Ichchashe

Ximootiyoosa ammanoy mino gidiyoogee I kaseegaappe aaruwan Yihoowakko shiiqanaadan oottiis. Neenikka Geeshsha Maxaafaanne hegee Yihoowabaa tamaarissiyoobaa xannaꞌada mintta ammanana bessees. Yaatanawu, Geeshsha Maxaafan koyro eraa gidida, baa gishin heezzu tumaa neeni shaakka erana bessees. Koyruwan, Xoossaa Yihooway ubbabaa medhdhidoogaa neeni ammanana koshshees. (Kes. 3:14, 15; Ibr. 3:4; Ajj. 4:11) Naaꞌꞌanttuwan, Geeshsha Maxaafay asayyo xaafettida Xoossaa ayyaanay deꞌiyo maxaafa gidiyoogaa neeni shaakka erana bessees. (2 Xim. 3:16, 17) Qassi heezzanttuwan, Yihooway darajjayin Kiristtoosi kaalettiyo Yihoowawu goynniya asati deꞌiyoogaanne he asatikka Yihoowa Markkata gidiyoogaa ammanana bessees. (Isi. 43:10-12; Yoh. 14:6; Oos. 15:14) Hegaa giyoogee neeni Geeshsha Maxaafan deꞌiya ubbabaa erana bessees giyoogaa gidenna. Ne halchchoy neeni tuman deꞌiyoogaa mintta ammananawu ne akeeka abbiyaa goꞌettiyoogaa gidana koshshees.—Roo. 12:1. w20.07 10 ¶8-9

He hiraagay asaagaa mala somꞌꞌoynne “worqqa milatiya akiliilee” huuphiyan deꞌiyo booliyaa wudiyaabaa qonccissees. (Ajj. 9:7) Eti “Xoossaa maatafai som77uwan bainna asa [Xoossaa morkketa]” ichchashu aginawu qohana; he aginati issi boolee deꞌiyo wode. (Ajj. 9:4) Hegee Yihoowa ashkkarata tiyettidaageeta qonccissiyaaba gidiyoogee qoncce. Eti Xoossaa pirddaa ha iita alamiyan xalan awaajjoosona; qassi hegee ha alamiyaassi exatiyaageeta keehi qohees. Yuuꞌeela 2:7-9n qonccida booleti Ajjuutaa maxaafan odettida booletuura issi mala gidokkona gaana danddayiyoo? Ee. Geeshsha Maxaafan, issi malaataa dumma ogiyan goꞌettiyo wode, issi issitoo dumma birshshettay deꞌees. Leemisuwawu, Ajjuutaa 5:5n Yesuusi ‘Yihudaa zare gidiya gaammuwaa’ geetettiis; shin 1 PHeexiroosa 5:8n Dabloosi “gudiya gaammuwaadan” qoncciis. w20.04 3 ¶8; 5 ¶10

Saarayi aylliyaa Aggaara Abraama machcho gida simmada eeyyabaa oottaasu. Aggaara shahaara simmada, naꞌa yelabeenna Saarayo kariyoogaa doommaasu. Aggaara bana Saaraya qaxxayido gishshawu, sooppe kiyada baqataasu. (Doo. 16:4-6) Nuuni nagaranchcha gidiyo gishshawu, Aggaara qaxxayettana bessiya otoranchcha maccaasa giidi qoppana danddayoos. SHin Aggaaro xeelliyaagan Yihooway hegaadan qoppibeenna. I ba kiitanchchaa ikko kiittiis. He kiitanchchay O demmido wode, A ba qofaa laammanaadan maaddiis, qassi O anjjiis. Aggaara Yihooway O kaalliyoogaanne I hanotaa ubbaa eriyoogaa akeekaasu. A ayyo hagaadan gaasu: “Neeni tana be7iya Xoossaa.” (Doo. 16:7-13) Yihooway Aggaaribaa ay akeekidee? I Aggaaro kase gakkidabaanne A genccido ubbabaa erees. Aggaara Saarayo karidoogee likke gidennaagaa Yihooway erees. SHin, I Aggaariyyo siyettiyaabaanne I hanotaa akeekido gishshawu, O kehatettan oyqqiis. w20.04 16 ¶8-9

Kiitettida PHawuloosi tumu Kiristtaaneti ubbay woxxiyoogaa yootiis. (Ibr. 12:1) Nuuni Yihooway nuuyyo immiyo woytuwaa ekkanawu koyikko, yelaga woy cima gidin, woykko nuuyyo wolqqay deꞌin woy nu daafurin, nuuni ubbay wurssettay gakkanawu genccana bessees. (Maa. 24:13) PHawuloosi ‘wottaa woxxidi wurssido gishshawu,’ hagaadan zorana danddayiis. (2 Xim. 4:7, 8) Gidoppe attin, PHawuloosi yootido wottay aybee? PHawuloosi keehi koshshiyaabaa tamaarissanawu, beni Giriike kaassatun oosettiyaabatubaa issi issitoo xaafiis. (1 Qor. 9:25-27; 2 Xim. 2:5) I Kiristtaanetu deꞌuwaa tohuwan woxxiyo wottaara geeddarssiis. (1 Qor. 9:24) Issi uri bana Yihoowawu sheedhdhidi xammaqettiyo wode, ha “wottaa” woxxiyoogaa doommees. (1 PHe. 3:21) Yihooway ayyo merinaa deꞌuwaa woytuwaa immiyo wode, I wottaa wurssees.—Maa. 25:31-34, 46; 2 Xim. 4:8. w20.04 26 ¶1-3

