Tumu Duretettaa Koya

1, 2. Ha Seexaanaa alamiyan amarida hiyyeesa asay muletoo deꞌiyoy aybissee?

MIISHSHAARA gayttidaagan ha wodiyan hanotay keehi iita. Yelagati ooso demmanawu baaxetoosona; shin demmokkona. Daroti bantta shemppuwaa sheneho giidi dure biitti boosona. Hiyyeesatettay haray atto dure biittankka dariis. Duree yaa duretees, hiyyeesay qassi yaa manqqees. Ha alamiyan xeetaappe 1 kushe gidida keehi dure asatu aqoy attida 99 kushe asatu aquwaara lagge gidanaagaa mata wode oosettida xinaateti qonccissoosona. Amarida asawu bantta daro yeletawu gidiya miishshay deꞌikkokka, biilooniyan qoodettiyaageeti keehi manqqo. Yesuusi, “Hiyyeesati ubba wode inttenaara de7oosona” yaagidi he azzanttiya tumaa qonccissiis. (Mar. 14:7) Issoti issoti keehi dure gididaashin harati qassi keehi hiyyeesa gididoy aybissee?

² Miishshaara gayttida metoy Xoossaa Kawotettay yaana gakkanaashin giigennaagaa Yesuusi akeekiis. Seexaanaa alamee polotikaanne haymaanoote dirijjitiyaa, qassi Ajjuutaa 18:3n odettida ‘zalꞌꞌanchata,’ woykko yaaretiya zalꞌꞌe dirijjitiyaa xaaxi waaxi oyqqees. Xoossaa asay polotikaa allaalliyaaninne worddo haymaanotiyan mule gelenna; shin daroti Seexaanaa alamiyaa bagga gidida zalꞌꞌiyaa muleera aggibayana danddayokkona.

3. Ha huuphe yohuwan beꞌana oyshati aybee?

³ Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, kaallidi deꞌiya oyshata oychiyoogan ha iita alamiyaa xeelliyaagan nu qofaa qoriyoogee loꞌꞌo: ‘Ta aquwaa Xoossawu ammanettiyoogaa bessanawu waata goꞌettana danddayiyaanaa? Zalꞌꞌiyan muuhettennan waana deꞌana danddayiyaanaa? Metiya ha alamiyan Xoossaa asay ba kumetta wozanaappe Yihoowan ammanettiyoogaa bessiyaabay aybee?’

AMMANETTIBEENNA SUNTTAA LEEMISUWAA

4, 5. (a) Yesuusi leemisuwan yootido sunttaa bolli gakkidabay aybee? (b) Yesuusi bana kaalliyaageeta woygi zoridee?

⁴ Luqaasa 16:1-9 nabbaba. Ammanettibeenna sunttaabaa Yesuusi yootido leemisoy keehi qoppana koshshiyaaba. Asay he sunttay ba godaa miishshaa mooriis giidi motin, i ba maataappe wodhiyo wode maaddiya ‘laggeta demmanawu’ “cinccatettan” issibaa oottiis.a SHin Yesuusi ba erissiyo ashkkarati ha Seexaanaa alamiyan metuwaappe attanawu giidi worddotanaadan minttettibeennaagee qoncce. Ubba i hegee ‘ha saꞌaa asaa’ eeshsha gidiyoogaa qonccissiis; shin i he leemisuwaa yootidoy gitabaa tamaarissanaassa.

⁵ He sunttay metootidoogaadan, Yesuusi bana kaalliya daroti ha iita alamiyan banttawu koshshiyaabaa demmanawu metootanaagaa akeekiis. Yaatiyo gishshawu, i eta hagaadan giidi zoriis: “worddo miishshai wuriyo wode, merinau wurenna keettan inttena eti [Yihoowaynne Yesuusi] mokkana mala, he miishshan intte huuphessi lagge demmite.” Yesuusi zoridobaappe ay tamaarana danddayiyoo?

