DEꞌUWAN HANIDABAA
‘Olay Yihoowagaa’
ICHCHASHE 28, 2010n, Paransaaye biittan Isttrasbur giyo loꞌꞌiya katamaa baas. Shin taani yaa biidoogee he biittaa xomoosanaassa gidenna. Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettan Yihoowa Markkatu maatawu mootettanaassi doorettida, higgiyara gayttidabaa oottiya citaara yaa baas. Paransaaye kawotettay Yihoowa Markkati 64 miiloone yiiruwa (89,000,000 miiloone doolaariya) giiraa qanxxana koshshiyogaa yootiis; qassi hegee likke gidennaagaa qonccissanawu nuuni yaa biida. Hegaara gayttidaagan keehi gitabay Yihoowa sunttaynne A asaa sunttay moorettennaadan, qassi eti laꞌatettan awu goynnanaadan maaddiyogaa. He wode mootuwara gayttidaagan hanidabay ‘olay Yihoowagaa’ gidiyogaa nuuni ammanettanaadan oottiis. (1 Sam. 17:47) Ane intteyyo yootays.
Paransaaye kawotettay 1990n Paransaaye macara biiroy 1993ppe 1996 gakkanawu demmido miishshaappe giiraa qanxxana koshshiyogaa yootiis. Paransaaye pirdda keettatun nuussi suure pirddiyaba demmana danddayibookko. He allaalliyan nuuni yigibaa oychchikkonne issi malabaa zaaridosona; qassi macara biiruwawu bankkiyan deꞌiya oyddu miiloonenne baggaappe dariya yiiruwa (6,300,000 doolaariya) kawotettay ekkiis. He miishshaa zaarissanawu nuuni oottana danddayiyoy issiba xalaala; hegeekka, Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettaa nu yohuwa efiyogaa. Shin Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettay nu yohuwa siyanaappe kase, he allaalliya ekkidi shilootaa sintti shiiqanaappe kasetidi maayettana danddayiyakkonne beꞌanawu nuuni Paransaaye kawotettaappe yiida abukaatotuuranne Awurooppaa Pirdda Keettaa kalꞌꞌattada yiidaariira gayttanaadan oottiis.
Kalꞌꞌatada yiidaara he allaalliya giigissanawu nuuni oyshettido miishshaappe amaridaagaa Paransaaye kawotettawu immanaadan nuna iisettana giidi qoppida. Shin nuuni issi yiiruwanne etawu immiyogee Geeshsha Maxaafaa maaraa kanttanaadan oottiyogaa loytti eroos. Ishanttinne michchontti Paransaaye kawotettawu gidennan, Xoossaa Kawotettawu miishshaa immidosona. (Mat. 22:21) Shin nuuni Awurooppaa Pirdda Keettay kessido higgeta bonchchiyogaa bessanawu shiiqida.
Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettaa sinttan eqqida higgiyara gayttidabaa oottiya nu citaa, 2010
He Pirdda Keettan deꞌiya loꞌꞌiya shiiqo kifiletuppe issuwan mootuwa siyanawu shiiqida. Sohuwarakka, Awurooppaa Pirdda Keettaa kalꞌꞌatada yiidaara Yihoowa Markkati Paransaaye kawotettay oychchido giiraappe amaridaagaa qanxxana koshshiyogaa yootaasu. Yihoowa ayyaanay nuna denttettin nuuni O hagaadan oychchida: “Nuuyyo bankkiyan deꞌiya oyddu miiloonenne baggaappe dariya yiiruwa kawotettay ekkiichchidoogaa neeni eray?”
I sinttay A hegaa erennaagaanne Paransaaye kawotettay oottidoban keehi hanqqettidoogaa bessees. Paransaaye kawotettawu higgiyara gayttidabaa oottiya citay hegaa oottidoogaa ammanido wode, A he allaalliya xeelliyo ogee muleera laamettiis. A eta bolli hanqqettada sohuwara shiiquwa laalaasu. Nuuni mule qoppibeenna ogiyan he allaalliyan shatimmanaadan Yihoowi ubbabaa muleera laammidoogaa taani he wode akeekaas. He shiiquwappe kiyiiddi nuuni keehi ufayttida, qassi hanidaban keehi malaalettida.
Tamme 30, 2011n, Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettay maayettidi nuuyyo pirddiis. Pirdda keettay giiray likke gidennaagaa yootiisinne kawotettay ekkido miishshaa dichchaara zaaranaadan azaziis! Higgiyara gayttida ha gita kuushshay Paransaayen tumu goynoy hanno gakkanawu qohuwappe naagettidi deꞌanaadan oottiis. Nuuni qoppennan oychchido he oyshay Gooliyada worida shuchchaa mala. Hegee loꞌꞌo ayfiya demissiis. Nuuni shatimmidoy aybissee? Daawiti Gooliyadawu yootidoogaadan, ‘olay Yihoowagaa’ gidiyo gishshataassa.—1 Sam. 17:45-47.