“Godai ammanettiyaagaa; i inttena minttettananne qassi iitaappekka naagana.” (2 Tas. 3:3) Yihooway nuna waati naagii? Seexaanaa qohuwaappe nuna naagana danddayiya ola miishsha ubbaa Yihooway giigissiis. (Efi. 6:13-17) Xoossay immiyo ha ola miishsha ubbay minonne maaddiyaagaa! SHin he miishshay nuna naaganaadan koyikko, nuuni he miishsha ubbaa muletoo goꞌettana bessees. Leemisuwawu, Tumaa qabattoy Xoossaa Qaalan, Geeshsha Maxaafan deꞌiya tumaa qonccissees. Nuuni ha qabattuwaa gixxana bessiyoy aybissee? Seexaanay ‘wordduwawu aawa’ gidiyo gishshataassa. (Yoh. 8:44) I shaꞌan qoodettiya layttawu worddotiiddinne “sa7a ubbaa” balettiiddi takkiis. (Ajj. 12:9) SHin Geeshsha Maxaafan deꞌiya tumay nuuni cimettennaadan nuna naagees. Ha leemiso qabattuwaa waati gixxana danddayiyoo? Nuuni Yihoowabaa tumaa tamaariyoogan, “ayyaanaaninne tumatettan” awu goynniyoogaaninne ubbaban tumaa haasayiyoogan hegaadan oottoos.—Yoh. 4:24; Efi. 4:25; Ibr. 13:18. w21.03 26-27 ¶3-5

He biittay asay Yihoowayyo goynniyo soho gidiyo gishshawu, keehi dumma. PHenxxaqosxxe gallassaa 33 M.Lppe doommidi, he ‘loꞌꞌiya biittay’ saꞌan awaaninne deꞌiya soho gidenna. ‘He loꞌꞌiya biittay’ ha wodiyan Yihoowa asay shiiqota shiiqiyoogaaninne haggaaziyoogan Yihoowayyo goynniyoogaa mala hanotan eti deꞌiyo deꞌuwaa bessiyaaba. Wurssettaa gallassatun, huuphessa kawoy ‘he loꞌꞌiya biittaa’ darotoo geliis. Leemisuwawu, naaꞌꞌantto alamiyaa olaa wode Jarmane biittan Naaze haaroy huuphessa kawo gidido wode, he kawoy Xoossaa asaa yedettiyoogaaninne woriyoogan ‘he loꞌꞌiya biittaa’ geliis. Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaappe simmin Sooviyeete kawotettay huuphessa kawo gidido wode, he kawoy Xoossaa asaa yedettiyoogaaninne eta sooppe eta wolqqan haahosaa efiyoogan ‘he loꞌꞌiya biittaa’ geliis. w20.05 13 ¶7-8

Yesuusa wodiyaappe kase Xoossaara dabbotida amarida attuma asata qoppa. Abrahaami mino ammanoy deꞌiyo asa. Abrahaami hayqqoosappe 1,000ppe dariya layttay aadhdhin, Yihooway A “ta dabbuwaa” yaagiis. (Isi. 41:8) Hegaa gishshawu, hayqoykka Yihoowa A mata dabbotuppe shaakkana danddayenna. Yihooway haꞌꞌikka Abrahaama paxa deꞌiya asadan xeellees. (Luq. 20:37, 38) Haray qassi Iyyooba. Saluwan kiitanchchati shiiqido wode, Yihooway Iyyoobabaa ammanettidi haasayiis. Yihooway Iyyoobi ‘boree baynnanne suure asa, GODAASSI yayyiya iitabaappekka haakkida asa’ gidiyoogaa yootiis. (Iyy. 1:6-8) Asay Yihoowayyo goynnenna biittan 80 gidiya layttawu ammanettidi Xoossawu haggaazida Daaneela xeelliyaagan Yihoowawu aybi siyettidee? Keehi cimida he bitanee ‘Xoossay keehi siiqiyo’ asa gidiyoogaa kiitanchchati ayyo heezzutoo yootidosona. (Dane. 9:23; 10:11, 19) Yihooway siiqiyo hayqqida ba dabbota hayquwaappe denttiyo wodiyaa laamotan naagiyoogaa nuuni ammanettana danddayoos.—Iyy. 14:15. w20.05 26-27 ¶3-4

Gooba tamaaree Xoossaa higgiyaabaa akeekananne, ubba qassi hegaa bonchchana danddayees. SHin, he tamaaree Yihoowa siiqiyoogaappe denddidaagan ayyo azazettanee? Hewaana Xoossaa higgiyaa erikkonne, Xoossaa tumuppe siiqabeennaagaanne Addaameekka siiqibeennaagaa hassaya. (Doo. 3:1-6) Hegaa gishshawu, nuuni harata Xoossaa higgiyaa tamaarissiyoogaa xallay gidenna. Yihoowa higgeti nuna ubbatoo maaddoosona. (Maz. 119:97, 111, 112) SHin, nu xannaꞌissiyoogeeti Yihooway nuna siiqiyo gishshawu he higgeta immidoogaa akeekana xayikko, he higgeti maaddiyaabadan qoppana danddayokkona. Hegaa gishshawu, nu xannaꞌissiyoogeeta hagaadan oychchana danddayoos: Xoossay ba ashkkarati hagaa oottanaadan woy hagaa oottennaadan yootiyoy aybissa gaada qoppay? Hegee nuussi Yihoowabaa ay qonccissii? Nuuni xannaꞌissiyoogeeti Yihoowabaa qoppanaadaaninne A bonchcho sunttaa loytti siiqanaadan oottikko, eta wozanaa denttettana danddayoos. Nu xannaꞌissiyoogeeti higgiyaa xalla gidennan, Higgiyaa Immidaagaakka siiqana koshshees. Hegee eti ammanuwan minnanaadaaninne gakkiya metuwaa genccanaadan maaddana.—1 Qor. 3:12-15. w20.06 10 ¶10-11

