Hara Biittaa Qaalaa Goꞌettiya Gubaaꞌiyan Haggaaziyo Wode Ayyaanaaban Minnada Deꞌa
“Taani . . . ne qaalaa ta wozanan wottaas.”—MAZ. 119:11.
1-3. (a) Nu hanotay ay gidikkonne, nuuni kaseyana bessiyoobay aybee? (b) Ooratta qaalaa tamaariyaageeta gakkiya metoy aybee, qassi hegee ay oyshata denttanaadan oottii? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
“ASA ubbaayyo, zare ubbaayyo, qommo ubbaayyo, dumma dumma biittaa qaala ubbaayyoonne yara ubbaayyo” mishiraachoy awaajjettanaagee odettido hiraagay polettana mala shaꞌan qoodettiya Yihoowa Markkati ha wodiyan minnidi oottoosona. (Ajj. 14:6) Neeni hara qaalaa tamaaraydda deꞌay? Neeni geella misoonaawe gidada woy hara biittan aassiyaageeti keehi koshshiyoosan haggaazaydda deꞌay, woy ne biittan kare biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan shiiqiyoogaa doommadii?
2 Nuuni Xoossaa ashkkarata gidiyo gishshawu, nuunikka nu soo asaykka ayyaanaaban minnidi deꞌanawu maaddiyaabaa kaseyana koshshees. (Maa. 5:3) Gidikkonne issi issitoo, nuuyyo oosoy dariyo gishshawu buzo xinaatiyaa minnidi xannaꞌiyoogee metiyaaba gidana danddayees. SHin hara biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziyaageeta harabaykka metees.
3 Hara biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziyaageeti ooratta qaalaa tamaariyoogaa bolli, eti ubbatoo ayyaanaaban mino qumaa maana koshshees. (1 Qor. 2:10) Gubaaꞌiyan haasayiyo qaalaa loytti akeekennaba gidikko, eti waati hegaadan oottana danddayiyoonaa? Qassi Kiristtaane aawatinne aayoti Xoossaa qaalay bantta naatu wozanaa denttettiyaakkonne shaakki erana bessiyoy aybissee?
YIHOOWAARA NU DABBOTAY MOORETTANAADAN OOTTIYAABAA
4. Nuna ayyaanaaban qohana danddayiyaabay aybee? Leemisuwaa yoota.
4 Hara biittaa qaalan Xoossaa Qaalaa akeekennaagee Yihoowaara nu dabbotay moorettanaadan oottana danddayees. Ichashantta xeetu layttan K.K., Baabilooneppe bantta biitti simmida Ayhudatu naatuppe amaridaageeti Ibraawetto qaalaa haasayana danddayennaagaa erido wode Nahimee hegee bana qofissidoogaa qonccissiis. (Nahimiyaa 13:23, 24 nabbaba.) He naati Xoossaa Qaalaa loytti akeekana danddayenna gishshawu, Yihoowaaranne i doorido asaara eta dabbotay moorettiis.—Nah. 8:2, 8.
5, 6. Hara biittan haggaaziya amarida Kiristtaane aawatinne aayeti akeekidobay aybee, qassi aybissi?
5 Hara biittan haggaaziya amarida Kiristtaane aawatinne aayeti bantta naati kaseegaadan ayyaanaabaa koyennaagaa akeekidosona. Naati shiiquwan tamaariyoobaa loytti akeekenna gishshawu, Kawotettaa Addaraashan tamaariyoobay eta wozanaa denttettenna. Tohossa Amarkkaappe Awusttiraaliyaa ba soo asaara biida Petiroy[1] hagaadan giis: “Ayyaanaabay wozanaaranne qofaara gayttidaba gidana koshshees.”—Luq. 24:32.