Higgiyara gayttidaagan nuuni shatimmidoy he wode xalaala gidenna. Wolqqaama kawotettatinne haymaanooteti nuna eqettidaba gidikkokka, 70 biittatun deꞌiya xoqqa pirdda keettatuuninne kumetta saꞌaa pirdda keettatun 1,225 moototun shatimmida. Higgiyara gayttidaagan nuuni shatimmidobati nu maatay naagettanaadan oottidosona; hegeetikka, higgiyan erettida haymaanoote gidiyogaa, haggaaziyogaa, ba biittaa siiqiyogaa qonccissiya baalata bonchchennan aggiyogaanne akkamuwawu suuttaa goꞌettennan aggiyogaa.
Taani Amarkkan, Niwu Yorkken Yihoowa Markkatu Waanna Biiruwan haggaazaydda Awurooppan higgiyara gayttidaagan waana oottana danddayidanaa?
MISOONE GIDIDI MINNI HAGGAAZIYA AAWAYNNE AAYYIYA TANA DICHCHIDOSONA
Tana yelidaageeti Jorjjinne Lusela Giliyaden 12tta kayan anjjettidi Toophphiyan haggaaziiddi 1956n tana yelidosona. Mishiraachchuwa yootiya Piliphoosa sunttaa ekkidi tana Pilipa giidi sunttidosona. (Oos. 21:8) Kaalliya layttan kawotettay nu goynuwa muleera teqqiis. He wode taani guutta naꞌa gidikkokka, nu soo asay qosan goynniyogaa loytta hassayays. Taani naꞌa gidiyo gishshawu hegaa ufayssiyabadan qoppays! Kawotettaa sunttati 1960n nuuni he biittaappe kiyanaadan giddidoogee azzanttiyaba.
Naatan H. Noori (haddirssa baggaara) nu soo asaa xomoosanawu Toophphiyan, Addisaaba yiido wode, 1959
Nu soo asay Amarkkan Kanssasan, Wichita giyosaa biis; shin tana yelidaageeti misoone gididi haggaaziyo wodiyagaadan haggaazuwa siiqiyogaa aggibookkona. Toophphiyan yelettida taani, ta bayra michchiya Judanne ta kaalo ishay Lesli Yihoowa siiqanaadaaninne kumetta wozanan awu haggaazanaadan eti nuna tamaarissidosona. Tawu layttay 13 gidido wode taani haattan muukettaas. Heezzu layttappe simmin, nu soo asay aassiyageeti keehi koshshiyosan haggaazanawu Peerun Arkkippa giyosaa biis.
Tawu layttay 18 gidido wode 1974n, Peeru macara biiroy dumma aqinye gididi haggaazanaadan tananne hara oyddu ishantta sunttiis. Nuuni kase sabbaketti erenna Anddese Deretun xoqqiyasan sabbakana koshshiis. Yan Kechchuwanne Aymara doonaa haasayiyageetussikka markkattida. Nuuni issisaappe harasaa biya keettan manddarida; hegee gita saaxine mala gidiyo gishshawu Markkabiya giidi xeegoos. Yihoowi mata wode hiyyeesatettaa, harggiyanne hayquwa xayssanaagaa he heeraa asaayyo Geeshsha Maxaafaappe nuuni bessido wodiya qoppada taani ufayttays. (Ajj. 21:3, 4) Daroti Yihoowawu goynniyageeta gididosona.
“Markkabiya,” 1974
WAANNA BIIRUWAN HAGGAAZIYOGAA DOOMMAAS
Yihoowa Markkatu Oosuwa Kaalettiya Citaa yara gidida Albert Shiroderi 1977n Peeru xomoosido wode, waanna biiruwan haggaazanawu qitsiya kunttanaadan tana minttettiis. Yaatiyo gishshawu, qitsiya kunttaas. Hegaappe simmin daro takkennan, Tamme 17, 1977n, Birukiliine Beeteelen haggaaziyogaa doommaas. Kaalliya oyddu layttawu geeshshiyonne issi issibaa giigissiyo kifiletun oottaas.
