Tamme

Yofttaaheeyyo hara naꞌi baawa; Israaꞌeela biittan a sunttaa xeesissanaynne abaa laattiyay a naꞌee xalla. (Daan. 11:34) Gidoppe attin, Daannata 11:35 wurssettay Yofttaahee, “GODAASSI shiiqetta uttaas; hegaa shiiquwaa gattennan agganau danddayikke!” giidoogaa yootees. I gitabaa aggibayikkonne, Xoossawu ammanettidi deꞌidoogee Xoossay a nashshanaadaaninne anjjanaadan oottiis. Nena gidiyaakko hegaadan kuuyuutee? Nu huuphiyaa Yihoowawu geppiyo wode, nu kumetta wozanaappe a sheniyaa polanawu qaalaa gelida. He gelido qaalaa naagidi deꞌanawu nu goꞌꞌaa aggibayana koshshiyoogaa eroos. SHin nuuni oottanawu dosennabaa oottanaadan odettikko, hegee eeno giidi oottanawu keehi paacciyaaba. Nuna hirggissiyaabi deꞌishinkka hegaadan nu goꞌꞌaa aggibayidi Xoossawu oottikko, awu ammanettidi deꞌiyoogaa bessoos. Nuuni aggibayiyoobay azzanttana danddayikkokka, yaatiyoogan demmiyo anjjoy keehi daro.—Mil. 3:10. w16.04 1:11, 14, 15

Yesuusi Kiristtaane gubaaꞌiyaa geeshsha ayyaanaa baggaara kaalettees. Nuuni paaciyaa eqettanawu, minnidi loytti sabbakanawu, qassi suurebaa kuuyanawu geeshsha ayyaanay nuussi koshshees. Hegaa gishshawu, gubaaꞌe shiiquwaa gujjin, geeshsha ayyaanaa demmanaadan nuna maaddiya ubbabaa loytti goꞌettana bessees. Nu shiiquwan darotoo Geeshsha Maxaafaa hiraagay waani polettidaakko tamaaroos. Hegee, Yihooway qaalaa gelidobay sinttaappekka polettanaagaa nuuni mintti ammananaadan oottees. Nuna minttettiyaageeti haasayaa haasayiyaageeta xalla gidennaagee qoncce. SHiiquwan bantta qofaa yootiyaanne wozanappe yexxiya Kiristtaanetikka nuna minttettoosona. (1 Qor. 14:26) SHiiquwaappe kasenne shiiquwaappe simmin nu ishanttuuranne michonttuura haasayiyo wode, eti nuuyyo qoppiyoogaa eriyo gishshawu woppu goos.—1 Qor. 16:17, 18. w16.04 3:6, 7

Yesuusi mishiraachoy “sa7a ubban” sabbakettanaagaa yootiis. (Maa. 24:14) Yesuusa kaalliyaageeti “asa ubbaa” erissiyo ashkkara oottanaadan azazettidosona. Hegee kumetta saꞌan oottana bessiyo ooso. Mishiraachoy ay keena sohuwan odettanaakko Yesuusi kaseti odidobaa Yihoowa Markkati waati polidaakko akeekanawu, ane kaallidi deꞌiya qofaa beꞌoos. Amarkkan Kiristtaane giyo dumma dumma ammanuwan 600,000 gidiya asttamaareti deꞌoosona; shin he biittan 1,200,000 gidiya Yihoowa Markkati deꞌoosona. Qassi kumetta saꞌan Rooma Kaatolike Woosa keettan 400,000⁠ppe guuttaa dariya qeeseti deꞌoosona. Kawotettaa mishiraachuwaa yootiya Yihoowa Markkatu qoodaakka ane qoppa. Kumetta saꞌan 240 biittan, bantta dosan sabbakiya hosppun miiloone gidiya Yihoowa Markkati deꞌoosona. Hegee Yihooway sabettanaadaaninne bonchettanaadan oottiya maalaalissiya ooso!—Maz. 34:1; 51:15. w16.05 2:13, 14

Ha alamiyan otoroy, ba xallaa siiqiyoogeenne ixoy denttettiyo deretettaynne asay kumiis. Haratu bolli gattiyoobay ayba gidinkka, issi uri ba qofaa kaalliyoogee eratetta gidiyoogaa Seexaanay yootiyoobaa alamiyaa qofaa poliya uri maayees. (Doo. 3:1-5) Ba xallaa siiqiyo hegaa malabay ooshshaa denttettees. Hegaa hassayiyoogee nuna maaddees. Yesuusi tamaarissidobay hegaappe dumma; i asay ba goꞌꞌaa aggibayanaadan oottiyaaba milatikkokka sarotettaa koyanaadan tamaarissiis. Yesuusi Deriyaa Bolla Timirttiyan, asay walaqettidobaa woy ooyettanaadan oottana danddayiya yohuwaa waati oyqqanaakko loꞌꞌo zoriyaa yootiis. Leemisuwawu, erissiyo ashkkarati ashkkenne sarotettaa medhiyaageeta gidanaadan, hanqquwaa denttettiyaabaa agganaadan, eesuwan sigettanaadan, qassi bantta morkkiyaa siiqanaadan minttettiis.—Maa. 5:5, 9, 22, 25, 44. w16.05 1:4, 5