6. Ha wodiyaa zalꞌꞌee Xoossay koyro halchidoba gidennaagaa waati eriyoo?

⁶ Yesuusi hegaa “worddo” miishshaa giidoy aybissakko yootibeenna; shin zalꞌꞌee Xoossay koyro halchidoba gidennaagaa Geeshsha Maxaafay yootees. Yihooway Addaameyyoonne Hewaaniyyo koshshiyaabaa ubbaa Edenen palahissidi immiis. (Doo. 2:15, 16) Koyro xeetu layttan deꞌiya, ayyanan tiyettida Kiristtaanetuyyo Yihooway ba geeshsha ayyaanaa immido wode, “eta mehee ubbai issippe de7iyoorippe attin, baassi de7idabaa ooninne babaa gibeenna.” (Oos. 4:32) Hananabaa yootiya Isiyaasi asa ubbay miishsha qanxxennan saꞌan deꞌiyaabaa goꞌettiyo wodiyaabaa kasetidi yootiis. (Isi. 25:6-9; 65:21, 22) SHin hegee gakkanaashin, Yesuusa kaalliyaageeti Xoossaa ufayssiiddi ha alamiyaa ‘worddo miishshan’ banttawu koshshiyaabaa kunttanawu ‘cinccana’ bessees.

HA SAꞌAA MIISHSHAA ERATETTAN GOꞌETTIYOOGAA

7. Luqaasa 16:10-13n deꞌiya zoree aybee?

⁷ Luqaasa 16:10-13 nabbaba. Leemisuwan qonccida sunttay laggeta demmanawu koyidoy ba goꞌꞌaassa. SHin, Yesuusi bana kaalliyaageeti bantta xallaa siiqennan saluwan banttawu dabbo gidiya ura demmanaadan zoriis. He leemisuwaappe kaallidi deꞌiya qofay ‘worddo miishshaa’ woy aquwaa Xoossawu ammanettiyoogaara gattidi yootees. Nuussi he miishshay deꞌiyaaba gidikko, Xoossawu ‘ammanettiyoogaa’ bessiya ogiyan hegaa goꞌettana koshshiyoogaa Yesuusi yootiis. Waatidi?

8, 9. Issoti issoti ammanettiyoogaa bessiya ogiyan worddo miishshaa waati goꞌettidaakko yoota.

⁸ Miishshaara gayttidaagan ammanettiyoogaa bessiyo ogiyaappe issoy Yesuusi kasetidi yootido sabbakiyo oosuwaa nu aquwan maaddiyoogaa. (Maa. 24:14) Hindden deꞌiya issi guutta naꞌiyaa qeeri saaxiniyan daro wodiyawu santtiyaa yeggawusu; ubba a bawu ashanguluutiyaa shammiyo miishshaakka hegan yeggaasu. He saaxinee kumiyo wode, a he miishshaa sabbakiyo oosuwawu goꞌettanaadan immaasu. Hindden deꞌiya issi ishawu kokkonaatiyaa giyo mitta ayfiyaa gadee deꞌees; I Malayalama qaalan xuufiyaa birshshiyo biiroy kokkonaatiyaa shammiyoogaa eridi, i miishshaa immiyoogaappe he miitta ayfiyaa immiyoogee loꞌꞌo gidiyoogaa akeekidi daro kokkonaatiyaa ayfiyaa he biiruwawu efees. Hegee eratetta. Hegaadankka, Giriiken deꞌiya ishantti wogaraa zaytiyaa, pilaanne hara kattaa Beeteele keettawu ubbatoo immoosona.

⁹ Siri Lankka biittaappe kare biitti biida issi ishay, Siri Lankkan deꞌiya ba keettaa gubaaꞌe shiiquwawunne gita shiiquwawu goꞌettanaadan, qassi kumetta wodiyaa haggaaziyaageeti deꞌanaadan immiis. He ishay hegaadan oottanawu miishshaara gayttidaagan ba goꞌꞌaa aggibayiis; shin i yaatidoogee he biittan deꞌiya hiyyeesa ishantta keehi maaddiis. Sabbakennaadan digettido issi biittan ishantti bantta keettaa Kawotettaa Addaraashadan goꞌettanaadan immidosona; yaatidoogee daro aqinyetinne harati miishsha qanxxennan shiiqiyoosaa demmanaadan maaddiis.