Nu bullachchaa gallassi, 1979
Tamme 1978n, Luziyanan Niwu Orlanssen dumma dumma biittaappe yiidaageeti shiiqido gita shiiquwan Elizabet Ablloniira gayttaas. Taagaadan okka dichchidaageeti Yihoowawu wozanappe haggaaziyageeta. Elizabeta tanaara gayttiyo wode, ubba wode aqinye gidida oyddu layttawu haggaazaasu; qassi A ba deꞌo laytta ubban Yihoowawu ubba wode haggaazuwa haggaazanawu koyaasu. Nuuni issoy issuwara loytti erettido gishshawu keehi siiqettida. Nuuni Xiqimita 20, 1979n, aqo oyqqida; yaatidi Beeteelen issippe haggaaziyogaa doommida.
Birukilin Isppaanish giyo nu koyro galchchan deꞌiya ishanttinne michchontti bantta wozanaa nuuyyo aassi dooyidosona. Keehi siiqiya hara heezzu galchchatun haggaazidoogee nuuni Beeteelen haggaaziyogaa aggennaadan minttettiis. Nuuni eti nuna maaddido gishshawu, qassi laggetinne so asay nuna yelida layttan cimidaageetussi koshshiyabaa kunttiyogan maaddido gishshawu keehi galatoos.
Beeteele keettaa asaa yarati Birukilin Isppaanishe Galchchaara shiiqidosona, 1986
HIGGIYARA GAYTTIDABAA OOTTIYOGAA
Taani Ichchashe 1982n Beeteelen higge kifiliyan haggaazanaadan maddabettidoogan keehi garamettaas. Heezzu layttappe guyyiyan, taani abukaato gidanawu yuniversttiya gelada tamaaranaadan shoobettaas. Higgiyara gayttidaagan Yihoowa Markkati shatimmidobatu gaasuwan, Amarkkaaninne hara biittatun deꞌiya asay darobaa oottanawu laꞌatettaa demmidoogaa taani eraas. Ha gita allaalletubaa kifiliyan aahuwan tobbida.
Tawu layttay 30 gidido wode 1986n, Higge Kifiliya xomoosiyagaa gidaas. Taani yelaga gidikkonne Beeteelee tanan keehi ammanettidoogan ufayttaas. Shin taani erenna darobay deꞌiyo gishshawu unꞌꞌettaas, qassi he aawatettay deexxanaagaa eraas.
Taani 1988n abukaato gidaas, shin he timirttee tananne taani Yihoowara dabbotido dabbotaa ay keena qohidaakko akeekabeykke. Xoqqa timirttiya tamaariyogee issi asi maataa amottanaadaaninne aagaa keenaa tamaaribeenna asatuppe aadhdhiyabadan qoppanaadan oottana danddayees. Hegaara gayttidaagan Elizabeta tana maaddaasu. Higgiya timirttiya doommanaappe kase taayyo deꞌiya ayyaanaabaa meezeta zaarettada doommanaadan A tana maaddaasu. Amarida wodiyappe simmin Yihoowara zaarettada dabbotaa minttaas. Daro eraa demmiyogaa xalaalay deꞌuwan keehi koshshiyaba gidennaagaa tana gakkidabaappe akeekaas. Deꞌuwan keehi koshshiyabay Yihoowara loytti dabbotiyogaa, qassi anne A asaa wozanappe siiqiyogaa.
MISHIRAACHCHUWA TUMAWU MOOTETTIYOGAANNE A AWAAJJANAWU MAATAAWATA HAASAYISSIYOGAA
Taani higge timirttiya wurssa simmada Beeteelen higgiyara gayttida koshshiyaban, qassi Yihoowa dirijjitiya qohuwappe naagiyogaaninne mishiraachchuwa yootiyo nu maataa bonchchissiyogan nu ooso kifiliya maaddiyogan xeelaa wottaas. Ta oosoy keehi ufayssiyagaa gidikkonne metiyagaa; ayssi giikko, nu dirijjitiya giddon oosettiyabay eesuwan eesuwan laamettees. Leemisuwawu, nuuni kase nu xuufetuyyo miishshaa qanxxissoos; shin 1990ppe doommidi yaatiyogaa waati agganaakko kaaletuwa giigissiyogan maaddanaadan Higge Kifiliyayyo aawatettay imettiis. Hegaappe simmin Yihoowa Markkati miishshaa qanxxissennan xuufeta immiyogaa doommidosona. Hegee Beeteeleeninne haggaazo moottan oottiyobay metennaba gidanaadan, qassi hanno gakkanawu giiraa qanxxiyogaara gayttidaagan metoy merettennaadan maaddiis. He laamettidabay nu miishshay guuxxanaadan oottin, siyanawu koyiya asawu immanawu gidiyagaa keena xuufee xayiyo gishshawu Yihoowabaa tamaariya asaa qoodaykka guuxxana giidi issoti issoti qoppidosona. Shin hanidabay hegaappe dumma. Yihoowawu haggaaziyageetu qooday 1990ppe haa simmin dakkuwa dariis; qassi shemppuwa ashshiya ayyaanaabaa qumaa ha wodiyan asay miishshaa qanxxennan demmana danddayees. Nu dirijjitee laammido gitabati ushachchana danddayidoy Yihoowi maaddidonne ammanettida wozannaama ayllee kaaletuwa immido gishsha xallaassa gidiyogaa taani akeekaas.—Kes. 15:2; Mat. 24:45.
