DEꞌUWAN HANIDABAA
Dottore Gidiyoogaappe Aadhdhiyaabaa Demmaas
“TAANI naatettaappe doommada koyiyoobaa intte tawu yootiiddi deꞌeeta!” Issi azinaynne machchiyaa 1971n akkamettanawu taakko yiido wode taani he qofaa ufayttaydda etawu yootaas. Taani dottore gidada oottiyoogaa mata wode doommaas. He hargganchchati oonee, qassi taani koyidobay aybee? He haasayay taani ta deꞌuwan kaseyiyoobaa waati laammidaakko, qassi taani naatettan koyidobay polettanaagaa ayssi ammanidaakko ane inttessi yootays.
Taani 1941n, Paransaayen Paarise kataman yelettaas. Nu soo asay dure gidenna. Taani timirttiyaa dosays, shin tawu layttay tamma gidido wode ta keehi sahettido gishshawu tamaariyoogaa aggidoogan ay keena azzanidaakko qoppite! Dottoreti ta goofinee keehi qohettido gishshawu, taani sooppe kiyennaadan yootidosona. Hegaa gishshawu, daro aginawu, qaalaa kochchaa nabbabaasinne Paarise Yuniveristtee giigissiyo Sorbone giyo eraadoone prograamiyaa ezggaas. Wurssettan, ta dottoree taani paxidoogaanne zaarettada tamaarana danddayiyoogaa yootido wode keehi ufayttaas. Taani ta wozanan, ‘Dottoreti oottiyoobay keehi loꞌꞌoba!’ yaagaas. He wodeppe doommada harggida asaa pattanawu amottaas. Taani sinttappe ay oottanawu koyiyaakko ta aaway tana oychchido wode ubban, “taani dottore gidanawu koyays” gaada ubbatoo issi malabaa zaarays. Yaatiyo gishshawu, dottore gidiyoogee taani ta deꞌuwan aybippenne kaseyiyoobaa gidiis.
TAANI SAYNISIYAABAA TAMAARIDOBAY XOOSSAAKKO LOYTTA SHIIQANAADAN OOTTIIS
Nu soo asay Kaatolike. SHin taani Xoossaa xeelliyaagan darobaa erikke, qassi zaaruwaa demmabeenna daro oyshati taayyo deꞌoosona. Dottore gidanawu yuniversttiyan tamaariyoogaa doomma simmada deꞌoy merettidabaa gididoogaa ammanaas.
Taani mokkiyaabatu seeliyaa loytta xeellido koyro wodiyaa hassayays. He seeleti banttana hombbiyaappenne meeguwaappe naagiyo ogiyaa beꞌada maalaalettaas. Qassi Saytoplazimay (he seeliyaa giddon deꞌiyaaba) maxiniyaara gayttiyo wode gunddiyoogaanne xillo haattan yeggiyo wode aakkiyoogaa beꞌaas. Hageenne hara darobati paxa deꞌiya guuttabati carkkuwaa hanotay laamettiyo wode meezetanaadan oottoosona. Ubba seeleti keehi muttumurettidoogaa taani akeekido wode, deꞌoy coo yiidaba gidennaagaa ammanaas.
Dottore gidanawu tamaariyo naaꞌꞌantto layttan, Xoossay deꞌiyoogaa qonccissiya daro naqaashaa akeekaas. Nuuni asaa bollaabaa tamaariyo wode, qesiyaappe sintta baggay nuuni nu biradhdheta cuccumanaadaaninne piddi oottanaadan waati maaddiyaakko tamaarida. Dibbati meqettatuura gayttido ogeenne ubbabay issippe oottiyo ogee keehi maalaaliyaaba. Leemisuwawu, taani kushiyaa qesiyaa dibbatuppe issuwaa, biradhdhiyaappe naaꞌꞌantto meqettaara oyttiya shayay naaꞌꞌu kiyin biradhdhiyaa xeeraa gakkanawu biya shayati appe garssa baggaara bantta sohuwan uttiyoogaa akeekaas. Biradhdhiyaa meqettaa matan deꞌiya shayata qassi mino ashoy oyqqees. Hegaadan hanennaakko, kushiyan deꞌiya shayati sittanne mino gidin nu biradhdheti maara oottokkona. Asaa bollaa medhdhidaagee keehi aadhdhida eranchcha gidiyoogaa taani akeekays.
