SHEMPPUWAA 9
‘SHaramuxiyoogaappe Baqata’
“Hegaa gishshau, inttenan de7iya ha sa7aa amota worite; hegeetikka shaaramuxiyoogaa, tunatettaa, shaaramuxanau koyiyoogaa, iita amuwaa, miishsha amottiyoogaa. . . . Amottiyoogee eeqau goinniyoogaappe dummatenna.”—QOLASIYAASA 3:5.
1, 2. Balaami Yihoowa asaa qohanau ay halchidee?
MOLIYAA oyqqiya bitanee ubbatoo i moliyaa oyqqiyo sohuwaa biis. I koyiyoy issi qommo moliyaa oyqqanaassa. Moliyaa oyqqiyo yarddiyan ba doorido moliyaa cimmidi oyqqiyoobaa wottidi haattan yeggiis. Guuttaa takkidi, yarddiyaa wodoroy dafettiis; yarddiyaa mittay leeqqamiis; qassi oyqettida molee bitaniyaakka cuggiis. I he moliyaa cimmidi oyqqanau bessiyaabaa dooridoogaa eriyo gishshau ufayttiis.
2 Balaama geetettiya bitanee 1473n K.K., cimmiyoobaa loytti qoppiis. I cimmidi oyqqanau koyidoogeeti Hidoota Biittaa gelanau mati uttidi, Moꞌaaba Dembban deꞌiya Xoossaa asata. Balaami bana Yihooway kiittin hananabaa yootiyaagaa gees; shin i Israaꞌeeleta qangganaadan miishshan shamettida yaaretiya asa. Gidikkonne, Yihooway kelttiyaa gelin, i Israaꞌeeleta anjjiis. I keehippe qofaa wottidoy ba demmana miishshaana. Hegaa gishshau, i Israaꞌeeleta wolqqaama nagaraa oottanaadan cimmikko, Xoossay ba asaa qanggana giidi qoppiis. Hegaa qoppidi, Balaami cimmiyoobaa giigissiis. Hegeetikka, daro mera loꞌꞌiya, lambbeechiya, Moꞌaaba biittaa macca naata.—Qoodaabaa 22:1-7; 31:15, 16; Ajjuutaa 2:14.
3. Balaama halchoy ay keenaa polettidee?
3 He cimoy i halchidoogaadan polettidee? Amarida hanotan, ee polettiis. Tammu shaꞌan qoodettiya Israaꞌeele attuma asay “Moo7aaba biittaa maccaasatuura shaaramuxettaa” doommidi, he cimuwan oyqettiis. Eti ubba sheneyiya, yelettiyoogaa woykko asho gaytotettaa xoossaa gidida Paꞌoora Baꞌaala gujjin, Moꞌaaba xoossatuyyo goynniyoogaa doommidosona. Hegaappe denddidaagan, Hidoota Biittaa mati uttida Israaꞌeeletuppe 24,000ti hayqqidosona. Hegee keehippe wolqqaama bashsha!—Qoodaabaa 25:1-9.
4. SHaꞌan qoodettiya Israaꞌeeleti shaaramuxiyo piriyan oyqettidoy aybissee?
4 Ha bashshaa kaalettidabay aybee? Ha asatuppe daroti bantta wozanan iitabaa dichidi, Yihoowappe haakkidosona. I eta Gibxxe aylletettaappe kessida, bazzuwan mizidanne hidoota biittaa mata gakkanaashin saruwan kaalettida Xoossaa. (Ibraawe 3:12) He hanotaa qonccissiiddi, kiitettida PHauloosi: “Etappe issooti issooti shaaramuxidoogaadan, nuuni shaaramuxanau bessenna. Hegaa gaasuwan etappe issi gallassi laatamanne heezzu sha7ai haiqqiis” yaagidi xaafiis.a—1 Qoronttoosa 10:8.
5, 6. Israaꞌeeleti Moꞌaaba Dembban oottido nagaraabaa yootiya taarikee ha wodiyan nuna keehippe maaddiyoy aybissee?
