Intte Aqo Deꞌuwaa Yihooway Minttanaadaaninne Naaganaadan Oottite
“GODAI katamaa naagana xayikko, naagiyaageeti coo mela naagoosona.”—MAZ. 127:1b.
1, 2. (a) Beni 24,000 Israaꞌeelati anjjuwaa demmennan aggidoy aybissee? (b) Beni wode gakkida he hanotay ha wodiyan nuna goꞌꞌiyoy aybissee?
ISRAAꞌEELA deree Hidootaa biittaa gelana haniyo wode tammu shaꞌan qoodettiya asati ‘Mooꞌaaba biittaa maccaasatuura shaaramuxidosona.’ Hegaappe denddidaagan, Yihooway boshaa yeddin 24,000 asay hayqqiis. Israaꞌeelati bantta hidootay tumattin beꞌanawu daro wodiyaa naagidosona; shin hegee polettana haniyo wodiyan eti paaciyan xoonettidi shaaramuxido gishshawu, he hidootay etappe haliis.—Qoo. 25:1-5, 9.
2 He azzanttiya taarikee “nuna wodiyaa wurssettai gakkana matidoogeeta seeranau xaafettiis.” (1 Qor. 10:6-11) ‘Wurssetta gallassay’ wurana haniyo, ha wodiyan deꞌiya Xoossaa ashkkarati xilloti deꞌana ooratta alamiyaa gelanawu matidosona. (2 Xim. 3:1; 2 PHe. 3:13) SHin issi issi Yihoowa Markkati ubba wode beegotti deꞌennaagee azzanttiyaaba. Eti paaciyan xoonettidi shaaramuxidoogaappe denddidaagan metootiiddi deꞌoosona. Hegaa mala asi merinaa deꞌuwaakka demmennan aggana danddayees.
3. Aqo laggetussi Yihoowa kaaletoynne naagoy koshshiyoy aybissee? (Ha huuphe yohuwaa doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
3 Ha wodiyan daro asaa kanddoy keehi moorettido gishshawu, azinaynne machiyaa bantta aqo deꞌuwaa Yihooway minttanaadan a kaaletuwaa demmana xayikko, coo daafuroosona. (Mazamure 127:1 nabbaba.) Ha huuphe yohuwan azinaynne machiyaa bantta wozanaa naagiyoogan, ubbatoo Xoossaakko shiiqiyoogan, ooratta asatettaa maayiyoogan, ubbatoo liiqo qaalan haasayiyoogaaninne aqo laggiyaassi bessiyaabaa oottiyoogan waatidi bantta aqo deꞌuwaa minttana danddayiyaakko beꞌana.
INTTE WOZANAA MINTTI NAAGITE
4. Issi issi Kiristtaaneti nagaraa oottanaadan denttettiday aybee?
4 Issi Kiristtaaniyaa kanddoy waani moorettana danddayii? Kandduwan moorettanaadan oottiyaabay darotoo ayfiyan beꞌiyooban doommees. Yesuusi, “Maccaaro xeellidi amottiya ubbai, ba wozana giddon he wode iira shaaramuxiis” yaagiis. (Maa. 5:27, 28; 2 PHe. 2:14) Kandduwaara gayttidaagan nagaraa oottida Kiristtaanetuppe daroti pokkobaa bessiya misiliyaa beꞌiyoogan, hegaara gayttida xuufiyaa nabbabiyoogaaninne Intternneetiyan hegaa malabaa beꞌiyoogan shuggidaageeta. Issooti issooti asho gaytotettabaa qoncciyan bessiya biiduwaa, silimaa woy televizhiine prograamiyaa beꞌiiddi takkidaageeta. Harati qassi asay miiddi, uyiiddinne duriiddi aqiyoosaa, kalluwaa bessiyoosaa woy asho gayttotettawu denttettiya ogiyan bollaa sohiyoosaa biidaageeta.