Nuuppe daroti xammaqettanaappe kase Geeshsha Maxaafaa maaraa kaallidi issi issiban laamettida. Nuuni xammaqetti simmidikka, kaseegaappe aaruwan Xoossaanne Kiristtoosa milatidi deꞌanawu guuttaba milatiyaabankka aggennan laamettana bessiyoogaa akeekida. (Efi. 5:1, 2; 1 PHe. 2:21) Leemisuwawu, nuuni asa boriyaageeta, asa yayyiyaageeta, zigiriyaageeta woy hara ufayssenna eeshshay deꞌiyoogeeta gidiyoogaa akeekana danddayoos. Hegaara gayttidaagan laamettiyoogee nu qoppiyoogaappe aaruwan metiyaaba gidiyoogaa akeekidoo? Nuuni haꞌꞌikka nagarancha gidiyoogaa hassayana koshshees. (Qol. 3:9, 10) Hegaa gishshawu, nuuni xammaqettidi, ubba tuman daro layttaa takkidikka, balabaa oottana, xubettana woy iitabaa qoppiyoogaaninne oottiyoogan metootana danddayiyoogaa akeekana bessees. Issi issi eeshshata agganawu daro layttaa baaxetana danddayoos.—Yaaq. 3:2. w16.05 4:3-5

Issi uri hagaadan gin siyennan aggakka: ‘Taani naꞌa yelana gakkanaashin tana yelidaageeti seeriyo seeraa loytta akeekabeykke.’ Nuuni gastta gidiyo wode, seeray siiquwan imettiyoogaa eriyo gishshawu, hegaa keehi nashshana danddayoos. (Ibr. 12:5, 11) Ee, Yihooway ba naata siiqiyo gishshawu, nuuni laamettanaadan danddayan maaddees. Yihooway nuuni akeekanchanne ufayttiyaageeta gidanaadan, qassi nuunikka a siiqanaadan koyees. (Lee. 23:15) Nuuni waayettiyoogee a ufayssenna; qassi i nuuni nu nagaraappe simmennan hayqqana mala koyenna. (Efi. 2:2, 3) Nuuni Yihoowa eranaappe kase nu iita eeshshay keehi daro gidana danddayees. SHin nuuni laamettanaadaaninne loꞌꞌo eeshshay deꞌiyoogeeta gidanaadan Yihooway maaddiis.—Isi. 11:6-8; Qol. 3:9, 10. w16.06 1:7, 8

Guutta naati darotoo issibaa eranawu koyoosonanne bantta huuphiyaa kawushshoosona. (Maa. 18:1-3) Hegaa gishshawu, akeekancha aawatinne aayeti bantta yiira naati tumaa eranaadaaninne siiqanaadan tamaarissana danddayoosona. (2 Xim. 3:14, 15) SHin he halchuwaa polanawu, aawaynne aayyiyaa tumaa ogiyan deꞌiyoogan tumaa bantta wozanan wottana bessees. Yelidaageeti hegaadan oottiyo wode, naati tumaa siiqanawu metootokkona. Qassi naati bantta aawaanne aayee seeray banttana yelidaageetunne Yihoowa siiquwaa bessiyaaba gidiyoogaa akeekoosona. Nuuni nu huuphiyaa kawushshidi Yihoowawu haarettikko, qassi ubbatoo hegaadan oottikko, i hananabaa yootiya Daaneela siiqidoogaadan nunakka siiqana. (Dane. 10:11, 19) Hegaa bollikka, nuuni laamettanaadan, Yihooway ba Qaalaa, ba ayyaanaanne ba dirijjitiyaa baggaara maaddees. w16.06 2:14, 17

Yihooway “ba wozanaadan oottiya” asa giido Daawita siiqees. (1 Sam. 13:13, 14) SHin Daawiti Berssaabiira wodiraa laammin a shahaaraasu. Hegee i azinay Ooriyooni olawu biidaashin haniis. Ooriyooni guutta wodiyawu soo biido wode, naꞌaa aaway a milatana mala, Daawiti i Berssaabiira zinꞌꞌanaadan oottanawu maliis. Ooriyooni kawoy yootidoogaadan oottennan ixxido gishshawu, Daawiti a olan worissanawu maqqiis. Daawiti oottido nagaraa gaasuwan a bollinne a soo asaa bolli wolqqaama metoy gakkiis. (2 Sam. 12:9-12) Gidikkokka, Yihooway ba sinttan “boree bainnan” hemettida Daawita maariis. (1 Kaw. 9:4) Neeni he wode deꞌida Xoossaa asaappe issuwaa gidiyaakko waanuutee? Daawiti mooridoban neeni xubettanee? w16.06 4:7