5 Qoodaabaa maxaafan deꞌiya taarikee, kaseegaappe keehi aadhiya hidoota biittaa gelanau mati uttida, ha wodiyan deꞌiya Xoossaa asaassi daro maaddiya timirttiyaa oyqqiis. (1 Qoronttoosa 10:11) Leemisuwau, asho gaytotettabaa xeelliyaagan alamiyau deꞌiya wolqqaama koshshay, beni Moꞌaabatugaappekka keehi aadhees. Hegaa xalla gidennan, layttan layttan tammu shaꞌan qoodettiya Kiristtaaneti, Israaꞌeeleti kunddidoogaa mala shori baynna asho gaytotettaa piriyan oyqettoosona. (2 Qoronttoosa 2:11) Ha wodiyan deꞌiya Xoossaa asatuppekka issoti issoti Kiristtaane gubaaꞌe giddon shori baynna kandduwau harata denttettoosona. Hegeeti, Israaꞌeeleti dunkkaanidosaara Miidiyaame biitta maccaasiyo yeella xayidi ba dunkkaaniyau efiida Zimira mala.—Qoodaabaa 25:6, 14; Yihudaa 4.
6 Neeni deꞌiyoy beni Moꞌaaba Dembban hanettidabay leemiso gidiyo wodiyaana gidiyoogaa akeekay? Adussa wodiyau naagido ooratta alamiyan mata wode demmana woytoy neessi beettii? Hegaadan gidikko, ‘shaaramuxiyoogaappe baqata’ giya azazuwaa naagiyoogan, Xoossaa siiquwan deꞌanau ne danddayiyo ubbabaa ootta.—1 Qoronttoosa 6:18.
Moꞌaaba dembbaakko xeelliyoogaa
SHAARAMUXIYOOGEE AYBEE?
7, 8. ‘SHaaramuxiyoogee’ aybee? SHaaramuxiyaageeti bantta zeridoogaa waatidi cakkiyoonaa?
7 Geeshsha Maxaafan “shaaramuxiyoogaa” (Giriikettuwan, poriniyaa) geetettida qaalay, eko-geluwan Xoossaa Qaalaa maaraadan poliyoogaappe dumma gidida shori baynna asho gaytotettaa malaatees. Hegee wodiraa laammiyoogaa, shaaramuxiyoogaanne ekkennan woy gelennan asho gaytotettaa poliyoogaa gujjees. Hegaa bollikka, doonaara woykko dulliyaara asho gaytotettaa poliyoogaanne issi uri ba macho woykko ba azina gidenna uraa maccatettaa woykko attumatettaa asho gaytotettau denttettanau bosherettiyoogaakka malaatees. Qassi, issi mala mattumay deꞌiyoogeeti hegaadan oottiyoogaanne mehiyaara hega malabaa oottiyoogaakka gujjees.b
8 Hegaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafay yootiyoobay qoncce. SHaaramuxiyaageeti Kiristtaane gubaaꞌiyan deꞌana danddayokkonanne merinaa deꞌuwaakka laattokkona. (1 Qoronttoosa 6:9; Ajjuutaa 22:15) Hegaappekka haray, ha wodiyankka, eta bolli daro qohoy gakkees. Hegeekka ammanettennaagaa gidiyoogaa, bari huuphessi boncho xayiyoogaa, aquwan siga xayiyoogaa, bana mooranchadan xeelliyoogaa, koyennan shahaariyoogaa, harggiyaanne hayquwaakka gujjees. (Galaatiyaa 6:7, 8) Hegaa mala keehi daro azzanttiyaabau kaalettiyaabaa ayssi doommiyoo? Daroti simmidi gakkiya metuwaa kasetidi qoppennaagee azzanttiyaaba. Eti darotoo pornograafiyaa woykko xiire kalluwaanne shori baynna asho gaytotettaa bessiya pilimiyaanne misiliyaa beꞌiyoogaa gujjiya, bala gidida koyro tangguwaa ekkiyoogan hegaa bessoosona.