6 Nuuni hara biittaa qaalan nabbabiyo wode, nu qaalan nabbabiyoogaa keena nu wozanaa denttettennan aggana danddayees. Hegaa bollikka, hara qaalan asaara haasayanawu danddayennaagee qofaaninne ayyaanaaban qohettanaadan oottana danddayees. Hegaa gishshawu, nuuni hara qaalan Yihoowayyo haggaazanawu koyiyoogaa aggennaadan, Yihoowaara nu dabbotay moorettennaadan naagana koshshees.—Maa. 4:4.
ETI YIHOOWAARA BANTTA DABBOTAY MOORETTENNAADAN NAAGIDOSONA
7. Baabilooneti Daaneeli bantta wogaanne haymaanootiyaa kaallanaadan oottanawu waatidi malidonaa?
7 Daaneelinne a laggeti omoodettidi Baabiloonen deꞌiyo wode, Baabilooneti eta ‘bantta qaalaa’ tamaarissidi bantta wogaa kaallanaadan oottanawu baaxetidosona. Hegaa bollikka, kawo keettaa oosanchatu halaqa gididi eta loohissanawu sunttettidaagee Baabiloona sunttan eta sunttiis. (Dane. 1:3-7) Daaneela sunttay Baabiloona eeqatuppe waannatiya Beelaara gayttidaba. Hegaa gishshawu, Kawuwaa Naabukadanaxoori Daaneeli ba Xoossaa Yihoowappe Baabiloonetu xoossay wolqqaama giidi ammananaadan koyennan aggenna.—Dane. 4:8.
8. Hara biittan deꞌiyo wode Yihoowaara dabbotaa minttidi deꞌanaadan Daaneela aybi maaddidee?
8 Daaneeli kawuwaa qumaa maanaadan shoobettikkonne, i hegee “bana tunissenna mala, ba wozanan qofaa qachchiis.” (Dane. 1:8) I Ibraawetto qaalan giigida “Geeshsha Maxaafata” ubbatoo xannaꞌiyo gishshawu, hara biittan deꞌiyo wode Yihoowaara dabbotaa minttidi deꞌiis. (Dane. 9:2) Yaatiyo gishshawu, i Baabiloone boosappe 70 gidiya layttay aadhi simminkka, i Ibraawetto sunttan xeesettees.—Dane. 5:13.
9. Mazamure 119n qonccidaagaadan, he mazamuriyaa xaafidaagaa Xoossaa Qaalay waati maaddidee?
9 Mazamure 119 xaafidaagee haratuppe dumma gidanawu Xoossaa Qaalaappe wolqqaa demmiis. I kawo keettan deꞌiyaageetuppe amaridaageeti baceessishin gencciis. (Maz. 119:23, 61) Qassi Xoossay yootiyoobay ba wozanaa denttettanaadan i oottiis.—Mazamure 119:11, 46 nabbaba.
YIHOOWAARA NE DABBOTAY MINO GIDO
10, 11. (a) Nuuni Xoossaa Qaalaa xannaꞌiyo wode, nu halchoy ayba gidana koshshii? (b) Nu halchidobaa waati polana danddayiyoo? Leemisuwaa yoota.
10 Nuuyyo Xoossaa oosoynne hara oosoy dariyaaba gidikkonne, nuuni ubbaykka buzo xinaatiyawunne so asaa goynuwawu wodiyaa bazzana koshshees. (Efi. 5:15, 16) SHin, nu halchoy shiiquwan zaarana xallawu giigettanaassa woy amarida sinttaa wurssanaassa gidana bessenna. Nuuni Xoossaa Qaalay nu wozanaa denttettanaadaaninne nu ammanuwaa minttanaadan koyoos.
11 Hegaadan oottanawu, nuuni naaꞌꞌubaa qoppana koshshees. Nuuni xannaꞌiyo wode haratussi koshshiyaabaa xalla gidennan, nuussi koshshiyaabaakka qoppana koshshees. (Pili. 1:9, 10) Nuuni haggaazuwawu, shiiquwawu, woy haasayawu giigettiyo wode, nuuni nabbabiyoobaa oosuwan peeshshennan aggana danddayoos. Leemisuwawu, qumaa kattiya uri aattanaappe kase malꞌꞌiyaakkonne beꞌana danddayikkonne, i beꞌanawu miidoogaa xallan deꞌana danddayenna. I payya gididi deꞌanawu koyikko, bana maaddiya qumaa kattana koshshees. Hegaadan, nuuni Yihoowaara dabbotaa minttanawu koyikko, Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌana koshshees. Hegaadan loytti xannaꞌiyoogee nuussi koshshiyaabaa kunttees.