10. Nuuni kehatettan immiyo wode demmiyo issi issi anjjoti aybee?

¹⁰ Qommoora beꞌido leemisoti Xoossaa asay asatettaa aquwaa ‘daro guuttaban ammanettiyoogaa’ bessiya ogiyan waati goꞌettiyaakko qonccissees; ayyaanaabaa duretettaara gatti xeelliyo wode hegee darin goꞌennaba. (Luq. 16:10) Yihoowa dabbo gidida he asati hegaadan bantta goꞌꞌaa aggi bayidoogan etawu aybi siyettii? Kehiyoogee “tumu” duretettaa demissiyoogaa eti akeekidosona. (Luq. 16:11) Issi michiyaa Kawotettaa oosuwaa ubbatoo miishshan maaddawusu. Keha gidiyoogee a kase hana erennaba amarida layttaa giddon hananaadan maaddidoogaa yootaasu. A hagaadan gaasu: “Taani miishshaa immiyoogan kaseegaappe kehiyo wode harabankka asawu kaseegaappe aaruwan kehiyoogaa akeekaas. Taani kaseegaappe aaruwan asawu atto gays, etabaa danddayays, qassi zoriyaa siyaysinne azzanttiyaabaakka genccays.” Kehiyoogee ayyaanaaban dureyiyoogaa daroti akeekidosona.—Maz. 112:5; Lee. 22:9.

11. (a) Dosan immiyoogee nuuni ‘cincca’ gidiyoogaa waati bessii? (b) Ha wodiyan Yihoowa dirijjitee ay oottii? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)

¹¹ Kawotettaabaa oosuwaa maaddanawu asatettaabaa aquwaa goꞌettiyoogan ‘cincca’ gidiyoogaa harabankka bessoos. Hegee nuuyyo deꞌiyaaban harata goꞌꞌiyaabaa oottanaadan maaddees. Asatettaabaa aqoy etawu deꞌikkokka, kumetta wodiyaa haggaazana woy sabbakanawu kare biitti baana danddayennaageeti eti immiyo miishshay harata bantta haggaazuwan goꞌꞌiyoogaa eridi ufayttana danddayoosona. (Lee. 19:17) Nuuni dosan immiyo miishshay ayyaanaabaa oosoy darin oosettiyo hiyyeesa biittatussi xuufiyaa gattanawunne sabbakiyo oosuwawu maaddees. Daro layttawu, Kongo, Madagaskkaarenne, Ruwandda mala biittatun issi Geeshsha Maxaafaa shammiyo waagay issi uri saaminttan woy aginan oottidi demmiyo miishshaara issi lagge gidiyo gishshawu, ishantti darotoo bantta so asawu kattaa shammiyoogaappenne Geeshsha Maxaafaa shammiyoogaappe issuwaa doorana koshshees. Asay oosuwaa maaddanawu immiyo miishshaa Yihoowa dirijjitee maara goꞌettiyo gishshawu, Geeshsha Maxaafay birshshettidinne attamettidi Yihoowa Markkatu ubbawu, qassi ayyaanaabaa eranawu koyiya Geeshsha Maxaafaa xinaatetuyyo gakkees. (2 Qoronttoosa 8:13-15 nabbaba.) Hegaa gishshawu, immiyaageetikka ekkiyaageetikka Yihoowa dabbo gidana danddayoosona.

ZALꞌꞌIYAN MUUHETTENNAN WAANIDI DEꞌANA DANDDAYIYOO?

12. Abrahaami Xoossan ammanettiyoogaa waati bessidee?

¹² Yihoowa dabbo gidana danddayiyo hara ogee zalꞌꞌiyan muuhettennan deꞌiyoogan nu aquwan “tumu” duretettaa koyiyoogaa. Mino ammanoy deꞌiyo Abrahaami dunkkaaniyan deꞌidi Yihoowa dabbo gidanawu dure gidida Uura biittaappe kiyidi baanawu eeno giis. (Ibr. 11:8-10) I tumu duretettawu Pultto gidida Xoossaakko ubbatoo xeelliis; I asatettaa aquwan gidennan ubbatoo Yihoowan ammanettiis. (Doo. 14:22, 23) Yesuusi dure gidida yelaga bitaniyaa, “Neeni polida asa gidanau koyikko, baada neeyyo de7iyaabaa baizzada, he miishshaa hiyyeesau imma; neeni saluwan duretana; yaatada yaada tana kaalla” yaagidi hegaa mala ammanuwaa bessanaadan minttettiis. (Maa. 19:21) He bitaniyawu Abrahaamaagaa mala ammanoy baawa; shin Xoossan ammanettiya hara asati deꞌoosona.