Issi uri Yihoowakko simmiyoogee daro wodiyaa ekkiyaaba gidiyo gishshawu, nuuni danddayanchcha gidana koshshees. Ayyaanaaban kase shuggidaageetuppe daroti eti zaarettidi Yihoowayyo haggaaziyoogaa doommanaappe kase gubaaꞌiyan deꞌiya cimatinne harati eta darotoo oychchana koshshidoogaa yootoosona. Tohossa Isiyan Arshsho baggan deꞌiya Nansso giyo michchiyaa hagaadan gaasu: “Gubaaꞌiyan deꞌiya mata laggiyaa tana keehi maaddaasu. A tana bayra michchodan siiqawusu. Nuuni kase issippe aattido loꞌꞌo wodiyaa A tana hassayissaasu. Taani ta qofaa yootiyo wode A danddayan ezggawusu, qassi tana zoranawu A mammottabeykku. A tana ubbatoo maaddiyoogan tumu lagge gidiyoogaa bessaasu.” Issi uri lancciyoogee keehi sakkiya masunttaadan qohana danddayees. Qarettiyoogee he uri paxanaadan maaddana danddayiya wolqqaama xale mala. Ayyaanaaban shuggida amaridaageeti gubaaꞌiyan deꞌiya issi uran daro layttappe kase lanccidosona, qassi eti haꞌꞌikka keehi azzanoosonanne hanqqettoosona. Hegaa gaasuwan, eti Yihoowakko simmanawu koyokkona. Amaridaageeti naaqettidabadan qoppana danddayoosona. Eti yootiyoobaa ezggiyanne eta qofaa akeekiya uri etawu koshshana danddayees. w20.06 26 ¶10-11

Paaciyaa ubbatoo intte eqettiyoogee, likkebaa oottiyoogee inttena wayssennaadan maaddees. Mattumaa gaytettaabaa ha alamee xeelliyo bala xeelawu pulttoy Seexaanaa gidiyoogaa hassayite. Hegaa gishshawu, alamiyaa asaadan intte qoppennan ixxikko, ‘xalahe halaqaa xoonana.’ Nagaray aybakko yootanawu Yihoowawu maatay deꞌiyoogaa nuuni ammanoos. Nuuni nagaraa oottennan agganawu nuussi danddayettida ubbabaa oottoos. SHin nuuni nagaraa oottikko, woosan nu nagaraa Yihoowawu paaxoos. (1 Yoh. 1:9) Qassi nuuni gita nagaraa oottikko, nuna heemmanaadan Yihooway sunttido cimati maaddanaadan oychchoos. (Yaaq. 5:14-16) SHin, nuuni kase oottido nagaraabaa ubbatoo qoppana koshshenna. Ayssi giikko, siiqiya nu Aaway nu nagaray atto geetettanaadan ba Naꞌaa wozo yarshsho oottidi immiis. Nuuni oottidoban tumuppe azzanikko nuussi atto gaanaagaa Yihooway yootiyo wode, ba giidoogaadan oottees. Hegaa gishshawu, nuuni geeshsha kahay deꞌiyoogeeta gididi ayyo oottanaadan Yihooway maaddiis.—1 Yoh. 2:1, 2, 12; 3:19, 20. w20.07 22-23 ¶9-10

Yihooway barkka deꞌido wodee deꞌees. SHin hegee I azzananaadan oottibeenna. Oonikka baynnan Yihooway ufayttana danddayees. SHin Xoossay harati deꞌuwan ufayttanaadan koyiis. Siiqoy denttettin Yihooway medhdhiyoogaa doommiis. (1 Yoh. 4:19) Koyruwan, Yihooway ba naꞌaa Yesuusa medhdhiis. Kaallidi, miilooniyan qoodettiya qoppana danddayiya ayyaana meretata gujjin, “ubbabaikka [he bayra naꞌaa baggaara] merettiis.” (Qol. 1:16) Yesuusi ba Aawaara oottiyoogan keehi ufayttiis. (Lee. 8:30) Qassi Xoossaa naata gidida kiitanchchatikka ufayttiyo gaasoy deꞌees. Yihoowaynne A Waanna Oosanchchay Yesuusi saluwaanne saꞌaa medhdhiyo wode eti beꞌidosona. Kiitanchchati ufayttiyoogaa waati bessidonaa? Eti saꞌay merettido wode ‘ufayssan ililidoosona;’ qassi wurssettan merettida asata gujjin, Yihooway medhdhido ubbaban eti ufayttidoogee qoncce. (Iyy. 38:7; Lee. 8:31) He ubba meretati Yihoowa siiquwaanne A aadhdhida eratettaa qonccissoosona.—Maz. 104:24; Roo. 1:20. w20.08 14 ¶1-2

Yihooway nuuni harata siiqanaadaaninne etikka nuna siiqanaadan oottidi medhdhiis. Hegaa gishshawu, issi uri nuna ixxiyo wode, nuuni keehi azzanananne ubba qassi hirggana danddayoos. Issi ishay hagaadan giis: “Taani Yihoowa Markka gidiyo gishshawu wotaaddarati tana shocido wode, cayido wodenne manddido wode, taani yayyaasinne kawuyyidabadan tawu siyettiis.” Harati nuna ixxiyo wode nuuni keehi azzanoos; shin ixxiyoogee maalaalissiyaaba gidenna. Nuna asay ixxanaagaa Yesuusi kasetidi yootiis. Alamee Yesuusi erissiyo ashkkarata ixxiyoy aybissee? Yesuusaagaadan, nuunikka ‘saꞌaabaa gidenna’ gishshataassa. (Yoh. 15:17-19) Nuuni asaa kawotettata bonchchiyaaba gidikkonne, etawu woy eti goꞌettiyo malaatatussi goynnokko. Nuuni Yihoowa xallawu goynnoos. Xoossawu asaa haariyo maatay deꞌiyoogaa nuuni ammanoos; shin Seexaanaynne A ‘zerettay’ Xoossaayyo he maatay deꞌiyoogaa kaddoosona. (Doo. 3:1-5, 15) Asaa meto ubbaa qaaranay Xoossaa Kawotetta xalla gidiyoogaanne A eqettiyaageeta ubbaa mata wode xayssanaagaa nuuni sabbakoos. (Dane. 2:44; Ajj. 19:19-21) Nuuni sabbakiyoobay ashkketussi mishiraachcho; shin iitaa oottiyaageetussi azzanttiya odo. w21.03 20 ¶1-2