5. Nu wozanaa mintti naagana koshshiyoy aybissee?
5 Issoti issoti bantta aqo lagge gidenna uraappe minttettuwaa koyiyo gishshawu paaciyan kunddoosona. Nuuni asay ba huuphiyaa naagenna alamiyan deꞌiyo gishshawunne cimmiya nu wozanay nuna ubbatoo iitabawu denttettiyo gishshawu, nu aqo lagge gidenna uraa siiqiyoogaa doommana danddayoos. (Ermmaasa 17:9, 10 nabbaba.) Yesuusi, “Wozana giddoppe iita qofai, woriyoogee, shaaramuxiyoogee, . . . kiyees” yaagiis.—Maa. 15:19.
6, 7. (a) Cimmiya wozanay issi asi ay nagaraa oottanaadan denttettana danddayii? (b) Issi uri waanidi kandduwaaban suure gididi deꞌana danddayii?
6 Naaꞌꞌu asati bantta cimmiya wozanan iitabaa amottiyoogaa doommikko, bantta aqo lagge xallawu yootana bessiyaabaa issoy issuwawu yootana danddayoosona. Hegaappe takkennan, issi issibaa gaasoyidi issippe wodiyaa aattoosona; qassi eti issoy issuwaara zaari zaari gayttiyaaba gidikkokka, qoppennan gayttidabadan hanoosona. Eti issoy issuwaa keehi siiqiyo wode suurebaa oottanawu daro metootana danddayoosona. Eti bantta hanotay likke gidennaagaa akeekiyaaba gidikkokka, hegaa agganawu keehi metootiyo gishshawu, nagarawu kaalettiya ogiyan boosona.—Lee. 7:21, 22.
7 Eti iitabaa amottiyoogaanne issoy issuwaara hegaadan haasayiyoogaa aggennaba gidikko, bantta aqo lagge gidida ura xallawu oottana bessiyaabaa, hegeekka kushiyaa oyqqiyoogaa, qoommiyoogaa, yeriyoogaa, asho gaytotettaa koshshaa denttettiya ogiyan issoy issuwaa bochiyoogaa woy siiqiyoogaa bessiya harabaa oottiyo wode, Yihooway kessido kandduwaa maaraa xoqqu oottidi xeelliyoogaa aggibayoosona. Wurssettan, ‘bantta huuphe iita amuwan gooshettoosonanne cimettoosona.’ Qassi, amoy shahaaridi, “nagaraa yelees” woy eti wodiraa laammiyoogee attenna. (Yaaq. 1:14, 15) Hegee keehi azzanttiyaaba! He naaꞌꞌu asatikka aqo deꞌuwaa Yihoowagaadan geeshsha oottidi xeellanawu i maaddanaadan oychidaba gidiyaakko, ha ubba metoy gakkenna. Yaatin, issi uri waatidi aqo deꞌuwaa geeshsha oottidi xeellana danddayii?
UBBATOO XOOSSAAKKO SHIIQITE
8. Yihoowa dabbo gidiyoogee kandduwan geeshsha gididi deꞌanawu waati maaddii?
8 Mazamure 97:10 nabbaba.a Yihoowa dabbo gidiyoogee issi uri kandduwan geeshsha gididi deꞌanaadan keehi maaddees. Nuuni keehi ufayssiya Yihoowa eeshshaa eranawunne ‘Xoossay siiqiyo naatudan a milatanawu’ baaxettikko, ‘shaaramuxiyoogaanne tunatetta ubbaa’ eqettana danddayoos. (Efi. 5:1-4) Aqo oyqqida Kiristtaaneti ‘Xoossay shaaramuxanawu qaaqqatiyaageetanne shaaramuxiyaageeta pirddanaagaa’ eriyo gishshawu, bantta aqo deꞌoy geeshshanne bonchissiyaagaa gidanaadan baaxetoosona.—Ibr. 13:4.
9. (a) Yooseefi shori baynnabaa oottanaadan paacettido wode waani eqettidee? (b) Yooseefa leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyoo?