Nuuni Yihoowa Markka gidiyo gishshawu, Yesuusi zoridobaa nu wozanan wottoos. Nuuni “wurssettaa wodee” wuranawu matidonne “iita waayee” doommana haniyo wodiyan deꞌiyoogaa eroos! (Dane. 12:4; Maa. 24:21) Olay, shori baynna kanddoynne makkalay yaa gujjiyoogee, haymaanootiyan asaa balettiyoogee, kattay qaxuhatiyoogee, wurssiya harggeenne biittaa qaattay kumetta saꞌaa gakkidoogaa akeekoos. Qassi, Yihoowa asay ubbasan Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyoogaa eroos. (Maa. 24:7, 11, 12, 14; Luq. 21:11) Goday yiyo wode nu goꞌꞌawunne Xoossaa halchuwaa polanawu i oottanabaa yeemottidi naagoos. (Mar. 13:26, 27) Gidikkokka, nuuni ay keena baaxetikkonne, gita waayee doommiyo layttaa woy gallassaanne saatiyaa shaakki erana danddayokko. w16.07 2:2-4

Yihooway ba aaro kehatettan nuuni a araataakko woosan shiiqanaadan oottidi anjjiis. I he maataa nuuyyo ba Naꞌaa baggaara immiis; qassi “a ammaniyo ammanuwan ammanettidi, ainne yayyennan Xoossaa sintti aadhdhanau danddayoos.” (Efi. 3:12) Ay wodenne Yihoowakko woosan shiiqiyoogee a aaro kehatettaa loytti bessiyaaba. PHawuloosi nuussi “koshshiyo wode maaddiya maarotettaa ekkanaunne aaro kehatettaa demmanau” nuuni Yihoowakko woosan shiiqanaadan minttettiis. (Ibr. 4:16a) Nu deꞌuwan keehi metiyaabay gakkiyo wode, ba kehatettan nuna maaddana mala Yihoowa woosan oychana danddayoos. Hegee nuuyyo bessenna maata gidikkonne, Yihooway nu woosaa darotoo nu mala Kiristtaanetu baggaara zaarees. “Hegaa gishshau, nuuni xalidi, ‘Godai tana maaddiyaagaa; taani yayyikke. Asi tana ai oottii?’ yaagoos.”—Ibr. 13:6. w16.07 3:12, 13

Noheenne a heezzu naati dawuttana xayikkonne, he wode asay dawuttaa ekkees. Daro wogatun, shori baynnabaa haniyoogee meeze gididaba; ubba qassi hegee haymaanoote meeziyaara walahettiis. Abraaminne (Abrahaami) a machiyaa Saaraya (Saara) Xoossawu azazettidi Kanaane biitti deꞌanawu biido wode, aqo deꞌuwaa xaasayidi xeelliyoogaa bessiya meezee he biittan kumiis. Yaatiyo gishshawu, Yihooway Sadoomanne Gamoora katamati xayanaagaa yootiis; ayssi giikko, he katamaa asay shori baynna keehi iitabaa oottees. Abrahaami ba soo asaa maara ayssiis; qassi Saara ba azinawu haarettiyoogan loꞌꞌo leemiso gidawusu. (1 PHe. 3:3-5) Abrahaami ba naꞌay Yisaaqi Yihoowawu goynniya machiyo ekkanaadan oottiis. Israaꞌeelatu 12 zariyawu a naati mayzza aawa gidido Yisaaqa naꞌaa Yaaqoobakka hegaadan tumu goynuwaabay qofissiis. w16.08 1:10

Ha wurssetta gallassi he hiraagay polettiiddi deꞌees. Haggaazo layttaa 2015n, Kawotettaabaa aassiya 8,220,105 ishanttinne michontti kumetta saꞌan minni oottidosona! Saluwan deꞌiya nu Aaway he hiraagaa wurssettan, “Taani GODAA; wodee gakkiyo wode, taani hagaa eesuwan polana” yaagiyo gishshawu, hegee Kiristtaaneta ubbaa denttettana koshshees. Eesuwaa gujji gujji biya kaamiyaa giddon deꞌiya asaagaadan, erissiyo ashkkara oottiyo oosoy gujji gujji biyoogaa nuuni akeekoos. Eesuwan oosettiya he oosuwaa nuuni waati oottiyoo? Kawotettaabaa mishettidi haggaaziyoogan nuuyyo danddayettida ubbabaa oottiyoo? Daro ishanttinne michontti kumetta wodiyaa aqinye woy kaafiya aqinye gidanawu oychoosona. Qassi daroti aassiyaageeti keehi koshshiyoosaa biidi woy hara ogiyan Xoossawu haggaaziyoogaa beꞌiyoogeekka keehi ufayssiyaaba! Nuuni ishantta gidin michontta gidin, ‘Godaa oosuwan’ oottana danddayiyo darobay deꞌiyoogee qoncce.—1 Qor. 15:58. w16.08 3:1, 2