SHAARAMUXIYOOGAU KOYRO TANGGO GIDIDA PORNOGRAAFIYAA
9. Issoti issoti giyoogaadan pornograafee qohennabee? Qonccissa.
9 Daro biittatun asay pornograafiyaa, gaazeexaa nabbabiyoosaaninne televizhiiniyan beꞌiyoogee, yettankka siyiyoogee meeze gididabaa. Intterneetiyaa prograamiyaappe daroy pornograafiyaa bessiyaagaa.c Issoti issoti giyoogaadan hegee qohennabee? Mule gidenna! Pornograafiyaa beꞌiyaageeti asho gaytotettaa amuwaa alanau, bantta maccatettaa woykko attumatettaa bosherettiyoogaa (mastterbeeshiniyaa) meeze oottanaunne “borssobaa amottana” danddayoosona. Hegee, asho gaytotettau ubbatoo qaaqattiyoogaa, iita koshshaa, aqo duussan maayettennaagaanne ubba macho yeddiyoogaa woykko azinappe anjjettidi biyoogaa kaalettana danddayees.d (Roome 1:24-27; Efisoona 4:19) Hegaa xeelliyaagan xinaatiyaa oottiya issi bitanee, asho gaytotettau ubbatoo qaaqqatiyoogaa kansseriyaa giyo harggiyan leemisiis. I: “Hegee yaa gujji gujji bees. Darotoo aggi aggi biyaaba gidenna; qassi he amoy agganaadan oottiya xalee baawa” yaagiis.
Interneettiyaa son asay beꞌiyo qoncce soho xallan goꞌettiyoogee eratetta
10. Yaaqooba 1:14, 15n deꞌiya baaso siraataa ayba ogetun oosuwan peeshshana danddayiyoo? (Sinttaa 101 deꞌiya saaxiniyaakka xeella.)
10 Yaaqooba 1:14, 15n deꞌiya, “asi huuphiyan huuphiyan ba huuphe iita amuwan gooshettiyo wodenne cimettiyo wode paacettees. Hegaappe guyyiyan, amoi shahaaridi, nagaraa yelees; qassi nagarai diccidi, haiquwaa yelees” yaagiya qaalaa akeeka. Hegaa gishshau, iita amoy ne qofan yiikko, hegaa ne qofaappe kessanau sohuwaara tangguwaa ekka! Leemisuwau, neeni akeekennan, amuwaa denttettiya misiliyaa beꞌikko, ne ayfiyaa sohuwaara hegaappe shoddaycha; woykko komppiyuteriyaa gorddaycha; woykko televizhiiniyaa xaabiyaa laammaycha. SHori baynna asho gaytotettaa amoy diccidi nena xoonanaappenne haaranaappe kasetada naagettanau koshshiya ubbabaa ootta.—Maatiyoosa 5:29, 30.
11. Iita amuwaa xoonanau baaxetiyo wode, Yihoowan ammanettiyoogaa waatidi bessana danddayiyoo?
11 Nuugaappe aattidi nuna Eriyaagee: “Inttenan de7iya ha sa7aa amota worite; hegeetikka shaaramuxiyoogaa, tunatettaa, shaaramuxanau koyiyoogaa, iita amuwaa, miishsha amottiyoogaa. . . . Amottiyoogee eeqau goinniyoogaappe dummatenna” yaagidoy loꞌꞌo gaasuwaana. (Qolasiyaasa 3:5) Hegaadan oottiyoogee metana danddayiyoogee tuma. SHin nuuni akko woossana danddayiyo siiqonne danddayancha gidida saluwaa Aaway deꞌiyoogaa hassaya. (Mazamure 68:19) Hegaa gishshau, iita amoy ne qofan yiyo wode, sohuwaara akko woossa. ‘Ubbaappe aadhiya wolqqaa’ demmanau woossa; qassi ne wozanay harabaa qoppanaadan ootta.—2 Qoronttoosa 4:7; 1 Qoronttoosa 9:27; sinttaa 104n deꞌiya “Iita Meeziyaa Waatada Aggana Danddayiyaanaa?” yaagiya saaxiniyaa xeella.