Nuuni shilootan allalleta shatimmana danddayidoy nuuyyo loꞌꞌo abukaatoti deꞌiyo gishsha xallaassa gidenna. Maataawata darotoo denttettiyabay Yihoowa asawu deꞌiya loꞌꞌo eeshshaa. Oosuwa Kaalettiya Citaa yara gidida heezzatinne eta machchoti 1998n, Kuuban dumma gita shiiqota shiiqido wode taani hegaa akeekaas. Eti kehanne bonchchiyageeta, qassi hegee sunttati Yihoowa Markkatubaa qoppiyobay bala gidiyogaa etaara shiiqido wodetun nu yootido ubbabaappe aaruwan loytti qonccissiis.
Gidoppe attin, issi issitoo naaqoy giigiyoy ‘mishiraachchuwa tumawu mootettiyogaaninne A awaajjanawu maataawata haasayissiyogaa’ xalaalaana. (Pili. 1:7) Leemisuwawu, Awurooppaanne Tohossa Kooriya biittati wotaaddaratetta oosuwa oottennan ixxiyo nu maataa daro layttawu bonchchibookkona. Hegaappe denddidaagan, bantta kahaa gaasuwan wotaaddaratetta oosuwa oottennan ixxida Awurooppan 18,000 gidiya ishantta, qassi Tohossa Kooriyan 19,000ppe dariya ishantta qachchidosona.
Wurssettan, Isiine 7, 2011n, Awurooppan Asaa Maataa Pirdda Keettay Bayatiyananne Armeniya kawotettaa mootuwan gita kuushshaa kuuyiis; hegee bantta haymaanootiya gaasuwan wotaaddaratetta oosuwa oottennan ixxiyageeti hara oosuwa oottanaadan Awurooppaa biittati ubbay paqqadanaadan azazees. Hegaappe simmin, Tohossa Kooriya Pirdda Keettay Tamme 28, 2018n hegaara issi malabaa kuuyiis. Nu yelaga ishanttuppe amaridaageeti polotikan gelidaba gidiyakko, ha gitabati mule kuuyettokkona.
Waanna biiruwaninne kumetta saꞌan macara biirotun deꞌiya higge kifileti Yihoowawu goynniyonne A Kawotettaabaa markkattiyo nu maatawu mootettanaassi minni oottoosona. Kawotettay naaqqiyo nu ishanttanne michchontta kalꞌꞌatidi oottiyogee nuuyyo bonchcho. Nuuni pirdda keettan shatimmin aggin deriya haariyageetuyyo, kawotuyyonne hara biittaa asaayyo markkattoos. (Mat. 10:18) Nuuni xaafidi gelissiyobatun deꞌiyanne nu allaalliya kaafanawu yootiyo xiqiseta daannati, kawotettaa sunttati, miideenne hara asay akeekiyogee attenna. Yihoowa Markkati oonakko, qassi eta ammanuwawu denddoy aybakko suure wozanay deꞌiyogeeti akeekoosona. He asatuppe amaridaageeti nunaara goynniyogaa doommidosona.
YIHOOWA NENA GALATAYS!
Aadhdhida 40ppe dariya layttatun higgiyara gayttidaagan kumetta saꞌan deꞌiya macara biirotuura hashetiyonne cora xoqqa pirdda keettatuuninne gita maataawa gidida darotu sinttan eqqiyo maataa demmaas. Waanna biiruwa Higge Kifiliyaninne kumetta saꞌan deꞌiya higge kifiletun tanaara issippe oottiyageeta siiqaysinne nashshays. Ta deꞌuwan daro anjjuwanne ufayssaa demmaas.
Aadhdhida 45 layttatun loꞌꞌo wodiyankka iita wodiyankka Elizabeta ammanettadanne siiquwan tana maaddaasu. Wolqqaa xayssiya harggiyan A waayettayddakka hegaadan oottido gishshawu taani O keehi nashshays.
Nuuni minnananne shatimmana danddayiyoy nu wolqqaana gidennaagaa nu deꞌuwan beꞌida. Daawiti giidoogaadan, “GODAI ba asaayyo wolqqa.” (Maz. 28:8) Tumukka, ‘olay Yihoowagaa.’