Israaꞌeelati maalaaliya hanotan Gibxxe aylletettaappe kiyi simmin takkennan, Amaaleeqati etaara olettidosona. Muusee azazidobaa azazettidi, xala gidida Yaasu Israaꞌeelata olawu kaalettiis. He wode, Aarooninne Huuri olaa dembbaa beꞌanaadan Muusee matan deꞌiya keraa huuphiyaa eta kessiis. Eti xoonanaadan keehi maaddiya hiillaa Muusee goꞌettiis. Muusee ba kushiyaa denttidi tumu Xoossaa gatimaa pude xoqqu oottidi oyqqiis. Muusee ba kushiyaa dentti gamꞌꞌido keenan ubban, Israaꞌeelati amaaleeqata xoonanaadan Yihooway wolqqaa etawu immiis. SHin, Muuse kushee arggaacidi ziqqi giyoogaa doommiyo wode, Amaaleeqati xooniyoogaa doommoosona. Aarooninne Huuri Muusa eesuwan maaddidosona. “Eti shuchchaa ekki ehiidi, Muusa a bolli utissidosona. Aarooninne Huuri issoi issi baggaara issoi hinkko baggaara gididi, a kushiyaa sitti oottidi oiqqidosona. Yaatin awai wullana gakkanaassi a kushee sitti giidi takkiis.” Ee, Xoossaa wolqqaama kushee Israaꞌeelati olan xoonanaadan maaddiis.—Kes. 17:8-13. w16.09 1:5-7

PHawuloosi Yihoowan ammanettidi woossiyoogaaninne Yesuusa wozuwaa yarshshuwan ammaniyoogan wozanan i baaxetiyoobaa xoonana danddayiyoogaa ammanettiis. Nuuni shin? Asatettaa amuwaa agganawu baaxetidi xoonana danddayoos. Waatidi? PHawuloosa leemisuwaa kaalliyoogaana, qassi nu wolqqan gidennan, Yihoowan ammanettiyoogaananne wozuwan ammaniyoogaana. Nuna issibay ay keena qofissidaakko nuuni qonccissanaadan issi issitoo Xoossay koyana danddayees. Leemisuwawu, nuna (woy nu so asa) wolqqaama sahoy sakkikko shin, woy nuna asi naaqqikko shin? Nuuni ufayttiyoogaa aggennaaninne ayyaanaaban shuggennan ammanettidi deꞌanaadan wolqqaa immana mala, Yihoowa minttidi woossiyoogan an wozanappe ammanettiyoogaa bessoos. (Pili. 4:13) Beni wodiyankka ha wodiyankka daro Kiristtaanetu leemisoy, woosay nuna minttettananne nuuni genccidi deꞌana mala koshshiya xalatettaa demmanaadan maaddana danddayiyoogaa qonccissees. w16.09 2:14, 15

He wode issibay merettiis. Giriike qaalaa haasayiya Ayhudati bantta giddon deꞌiya amꞌꞌeti maara oyqettibeenna gishshawu amassalidosona. He yohuwaa maarayanawu, ooninne naaqettenna mala kiitettidaageeti laappun attuma asata sunttidosona. He asatu ubbaa sunttay Giriiketto; hegee, kiitettidaageeti beni wode Kiristtaanetu giddon merettida metuwaa giigissana koyidoogaa bessiyaaba milatees. (Oos. 6:2-6) Nuuni akeekin aggin, nuuni ubbay issi issiban nu wogaa kaalloos. (Roo. 12:2) Hegaa bolli qassi, nu shooroti, nunaara oottiyaageeti woy nunaara tamaariyaageeti wogan, zariyan woy meran nuuppe dummatiyaageeta karidi haasayiyoogaa nuuni siyennan waayi aggana. Hegaa mala iita qofay nuna ay keena qohidee? Issi uri geella nu wogaabaa issi issi bessennabaa denttidi, nu zariyaabaa qilliicciyo wode nuuni waaniyoo? w16.10 1:7, 8

‘Eriyoogee’ woy akeekiyoogee geella sohuwaara beettennabaa woy qonccennabaa shaakki eriyoogaakka bessiyaaba. (Ibr. 11:3) Hegaa gishshawu, akeekiya asay ba ayfiyaanne hayttaa xalla gidennan, ba guuggiyaakka goꞌettees. Yihoowa dirijjitee loytti pilggidi nuna maaddanawu darobaa giigissiis. Hageeti nuuni nuna Medhidaagaa ammanuwan ‘beꞌanaadan’ maaddoosona. (Ibr. 11:27) Hegeetuppe amaridaageeti Maalaalissiya Meretay Xoossaa Bonchuwaa Qonccissees giyo biiduwaa, Deꞌon Deꞌiyaabay Merettidee? giyoonne Deꞌuwaa Doomettaa—Oychana Koshshiyo Ichashu Oyshata giyo brooshureta, qassi Neessi Qoppiya Medhidaagee Deꞌii? giyo maxaafaa. Eti haꞌꞌi Xoossaa ammaniyoy aybissakko yootiya saynttisttetanne harata oychidobay darotoo Beegottite! maxeetiyan kiyees. Nuuni beꞌiyo merettidabay giigido maalaalissiya hanotaa bessiya leemisota, “Hagaa Giigissiday Deꞌii?” giyo huuphe yohuwan kiyiya qofay qonccissees. He maalaalissiyaabaa milatissidi giigissanawu darotoo saynttistteti baaxetoosona. w16.09 4:4, 5