Naꞌi yeleti simmidi shemppiyoogaa waati doommiyaakko taani tamaarido wode, Medhdhidaagaa oosuwan kaseppe aaruwan maalaalettaas. He naꞌay uluwan deꞌiyo wode, ba aayeeppe okisijjiniyaa demmiyo gishshawu, I shemppana koshshenna. A goofiniyan deꞌiya qeeri puge malaban carkkoy kumennay hegaassa. SHin yelettanaappe amarida saaminttata kasetidi, qeeri puge malabaa ubban goggiyaabay kumees. Naꞌay yeletti simmidi koyro shemppiyo wode maalaaliyaabay hanees. He naꞌaa wozanan deꞌiya xooꞌee gorddettees. Hegee suuttay goofiniyaakko baanaadan oottees. Goggiyaabaappe denddidaagan, goofiniyan deꞌiya he qeeri puge malaban carkkoy eesuwan kumees. Sohuwaarakka naꞌay bawu shemppana danddayees.
Hegaa mala maalaalissiyaabata Medhdhidaagaa taani eranawu koyido gishshawu, Geeshsha Maxaafaa loytta nabbabiyoogaa doommaas. Xoossay 3,000ppe dariya layttappe kase payyatettaa xeelliyaagan Israaꞌeelatuyyo immido higgiyan keehi maalaalettaas. Israaꞌeelati sheeshshawu utti simmidi ollan biittaa zaaranaadan, bantta bollaa ubbatoo meecettanaadan, qassi asappe asa oyqqiya harggee A bolli deꞌiyo ooninne dumma kifiliyan deꞌanaadan oottana mala Xoossay azaziis. (Wog. 13:50; 15:11; Zaa. 23:13) Geeshsha Maxaafay hegaabaa yootikkonne, saynttistteti harggee asappe asa waati oyqqiyaakko aadhdhida amarida xeetu layttan akeekidosona. Qassi Wogaabaa maxaafan mattuma gaytettaabaa yootiya higgee Israaꞌeela deriyaa ubbaa payyatettay naagettanaadan oottiis. (Wog. 12:1-6; 15:16-24) Medhdhidaagee he higgeta Israaꞌeelata goꞌꞌanawu immidoogaanne A azazotussi azazettidaageeta I anjjidoogaa taani akeekaas. Geeshsha Maxaafay Xoossaa ayyaanan xaafettidoogaa taani ammanaas; shin Xoossaa sunttay oonakko taani he wode erabeykke.
TAANI TA MACHCHEERA GAYTTIDONNE YIHOOWA ERIDO HANOTAA
Hosppune 3, 1965n Liidanne taani nu bullachchaa gallassan
Taani dottore gidanawu tamaariyo wode, Liide giyo yelageera gayttada O siiqaas. Taani yuniversttiyaa timirttiyaa baggettido wode 1965n aqo oyqqida. Liidanne taani 1971n nu usuppun naatuppe heezzata yelida. Dottore gidada taani oottiyo oosuwaaninne so oosuwan Liida tana keehi maaddawusu.