13. (a) PHawuloosi Ximootiyoosa woygi zoridee? (b) He zoriyaa ha wodiyan waati oosuwan peeshshana danddayiyoo?

¹³ Ximootiyoosi mino ammanoy deꞌiyo asa. PHawuloosi Ximootiyoosa ‘Yesuus Kiristtoosayyo ammanettida wotaaddara’ gi simmidi, hagaadan giidi zoriis: “Olaa biya wotaaddarai ba halaqaa ufaissanau, wotaaddara gidenna asai oottiyo oosuwan walahettenna.” (2 Xim. 2:3, 4) Kumetta wodiyaa haggaaziya issi miilooneppe dariya ishanttanne michontta gujjin, ha wodiyan Yesuusa kaalliyaageeti PHawuloosa zoriyaa oosuwan peeshshanawu banttawu danddayettida ubbabaa oottoosona. Ha yaaretiya alamiyan issibaa shammanaadan odettiya erissota eti eqettoosona, qassi “tal77i ekkidaagee tal77iyau immidaagau aille gidees” giya Geeshsha Maxaafaa maaraa hassayoosona. (Lee. 22:7) Nuuni nu wodiyaanne wolqqa ubbaa ha alamiyaaban wurssikko Seexaanay keehi ufayttees. Nuuni kuuyiyo issi issibay miishshaara gayttidaagan nuna daro layttawu acoyana danddayees. Issi issi asay keettaa keexxanawu, kaamiyaa shammanawu, xoqqa timirttiyaa tamaaranawu woy bullachaa bullachanawukka daro miishshaa talꞌꞌees. Daro aquwaa shiishshennan, qassi acotennaaninne daro miishshaa kessennan deꞌiyoogan, nuuni ha alamiyawu gidennan, Xoossawu haarettiyoogaa bessoos; hegee cinccatetta.—1 Xim. 6:10.

14. Nuuni waatanawu murttana koshshii? Leemisuwaa yoota.

¹⁴ Daro aquwaa shiishshennan deꞌanawu, nuuni Xoossaa Kawotettaa sinttayana koshshees. Issi azinawunne macheeyyo daro woriyaa demissiya gita zalꞌꞌe dirijjitee deꞌees. SHin eti kumetta wodiyaa haggaazuwaa zaarettidi doommanawu koyido gishshawu, bantta dirijjitiyaa, markkabiyaanne hara miishshata bayzzidosona. Yaatidi, Niyoorkken, Warwik giyoosan waanna biiruwaa keexxiyo oosuwaa bantta dosan maaddidosona. He azinaynne machiyaa Warwiken keexxiyo oosuwaa oottida azinaa aawaaranne aayeera Beeteelen amarida saaminttaa oottidoogee, qassi bantta naꞌeeranne i azinaara Beeteelen oottidoogee etawu gita anjjo. Amarkkan Kolorado giyo kataman deꞌiya, aqinyiyaa bankke keettan saaminttan amarida gallassa xallawu oottiyo oosuwaa demmaasu. O ootissiyaageeti i oosuwan keehi ufayttido gishshawu, kaseegaappe heezzu kushe damoozaa qanxxin a kumetta wodiyaa oottanaadan oychidosona. SHin he oosoy a kaseegaadan haggaazennaadan digganaagaa erada hegaadan oottanawu ixxis gaasu. Yihoowa ashkkarati bantta goꞌꞌaa aggibayiyoogaa bessiya daro leemisotuppe hageeti amaridaageeta. Kawotettaabaa sinttayanawu hegaadan murttiyoogee nuuni Xoossaara deꞌiya nu dabbotaanne ayyaanaabaa aquwaa asatettaa aquwaappe aattidi xeelliyoogaa bessees.