Ibraawe shemppo 11n odettida ammanettida asati qaalaa gelido ‘zerettay,’ Yesuus Kiristtoosi saluwaa deꞌuwawu ogiyaa dooyanaappe kase hayqqidosona. (Gal. 3:16) SHin, eti wottiyoobi baynna asa gididi gannate gidiya saꞌan deꞌanawu denddana. (Maz. 37:11; Isi. 26:19; Hoo. 13:14) Ibraawe 11:13y Kiristtaanetu wodiyaappe kase deꞌida amaridaageetubaa hagaadan yootees: “He asati ubbati ammanuwan haiqqidosona; banttau Xoossai immana giidoogaakka ekkibookkona; shin haahuwan hegaa be7idi, sarotidosona.” Etappe issoy Abrahaama. Qaalaa gelido “zerettaa” haaruwan ufayssiya deꞌuwaa deꞌana giidi i qoppidee? Yesuusi ba morkketuyyo, “Intte aawai Abrahaami, ta gallassaa be7anau laamotiis; be7idikka ufaittiis” yaagido wode he oyshawu qoncce zaaruwaa yootiis. (Yoh. 8:56) ‘Xoossay hayyottidi keexxido’ a Kawotettaa hidootan naagida Saari, Yisaaqa, Yaaqoobanne hara darotu hanotaykka hegaa mala.—Ibr. 11:8-11. w16.10 3:4, 5

Yihooway ba geeshsha ayyaanaa baggaara nuuyyo tumaa qonccissido gishshawunne mishiraachuwaa ammananaadan nuna maaddido gishshawu, nuuni a keehi galatana bessees! (Luq. 10:21) “Nu ammanuwau huuphenne polo gidiya” ba Naꞌaa baggaara Yihooway nuna baakko ehiido gishshawu nuuni a galatiyoogaa mule aggana koshshenna. (Ibr. 12:2) He aaro kehatettaa nashshiyoogaa bessanawu nuuni ubbatoo woossiyoogaaninne Xoossaa Qaalaa xannaꞌiyoogan nu ammanuwaa minttana bessees. (1 PHe. 2:2) Yihooway qaalaa gelidobaa mintti ammaniyoogaa, nuuni oottiyooban ubbatoo bessana koshshees. Leemisuwawu, ubbatoo Xoossaa Kawotettaabaa yootoosinne asaa erissiyo ashkkara oottoos. Qassi muletoo “asa ubbau lo77obaa oottoos; shin ubbaappe aattidi, nunaara ammanuwan de7iyaageetuyyo lo77obaa oottoos.” (Gal. 6:10) Hegaa bollikka, ‘ceega meretaa a oosuwaara nuuppe xayssanawu’ minnidi oottoos.—Qol. 3:5, 8-10. w16.10 4:11, 12

Saloy tumuppe maalaalissiya ogiyan darajjayettiis. Qassi Yihooway baayyo goynniyaageeti darajjayettanaadan koyees giidi nuuni qoppiyoogee bessiyaaba. Hegawu nuna kaalettanawu Xoossay Geeshsha Maxaafaa giigissiis. Xoossaa dirijjitiyan maadettennaaninne Xoossay kessido maaraa kaallennan deꞌiyoogee ufayttennaadaaninne metootanaadan oottees. Beni Israaꞌeela asay darajjayettiyoogawu leemiso gidees. Leemisuwawu, Muuse Higgiyan Xoossaa dunkkaaniyaa penggen oottanaadan maccaasay maddabettiis. (Kes. 38:8) Guyyeppe, Kawuwaa Daawiti Leewatanne qeeseta citan citan darajjayiis. (1 Odi. 23:1-6; 24:1-3) Koyro xeetu layttan deꞌida Kiristtaane gubaaꞌee darajjayettiis; qassi kiitettidaageeti koyro heeran a yara gidido bolla gididi heemmiyaagee immiyo kaaletuwan goꞌettiis. (Oos. 6:1-6) Ayyaanay kaalettin zorenne kaaletoy imettees.—1 Xim. 3:1-13; Tii. 1:5-9. w16.11 2:3, 6, 8, 9

