aHeeb. 13:5, 6.
MWIIXUTTE NI MATAKIHERYO A ATTHU AKINA ANIROMOLIWA MBIIBILIYANI
21. Etthu xeeni yaamukhalihenrye Hector ni Aya oxintta mixankiho saya?
21 Moohicikha muxankiho muniwanana anyu, matakiheryo a mBiibiliyani pooti woolipihani vanceene. Mwa ntakiheryo, pioneera oniitthaniwa Aya a oJapão ohimmye wira yowiiraneya ya Yona ennimukhaliherya oxintta woova vaavo onilaleerya awe mapuro oowaatta atthu. Hector mmiravo a wIndonésia yoowo anamuyari awe ahinimurumeela Yehova, ohimmye wira ntakiheryo na Ruthi ninnimukhaliherya woona wira ohaana ohihiya wiixutta voohimya sa Yehova ni okokhorela.
22. Munrowa ottottela sai mureerelo idrama sa mBiibiliya ni mpantta oni: “Mutakiheke Waamini Waya”?
22 Munrowa ophwanya woowi matakiheryo a mBiibiliyani anrowa wookhaliheryani olipiha waamini wanyu? Nyuwo pooti ophwanya mipantta sa osommwa wa Biibiliya woovara murima, iviidiyu ni mpantta oni: “Mutakiheke Waamini Waya”, seiyo sinooniherya waamini wa atthu aniromoliwa mBiibiliyani.d Myaha iyo sootokosiwa oratteene sihinatthi olempwa aahiiso okumiheriwa. Nto, muhinatthi orumeela okathi munipaka anyu yoosoma anyu aya Biibiliya, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni ophwanya iponto sinrowa wookhaliheryani mookumini mwanyu. Nave mwiimananiheke wiihela nipuro na mutthu onilavuliwa. Muupuweleleke etthu arumeyi awo a Yehova yaapanke aya ni moota Yehova aakhalihenrya awe ovilela mixankiho saya. Nuumala-vo, nvariheleke muteko mookumi mwanyu ele mwiixuntte anyu. Muhiliyale omuxukhurela Yehova mwaha wa nikhaliheryo notheene onoovahaaweni. Nave, mooniheryeke wira munnixukhurela itthu sotheene mphwannye anyu mwaakhaliheryaka ni waalipiha atthu akina.
23. Moovarihana ni Yesaya 41:10, 13, etthu xeeni Yehova onileihenrye awe?
23 Olumwenku ola onilamuleliwa ni Satana ti wooxankiha vanceene. Okathi mukina khannoona etthu yoopaka. (2 Tim. 3:1) Masi, khivanitthuneya otepa oxanka ni woova vanceene. Yehova onnisuwela mixankiho sahu. Moophenta, owo ooleiherya wira onoonivarela ni moono awe woolopwana wa xariya. (Mmusome Yesaya 41:10, 13.) Ninnikupali ni murima wotheene wira Yehova onoonikhaliherya. Biibiliya onninivaha ikuru wira nivilele khula muxankiho onniphwanya.
NSIPO 96 Nivaheke Efaita Eliivuru ya Muluku
a Sowiiraneya sinceene siri mBiibiliyani, sinnooniherya wira Yehova onnaaphenta arumeyi awe ni onimwaakhaliherya ovilela khula muxankiho. Mwaha ola, ninrowa woona moota mukhanle anyu oottottela mureerelo yoosoma anyu ya Biibiliya.
b Enamuna ya osoma ninrowa ahu wooniherya-va, malakiheryo paahi. Inamuna sikina sa omusoma Biibiliya nyuwo pooti ophwanya Eliivuru Enaakhaliherya Anamoona a Yehova Otokosa Myaha Sikumiheriwe. Murowe mpantta oni: “Biibiliya” “Omusoma ni Omwiiwexexa Biibiliya”.
c Muhooleli a erevista Owehaweha: Khivanitthuneya osoma iversiikulu iyo okathi munihoolela anyu Yoosoma ya erevista Owehaweha mmulokoni.
d Murowe va jw.org mpantta oni: “Imite a Sua Fé—Homens e Mulheres da Bíblia”. (ENSINOS BÍBLICOS > FÉ EM DEUS.)