HA ALAMIYAA MIISHSHAY WURIYO WODE

15. Ubbaappe aadhiya ufayssaa demissiya duretettay awugee?

¹⁵ Issi uri asatettan duretiyoogee Xoossay a anjjidoogaa bessiyaaba gidenna. Yihooway ‘loꞌꞌo oosuwan duretidaageeta’ anjjees. (1 Ximootiyoosa 6:17-19 nabbaba.) Leemisuwawu, Luchiyab Albbaaniyan aassiyaageeti keehi koshshiyoogaa akeekada, 1993n Xaaliyaappe he biitti baasu; iyyo oosoy baynnaba gidikkokka, Yihooway iyyo koshshiyaabaa kunttanaagaa wozanappe ammanettaasu. A Albbaaniyaa qaalaa loytta eraasu, qassi 60⁠ppe dariya asati xammaqettanaadan maaddaasu. Nuuni nu haggaazo moottan hegaa mala ayfiyaa demmennan aggana danddayoos. SHin harati Yihoowabaa tamaaridi a dabbo gidanaadan maaddanawu oottiyo ubbabaa merinawu nuuni xoqqu oottidi xeelloos.—Maa. 6:20.

16. (a) Ha alamiyaa zalꞌꞌee sinttappe waananee? (b) Sinttanaabaa nuuni eriyoobay asatettaa aquwaa nuuni waati xeellanaadan oottana bessii?

¹⁶ Yesuusi “worddo miishshai wuriyo wode” giidi geeshshi yootiisippe attin, geella wurana danddayees gibeenna. (Luq. 16:9) Ha wurssetta wodiyan issi issi bankketi kasaaridosona, qassi issi issi biittati ikkonoomiyaara gayttidaagan keehi metootoosona. SHin matan hanotay yaa iitana. Polotikaa, haymaanootiyaanne zalꞌꞌiyaa xaaxi waaxi oyqqida Seexaanaa alamee xayiyoogee attenna. Hananabaa yootiya Hizqqeelinne Sofonaasi asay daro xeetu layttawu zalꞌꞌiyawu goꞌettiiddi takkido worqqaynne biray waagi baynnaba gidanaagaa kasetidi yootidosona. (Hiz. 7:19; Sof. 1:18) Nuuni ha alamiyaa ‘worddo miishshaa’ demmanawu giidi tumu duretettaa sheneho giidoogaa nu deꞌo layttaa wurssettan akeekikko nuuyyo aybi siyettanee? Ba deꞌo laytta ubban oottidi daro miishshaa demmikkokka, hegee worddo miishsha gididoogaa wurssettan akeekida bitaniyaagaadan nuuyyo siyettana danddayees. (Lee. 18:11) Ee, hegaa mala duretettay xayiyoogee attenna; yaatiyo gishshawu, he miishshaa saluwan ‘laggeta demmanawu’ goꞌetta. Yihoowa Kawotettawu oottiyo ay oosoykka nuna ayyaanaaban dureyees.

17, 18. Xoossaa dabboti sinttappe ay demmanee?

¹⁷ Xoossaa Kawotettay yiyo wode, ay asinne keraa qanxxenna woy talꞌꞌenna; keehi daro kattay deꞌana, qassi hegawu miishsha qanxxokko; dottoree woy xalee koshshenna. Yihoowa dabboti ha saꞌan demmiyo loꞌꞌoban ufayttana. Worqqay, biraynne hara alꞌꞌobati duretanawu gidennan alleeqettanawu goꞌettiyooba xalla gidana. Keehi loꞌꞌo mittan, shuchaaninne biratan daro loꞌꞌiya keettaa miishsha qanxxennan keexxana. Nu laggeti nu etawu qanxxin gidennan bantta dosan maaddana. Nuuni ubbay ha saꞌaappe demmiyo ubbabaa haratuura shaakki ekkana.

¹⁸ Hageeti saluwan deꞌiyaageeta banttawu dabbo oottiyaageeti demmiyo anjjotuppe amaridaageetu xalla. Saꞌan deꞌiya Yihoowa ashkkarati Yesuusi eta, “Ta Aawai anjjidoogeetoo, haa yiidi sa7ai merettoosappe hachchi gakkanaashin, intteyyo giigida kawotettaa laattite” giyoogaa siyiyo wode ufayssan hombbocana.—Maa. 25:34.