Yihooway michchonttussi gubaaꞌiyan keehi koshshiya oosuwaa immiyoogan eta bonchchiyoogaa bessiis. Eti aadhdhida eratettan, ammanuwan, minnidi oottiyoogan, xalatettan, kehatettaaninne loꞌꞌo oosuwan leemiso. (Luq. 8:2, 3; Oos. 16:14, 15; Roo. 16:3, 6; Pili. 4:3; Ibr. 11:11, 31, 35) Cimida daroti gubaaꞌiyan deꞌiyoogankka nuuni ufayttoos. Eti cimatettaara gayttida dumma dummabay sakkishin baaxetiiddi deꞌennan waayi aggana. Gidikkonne, he cimidaageeti haggaazuwan banttawu danddayettida keenaa oottoosona; qassi harata minttettanawunne loohissanawu bantta wolqqaa ubbaa goꞌettoosona! Qassi eti eridobaappe nuuni goꞌettoos. Eti Yihoowawunne nuuyyo tumukka alꞌꞌo. (Lee. 16:31) Yelagatubaakka qoppa. Eti Seexaana Dabloosi hariyoonne A iita qofay kummido alamiyan dicciyo gishshawu daro metoy eta gakkees. Gidikkokka, yelagati shiiquwan oyshaa zaariyoogaa, haggaaziyoogaanne bantta ammanuwawu xalidi exatiyoogaa beꞌiyo wode nuuni ubbay minettoos. Yelagatoo, Yihoowa gubaaꞌiyan intte keehi alꞌꞌo!—Maz. 8:2. w20.08 21-22 ¶9-11

Nuuni sabbakiyoogaa doommiyoonne nu Yihoowa Markka gididoogaa erissiyo wode, “gotee” hegeekka, so asaappe yedetay, laggetuppe qilliicceenne nu yootiyoobaa siyanawu koyennaageeti eqettiyoogee nuna gakkana danddayees. Ne xalatettaa waata minttana danddayay? Koyruwan, sabbakiyo oosuwaa Yesuusi saluwaappe kaalettiiddi deꞌiyoogaa neeni ammanana bessees. (Yoh. 16:33; Ajj. 14:14-16) Naaꞌꞌanttuwan, Yihooway nena maaddanawu gelido qaalan mintta ammana. (Maa. 6:32-34) Ne ammanoy minni minni biyo wode kaseegaappe aaruwan neeni xala gidana. Neeni Yihoowa Markkatuura Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaanne etaara shiiqota shiiqiyoogaa doommidoogaa ne laggetussinne ne so asaassi yootido wode gita ammanuwaa bessadasa! Yihooway kessido xillotettaa maaraadan deꞌanawu ne eeshshaaninne ne deꞌuwan daroban laamettidoogee qoncce. Hegawukka ammanoynne xalatettay koshshees. Neeni ubbatoo xalatettaa minttiyo wode, “Ne biyo soho ubban taani GODAI ne Xoossai nenaara [de7iyoogaa]” ammanettana danddayaasa.”—Yaas. 1:7-9. w20.09 5 ¶11-12

Kumetta wozanan Yihoowan ammanettidi akeekan oottida Kawuwaa Asi nuussi loꞌꞌo leemiso. I meto wodiyan xalla gidennan, sarotettay deꞌiyo wodiyankka Yihoowawu haggaaziis. Aasi ba deꞌido laytta ubban, “Xoossaassi wozanappe ammanettiya asa gididi de7iis.” (1 Kaw. 15:14) Aasi Yihudaappe worddo goynuwaa xayssiyoogan kumetta wozanan Yihoowassi oottiyoogaa bessiis. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Aasi allaga xoossatuyyo yarshshiyo sohotanne goinniyo xoqqa sohuwaa xaissiis. Goinnanau shuchchaappe oottido tuussatakka mentterettiis; Asheero giyo xoossee misiletakka qanxxeretti oliis.” (2 Odi. 14:3, 5) I ba aawaa aayyiyo Maaꞌikokka kawotettan iyyo deꞌiya bonchchuwaappe diggiis. Aybissi? Eeqaa goynuwaa A aassido gishshataassa. (1 Kaw. 15:11-13) Aasi worddo goynuwaa xayssiyoogaappe harabaakka oottiis. I Yihudaa kawotettay Yihoowakko simmanaadan maaddiyoogan tumu goynuwaa aassiis. Yihooway Asanne Yihudaa asaa sarotettay deꞌiyo wodiyan anjjiis. Aasi kawotido tammu layttatun, “biittaikka shemppiis.”—2 Odi. 14:1, 4, 6. w20.09 14 ¶2-3

Nuuni darotoo nuussi deꞌiya alꞌꞌobaa harati naaganaadan hadaraa immoos. Leemisuwawu, nuuyyo deꞌiya miishshaa bankkiyan wottana danddayoos. Nuuni hegaadan oottiyoy nu miishshay naagetti uttananne wuuqetti xayenna giidi qoppiyo gishshataassa. Kiitettida PHawuloosi keehi alꞌꞌo gidida, hegeekka Xoossay asawu halchchido tumu eraa Ximootiyoosi demmidoogaa A hassayissiis. ‘Qaalaa yootiyoonne wonggeliyaa mishiraachchuwaa’ sabbakiyo aawatettaakka Yihooway Ximootiyoosassi immiis. (2 Xim. 4:2, 5) Ximootiyoosi bawu imettidabaa naaganaadan PHawuloosi minttettiis. Ximootiyoosaagaadan nuuyyookka keehi alꞌꞌobati imettidosona. Yihooway ba Qaalan, Geeshsha Maxaafan deꞌiya, alꞌꞌo gidida tumu eraa nuussi kehatettan immiis. He tumay nuuni Yihoowaara dabbotido dabbotaa waati minttanaakko, qassi deꞌuwan tumu ufayssaa waati demmanaakko tamaarissiyo gishshawu keehi alꞌꞌo. Nuuni he tumaa ammaniyo wode, worddo timirttiyan cimettokko, qassi geeshsha deꞌuwaa deꞌana danddayoos.—1 Qor. 6:9-11. w20.09 26 ¶1-3