Baabiloone olanchati daroti Kawuwaa Naabukadanaxoori Naaꞌꞌanttoy kaalettin 607n K.K., Yerusalaame katamaa woraajjidosona. He wode busakettida asaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “[Naabukadanaxoori] eta yelaga attuma asaa Beeta Maqidasiyaa giddon bisuwan woriis; yelaga attumaasatuyyo, woikko geela7otuyyo, woikko cimatuyyo, woikko ceegatuyyo [qarettibeenna]. . . . Hegaappe guyyiyan, Baabiloone olanchchati xoossaa Beeta Maqidasiyaa taman xuuggidi, Yerusalaame dirssaa gimbbiyaakka laalidosona. Kawo keettata ubbaa taman xuuggidi, yan de7iya al77o miishsha ubbaa xaissidosona.” (2 Odi. 36:17, 19) Yerusalaamee xayiyoogee hegan deꞌiya asaa garamissana koshshenna. Ayhudati Xoossaa Higgiyaa azazettennan ixxikko Yihooway eta Baabiloonetussi aattidi immanaagaa, Xoossay kiittin hananabaa yootiyaageeti etassi daro layttawu yootidosona. Daro Ayhudati bisuwan hayqqana; hayqqennan attidaageeti bantta deꞌo layttan Baabiloonen omoodettidi deꞌennan waayi aggana. w16.11 4:1, 2

Nagaray “issi asa,” Addaame baggaara “ha sa7aa . . . geliis.” Hegaa gishshawu, ‘issi bitaniyaa nagaraa gaasuwan hayqoy kawotiis.’ PHawuloosi gujjidi “issi urai, Yesuus Kiristtoosi” oottidoban ‘Xoossaa daro aaro kehatettay’ qonccidoogaa yootiis. (Roo. 5:12, 15, 17) He aaro kehatettay asa ubbaayyo loꞌꞌobaa demissiis. “Issoi [Yesuusi] eeno giidoogan daro asai xillana.” Xoossaa aaro kehatettay “Yesuus Kiristtoosa baggaara, nuna merinaa de7uwau” kaalettana danddayees. (Roo. 5:19, 21) Yihooway ba Naꞌay wozuwaa qanxxanaadan saꞌaa kiittana mala a oychana danddayiya uri baawa. Ubba qassi, nagaray atto geetettanaadan Xoossaynne Yesuusi wozuwaa baggaara oottidobay nagarancha asi tawu bessees giyooba gidenna. Hegaa gishshawu, nu nagaray atto geetettiyoogeenne merinaa deꞌuwaa hidootay nuuni nuuyyo bessees giyo kehatetta gidenna. Xoossaa imota gidida aaro kehatettaa nuuni nashshananne hegaa nashshiyoogaa bessiya ogiyan deꞌana koshshees. w16.12 1:1, 6, 7

Nu huuphiyaa qoriyoogee bessiyaaba. Aybissi? PHawuloosi, “Asatettaabaa qoppiyoogee haiquwaa ehees” yaagiis. (Roo. 8:6) Hegee haꞌꞌi ayyaanaaban hayqqanaadan, sinttappe qassi muleera xayanaadan oottiyaaba. SHin PHawuloosi ‘asatettaabaa qoppiyoogaa’ doommida uri hayqqiyoogee attenna gibeenna. He uri laamettana danddayees. “Asatettaabaa” qoppidi shori baynnabaa oottido gishshawu bohettida, Qoronttoosan deꞌiya bitaniyaabaa qoppa. SHin i guyyeppe laamettiis. I ba asatettaa amuwaadan deꞌiyoogaa aggidi, geeshsha deꞌuwaa deꞌiyoogaa doommiis. (2 Qor. 2:6-8) He bitanee laamettikko, ha wodiyan deꞌiya ay Kiristtaaneekka, ubba qassi Qoronttoosan deꞌida bitaniyaagaa keena asatettaa amuwan iitabaa oottibeenna uri laamettana danddayees. Ubbatoo “asatettaabaa qoppiyoogee” issi uraa bolli kaalettiyoobaa PHawuloosi mintti zoridobay Kiristtaaneti koshshiyaaban laamettanaadan denttettana bessees! w16.12 2:5, 12, 13

Yihooway ‘nuna zemppissanaagaa’ eridi ‘nu toohuwaa a bolli wottiyoogee’ keehi minttettiyaaba! Xoossay “nuuni woossiyoobaa woi qoppiyoobaa ubbaappe keehi darissi oottanau” danddayiyoogaa mintti ammanettana danddayoos. (Efi. 3:20) Yihooway nuna darissidi woy keehi darissidi maaddanaagaa xalla gidennan, ubbaappe keehi darissidi maaddanaagaa hassaya! Woytuwaa demmanawu, nuuni Yihoowa mintti ammanananne a kaaletuwaa azazettana bessees. Muusee Israaꞌeela deriyaa hagaadan giis: “Intte GODAA intte Xoossaa qaalaassi azazettikko, taani hachchi inttena azaziyo azazo ubbaa balennan oottikko, . . . intte laattanaadan GODAI intte Xoossai inttessi aqo oottidi immiyo biittan GODAI inttena anjjana. GODAI intte Xoossai intteyyo giidoogaadan, i inttena anjjana.” (Zaa. 15:4-6) Neeni Yihoowayyo ubbatoo ammanettada oottikko, i nena anjjanaagaa ammanettay? Qommoora beꞌidobay neeni ammanettanaadan oottiyaaba. w16.12 4:8, 9