9 Xoossaa ashkkaratuppe issoti issoti banttanaara oottiya, Yihoowa Markka gidenna uraara ooso saatiyaappe guyyiyan wodiyaa issippe aattiyoogan kandduwaaban shuggidosona. Ooso saatiyankka paacciyaabay gakkana danddayees. Puulancha yelaga gidida Yooseefi ba godaa machiyaa bana siiqiyoogaa akeekidoy ooso sohuwaana. A hachi hachi Yooseefa cimmanawu baaxetaasu. Guyyeppe, “A Yooseefa afalaa oiqqada ‘Tanaara zin77a’ yaagaasu.” SHin Yooseefi sooppe woxxiiddi kare kiyidi ippe kessi ekkiis. Paacciyaabay deꞌishinkka Yooseefi minnidi eqqanaadan maaddidabay aybee? I ba geeshshatettaanne ba suuretettaa naaganaadan maaddiday, awu Xoossaara deꞌiya mino dabbotay moorettennaadan murttidoogaa. I suurebaa oottanawu murttido gishshawu, oosuwaappe yedetettiisinne qashettiis; shin Yihooway a anjjiis. (Doo. 39:1-12; 41:38-43) Ooso sohuwan gidin, hara ay sohuwaaninne nu aqo lagge gidenna uraara bessenna ogiyan laggetanaadan oottiyaabaappe haakkana bessees.
OORATTA ASATETTAA MAAYITE
10. Ooratta asatettaa maayiyoogee kandduwaara gayttidaagan nuna waati maaddii?
10 Ooratta asatettay “tumu xillotettaaninne geeshshatettan Xoossaa leemisuwan” merettidaba gidiyo gishshawu, azinaynne machiyaa wodiraa laammennaadan maaddees. (Efi. 4:24) Ha ooratta asatettaa maayiyaageeti “shaaramuxiyoogaa, tunatettaa, shaaramuxanau koyiyoogaa, iita amuwaa, miishsha amottiyoogaa” malabaappe haakkanawu bantta amuwaa ‘woroosona.’ (Qolasiyaasa 3:5, 6 nabbaba.) “Worite” giya qaalay nuuni bessenna asho gaytotettaa polanaadan denttettiya asatettaa amuwaa eqettana koshshiyoogaa bessees. Hegee nu aqo lagge gidenna uraara asho gaytotettaa polanaadan denttettiya aybippekka haakkana koshshees giyoogaa. (Iyy. 31:1) Xoossaa sheniyaara maayettiyaabaa oottiyaaba gidikko, ‘iitabaa ixxiyoogaa,’ qassi ‘loꞌꞌobaa mintti oyqqiyoogaa’ meezetoos.—Roo. 12:2, 9.
11. Ooratta asatettay aqo deꞌuwaa waati minttii?
11 Ooratta asatettaa maayiyo wode, Yihoowaagaa mala eeshshay deꞌiyoogeeta gidoos. (Qol. 3:10) Azinaynne machiyaa ‘maarotettaa, qaretaa, kehatettaa, ba huuphiyaa kawushshiyoogaa, ashkketettaanne danddayaa” maayiyo wode, Yihooway eta anjjees. (Qol. 3:12) “Kiristtoosi immiyo sarotettai” bantta wozanaa haaranaadan oottikko, eti bantta aqo deꞌuwan issoy issuwaara maayettidi deꞌanaagee erettidaagaa. (Qol. 3:15) Aqo laggeti ‘issoy issuwaa wozanappe siiqiyoogeekka’ keehi koshshiyaaba! Hegee eti ‘issoy issuwaa bonchiyoogan ufayttanaadan’ oottees.—Roo. 12:10.
12. Aqo deꞌoy ushachanaadan oottiya issi issi eeshati awugeeta gaada qoppay?
12 Siida giyo ishaanne a machiyo eta aqo deꞌoy ushachanaadan maaddida eeshati aybakko oychin i hagaadan giis: “Nuuni hara eeshshatu ubbappe aaruwan siiquwaa bessanawu baaxetoos. Ashkketettaykka nuna keehi goꞌꞌidoogaa akeekida.” A machiyaa Soniya a qofaa maayiyoogaa odada, hagaadan gaasu: “Kehatettay keehi maaddiya eeshsha. Qassi nu huuphiyaa kawushshiyaageeta gidanawu baaxetida; shin hegaadan oottiyoogee ubbatoo metennaba gidenna.”