Geeshsha Maxaafay tamaarissiyoobaa neeni siiqiyoogaanne ammaniyoogaa ne xinaatee akeekana koshshees. Yaatiyo wode I tamaariyoobaa siiqana danddayees. Ne deꞌuwan Geeshsha Maxaafay nena waati maaddidaakko yootana danddayaasa. He wode Geeshsha Maxaafay akka maaddana danddayiyoogaa I akeekana. Neeni xannaꞌissiyo wode, aagaa mala metoy gakkin xoonida hara ishanttubaanne michchonttubaa awu yoota. Xannaꞌissiyo wode A leemisoy xinaatiyaa goꞌꞌana danddayiyo issi ura gubaaꞌiyaappe shoobbana danddayaasa. Geeshsha Maxaafay yootiyo maaraadan deꞌiyoogee keehi goꞌꞌiyoogaa ne xinaatee akeekanaadan maadda. Xinaatee aqo oyqqidaba gidikko, A aqo laggee xannaꞌii? Xannaꞌennaba gidikko, he aqo laggee xannaꞌanaadan shoobba. Ne xinaatee tamaariyoobaa ba so asassinne ba dabbotussi yootanaadan minttetta.—Yoh. 1:40-45 w20.10 16 ¶7-9

Yihooway yelidaageetussi immido kaaletota Yooseefinne Mayraama azazettido gishshawu, eti Yesuusi Xoossan sabettanaadan maaddidosona. (Zaa. 6:6, 7) Yooseefinne Mayraama Yihoowa keehi siiqoosona; qassi eta waanna halchchoy bantta naatikka etaagaadan Yihoowa siiqanaadan maaddiyoogaa. Yooseefinne Mayraama bantta naatuura ubbatoo Yihoowawu goynnanawu dooridosona. Saaminttan saaminttan Naazireeten deꞌiya Ayhuda woosa keettan shiiqanawunne Yerusalaamen Paasikaa baalaa layttan layttan bonchchanawu boosona. (Luq. 2:41; 4:16) Yooseefinne Mayraama Yihoowa asaa bolli beni gakkidabaa Yerusalaame biyo wode Yesuusa, A ishanttanne michchontta tamaarissidosona. Eti yaa biyo wode, Geeshsha Maxaafan odettida sohota xomoosennan aggokkona. Yooseefawunne Mayraamissi daro naati deꞌiyo gishshawu ubbatoo Yihoowawu aggennan goynniyoogee metiyaaba gidana danddayees. Gidikkonne eti Yihoowawu goynniyoogan anjjettidosona! Eti Yihoowawu goynniyoogaa kaseyido gishshawu, eta so asay Yihoowawu ubbatoo mata dabbo gididi deꞌiis. w20.10 28 ¶8-9

Issippe xannaꞌissanaadan issi uri nena shoobbikko, xannaꞌissiyoobaa neeni giigettiyoogee keehi loꞌꞌo. Dorini giyo dumma aqinye hagaadan giis: “Tanaara xannaꞌissiyaagee xinaatiyawu giigettidi yiyo wode taani keehi ufayttays. Yaatiyo wode I maaddiya qofaa yootana danddayees.” Hegaa bollikka, intte naaꞌꞌaykka loytti giigettidoogaa xinaatee akeekana danddayees; qassi yaatiyoogan awu loꞌꞌo leemiso gideeta. Neeni he huuphe yohuwaa loytta giigettana danddayennaba gidikkonne, waanna qofaa akeekanawu amarida wodiyaa bazzana danddayaasa. Xannaꞌissiyo wode keehi koshshiyaabaappe issoy woosaa gidiyo gishshawu xannaꞌissiyaagee neeni woossanaadan oychchikko, woossanaabaa qoppa. Yaatikko ne woosay keehi maaddiyaagaa gidana danddayees. (Maz. 141:2) Jaappaanen deꞌiya Anaya, O xannaꞌissiyaara shoobbin yiida michchiyaa woossido woosaa hassayawusu. A hagaadan gaasu: “Yihoowaara A dabbotido dabbotay mino gidiyoogaa taani akeekaas; qassi I mala gidanawu koyaas. A ba woosan ta sunttaa xeesido wode, A tana siiqiyoogaakka taani akeekaas.” w21.03 9-10 ¶7-8

Kiitettida PHawuloosi Roome saro gakkanaagaa Yesuusi awu yootiis. SHin, Yerusalaamen deꞌiya amarida Ayhudati PHawuloosa qohanawunne woranawu halchchidosona. Rooma wotaaddaratu halaqay Qalawudeyoos Lusiyoosi eti halchchidobaa erido wode, PHawuloosa ashshiis. Qalawudeyoosi sohuwaara, daro wotaaddarati PHawuloosa naagidi Qiisaariyaa giyo katamaa efaanaadan oottiis. Yan, “Heeroodisa keettan [PHawuloosa] naagana mala” Deriyaa Haariya Pilikisi azaziis. PHawuloosa woranawu koyiya Ayhudati yan A qohana danddayibookkona. (Oos. 23:12-35) SHin Pilikisa sohuwan kawotida Pisxxoosi ‘Ayhudata ufayssanawu koyido’ gishshawu, PHawuloosa, “Pude Yerusalaame kiyada, ha yohuwaabaa yaani ta sinttan pirddettanau koyai?” yaagidi oychchiis. PHawuloosi Ayhudati Yerusalaamen bana woranawu koyiyoogaa erennan aggenna. I, “Qeesaari tabaa pirddo” yaagiis. Pisxxoosi Phawuloosawu hagaadan giis: “Neeni Qeesaari tabaa pirddo gaada oichchadasa; Qeesaarakko baasa.” He wode, PHawuloosi bana woranawu koyiya Ayhudatuppe keehi haahosan deꞌiya Roome biis.—Oos. 25:6-12. w20.11 13 ¶4; 14 ¶8-10