12. Nu ‘wozanay’ aybee? A naagana bessiyoy aybissee?
12 Eranchay Solomoni: “Ubbabaappekka ne wozanaa minttada naaga; aissi giikko, de7oi appe pulttees” yaagidi xaafiis. (Leemiso 4:23) Nu ‘wozanay’ nuuni Xoossaa xeelan tumuppe ay mala asakko bessiya, nu garssa asatettaa malaatees. Hegaa bollikka, merinaa deꞌuwaa demmanaadan woy demmennaadan oottiyaabay, Xoossay nu wozanan beꞌiyoobaappe attin, asay nuna xeelliyo ogiyaa gidenna. Hegee darin metennaba. Gidikkonne, keehi qofissiyaaba. Ammanettida Iyyoobi macca asa amottidi xeellenna mala ba ayfiyaara maacettiis. (Iyyoobaa 31:1) Hegee nuuyyo ayba loꞌꞌo leemiso! Hegaara issi mala qofan yettanchay: “Pattennabaa xeellenna mala, ta aifeta teqqa” yaagidi woossiis.—Mazamure 119:37.
DIINA EEYYATETTAN DOORIDO DOORUWAA
13. Diina oonee? I laggetettaa dooroy eratetti paccidoba gididoy aybissee?
13 SHemppuwaa 3n beꞌidoogaadan, nu laggeti loꞌꞌobau gidin iitabau nuna keehippe denttettanau danddayoosona. (Leemiso 13:20; 1 Qoronttoosa 15:33) Israaꞌeeletu aawaa, Yaaqooba naꞌiyo Diino gakkidabaa qoppa. (Doomettaabaa 34:1) Diina loꞌꞌo hanotan diccidaba gidikkonne, eratetti paccido hanotan, Kanaane biitta macca naatuura laggetaasu. Moꞌaabatuugaadan Kanaanetikka kandduwan keehippe moorettidaageeta. (Wogaabaa 18:6-25) ‘Ba aawaa keettan deꞌiya ubbaappe aadhi bonchettida’ SHekeema gujjin, Kanaane attuma asatu xeelan, Diini hanotay a shori baynna asho gaytotettaa polanau koyidaba milatissiis.—Doomettaabaa 34:18, 19.
14. Diini laggetettaa dooroy waatidi metuwaa kaalettidee?
14 Diina SHekeema beꞌido wode, asho gaytotettaa poliyoogee geella a qoppabeennabaa gidana danddayees. Gidoppe attin, asho gaytotettaa koshshay siyettiyo wode Kanaane biittaa asay daroy bessiyaabadan qoppiyoobaa SHekeemi oottiis. I “o dafi efiidi mooriis.” He saatiyan a ay baaxiyaa oottidaba gidikkokka, o maaddiyaaba gidibeenna. SHekeemi guyyeppe ‘o siiqidaba’ milatees. Gidikkonne, hegee i Diini bolli gattido mooruwaa giigissiyaaba gidenna. (Doomettaabaa 34:1-4) He hanotan qohettiday Diini xalla gidenna. I laggetettaa dooroy eta soo asaa ubbaa sunttaa mooriyaabaanne kawushshiyaabaa kaalettiis.—Doomettaabaa 34:7, 25-31; Galaatiyaa 6:7, 8.
15, 16. Tumu aadhida eratettaa waati demmana danddayiyoo? (Sinttaa 109n deꞌiya saaxiniyaakka xeella.)
15 Diina keehi koshshiya timirttiyaa demmaasu. SHin a ba bollan gakkida metuwaappe tamaaraasu. Yihoowa siiqiyaageetinne au azazettiyaageeti metuwan gelennan tamaarana koshshees. Eti Xoossau azazettiyo gishshau, “Aadhdhida eranchcha asatuura” hemettiyoogaa dooroosona. (Leemiso 13:20a) Hegaa oottiyoogan, eti “lo77o ooso ubbaa” akeekoosonanne bessenna metuwaaninne waayiyan gelokkona.—Leemiso 2:6-9; Mazamure 1:1-3.
16 Xoossay immiyo aadhida eratettay, hegaa demmanau amottiyaanne he amuwaa alanau koyiyaageeti demmiyooba. Eti woosan gencciyoogaaninne Xoossaa Qaalaanne ammanettida ashkkaray giigissiyo xuufeta ubbatoo xannaꞌiyoogan hegaa demmanau koyiyoogaa bessoosona. (Maatiyoosa 24:45; Yaaqooba 1:5) Geeshsha Maxaafaa zoriyaa eeno giidi azazettiyoogan qoncciya, ba huuphiyaa kawushshiyoogeekka keehi koshshiyaaba. (2 Kawotu 22:18, 19) Leemisuwau, issi Kiristtaanee ba wozanay cimmiyaagaanne keehi iita gidiyoogaa ammanana danddayees. (Ermmaasa 17:9) SHin i issi eratetti paccidobaa oottiyo wode, siiquwan imettida qoncce gidida zoriyaanne maaduwaa bana kawushshidi ekkanee?