12, 13. Hara biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziyaageetuppe daroti bantta qaalan Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌiyoy aybissee?
12 Hara biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziyaageetuppe daroti ‘bantta yelettido biittaa qaalan’ Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌiyoogee maaddiyoogaa akeekidosona. (Oos. 2:8) Ubba qassi misoonaaweti maddabettido kare biittan ayyaanaaban minnidi deꞌanawu, gubaaꞌiyan siyiyoobaa xallan zemppana koshshennaagaa eroosona.
13 Parsse qaalaa hosppun laytta gidiyaagaa tamaarida Alani hagaadan giis: “Taani Parsse qaalan shiiquwawu giigettiyo wode, qaalaabaa darobaa qoppays. Taani ta guuggiyaa loohissanawu baaxetiyo gishshawu, nabbabiyo ayyaanaabay ta wozanaa denttettenna. Taani Geeshsha Maxaafaanne hara xuufeta ta qaalan ubbatoo xannaꞌanawu wodiyaa bazziyoy hegaassa.”
INTTE NAATU WOZANAA DENTTETTITE
14. Aawatinne aayoti ay akeekana koshshii, qassi aybissi?
14 Kiristtaane aawatinne aayoti Xoossaa Qaalay bantta naatu wozanaa loddan loddan denttettiyoogaa akeekana koshshees. Hara qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan heezzu layttappe daruwaa haggaazi simmidi, Serzhinne a machiyaa Miyurꞌela, layttay 17 gidido bantta naꞌay Xoossaa oosuwaa oottiyoogan ufayttennaagaa akeekidosona. Miyurꞌela, “I loytti eriyo Paransaaye qaalan sabbakiyoogaa kase dosiyaaba gidikkonne, biidi hara qaalan sabbakiyoogaa dosenna” yaagaasu. Serzhi, “Ha hanotay nu naꞌay ayyaanaaban diccennaadan oottiyoogaa akeekidi, kase nu gubaaꞌiyaa guyye simmanawu qofaa qachida” yaagiis.
Tumay intte naatu wozanaa denttettiyoogaa akeekite (Mentto 14, 15 xeella)
15. (a) Aawatinne aayoti bantta naati loytti akeekiyo qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa guyye simmanaakkonne kuuyanawu maaddana danddayiyaabati aybee? (b) Zaarettido Wogaa 6:5-7y aawatuyyoonne aayetuyyo yootiyo zoree aybee?
15 Aawatinne aayoti bantta naati loytti akeekiyo qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa guyye simmanaakko woy agganaakko kuuyanawu maaddiyaabati ayba gidana danddayiyoonaa? Koyroogee, eti bantta naata hara qaalaa tamaarissiiddi naati Yihoowa siiqanaadan tamaarissanawu gidiya wodeenne wolqqay deꞌiyaakkonne eriyoogaa. Naaꞌꞌanttoogee, eti bantta naati ayyaanaabaa oosuwaa oottiyoogan woy hara qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziyoogan ufayttennaagaa akeekana danddayoosona. Hegaa mala hanotan, bantta naati tumaa mintti kaallana gakkanaassi Kiristtaane aawatinne aayoti bantta naati loytti akeekiyo qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa guyye simmanawu kuuyana danddayoosona.—Zaarettido Wogaa 6:5-7 nabbaba.
16, 17. Hara qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan haggaaziya amarida aawatinne aayoti ayyaanaaban bantta naata tamaarissanawu ay oottidonaa?