Mooridobawu nuuni ubbay issi issitoo zilꞌꞌettoos. Leemisuwawu, issoti issoti tumaa eranaappe kase oottidoban zilꞌꞌettoosona. Harati qassi xammaqetti simmidi oottido mooruwawu zilꞌꞌettoosona. (Roo. 3:23) Nuuni suure gididabaa oottanawu koyiyoogee qoncce. SHin, “nuuni ubbaikka daroban baleettees.” (Yaaq. 3:2; Roo. 7:21-23) Zilꞌꞌettiyoogee ufayssiyaaba gidana xayikkonne, hegee guuttaa maaddana danddayees. Aybissi? Zilꞌꞌettiyoogee nuuni nu balaa suurissanaadaaninne zaarettidi he balaa oottennan agganawu murttanaadan nuna denttettana danddayiyo gishshataassa. (Ibr. 12:12, 13) SHin nuuni nu nagaraappe simmin, Yihooway nuussi atto giikkokka mooridobawu zilꞌꞌettennan waayi aggana. Hegaadan zilꞌꞌettiyoogee qohees. (Maz. 31:10; 38:3, 4) Hegaa gishshawu, nuuni mooridobawu ubbatoo bessiyaagaappe aaruwan zilꞌꞌettennaadan naagettana koshshees. Aybissi? Yihooway nuuyyo atto gin, nuuni awu haggaaziyoogaa aggikko Seexaanay ufayttana danddayiyo gishshataassa!—2 Qoronttoosa 2:5-7, 11ra gatta xeella. w20.11 27 ¶12-13

Mazamure 73 xaafida Leewa zare iita asata qanaatiyoogaa doommiis, I eta iitatettaa gidennan, eti aagaappe loꞌꞌo deꞌuwaa deꞌiyoogaa qanaatiis. (Maz. 73:2-9, 11-14) Eti dure, ishalo deꞌuwaa deꞌiyaageetanne aynne unꞌꞌettennaageeta milatoosona. Leewa zaree qanaatiyoogaanne hidootaa qanxxiyoogaa agganawu Yihooway qoppiyoogaadan qoppana koshshiis. I hegaadan oottido wode zaarettidi unꞌꞌettibeenna; qassi ufayttiis. I, “Taani [Yihoowappe] attin sa7an harabaa aibanne amottikke” yaagiis. (Maz. 73:25) Nuunikka ishalo deꞌuwaa deꞌiyaaba milatiya iita asaa mule qanaatana koshshenna. Eta ufayssay takkennan xayees. (Era. 8:12, 13) Nuuni eta qanaatikko, hidootaa qanxxana; qassi Yihoowaara dabbotido nu dabbotay duuxxana. Hegaa gishshawu, neeyyo Leewa zariyaagaadan siyettiyoogaa doommikko, I oottidoogaadan ootta. Xoossay siiquwan zoriyoobaa siya; qassi Yihoowa sheniyaa oottiyaageetuura laggeta. Neeni Yihoowa aybippenne aaruwan siiqiyo wode tumu ufayssaa demmana. Qassi ‘tumu deꞌuwawu’ efiyaa ogiyaappe kiyennan deꞌana.—1 Xim. 6:19. w20.12 19 ¶14-16

Woosaa baggaara nena hirggissidabaa Yihooway tookkanaadan oottiyo wode, galataakka gujja. Nuna gakkida metoy daro gidikkokka, nuussi deꞌiya loꞌꞌobaa ubbaa qoppiyoogee maaddees. SHin, neessi siyettiyaabaa Yihoowawu waata yootanaakko erettennaba gidikko, neeni waatana koshshii? Ne gaana danddayiyoobay ‘Hayyanaa tana maadda!’ giyoogaa xalla gidikkonne, Yihooway ne woosaa zaaranaagaa hassaya. (2 Odi. 18:31) Ne eran gidennan, Yihoowa aadhdhida eratettan ammanetta. Hananabaa yootiya Isiyaasa wode, Yihudaa asati Asooreti banttana qohana giidi yayyidosona. Yihudaa asati Asooreti banttana xoonanaadan koyibookkona; hegaa gishshawu Gibxxeti banttana maaddanaadan oychchidosona. (Isi. 30:1, 2) Gibxxetun eti ammanettiyoogee eta bolli bashshaa kaalettanaagaa Yihooway yootiis. (Isi. 30:7, 12, 13) Eti woppaa waati demmana danddayiyaakko hananabaa yootiya Isiyaasa baggaara Yihooway ba asawu yootiis. Isiyaasi, “Co77u giyoogeenne [Yihoowan] ammanettiyoogee intteyyo wolqqa gidana” yaagiis.—Isi. 30:15b. w21.01 3-4 ¶8-9