17. Issi keettan merettana danddayiyaabaa yoota; issi aaway ba naꞌiyo ammanttiya ogiyan waati zorana danddayiyaakko qonccissa.
17 Ane issi hanotaa qoppa. Issi aaway ba naꞌiyaa issi yelaga Kiristtaaniyaara naaꞌꞌaa xallay issippe wodiyaa aattanaadan eeno gibeenna. Naꞌiya: “Abbaa, neeni tana ammanikkii? Nu aybanne iitabaa oottokko!” yaagada zaaraasu. A Yihoowa siiqiyaaronne loꞌꞌo qofay deꞌiyooro gidana danddayausu. SHin a Xoossay koyiyo ‘aadhida eratettan hemettaydda’ deꞌay? A ‘shaaramuxiyoogaappe baqataydda’ deꞌayiyye, woykko eeyyatettan ‘banan ammanettaydda’ deꞌay? (Leemiso 28:26) Geella he allaalliyaa xeelliyaagan hegaa mala aawaynne naꞌiyaa akeekanaadan maaddiya hara gujjo baaso siraatata qoppana danddayaasa.—Leemiso 22:3; Maatiyoosa 6:13; 26:41 xeella.
YOOSEEFI SHAARAMUXIYOOGAAPPE BAQATIIS
18, 19. Yooseefa deꞌuwan ayba paacee gakkidee? I he paaciyaa waati xoonidee?
18 Diini ishaa Yooseefi, Xoossaa siiqiyaanne shaaramuxiyoogaappe baqatida loꞌꞌo yelaga asa. (Doomettaabaa 30:20-24) Naatettan Yooseefi ba michee eratetta pacay gattidobaa ba huuphe beꞌiis. Hegaa hassayiyoogeenne Xoossaa siiquwan deꞌanau koyiyoogee, Yooseefa daro layttaappe guyyiyan naagidoogee qoncce. Hegeekka, Gibxxen a godaa machiyaa a “hachchi hachchi” cimmido wodiyaana. Yooseefi aylle gidiyoogaadan, ba oosuwaa aggi bayidi baanau danddayennaagee qoncce! I he hanotaa eratettan oyqqanaunne xala gidanau koshshiis. PHoxiifaara macheessi eeno geennaagaa zaari zaari yootidinne wurssettan ippe baqatidi hegaadan oottiyoogaa bessiis.—Doomettaabaa 39:7-12.
19 Ane issi kutti qoppa: Yooseefi he maccaasiyo amottidaba woykko asho gaytotettaabaa ubbatoo qoppidaba gidiyaakko, ba suuretettaa naagidi deꞌanau danddayii? Naagennan aggana danddayees. Yooseefi nagara gidida qofaa wotti dentti qoppiyoogaappe, Yihoowaara deꞌiya dabbotaa xoqqu oottidi xeelliis. Hegeekka, PHoxiifaara macheessi i yootidoban qoncciis. I: “Ta godai . . . baayyo de7iyaabaa ubbaa ta kushiyan wottiis. Ha son taappe gitatiyai ooninne baawa. Neeni a keettaayyiyo gidiyo gishshau ne xalaalappe attin, ta godai taayyo immibeennabi baawa. Yaatin taani waatada hagaa mala daro iitabaa hanada Xoossaa bolli nagaraa oottoo?” yaagiis.—Doomettaabaa 39:8, 9.
20. Yihooway Yooseefa hanotaa waati laammidee?
20 Yelaga Yooseefi bantta soo asaappe keehi haakkidi deꞌiyaaba gidikkonne, galla galla ba suuretettaa naagidoogaa beꞌiyo wode, Yihooway ay keena ufayttidaakko qoppa. (Leemiso 27:11) Guyyeppe, Yooseefi qasho keettaappe kiyanaadan oottiyoogaa xalla gidennan, Gibxxen kawuwaappe kaalliya maatay deꞌiyoogaanne kattaa gishiyaagaa oottidi Yihooway a hanotaa laammiis. (Doomettaabaa 41:39-49) Mazamure 97:10n deꞌiya: “GODAI iitaa ixxiyaageeta siiqees. I Xoossaa asata naagees; qassi eta iitatu kushiyaappe ashshees” yaagiya qaalay ay keena tumee!