16 Hara baggaara qassi, amarida aawatinne aayoti hara qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan woy citan shiiqiiddi bantta naata eti danddayiyo qaalan tamaarissiyo ogiyaa demmidosona. Layttay 9ppenne 13ppe gidduwan deꞌiyo heezzu macca naatu aaway CHarleesi, Lingala qaalaa goꞌettiya citan shiiqees. I hagaadan giis: “Nuuni naata xannaꞌissiyo wodenne so asaa goynuwaa goynniyo wode nu qaalan goꞌettanawu kuuyida. SHin eti Lingala qaalaakka tamaarana mala nuuni he qaalan meezetoosinne kaaꞌoos.”
Ooratta qaalaa tamaaranawunne shiiquwan he qaalan zaaranawu baaxetite (Mentto 16, 17 xeella)
17 Keveni layttay ichashanne hosppuna gidido naaꞌꞌu macca naatu aawa. Macca naati so asay shiiqiyo hara biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyan tamaariyoobaa loytti akeekenna gishshawu, i eta tumaa tamaarissanawu minni oottees. I hagaadan giis: “Taaninne ta machiyaa naaꞌꞌu naatakka eti loytti eriyo Paransaaye qaalan xannaꞌissoos. Nuuni aginaappe issitoo Paransaaye qaalaa shiiquwaa shiiqanawu, qassi nu qaalan shiiqiyo gita shiiquwaa nu shemppo wodiyan baanawu halchoos.”
18. (a) Roome 15:1, 2n deꞌiya maaray intte naata maaddiyoogaara gayttidaagan loꞌꞌobaa kuuyanaadan inttena waatidi maaddana danddayii? (b) Hara aawatinne aayoti ay yootidonaa? (Wurssetta Qofaa xeella.)
18 Naatuyyoonne Yihoowaara eta dabbotay minnanaadan aybi loꞌꞌokko kuuyiyay so asaa.[2] (Gal. 6:5) Qommoora ibaa denttido Miyurꞌela, anne i azinay bantta naꞌay ayyaanaaban goꞌettanaadan eti dosiyoobaa aggibayidoogaa yootaasu. (Roome 15:1, 2 nabbaba.) Haꞌꞌi, Serzhi eti kase loꞌꞌobaa kuuyidoogaa erees. I hagaadan giis: “Nuuni Paransaaye qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa guyye biido wodeppe doommidi, nu naꞌay ayyaanaaban diccidi xammaqettiis. I haꞌꞌi aqinye gididi kumetta wodiyaa haggaazees. Ubba qassi i kare biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa simmidi baanawu qoppees!”
XOOSSAA QAALAY INTTE WOZANAA DENTTETTANAADAN OOTTITE
19, 20. Nuuni Xoossaa Qaalaa siiqiyoogaa waatidi bessana danddayiyoo?
19 Yihooway asaa siiqees. I ‘asay ubbay tumatettaa erana’ mala, Geeshsha Maxaafay xeetan qoodettiya qaalan birshshettanaadan oottiis. (1 Xim. 2:4) Asay ba qaalan Geeshsha Maxaafaa nabbabiyo wode ayyaanaaban banttawu koshshiyaabaa loyttidi akeekana danddayiyoogaa i erees.
20 Yihoowaara dabbotaa minttanawu nuuni ubbay muletoo minnidi oottana koshshees. Nuuni loytti akeekiyo qaalan Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌikko hegaadan oottana danddayoos. Nu soo asay ayyaanaaban minnidi deꞌanaadankka maaddana danddayoos; qassi nuuni Xoossaa Qaalaa wozanappe siiqiyoogaa bessoos.—Maz. 119:11.
^ [1] (mentto 5) Issi issi asatu sunttay laamettiis.
^ [2] (mentto 18) Ne soo asaa maaddana danddayiya Geeshsha Maxaafaa maaray qonccido, “Naata Kare Biittan Dichiyoogan Gakkiya Metuwaanne Hegee Demissiyo Anjjuwaa” giyo Xiqimita 15, 2002, Wochiyo Keelaa xeella.