I hegaadan doorido gaasoy deꞌees. Yaatiyoogan, Yihooway ba dabbo Abrahaamayyo daro layttappe kase gelido qaalaa naagiis. (Doo. 22:15-18) Qassi, Yihooway ubbatoo ba laꞌatettaa ba siiquwaaranne suure pirddaara maayettiya ogiyan goꞌettees. Tumu goynuwaa darotoo aggida Israaꞌeelata i seerido ogee hegaa bessees. Eti wozanappe bantta nagaraappe simmiyo wode, Yihooway, “Taani eta makkala hanuwaappe eta pattana; pattada eta wozanappe [“ta dosan,” NW] siiqana” yaagiyoogan, eta ba dosan siiqiisinne maariis. (Hoo. 14:4) I ba laꞌatettaa harata maaddanawu goꞌettiyoogan keehi loꞌꞌo leemiso! Yihooway medhiyoogaa doommiyo wode, qoppana danddayiya meretatuyyo koyidobaa dooriyo imotaa siiquwan immanawu dooriis. Ha imotaa koyro ekkiday “beettenna Xoossaa leemiso” gidida a bayra Naꞌaa. (Qol. 1:15) Yesuusi saꞌaa yaanaappe kase Seexaanaara makkalennan ixxidi, ba Aawaayyo ammanettidi deꞌanawu dooriis. w17.01 2:3, 4

Nu hanotay laamettiyoogee nuuni oottiyoobaa aassana woy xunttana danddayees. Neeni yelageeyye gastta asee? Ne payyatettay loꞌꞌooyye iitee? Nuuni ubbay a oosuwan waanidi loytti goꞌꞌana danddayiyaakko Yihooway ubbatoo qoppees. Nuuni bessiyaabaa xallaa oottanaadan i naagees, qassi nuuni oottiyo ubbabaa keehi nashshees. Yesuusi ba ooso ubban ufayttiis; nuunikka nuugan ufayttana danddayoos. (Lee. 8:30, 31) Ashkke uri i gubaaꞌiyan oottiyooba woy ba aawatetta xallaa sheekkidi qoppenna. I sinttappe demmana maataabay woy harati oottiiddi deꞌiyoobay a qofissenna. SHin i oottiiddi deꞌiyoobaa Yihoowa imotadan xeelliyo gishshawu, ba kumetta wolqqan hegaa oottidi ufayttanawu koyees. Qassi i Yihooway haratussi immido oosuwaa wozanappe bonchees. Harata bessiyaagaadan bonchiyoogan ufayttana mala ashkketettay nuna maaddees.—Roo. 12:10. w17.01 3:13, 14

Yelagatuppe amaridaageeti cimatuura oottiyo oosuwan ha wodiyan kaalettana danddayoosona. He yelagatu oosoy kaseegaappe dummatikkonne, eti kuuyanaappe kase cima asatu aadhida eraaninne eta ooso meeziyan goꞌettiyoogee daro loꞌꞌo. Yelaga Ximootiyoosi daro layttawu kiitettida PHawuloosaara oottiis. PHawuloosi Qoronttoosa Kiristtaanetussi hagaadan giidi xaafiis: “Godan ammanettida ta siiqiyo ta na7aa Ximootiyoosa inttekko kiittaas. I . . . Kiristtoos Yesuusan de7iya ta ogiyaa inttena hassayissana.” (1 Qor. 4:17) Ha qantta qofay PHawuloosinne Ximootiyoosi keehi matattidi hasheti oottidoogaa bessees. PHawuloosi wodiyaa bazzidi Ximootiyoosa tamaarissiis. Ximootiyoosi loytti tamaaridi, PHawuloosi siiqiyo asa gidiis; qassi Ximootiyoosi ayyaanaaban koshshiyaaban Qoronttoosan deꞌiya Kiristtaaneta maaddana danddayiyoogaa PHawuloosi ammanettiis. Hegee ha wodiyan cimati gubaaꞌiyan kaalettanaadan harata loohissiyo wode kaallana koshshiyo keehi loꞌꞌo leemiso! w17.01 5:13, 14

Yihooway asay deꞌanaadan koyeesippe attin, hayqqanaadan koyenna. I deꞌuwawu pultto gidiyo gishshawu, hayquwaappe denddiya ubbawu Aawa gidana. (Maz. 36:9) Yaatiyo gishshawu, Yesuusi nuuni, “Saluwan de7iya nu Aawau” yaagidi woossanaadan tamaarissidoogee bessiyaaba. (Maa. 6:9) Hayqqidaageeta denttiyo gita maataa Yihooway Yesuusawu immiis. (Yoh. 6:40, 44) Gannatiyan, Yesuusi “denddonne de7o” gididi oottiyoobaa polana. (Yoh. 11:25) Yesuusi “Xoossai koyiyoobaa oottiyai ubbai ta isha, ta michchonne ta aayo” giido gishshawu, Yihooway kehiyoy doorettida amarida asa xallaassa gidenna. (Mar. 3:35) Xoossay zare ubbaappe, yara ubbaappenne dumma dumma biitta qaala ubbaappe ‘zaway baynna daro asay’ baassi goynniyaageeta gidanaadan koyees. Kiristtoosa wozuwaa ammaniyaanne Xoossay koyiyoobaa oottiya ubbay, “Nu atotettaikka kawotaa araatan uttida nu Xoossaappenne Dorssaappe yees” yaagana danddayees.—Ajj. 7:9, 10. w17.02 2:10, 11