21. Afrikkan issi biittan deꞌiya yelaga ishay kandduwaaban mino gidiyoogaa waati bessidee?
21 Hegaadankka ha wodiyan, Xoossaa ashkkaratuppe daroti, ‘iitabaa ixxiyoogaanne loꞌꞌobaa dosiyoogaa’ bessoosona. (Amoxa 5:15) Afrikkan issi biittan deꞌiya yelaga ishay, banaara issi kifiliyan tamaariya naꞌiyaa, hisaabiyaa paaciyaa wode i o maaddiyaaba gidikko, aara asho gaytotettaa polanaagaa yeellatennan yootidoogaa hassayees. I: “Taani i shoobiyaa sohuwaara ixxis gaas. Taani suuretettan deꞌiyoogan, ta huuphessi deꞌiya bonchuwaa naagaas. Hegee taayyo worqqaappenne biraappekka keehi alꞌꞌoba” yaagiis. Nagaray ‘guutta wodiyau ufayssana’ danddayiyoogee tuma. SHin hegaa mala guutta wode ufayssay darotoo iita waayiyaa kaalettees. (Ibraawe 11:25) Hegaa bollikka, Yihoowayyo azazettiyoogan demmiyo merinaa ufayssaara gatti xeelliyo wode, hegee ufayssa giyoobanne gidenna.—Leemiso 10:22.
MAARIYA XOOSSAAPPE MAADUWAA DEMMA
22, 23. (a) Issi Kiristtaanee deexo nagaraa oottiyaaba gidikko, a hanotay i hidoota qanxxanaadan oottiyaaba gidennay aybissee? (b) Nagara oottida uri maado demmanaadan ayba giigissoy deꞌii?
22 Polo gidenna gishshau, nuuni ubbay ashuwaa amuwaa xoonanaunne Xoossaa sinttan suure gididabaa oottanau baaxetoos. (Roome 7:21-25) Yihooway “nuuni biitta gidiyoogaa” akeekees; nuuni oottiyo baaxiyaakka erees. (Mazamure 103:14) Gidikkonne, issi issi wode issi Kiristtaanee deexo nagaraa oottana danddayees. A hanotay i hidoota qanxxanaadan oottiyaabee? Akkay, hegaadan gidenna! SHin nagaraa oottidaagee, Kawuwaa Daawitaagaadan iita ayfiyaa cakkana danddayees. Gidikkonne, bantta oottido nagaran zilꞌꞌettiyaageetanne ‘bantta nagaraa paaxiyaageeta’ Xoossay ubba wode ‘atto gees.’—Mazamure 86:5; Yaaqooba 5:16; Leemiso 28:13.
23 Hegaa bollankka, Xoossay Kiristtaane gubaaꞌiyau attuma asaa “imota” oottidi immiis. He imotatikka gidaa kunttidanne maaddanau giigi uttida, ayyaanaaban kaymida henttanchata. (Efisoona 4:8, 12; Yaaqooba 5:14, 15) Eta hoollee, nagaraa oottida uri Xoossaara deꞌiya dabbotaa ooraxissanaadan maaddanaassa. Qassi eti eratettan zoriyoogaappe denddidaagan ‘akeekaa demmidi’ nagaran zaarettidi i kunddennaadan maaddanaassa.—Leemiso 15:32.
‘AKEEKAA DEMMA’
24, 25. (a) Leemiso 7:6-23n odettida yelaga naꞌay “eeyya” gidiyoogaa waatidi bessidee? (b) Nuuni waanidi ‘akeekaa demmana’ danddayiyoo?