Tiyettida Kiristtoosa ishantti aara saluwan kawonne qeese gidiyoogan bantta ammanuwaa gishshawu woytettana. (Ajj. 20:6) Tiyettida 144,000ti bantta saluwaa woytuwaa ekkiyo wode Yihooway, Yesuusinne kiitanchchati eta beꞌiyoogan keehi ufayttana. Kiitettida Yohaannisi 144,000u kawotubaanne qeesetubaa yooti simmidi, ufayssiya issibaa, hegeekka Armmageedoonappe attida “zaway baynna daro asaa” beꞌiis. Koyro citaappe dumma hanotan naaꞌꞌantto citay keehi daro; qassi eta qooday ay keenakko erettenna. (Ajj. 7:9, 10) Eti ‘bootta maayuwaa maayidosona.’ Hegee eti Seexaanaa alamiyaa “qitaappe” banttana naagidi Xoossawunne Kiristtoosawu ammanettidi deꞌidoogaa bessees. (Yaaq. 1:27) Eti Yihoowaynne Xoossaa dorssaa gidida Yesuusi etawu oottidoban attido gishshawu ililoosona. Qassi Yihooway Yesuusa kawo oottidi sunttido gishshawu, eti ufayttidoogaa bessanawu zambbaa hayttaakka oyqqidosona.—Yohaannisa 12:12, 13ra gatta xeella. w21.01 15-16 ¶6-7

Yihoowaynne Yesuusi bantta aawatettaa goꞌettido ogiyaa kaalliyoogan issi azinay ba so asaa loytti kaalettiyaagaa gidana danddayees. Leemisuwawu, ashkketettaa eeshshaabaa qoppa. Yihooway ooppenne aaruwan aadhdhida eranchcha gidikkonne, I ba ashkkarati yootiyo qofaa siyees. (Doo. 18:23, 24, 32) Yihooway wottiyoobi baynnaagaa gidikkokka, I nu oottana danddayennabaa nuuppe naagenna. SHin, I baayyo haggaaziya nagaranchcha asawu ushachchanaadan maaddees. (Maz. 113:6, 7) Geeshsha Maxaafay Yihooway ‘maaddiyaagaa’ gidiyoogaa yootees. (Maz. 27:9; Ibr. 13:6) Kawuwaa Daawiti ba oottido gita oosuwaa polana danddayidoy Yihooway ‘ashkke’ gidiyo gishshataassanne A maaddido gishshataassa gidiyoogaa yootiis. Yesuusi oottidobaa beꞌa. I ba erissiyo ashkkaratussi Goda gidikkonne eta tohuwaa meecciis. Yesuusi, “Taani intteyyo oottidoogaadan, inttekka oottana mala, intteyyo leemiso gidaas” yaagiis. (Yoh. 13:12-17) Yesuusawu gita aawatettay deꞌikkonne, I harati bawu oottanaadan naagibeenna. SHin, I haratuyyo oottiis.—Maa. 20:28. w21.02 3-4 ¶8-10

Yelaga ishanttoo, intte daroban gubaaꞌiyaa maaddana danddayeeta. Intteppe daroti minonne wolqqaara deꞌiyaageeta. Intte intte ishanttanne michchontta daroban maaddana danddayeeta. Qassi intte gubaaꞌiyawu oottiyaageeta gidanawu koyennan waayi aggana. SHin, intte harati tana naꞌa woy issi gita aawatettawu giigettibeenna asa ootti xeelloosona giidi qoppana danddayeeta. Intte yelaga gidikkonne, intte gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti inttenan ammanettanaadan, qassi eti bonchchiyoogeeta gidanawu intte oottana danddayiyoobati deꞌoosona. Yelaga attumaageetoo, gubaaꞌiyan deꞌiya harata maaddana danddayiyo eray intteyyo deꞌii? Intteppe darotussi deꞌees. Leemisuwawu, cimidaageeti bantta elektiroonike miishshata buzo xinaatiyawunne shiiqotuyyo waati goꞌettanaakko yelaga ishantti maaddiyo wode eti keehi galatiyoogaa akeekana danddayeeta. Zammaana miishshatubaa intte eriyo gishshawu cimidaageeta maaddana danddayeeta. Intte oottiyo ubbaban saluwan deꞌiya intte Aaway ufayttanaadan oottite. w21.03 2 ¶1, 3; 7 ¶18

Issi machchiyaa ba azinaappe aaruwan timirttiyaa tamaaridaba gidikkonne, so asay Yihoowawu goynnanaadan maaddiyoogee leemisuwawu, so asaa goynuwaa giigissiyoogee A aawatetta gidiyoogee qoncce. (Efi. 6:4) Issi maccaasiyaa ba azinawu haarettana koshshikkonne, ba ammanuwaa minttiyoogee I aawatetta. Hegaa gishshawu, A buzuwan xannaꞌanawunne wotta dentta qoppanawu wodiyaa bazzana koshshees. Hegee A kaseegaappe aaruwan Yihoowa siiqanaadaaninne bonchchanaadan qassi ba azinawu haarettiyoogan ufayttanaadan O maaddana. Son Yihooway giigissido aawatettaa shenehoo giyaageetun gidennan, siiqoy denttettin bantta azinawu azinawu haarettidi deꞌiya machchotun Yihooway keehi ufayttees. Eti yelaga attumaageetussikka maccaageetussikka loꞌꞌo leemiso gidoosona. Qassi eti siiqoynne sarotettay so xallan gidennan, gubaaꞌiyankka deꞌanaadan oottoosona. (Tii. 2:3-5) Ha wodiyan, ammanettida Yihoowa ashkkaratuppe daroti maccaageeta.—Maz. 68:11. w21.02 13 ¶21-23