Taani kilinikkiyaa dooyanaappe kase heezzu layttawu hosppitaaliyan oottaas. Hegaappe daro takkennan, doomettan taani yootido issi azinaynne machchiyaa akkamettanawu taakko yiidosona. Taani azinay goꞌettana xaliyaa xaafana haniyo wode, machchiyaa hagaadan gaasu: “Hayyanaa, Dottoriyawu, suuttay baynna xaliyaa azaza.” Taani maalaalettada hagaadan oychchaas: “Tumaa gay? Ayssi?” A hagaadan gaasu: “Nuuni Yihoowa Markka.” Taani Yihoowa Markkatubaa woy eti suuttaa xeelliyaagan tamaarissiyoobaa mule siya erikke. Eti suuttaa goꞌettennan agganawu kuuyanaadan oottida Geeshsha Maxaafay yootiyo gaasota A ba Geeshsha Maxaafaappe tana bessaasu. (Oos. 15:28, 29) Hegaappe simmin, anne I azinay Xoossaa Kawotettay oottanabaa tawu yootidosona; he Kawotettay tuggaa, sahuwaanne hayquwaa xayssana. (Ajj. 21:3, 4) Ta keehi ufayttaydda “Taani naatettaappe doommada koyiyoobaa intte tawu yootiiddi deꞌeeta!” yaagaas. “Taani asaa waayiyaappe woppissanawu dottore gidaas.” Taani keehi ufayttido gishshawu issi saatenne bagga haasayida. Azinaynne machchiyaa bi simmin, Kaatolike haymaanootiyaa kaalliyoogaa agganawu koyaas; qassi taani keehi nashshiyo Medhdhidaagaa sunttay Yihoowa gidiyoogaa eraas!
Yihoowa Markka gidida he azinaaranne machcheera ta kilinikkiyan heezzutoo gayttido wode ubban issi saateppe daruwaa haasayida. Nuuni Geeshsha Maxaafaabaa tobbanawu daro saatiyaa demmana mala taani eta ta soo shoobbaas. Nuuni Kaatolike woosa keettan tamaaridobatuppe amaridabay bala gaada Liida ammanana xayikkonne, nunaara Geeshsha Maxaafaa xannaꞌanawu eeno gaasu. Hegaa gishshawu, issi qeesiyaa nu soo shoobbaas. Nuuni Geeshsha Maxaafaa xalla goꞌettidi qamma bilahe gakkanaashin, woosa keettay tamaarissiyooban palamettida. Hegee Yihoowa Markkati tamaarissiyoobay tuma gidiyoogaa Liida ammananaadan oottiis. Hegaappe simmin, nuuni nu Xoossaa Yihoowa loytti siiqido gishshawu 1974n xammaqettida.
AYBIPPENNE AARUWAN YIHOOWA KASEYIYOOGAA
Taani Xoossay asawu halchchidobaa xeelliyaagan tamaaridobay ta deꞌuwan aybippenne aaruwan issibaa kaseyanaadan oottiis. Yihoowawu haggaaziyoogee Liidessinne taassi nu deꞌuwan aybippenne aadhdhiyaaba gidiis. Nuuni nu naata Geeshsha Maxaafay yootiyo maaraadan dichchanawu murttida. Nuuni nu naati Xoossaanne asaa siiqanaadan tamaarissida. Hegee nu son mino issippetettay deꞌanaadan oottiis.—Maa. 22:37-39.
Liidanne taani kasebaa qoppiyo wode, nu kuuyiyooban ubbatoo maayettiyoogee nu naati waananaadan oottidaakko beꞌidi miiccoos. Yesuusi “intte ‘Ee’ woi, ‘CHii’ giite” giidi azazido azazoy nu son higge gidiyoogaa eti eroosona. (Maa. 5:37) Leemisuwawu, nu macca naatuppe issinniyo layttay 17 gidido wode, A hara yelagatuura wodiyaa aattanawu baanaadan Liida paqqadabeykku. He yelagatuppe issinna nu naꞌeeyyo, “Neeni baanaadan aayyiyaa paqqadana xayikko, aawaa oychcha!” yaagaasu. SHin nu naꞌiyaa hagaadan gaasu: “Yaatiyoogee aynne maaddenna. Eti ubbatoo maayettoosona.” Ee, nuuni Geeshsha Maxaafay yootiyo maarata oosuwan peeshshiyoogan issuwaa gidiyoogaa nu usuppun naati akeekidosona. Nu soo asaappe daroti ha wodiyan Yihoowawu haggaaziyo gishshawu nuuni Yihoowa galatoos.