24 Geeshsha Maxaafay “eeyya” asatubaanne ‘akeekaa demmida’ asatubaa yootees. (Leemiso 7:7) Ayyaanaaban gasttibeennanne Xoossaa oosuwan wozannaamibeenna gishshau, issi uri loꞌꞌo kuushsha kuuyennaagaanne akeeki paccido “eeyya” gidana danddayees. Leemiso 7:6-23n odettida yelaga naꞌaagaadan, i wolqqaama nagaran sohuwaara kunddana danddayees. Gidikkonne, “Aadhdhida eratettaa demmiyaagee,” ubbatoo woosan Xoossaa Qaalaa xannaꞌiyoogan ba garssa asatettaa loyttidi pilggees. Polotettaa pacay deꞌishinkka, bau danddayettidaagaa keenan qofan, koshshan, bau siyettiyaabaaninne ba deꞌuwan kessido hoolliyan Xoossay nashshiyoobaara moggees. Hegaadan oottiyoogan i “bana siiqees” woykko nashissiyaabaa haneesinne “lo77obaa demmees.”—Leemiso 19:8.
25 Ane nena ne huuphe kaalliyaagaadan oycha: ‘Xoossaa siraatati likke gidiyoogaa taani wozanappe ammaniyaanaa? Eta naagiyoogee taani keehippe ufayttanaadan oottiyoogaa minttada ammaniyaanaa?’ (Mazamure 19:7-10; Isiyaasa 48:17, 18) Nena guuttaakka sirissiyaabi deꞌikko, he siriyaa xayssanau baaxeta. Xoossaa higgiyaa sheneho giyoogee gattiyoobaa wotta denttada qoppa. Gujjadakka, tuman deꞌiyoogaaninne loꞌꞌo qofaa, giishin tuma gididabaa, mooro gidennabaa, geeshsha gididabaa, siiqobaanne galatissiyaabaa ne guuggiyan kunttiyoogan ‘GODAI keha gidiyoogaa xeella beꞌa.’ (Mazamure 34:8; Piliphphisiyuusa 4:8, 9) Neeni kaseegaappe aattada hegaadan oottiyo wodiyan, Xoossay dosiyoobaa dosiyoogaaninne i ixxiyoobaa ixxiyoogan neeni a keehippe siiqiyoogaa ammanettana danddayaasa. Yooseefi polo asa gidenna. Yaatikkonne, ‘shaaramuxiyoogaappe baqatana’ danddayiis. I hegaa oottidoy Yihoowa ufayssanau, i bana adussa wodiyau molanaadan eeno giido gishshataassa. Ne hanotaykka hegaa mala gido.—Isiyaasa 64:8.
26. Kaallidi qoncciya keehi koshshiya qofay aybee?
26 Nuna Medhidaagee nu attumatettaanne nu maccatettaa guutta wodiyau ufayttana xallau medhibeenna. Hegaappe, nuuni ekkidi woy gelidi, issoy issuwaara matattidi deꞌanaadaaninne yelanaadan medhiis. (Leemiso 5:18) Ekkiyoogaunne geliyoogau Xoossaa xeelay aybakko kaalliya naaꞌꞌu shemppotun qonccana.
a Qoodaabaa maxaafan deꞌiya qooday Yihooway woridoogeetanne daannati worido ‘asaa kaalettiyaageeta’ gujjiyoogee qoncce. He qooday daannati worido 1,000 gidiya attuma asatanne Yihooway ba huuphe woridoogeeta gujjees.—Qoodaabaa 25:4, 5.
b Tunatettaanne yeellaa xayiyoogaa xeelliyaagan aaho qofaa demmanau, Yihoowa Markkatun giigida, Isiine 15, 2006 Wochiyo Keelan deꞌiya “Nabbabiyaageetu Oyshaa” xeella.
c Ha sohuwan, “pornograafe” geetettidabay, asho gaytotettaa wode siyettiya ufayssaa demmanau giidi, qaaqqaa denttettanau beꞌiyo misileta, nabbabiyoobatanne siyiyoobata malaatees. Pornograafee qaaqqaa denttettiya issi ura misiliyaappe biidi, naaꞌꞌu woy hegaappe dariya asati poliyo keehi sheneyiya shori baynna asho gaytotettaa bessiyaaba.
d Mastterbeeshiniyaa xeelliyaagan, sinttaa 218-19n deꞌiya Gujo Timirttiyan qonccissoy imettiis.