Kiitettida PHawuloosi xalanne gencciya asa gidiyoogan keehi loꞌꞌo leemiso. I issi issitoo daafuriis. SHin I baayyo koshshiya wolqqaa Yihooway immanaagaa ammanettido gishshawu gencciis. (2 Qor. 12:8-10; Pili. 4:13) Nuna ziqqi oottidi, Yihoowa maadoy nuussi koshshiyoogaa akeekikko, nuunikka hegaadan xalananne wolqqaa demmana danddayoos. (Yaaq. 4:10) Nuna paacee gakkiyoy Yihooway qaxxayiyo gishshaassa gidennaagaa ammanettana danddayoos. Erissiyo ashkkaray Yaaqoobi hagaadan giis: “Ooninne paacettido wode, ‘Tana Xoossai paaccees’ gooppo. Aissi giikko, Xoossai iitan paacettanau danddayenna; qassi i ba huuphen oonanne paaccenna.” (Yaaq. 1:13) Nuuni hegaa ammaniyo wode, saluwan deꞌiya nu Aawaakko kaseppe aaruwan shiiqoos. Yihooway ‘dummatenna woy mirqqenna [“laamettenna,” NW].” (Yaaq. 1:17) I koyro xeetu layttaa Kiristtaaneta eta gakkida paace ubban maaddiis; ha wodiyankka I nuna ubbaa maaddana. Aadhdhida eratettaa, ammanuwaanne xalatettaa demmanawu Yihoowa wozanappe woossite. I intte woosaa zaarana. w21.02 31 ¶19-21

SHiiqota shiiqiya xinaatiyawu qoppiyoogaa bessiyoogan A minttettana danddayaasa. (Pili. 2:4) I ayyaanaaban dicciyoogaa beꞌiyoogee nena keehi ufayssiyoogaa yootana danddayaasa. I xannaꞌiyoobaa, A soo asaabaanne oosuwaabaa oychchana danddayaasa. SHin A yeellayana danddayiyaabaa oychchennaadan naagetta. Hegaadan haasayiyoogee intte issoy issuwaara laggetanaadan maaddana danddayees. Neeni xinaatiyaara laggetikko, I ayyaanaaban diccidi xammaqettanaadan maaddana danddayaasa. Xinaatee ayyaanaaban aggennan dicciyo wode, ikka gubaaꞌiyaa asa gididabadan qoppanaadan maadda. Neeni imattaa mokkiyoogan hegaadan oottana danddayaasa. (Ibr. 13:2) Xinaatee aassiyaagaa gidiyo wode, nenaara haggaazanaadankka shoobbana danddayaasa. Brazilen aassiya Diyegoy hagaadan giis: “Daro ishantti banttanaara haggaazanaadan tana shoobbidosona. Hegee taani eta loytta eranaadan keehi maaddiis. Yaatiyoogan, taani darobaa tamaaraas, qassi Yihoowaaranne Yesuusaara keehi dabbotaas.” w21.03 12 ¶15-16

Yesuusi ba erissiyo ashkkarati bantta morkketa siiqanaadan yootiis. (Maa. 5:44, 45) Yaatiyoogee metennabee? Akkay, hegee metiyaaba! SHin Xoossaa geeshsha ayyaanaa maaduwan hegee danddayettiyaaba. Xoossaa ayyaanaa ayfee siiquwaa, danddayaa, kehatettaa, loꞌꞌotettaanne ba huuphiyaa naagiyoogaa xaaxi waaxees. (Gal. 5:22, 23) Ha eeshshati nuuni ixuwaa genccanaadan maaddoosona. Eta azinati, machchoti, naati, woy shooroti ha eeshshata bessido gishshawu, eqettiyoogaa daro asay aggiis. Eqettiyaageetuppe daroti nu ishanttanne michchontta gididosona. Neeni Yihoowawu haggaaziyoogaa gaasuwan, nena ixxiyaageeta siiqanawu neeni metootikko, geeshsha ayyaanaa demmanawu woossa. (Luq. 11:13) Qassi Xoossawu azazettiyoogee aybippenne aaruwan ubbatoo loꞌꞌo gidiyoogaa ammanetta. (Lee. 3:5-7) Ixoy wolqqaamanne qohiyaaba gidana danddayikkonne, siiqoy hegaappe aaruwan wolqqaama. Nuuni siiquwaa bessikko, eti nuna eqettiyoogaa aggana danddayoosona. Qassi nuuni ubbatoo siiquwaa bessiyoogee Yihoowa ufayssees. Eqettiyaageeti nuna ixxiyoogaa aggana xayikkonne, nuuni ufayttana danddayoos. w21.03 23 ¶13; 24 ¶15, 17

Hananabaa yootiya Yuuꞌeeli sinttappe wotaaddarati gattana qohuwaa kasetidi yootiis. (Yuu. 2:1, 8, 11) Yihooway azazettenna Israaꞌeelata qaxxayanawu ba ‘wolqqaama wudeta’ woy olanchchata (Baabiloone wotaaddarata) goꞌettanaagaa yootiis. (Yuu. 2:25) Israaꞌeela biittaa woraajjana Baabilooneti huuphessa baggappe yiyo gishshawu, he woraajjiya olanchchati ‘huuphessa baggappe yiidaageeta’ geetettiyoogee bessiyaaba. (Yuu. 2:20) He olanchchati loytti darajjayettida booliyaa wudetun leemisettidosona. Etabaa Yuuꞌeeli hagaadan giis: “Ubbaikka [wotaaddarati] ba salppiyan salppiyan sitti giidi, sinttau hemettoosona. . . . Eti katamaa eesuwan woraajjoosona . . . Eti keettaa bollikka kiyoosona; qassi kaisodan, maskkootiyaara geloosona.” (Yuu. 2:8, 9) Neeni he hanotaa qoppana danddayay? Wotaaddarati ubbasan deꞌoosona. Qosettana danddayiyo ayba sohoynne baawa. Baabiloone olanchchatuppe ooninne kessi ekkana danddayenna! Booletudan, Baabilooneti Yerusalaame katamaa 607 K.K. woraajjidosona. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “[Baabiloone kawoy] . . . yelaga attumaasatuyyo, woikko geela7otuyyo, woikko cimatuyyo, woikko ceegatuyyo [qarettenna].”—2 Odi. 36:17. w20.04 5 ¶11-12