He tumay taani ta deꞌuwan kaseyiyoobaa laammanaadan oottikkonne, taani dottore gidanawu tamaaridobaa goꞌettada Xoossaa asaa maaddanawu koyaas. Hegaa gishshawu, Paarisen deꞌiya Beeteelen, qassi guyyeppe Luuveya kataman deꞌiya ooratta Beeteelen dottore gidada ta dosan oottaas. Taani 50 gidiya layttawu Beeteelen simerettada oottays. Ha wodetun, Beeteele keettaa asaappe amaridaageetuura laggetettaa medhdhaas, hegeetuppe amaridaageetussi layttay 90ppe daro. Qassi taani issi galla mati Beeteele gelida ishaara gayttido wode keehi maalaalettaas. A aayyiyaa A 20u layttappe kase yeliyo wode O maaddida dottore tana gidiyoogaa nuuni erida.
YIHOOWAY BA ASAWU KOSHSHIYAABAA LOYTTI KUNTTIYOOGAA TAANI BEꞌAAS
Daro layttawu, Yihooway ba dirijjitiyaa baggaara ba asaa loytti kaalettiyoogaanne naagiyoogaa taani beꞌido gishshawu A siiqiyo siiqoy yaa gujjiis. Sahettiya Yihoowa Markkati suuttaa ekkennan agganawu kuuyiyoogaabaa dottoretinne akkamuwaa oosuwaa oottiya harati loytti akeekanaadan maaddanawu Bolla Gididi Heemmiyaagee 1980 heeran Amarkkan issi prograamiyaa giigissiis.
Guyyeppe 1988n, Bolla Gididi Heemmiyaagee Hosppitaaliyaara Gayttidabaa Erissiya Kifiliyaa geetettiya ooratta ooso kifiliyaa Beeteelen essiis. Koyro heeran, he ooso kifilee Amarkkan eqqida, Hosppitaaletuura Gattiya Konttiyaa xomoosees; he konttee sahettiya Yihoowa Markkati suuttaara gayttidaagan kuuyiyoobaa bonchchiya dottoreta demmanaadan maaddees. He konttee kumetta saꞌan eqqido wode, Paransaayenkka eqqiis. Sahettiya ishanttussinne michchonttussi maadoy koshshiyo wodiyan Yihoowa dirijjitee siiquwan eta waati maaddiyaakko beꞌada maalaalettaas!
TA AMOY POLETTIIS
Nuuni Xoossaa Kawotettaa mishiraachchuwaa ubbatoo sabbakoos
Taani dottore gidiyoogaa kase ta deꞌuwan aybippenne kaseyaas. SHin taani ta deꞌuwan kaseyiyoobaa qoppiyo wode, asay deꞌuwawu Pultto gidida Xoossaa Yihoowa eranaadaaninne awu haggaazanaadan maaddiyoogee asay sahuwaappe paxanaadan maaddiyoogaappe aadhdhiyaaba gidiyoogaa akeekaas. Xurataa kiyi simmidi, Liidanne taani ubba wode aqinye gididi aginan aginan daro saatiyawu Xoossaa Kawotettaa mishiraachchuwaa sabbakoos. Asaa ashshiyaa ha oosuwaa nuussi danddayettida keenan oottiiddi deꞌoos.
Liideera, 2021n
Sahettiya asaa maaddanawu tawu danddayettida ubbabaa oottaydda deꞌays. SHin gooba gidida dottoreekka saho ubbaappe asaa pattana woy hayquwaappe ashshana danddayennaagaa taani eraas. Hegaa gishshawu taani tuggay, sahoynne hayqqoy xayana wodiyaa yeemuwan naagays. Ha keehi matida ooratta alamiyan, maalaaliya ogiyan Yihooway medhdhido asaa bollaa gujjin, A meretatubaa taani merinawu tamaarana. Taani naatettan koyidobay mata wode muleera polettana. Haꞌꞌigaappe keehi aadhdhiyaabay sinttappe yaanaagaa taani ammanays!