ISSOY ISSUWAARA LIIQO QAALAN HAASAYITE
13. Aqo deꞌoy minnanaadan keehi maaddiyaabay aybee, qassi aybissi?
13 SHonggaara deꞌiya haasayay aqo deꞌoy mino gidanaadan keehi maaddiyaabatuppe issuwaa gidiyoogee erettidaagaa. Issi uri imatta urawu woy ba son deꞌiya mehiyawu liiqo qaalan yootiiddi ba azinaa woy machiyo liiqo qaalan haasayissennaba gidikko, hegee keehi azzanttiyaaba! Aqo laggeti ‘ixo hanotettan, yiilluwan, hanqquwan, waasuwaaninne cashshan’ issoy issuwaara haasayiyaaba gidikko, bantta dabbotay moorettanaadan oottoosona. (Efi. 4:31) Azinaynne machiyaa ubbatoo issoy issuwaa toochiyoogan bantta aqo deꞌuwaa mooriyoogaappe kehatettaaninne qaretan haasayiyoogan bantta aqo deꞌuwaa minttana danddayoosona.—Efi. 4:32.
14. Azinaynne machiyaa waatana bessennee?
14 Geeshsha Maxaafay, “Co77u gaanau wodee de7ees” yaagees. (Era. 3:7) SHin hegee haasayennan agganawu lancciyoogaa gidenna. Jarmanen deꞌiya issi machiyaa, “Hegaa mala hanotan haasayennaagee intte aqo laggiyaa qohana danddayees” yaagaasu. SHin a gujjada hagaadan gaasu: “Unꞌꞌettiyo wode woppu giyoogee issi issitoo metiyaaba gidikkokka, nuna unꞌꞌissidabaa ubbaa coo haasayiyoogee loꞌꞌo gidenna. Keehi yiillotiyo wode intte qoppennan intte aqo laggiyaa qohiyaabaa haasayana danddayeeta; hegee qassi hanotay yaa iitanaadan oottees.” Azinaynne machiyaa issoy issuwaara haasayennaba woy issoy issuwaa bolli waassiyaaba gidikko, bantta aqo deꞌuwaa minttana danddayokkona. SHin eti metoy merettiyo wode sohuwaara giigissiyaageetanne hegee ooshshawu gaaso gidennaadan baaxettiyaageeta gidikko bantta aqo deꞌuwaa minttoosona.
15. Liiqo qaalaa haasayiyoogee aqo deꞌuwaa waati minttii?
15 Aqo laggeti banttawu siyettiyaabaanne bantta qofaa issoy issuwawu yootanawu wodiyaa bazziyaaba gidikko, eta aqo deꞌoy minnees. Nuuni yootiyoobawu naagettiyoogaadan yootiyo ogiyawukka naagettana bessees. Yaatiyo gishshawu, yiillotanaadan oottiyaabay merettiyo wodekka, kehabaa liiqo qaalan haasayanawu baaxetite. Yaatikko, aqo laggee intte giyoobaa siyanawu waayettenna. (Qolasiyaasa 4:6 nabbaba.) Azinaynne machiyaa issoy issuwaara haasayiyo wode “goꞌꞌiyaanne koshshiyoogaadan minttettiya loꞌꞌo qaalaa” haasayiyoogan bantta aqo deꞌuwaa minttana danddayoosona.—Efi. 4:29.
Liiqo qaalaa haasayiyoogan azinaynne machiyaa bantta aqo deꞌuwaa minttana danddayoosona (Mentto 15 xeella)
INTTE AQO LAGGIYAWU BESSIYAABAA OOTTITE
16, 17. Aqo laggeti qofaaranne asho gaytotettaara gayttidabaa issoy issuwawu qoppana koshshiyoy aybissee?