Dumma dumma qaalan Geeshsha Maxaafaa tumaa asaa tamaarissanawu eta maaddana mala, CHarels Tez Raasili prezddantte gidido Zayens Wach Tawur Trakt Soosayti giyo maabaray 1884n higgiyan erettiis. I Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogan gooba; qassi Sillaasee, shemppoy hayqqenna giyoogeenne hegaa mala timirttee worddo gidiyoogaa xalan qonccissiis. Kiristtoosi beettennan zaarettidi yaanaagaanne ‘Ayhuda gidenna asaa wodee’ 1914n polettanaagaa i akeekiis. (Luq. 21:24) Ishaa Raasili ba wodiyaa, wolqqaanne miishshaa ubbaa he tumaa haratuyyo yootanawu goꞌettiis. He dumma wodiyan, Yihoowaynne Yesuusi Ishaa Raasila baggaara kaalettidoogee qoncce. Ishaa Raasili asi bana bonchanaadan koyibeenna. I 1896n hagaadan giidi xaafiis: “Nuuni nu huuphessi woy nu xaafidobawu bonchuwaa woykko sabaa, woy qassi Abbaa woy Rabbi geetetti xeegettanawu koyokko. Qassi ooninne nu sunttan xeegettanaadan koyokko.” I guyyeppe, “Hagee asa ooso gidenna” yaagiis. w17.02 4:8, 9

Nuuni ubbay doorananne kuuyana bessiya darobay deꞌees. Nuuni kuuyiyo issi issibay keehi wolqqaamaba gidikkokka haray hegaadan gidennan aggana danddayees. SHin nuuni kuuyiyo woy dooriyo darobay nuna keehi maaddana woy qohana danddayees. Hegaa gishshawu, nuuni loꞌꞌobaa kuuyiyoogee metoynne azzanttiyaabay kumido deꞌuwaa deꞌiyoogaappe, ufayssiyaanne sarotettay kumido deꞌuwaa deꞌanaadan amarida hanotan maaddana danddayees. Nuuni eratettan kuuyanaadan maaddiyaabay aybee? Nuuni erancha gidanaadan maaddanawu Xoossaayyo koshshaykka wolqqaykka deꞌiyoogaa kumetta hanotan ammanettana koshshees. Yihoowa Qaalaanne a zoriyaa ammananakka koshshees. (Yaaq. 1:5-8) Nuuni akko shiiqiyo wodenne kaseegaappe aaruwan a Qaalaa siiqiyo wode, nuuyyo loꞌꞌiyaabay aybakko i eriyoogaa akeekoos. Yaatiyo wode, nuuni issibaa kuuyanaappe kase zoriyaa demmanawu Xoossaa Qaalaa pilggiyoogaa meezetoos. w17.03 2:2, 3

Morkketi a yashissishinkka Yoosaafixi ba aawaa Asaagaadan wozanappe Xoossaayyo aqiis. (2 Odi. 20:2-4) Yoosaafixi yayyiis! SHin, i “GODAA oichchanau ba qofaa qachchiis.” I Xoossaa woossiyo wode, ‘ha daro olanchatuura olettanawu ba asawu wolqqi baynnaagaa,’ qassi inne a asay ay oottanaakko erennaagaa ba huuphiyaa kawushshidi yootiis. I hachi gallassa xiqisiyan deꞌiya qofaa yaagiyoogan kumetta hanotan Yihoowan ammanettiyoogaa bessiis. Issi issitoo nuunikka Yoosaafixaagaadan ay oottanaakko erennan aggana, ubba qassi yayyana danddayoos. (2 Qor. 4:8, 9) SHin, Yoosaafixi ayyoonne a asaayyo wolqqi baynnaagaa asa ubbaa sinttan woosan Xoossawu qonccissidoogaa hassaya. (2 Odi. 20:5) So asaa ayyaanaaban kaalettiyaageeti kaaletuwaanne banttana gakkiiddi deꞌiya metuwaa genccanawu minotettaa demmanawu Yihoowa oychiyoogan Yoosaafixa leemisuwaa kaallana danddayoosona. So asay siyishin hegaa mala woosaa woossiyoogee inttena yeellayana bessenna. Yaatikko intte Yihoowan ammanettiyoogaa eti akeekana. Xoossay Yoosaafixa maaddiis; qassi inttenakka maaddana. w17.03 3:12, 13