16 Azinay woy machiyaa ba koyiyoobaappe ba aqo laggee koyiyoobaa kaseyiyaaba gidikko, eta aqo deꞌoy minnees. (Pili. 2:3, 4) Asho gaytotettaaranne qofaara gayttidaagan azinaykka machiyaakka aqo laggee koyiyoobaa akeekana bessees.—1 Qoronttoosa 7:3, 4 nabbaba.
17 SHin issi issi azinatinne machoti bantta aqo laggiyaa siiqennaagee woy asho gaytotettaa polanawu ixxis giyoogee keehi azzanttiyaaba; qassi issi issi attuma asay bantta machotuyyo qarettiyoogaa laafatettadan xeellees. SHin Geeshsha Maxaafay, “Azinatoo, intte maccaasati daafuranchcha mereta gidiyoogaa eridi, etaara issippe de7ite” yaagees. (1 PHe. 3:7) Azinay ba macheeyyo oottana bessiyaabay iira asho gaytotettaa poliyoogaa xalla gidennaagaa akeekana bessees. Asho gaytotettaa poliyo wode xallan gidennan, ubba wode azinay ba machiyo siiqiyoogaa bessiyaabaa oottikko, aqo deꞌuwan a keehi ufayttana. Eti naaꞌꞌaykka issoy issuwaa siiqiyaaba gidikko, qofan gidin asatettan issoy issuwawu koshshiyaabaa ufayttiiddi kunttana.
18. Azinaynne machiyaa bantta aqo deꞌuwaa waati minttana danddayiyoonaa?
18 Wodiraa laammanaadan oottiya gaasoy baynnaba gidikkokka, ba aqo laggee awu qarettenna uri hara uri bana siiqanaadan koyanaadan oottiya gaasotuppe issoy hegaa gidana danddayees. (Lee. 5:18; Era. 9:9) Hegaa gishshawu, Geeshsha Maxaafay aqo oyqqida Kiristtaaneta, “ha77issi zoretan teqettanaappe attin, [aqo laggiyaassi bessiyaabaa] issoi issuwaa diggoppite” yaagidi zorees. Aybissi? ‘Nuuni nu huuphiyaa naagennan aggin Seexaanay nuna paaccennaadaana.’ (1 Qor. 7:5) Azinay woy machiyaa bari ‘huuphiyaa naagennan aggidi,’ qassi Seexaanay iitabawu denttettanaadan paqqadidi wodiraa laammiyoogee keehi azzanttiyaaba. SHin azinaynne machiyaa, “Ooninne hara asa go77iyaabaa qoppoppe attin, harai atto issoinne bana go77iyaabaa qoppoppo” giya zoriyaa oosuwan peeshshikko, qassi bantta aqo laggiyawu bessiyaabaa ufayttiiddi poliyaaba gidikko, eti kaseegaappe aaruwan issoy issuwaa siiqiyaageeta gidoosona.—1 Qor. 10:24.
INTTE AQO DEꞌUWAA UBBATOO MINTTITE
19. Nuuni ay oottanawu murttana bessii, qassi aybissi?
19 Nuuni xilloti deꞌana ooratta alamiyaa gelanawu pengge gakkida. Hegaa gishshawu, asatettaa amuwan xoonettiyoogee Mooꞌaaba dembban 24,000 Israaꞌeelatu bolli bashshaa kaalettidoogaadan, nu bollikka bashshaa kaalettana danddayees. Xoossaa Qaalay keehi azzanttiya he taarikiyaa yooti simmidi, “Bau eqqidobaa milatiyo urai ooninne kunddennaadan, bana naago” yaagidi zorees. (1 Qor. 10:12) Hegaa gishshawu, Yihoowawunne nu aqo laggiyawu ammanettidi deꞌiyoogan nu aqo deꞌuwaa minttiyoogee keehippe koshshiyaaba. (Maa. 19:5, 6) Ha wodiyan nuuni awudeegaappenne aaruwan “pokkoinne boree bainnaageeta gididi, . . . sarotettan” deꞌanawu minnana bessees.—2 PHe. 3:13, 14.
a Mazamure 97:10a (NW): “Yihoowa siiqiyaageetoo, iitabaa ixxite.”